Review: Sony K-65XR80 (Bravia 8-serie) OLED-televisie

Sony K-65XR80 - Design

Op het eerste gezicht zijn er geen grote designverschillen meer tussen televisies van verschillende merken, op de voet na dan. Maar in de afwerking kan je nog wel wat verschillen zien en dat is ook het geval bij deze Sony. Vooraan bekeken zie je een OLED-tv zoals er wel meer zijn. Een scherm zonder kader, met enkel een dunne, donkerzilver metalen rand rondom.

Achteraan is de afwerking onberispelijk. Een vierkantjespatroon op de achterzijde, en de licht gewelfde rug geven het toestel een elegant uiterlijk. Alle aansluitingen kunnen netjes verborgen worden achter extra rugpanelen.

Ook de voeten stralen kwaliteit uit. Ze zijn donkerzilver en volledig van metaal. Je kan ze op vier posities monteren. Aan het uiteinde van het scherm, of meer centraal en in beide gevallen is er een lage positie en hoge positie (voor een soundbar).

Sony K-65XR80 - Aansluitingen

Deze OLED-tv beschikt over twee HDMI 2.0-poorten en twee HDMI 2.1-poorten (48Gbps bandbreedte) met ondersteuning voor ARC/eARC, ALLM, 4K120 en VRR-ondersteuning. Wie 4K120-ondersteuning wenst moet in de instellingen (Zenders en Ingangen / Externe Ingangen / Indeling HDMI-signaal) kiezen voor ‘Verbeterde indeling(Geavanceerd)’. Die keuze sluit wel Dolby Vision uit via die poort. Tenzij je dus een high-end gamer bent, kies je beter voor ‘Verbeterde indeling’.

Verder zijn er twee USB-poorten, een minijack voor S-centerspeaker om de tv te gebruiken als centerspeaker met een av-receiver, en een optische digitale uitgang. Wil je een hoofdtelefoon aansluiten, dan kan dat via Bluetooth. Alle aansluitingen wijzen naar opzij zodat je geen problemen hebt bij wandmontage.

Sony K-65XR80 - Gebruiksgemak en smart tv

Een belangrijke upgrade voor deze Sony is de MediaTek Pentonic MT5897 chipset met quad-core ARM Cortex-A73 @ 2Ghz CPU, 6GB RAM en de Mali-G57 GPU. Vooral die erg ruime 6GB geheugen is opvallend, die maakt de ervaring nog vlotter dan wat we al gewend waren op deze chipset. Sony gebruikt Google TV als smart tv-systeem. Daar is al enige tijd weinig aan veranderd.

Installatie verloopt het gemakkelijkst via de Google Home-app, maar kan ook met de afstandsbediening. Wil je enkel de HDMI-poorten en Live tv en wil je geen apps, dan kan je de tv instellen als ‘Basic TV’. Maar Google TV is voor de meesten de correcte keuze. Het app-aanbod is enorm, je vindt er werkelijk alle streaming-apps, zowel lokaal als internationaal. En Google TV biedt een ruime selectie aanbevelingen, netjes gerangschikt per genre bepaald op basis van je kijkgedrag. Aanbevelingen komen uit vier mogelijke diensten (Prime Video, Apple TV, Disney+ en Crunchyroll). Helaas nog geen Netflix, hopelijk kan Google dat ooit realiseren. Met Sony Picture Core, (vroeger Bravia Core) behoudt Sony een exclusieve streamingdienst.

Instellingen aanpassen doe je via een customiseerbaar snelmenu, je hoeft dus niet in alle instellingen te duiken. Het is wel jammer dat Sony voor een deel van de instellingen een volledig andere layout gebruikt dan die van Google TV. Grafisch is het mooi, maar het overzicht ben je wel wat kwijt. Dat maakt het soms erg verwarrend, en het kost ook tijd wanneer je naar het andere menu schakelt. De ingangen-toets zet niet alleen de ingangen onder op het scherm (ook die balk is te customiseren), maar toont ook apps. Handig als je snel naar een andere app wil schakelen.

Afstandsbediening

Sony heeft al enkele jaren een uitstekende afstandsbediening. Enkel de kleur van het plastic is dit jaar veranderd. Die kreeg wat lichtblauwe spikkels, het lijkt wat op natuursteen maar is Sony’s manier om te zeggen dat de remote van gerecycleerd plastic is. De afstandsbediening gebruikt een oplaadbare batterij (via USB-C). De toetsen zijn verlicht zodra je de remote vastneemt. De layout is zeer goed en de toetsen hebben een aangename, lichte en duidelijke aanslag. Onze enige opmerking is dat je even moet wennen aan de drie verschillende ‘menu’-toetsen. De toets met het sleutel-icoon bovenaan rechts opent het snelmenu voor instellingen. Net eronder staat de ‘menu’-toets, die opent een extra functie-menu (voor bvb. de cijfertoetsen). Tot slot vind je onder de volume-toets nog een toets met een tandwiel-icoon, die brengt je naar de Google TV-instellingen. Er is wat overlap tussen sommige opties maar na wat wennen is het erg handig.

