Wat is Matter en wat kun je ermee in je smart home?

Wat is Matter?

Simpel gezegd is Matter een door de Connectivity Standards Alliance protocol voor je smart home dat fungeert als een verbindende factor tussen apparaten die normaliter niet samenwerken of tot op heden niet samengewerkt hebben. Je kunt dankzij Matter apparaten van totaal verschillende fabrikanten in huis halen en ze zonder al te veel moeite aan elkaar koppelen en met elkaar laten communiceren. Mits ze natuurlijk Matter ondersteunen; dat is en blijft de allergrootste voorwaarde. Tot nu toe moesten apparaten die met Google Home-werken ook compatibel zijn met Google Home. Hetzelfde geldt voor Apple HomeKit en Alexa. Het grote verschil met Matter is dat Matter ondersteund wordt door vrijwel alle grote fabrikanten, en ook steeds meer kleine fabrikanten. De kans dat je een product vindt dat compatibel is met Matter is een stuk groter, of wordt in ieder geval de komende tijd een stuk groter. Onder meer Apple, Google, Amazon, Ikea, Philips Hue, Somfy, Samsung, Tuya, Nanoleaf en vele anderen ondersteunen het protocol in bestaande en/of nieuwe producten.

Matter is onzichtbaar

Een verschil met platformen als Google Home en HomeKit is echter ook dat Matter onzichtbaar is. Het verzorgt de communicatie tussen apparaten en platformen maar is niet te zien. Een Matter-compatibele hub zoals de Google Nest Hub kan dus communiceren met elk Matter-apparaat, maar je ziet en gebruikt alles nog steeds in de Google Home-omgeving. Matter is dus de rode draad tussen alle apparaten, platformen en hubs. Een Matter compatibele hub – in welke vorm dan – kan dus praten met elk ander Matter-apparaat. Sterker nog; je kunt een Matter-apparaat aan meerdere hubs of platformen hangen, en zelfs dan werkt het nog. Bijvoorbeeld; een lamp die gekoppeld is aan Google Home maar ook aan jouw Homey smarthomehub.

Eenvoud, veiligheid en interoperabiliteit

Het hogere doel is duidelijk: één standaard waarmee al deze producten elkaar kunnen vinden, met elkaar kunnen communiceren en op eenvoudige wijze via een ecosysteem of platform naar wens bediend kunnen worden. Dit zagen we ook terug tijdens de demonstraties die na de presentatie in november 2022 plaatsvonden. Onder meer Samsung (SmartThings), Signify (Philips Hue), Nanoleaf, Amazon (Alexa), Somfy en Netatmo waren aanwezig om de eerste integraties werkend te tonen.

De belangrijkste onderdelen van Matter zijn:

• Eenvoud – Gemakkelijk aan te schaffen en te gebruiken. Eenvoudig verbinding te maken.
• Interoperabiliteit – Accessoires van meerdere merken werken naadloos samen. Verbeterde compatibiliteit.
• Betrouwbaarheid – Consistente verbinding die snel reageert.
• Beveiliging – Beveiligde verbindingen, robuust voor ontwikkelaars en gebruikers.
• Flexibiliteit – Meerdere ecosystemen naast elkaar gebruiken en aansturen.

Wat is Matter: de standaarden en protocollen

Nu kan het ietwat verwarrend worden, want Matter is dus een laag die bovenop een communicatieprotocol ligt. Matter zorgt voor de juiste vertalingen, inputs en outputs, maar er is nog een onderliggende laag nodig die ervoor zorgt dat twee of meer apparaten verbinding met elkaar maken. Om de integratie voor elkaar te krijgen, maakt Matter gebruik van bestaande ip-standaarden: ethernetpoort, wifi, bluetooth low-energy (beperkt) en Thread. De eerste drie kennen we al, Thread is nieuw.