De remote heeft zes sneltoetsen, en die zijn alle zes nuttig. Voor de Google Assistant is er een ingebouwde microfoon. De tv zelf beschikt ook over een ingebouwde microfoon, die kan je uitschakelen met een schakelaar centraal onderaan het scherm. Sony levert ook een tweede, meer klassieke remote mee.

Functies

De K-65XR80 (Bravia 8-serie) is uitgerust met een dubbele tv-tuner voor digitale tv (DVB-T2/C/S2), dat is ondertussen een zeldzaamheid. Hij beschikt slechts over één CI+-slot. Kijken en tegelijk een ander kanaal opnemen kan dus enkel met kanalen die niet versleuteld zijn. Naast Chromecast kan je ook gebruik maken van Apple Airplay 2. De tv is ook compatibel met Apple Homekit. Sony heeft een prima mediaspeler voorzien die met alle belangrijke video- en geluidsformaten raad weet, en er zijn voldoende alternatieven in de app-store. Wie zijn stroomverbruik in de gaten wil houden, kan dat via het Ecodashboard. Sony groepeert er niet enkel alle eco-functies, het geeft ook een indicatie van het stroomverbruik, en historische gegevens over het stroomverbruik.

Sony K-65XR80 - Beeldverwerking

Sony heeft het kenmerk ‘Cognitive’ laten vallen in de naam van de processor die nu gewoon XR-Processor heet. Achter de veranderde naam schuilt echter in grote lijnen dezelfde processor als voorgaand jaar. Die levert uitstekende deinterlacing van 1080i-beeld, en zeer goede ruisonderdrukking en upscaling. Er zijn ook een paar wijzigingen zichtbaar. Zo merken we dat Reality Creation iets agressiever te werk gaat bij dvd-content dan vroeger. De ‘auto’ of Handmatig 20-stand die we lange tijd uitstekend vonden, blijkt nu af en toe vals detail te creëren (witte randen rond scherpe contrastovergangen, ook gekend als ‘ringing’). Voor HD-content is die stand nog steeds uitstekend, maar wie veel dvd-kijkt kan het beter wat lager schakelen. Nog een opvallende wijziging, de ‘Vloeiende Gradaties’ instelling is verdwenen. Die functionaliteit zit nu in de ‘Digitaal ruis verminderen’ instelling. Gelukkig werkt het nog steeds erg goed, en de ‘laag’-instelling volstaat om de meeste banding-effecten te elimineren. In zware gevallen blijven er wat kleurstroken zichtbaar, je kan dan eventueel voor de ‘Midden’ instelling kiezen, met verlies van wat detail wel.

Sony heeft ook wat gesleuteld aan zijn motion interpolation algoritme. De processor kan snelle camerabewegingen goed vloeiend maken zonder resterende schokken. In de hoogste stand moet je er bij complexe achtergronden wel wat beeldfouten bijnemen, maar dat is bij nagenoeg elke tv zo. Je kan soepelheid apart instellen voor film (24fps) en camera (daarmee bedoelt Sony video aan 50-60fps zoals sport). De camera-soepelheid zet je best maximaal, voor film kies je zelf naar smaak. Het OLED-paneel heeft zeer goede bewegingsscherpte. ‘MotionFlow / Helderheid’ is een ‘black frame insertion’ (BFI) techniek voor nog meer detail in bewegende beelden, maar introduceerde flikker.

Belangrijkste instellingen

In ons artikel over het professioneel kalibreren van een tv lees je alles over de mogelijkheden om met een professional tot de beste beeldinstellingen te komen. Wil je zelf aan de slag gaan, neem dan onze home cinema informatiegids door. Hier vind je een uitleg over de belangrijkste beeldinstellingen en tips voor het instellen van je tv.

Sony K-65XR80 - Beeldkwaliteit

De Bravia 8 gebruikt een W-OLED-paneel van de laatste generatie, maar wel een zonder MLA-laag (microlenzen zoals gebruikt in de LG G4 of Philips OLED959). Zo wil Sony de hiërarchie binnen de line-up duidelijk houden, een MLA-paneel zou directe concurrentie zijn voor het QD-OLED topmodel;

De uniformiteit van het paneel is erg goed. In heldere beelden zien we geen afwijkingen, in donkere beelden is er vaag wat verticale streepvorming zichtbaar maar enkel op testpatronen, niet op echte content.

We testen de ‘Professioneel’ beeldmode, die geeft de meest correcte resultaten. Sony levert over het algemeen erg goede kalibratie uit de doos, maar dit model kwam met een paar opvallende afwijkingen. Zo drukt hij erg duidelijk wat zwartdetail weg. Dat is te merken aan de gemeten gamma-waarde die met 2,45 aan de hoge kant ligt. In scènes zoals Gravity waar het contrast tussen de sterren en de diepzwarte ruimte groot is, valt dat nog mee. Maar in onze testscènes uit Harry Potter of The Revenant, waar je veel nuance moet zien in de duisternis valt het ontbreken van die nuance op. Je kan bijsturen door de Gamma-instelling naar ‘0’ te brengen.