Een Thread netwerk

In de basis is Thread een meshnetwerkprotocol dat weinig stroom verbruikt en dus in veel soorten apparaten terecht kan komen. Met Thread moet er een stabiele en veilige verbinding opgesteld kunnen worden, zonder dat dat de beschikbare energie opvreet in je accu. Ergens heeft dit protocol nog iets weg van Zigbee en Z-Wave. Alle standaarden kunnen er namelijk voor zorgen dat apparaten onderling, lokaal met elkaar communiceren en elkaar verbonden worden. In tegenstelling tot de twee bekende varianten, heeft het moderne meshnetwerk geen smarthomehub nodig om te functioneren. In de praktijk betekent het dat een netwerk zichzelf kan oplappen wanneer een apparaat offline gaat of last heeft van een trage verbinding. Dat netwerk past zich dan aan en werkt door, zonder onderbroken te worden. Een ander belangrijk elementen is het feit dat er ondersteuning is voor standaarden als IPv6 en 6LoWPAN. Dit houdt in dat alle apparaten met elkaar kunnen communiceren, ongeacht de fabrikant. Matter wil niet alleen een betrouwbaar, maar ook een veilig netwerk opzetten. Door Thread te ondersteunen kan de standaard dat waarmaken. Wanneer een apparaat binnen het Thread-netwerk uitvalt, dan kan een ander het werk overnemen. Daarnaast maakt dat netwerk gebruik van AES-versleuteling. Dat is een type encryptie dat onder meer door banken gebruikt wordt en dus heel veilig is.

Maar, Thread is dus zeker niet het enige protocol waar Matter op leunt. Je vindt dus ook Matter-compatibele producten die werken middels WiFi, bluetooth of ethernet. Het is maar net waar de betreffende fabrikant de voorkeur voor heeft.

Lokale communicatie

Overigens; een Matter-product met ethernet, WiFi, bluetooth of Thread communiceert in de basis lokaal. Dat wil zeggen dat wanneer je internet eruit ligt je nog steeds in staat zal zijn om al je apparaten te gebruiken en beheren. Waarom heb je dan nog internet nodig? Voor firmware- en beveiligingsupdates en om je apparaten te kunnen bedienen als je niet thuis bent.

Matter en de Thread border router

Toch gaan we nog even door over Thread, niet in de laatste plaats omdat het waarschijnlijk één van de meestgebruikte communicatieprotocollen gaat worden.  Thread zorgt er dus voor dat compatibele apparaten onderling met elkaar kunnen communiceren, maar hoe zorg je er nu voor dat deze apparaten ook van buitenaf benaderd en bediend kunnen worden? Daar komt de Thread border router om de hoek kijken.

In tegenstelling tot protocollen als Z-Wave en Zigbee heeft Thread geen dedicated smarthomehub, een controller, nodig om te werken en alles aan elkaar te verbinden. In plaats daarvan heb je een Thread border router nodig. Een Thread border router verbindt Thread-apparaten met een ip-netwerk, zoals WiFi of ethernet. Op deze manier kun je al je Thread-apparaten met bijvoorbeeld je smartphone bedienen, ze koppelen aan een smarthomehub of ze koppelen aan een clouddienst zoals IFTTT of Google Home. Voorbeelden van Thread border routers zijn de Apple HomePod Mini, de Apple TV 4K, Amazon Echo-speakers, de Google Nest Hub 2nd Gen, de Google Nest WiFi en verschillende slimme lampen van Nanoleaf. Een Thread border router kan in vrijwel elk Thread-product zitten en elk thread-apparaat kan met elke Thread border router werken. Een ander voordeel is dat je meerdere Thread border routers in één Thread-netwerk kunt plaatsen. Dit maakt het niet alleen eenvoudig, ook zorgt het voor een stabiel netwerk. Als er één apparaat niet meer (goed) werkt, neemt een ander apparaat het over.

Meer weten over de Thread border router? Lees dan verder in onderstaand artikel.

Welke apparaten werken met Matter?

Aangezien Matter pas net bestaat is één van de belangrijkste vragen: welke producten zijn nu compatibel met de nieuwe standaard? Een volledig en compleet overzicht is er niet, maar wij hebben wel ons best gedaan alle nieuwtjes van de afgelopen maanden te verzamelen om een lijst op te stellen met platformen, hubs en apparaten die compatibel zijn met Matter. De volledige lijst vind je in onderstaand artikel.

Updates of upgrades?

Overigens is niet zeker niet altijd zo dat je nieuwe producten dient te kopen om met Matter aan de slag te gaan. Er zijn ook verschillende merken die hebben aangegeven bestaande apparaten een  update te geven waarmee Matter ondersteund wordt. Denk hierbij aan Google (Google Nest Hubs), Amazon (Echo-apparaten), Apple (Apple TV 4K) en Philips Hue (bridge). Check dus zeker even of smarthome-apparaten die je al in huis hebt een update kunnen verwachten of misschien al gekregen hebben.

Wat is Matter: de versies

Matter is nog altijd volop in ontwikkeling. Sinds november van 2022 is de eerste versie uitgebracht en minimaal tweemaal per jaar wordt er een grote update voor de standaard uitgebracht waarmee meer functionaliteiten ontsloten worden, productgroepen worden toegevoegd en bugs worden opgelost.

Momenteel biedt de Matter 1.0-standaard alleen ondersteuning voor de onderstaande productgroepen. Later wordt ondersteuning voor meerdere productgroepen toegevoegd.

• Lampen en schakelaars
• Smart plugs (stekkers)
• Slimme sloten
• Sensoren
• Media-apparaten, waaronder televisies
• Slimme raamdecoratie
• Garagedeur controllers
• Thermostaten
• Verwarming, ventilatie en airconditioning controllers

Wat is Matter: alles werkt toch al samen?

Sommigen die dit lezen denken wellicht dat Matter overbodig is aangezien ze alles al aan elkaar geknoopt hebben. Overigens heeft ondergetekende dat ook; Z-Wave, WiFi en Zigbee gekoppeld via de Homey smarthomehub. En zelfs kleinschaliger kun je al veel aan elkaar koppelen. Zo werkt Philips Hue al naadloos met Google Home of Apple HomeKit en hebben tal van andere merken integraties voor verschillende platformen. Dus, waarom is Matter dan noodzakelijk?

Niet noodzakelijk, wel makkelijk

Diegenen die hun smart home-apparaten al via API’s of directe integraties aan smart home-hubs of platformen gekoppeld hebben gaan in eerste instantie dan ook weinig merken van Matter. Die koppelingen blijven werken en worden (mogelijk, afhankelijk van de producten) automatisch overgezet naar de Matter-standaard. Het systeem zal blijven werken zoals het nu werkt en de nieuwe standaard gaat daar niets aan veranderen. Echter, begin je net met een smart home en ga je nu pas echt aan de slag met het koppelen van producten en automatiseren, dan zul je merken dat dit met de nieuwe standaard een stuk soepeler en sneller gaat. Producten moeten binnen een minuut gekoppeld kunnen worden, of ze nu werken middels WiFi, Thread of ethernet. Vervolgens vind je de producten binnen het platform dat je wenst te gebruiken en kun je direct aan de slag.

Meer keuze

Waar vooral het voordeel ligt is dat de keuze in de (nabije) toekomst een stuk groter gaat worden. Als een product Matter-compatibel is kun je het snel en eenvoudig toevoegen aan jouw (Matter-compatibele) smart home-systeem. En aangezien vrijwel alle grote bedrijven achter de nieuwe standaard staan – en er nog dagelijks nieuwe bedrijven aan toegevoegd worden – zal het aanbod alleen maar groter worden. Uiteindelijk is het hogere doel dat je niet meer hoeft te zoeken naar een Matter-logo en dat zo goed als alle smart home-apparaten de standaard ondersteunen en dus samen kunnen werken.

Kun je dan als heavy user je Zigbee-, Z-Wave- of andere niet-compatibele Matter-producten vervangen? Nee, dat is niet per se nodig. Verschillende hubs en bridges krijgen namelijk ook ondersteuning voor de nieuwe smart home-standaard. Bijvoorbeeld de nieuwe Homey Pro en de Philips Hue Bridge. Dat betekent dat alle aan die hub of bridge gekoppelde producten verschijnen binnen jouw Matter-netwerk en daar ook – net als compatibele producten – binnen gebruikt kunnen worden. Aan die hub of bridge kun je nog steeds niet-compatibele producten toevoegen, die vervolgens binnen jouw Matter-netwerk verschijnen. De komst van Matter betekent dus zeker niet het verdwijnen van Zigbee of Z-Wave.

Meer informatie over Matter

Wil je op de hoogste blijven van de laatste nieuwtjes over de Matter-standaard? Houd dan ons Matter-archief in de gaten. Hier verschijnen alle nieuwtjes, reviews en achtergronden over de nieuwe standaard voor het slimme huis.