Heel donkere tinten wijken bovendien duidelijk uit naar rood. Dat maakte onze Game Of Thrones scène die in door het toortslicht al vrij oranje is sterk doorwegen naar rood. Die fout zet zich gelukkig niet door in andere tinten. De kleurweergave is over het algemeen erg goed, en huidskleuren zijn correct. Voor de meest content blijft het dus prettig kijken.

Sony K-65XR80 – HDR

Zonder MLA-laag kan de K-65XR80 (XR80-serie) de kop van het peloton wat piekhelderheid betreft niet bijhouden. We meten 825 nits piekhelderheid op het 10% venster, en dat kan nog verder klimmen tot 950 nits op een 2% venster. Anderzijds doet Sony de piekhelderheid sterk dalen naarmate het witte testvenster groter wordt. Bij een volledig wit veld hou je nog 154 nits over. Dat soort helderheidsbeperking is eigen aan OLED, maar bij vensters van 50% en groter dimt Sony toch iets agressiever.

Bij het kleurbereik zijn de resultaten dan weer erg goed. We meten bijna 98% P3 en 71% Rec.2020, dat belooft erg rijke HDR-beelden.

Sony valt terug op zijn kennis uit de filmwereld, en past bij HDR10 altijd dynamische tonemapping toe. Daar zijn we ook al vele jaren erg tevreden over, Sony creëert daar prachtige resultaten mee, zelfs in heel helder gemasterde beelden. We gingen door onze testbibliotheek in de HDR Professioneel beeldmode. Daar valt onmiddellijk op dat de donkere en middentonen te donker zijn, terwijl de heldere tinten wat te helder zijn. De kleurweergave is echter onberispelijk, die is natuurlijk en rijk. Merk je die afwijkingen in de grijsschaal? Ja, maar enkel in de erg donkere tinten. Net als in SDR zien we dat de Sony daar veel schaduwnuance onderdrukt. In de House of the Dragon strandscène is dat zelfs pijnlijk duidelijk. Maar zodra het beeld iets helderder wordt, merk je er veel minder van. Het beeld toont erg veel witnuance, enkel wanneer je echt zeer helder gemasterde content gebruikt (tot 10000 nits, in praktijk dus quasi nooit), clipt hij toch wat witdetail. De kleurweergave blijft ook in heldere delen van het beeld erg rijk. Een mooi resultaat met andere woorden, enkel wat jammer van de ontbrekende schaduwnuances.

Sony K-65XR80 – Gaming, Reflecties en kijkhoeken

De kijkhoek van een W-OLED-paneel is minder goed dan van een QD-OLED-paneel maar blijft wel zeer goed. Vooral contrast blijft uitstekend bewaard, er is enkel wat minimale verkleuring als je uit het centrum zit. Het scherm gaat goed om met reflecties, maar het blijft best om ze maximaal te vermijden.

De XR80 heeft een input-lag van 13,5ms (4K60) en 5,1ms (2K120), dat zijn fantastische resultaten. Wie 4K120 gaming wil, moet het wel zonder Dolby Vision stellen, daar benadeelt Sony Xbox Series X-bezitters. De tv ondersteunt HDMI VRR en NVIDIA G-Sync Compatible. Voor zo’n knappe tv blijft het wel jammer dat je moet tevreden zijn met twee HDMI 2.1-poorten, zeker als je als gamer ook een soundbar wilt. ARC/eARC staat immers op een HDMI 2.1-poort zodat je slechts één high-end game-bron kunt aansluiten samen met een soundbar.

Sony K-65XR80 - Geluidskwaliteit

Het Acoustic Surface Audio+ systeem van Sony blijft een unicum bij tv’s. Actuatoren brengen het scherm zelf aan het trillen dat zo dienstdoet als luidsprekermembraan. Sony heeft dat aangevuld met twee zijwaartse gerichte tweeters die het surroundeffect verbeteren. De lage tonen krijg je van een aparte woofer in de rug. Het totaal is goed voor 50W, en er is ondersteuning voor Dolby Atmos en DTS:X.

De klank van de Sony K-65XR80 (XR80-serie) is prima gebalanceerd, tenminste zolang je bij redelijke volumes blijft. We draaiden de volumeknop wat verder open (50-70) en dan nam het aandeel bas duidelijk af. Er is voldoende volume, maar naar ons gevoel heb je relatief weinig overschot. Sony houdt wel erg goed de vervorming in de hand. Surroundtracks geven een degelijk ruimtelijk gevoel. Voor muziek was onze agressieve metal iets te hoog gegrepen, maar rock en vocaal werk klonk goed. De tv kan na een korte kalibratie rekening houden met de kamerakoestiek.

Review-apparatuur

Voor de lag-meting gebruiken we een Leo Bodnar Display lag meter. Voor alle andere metingen vertrouwen we op een Portrait Displays C6 HDR2000 Colorimeter, Xrite i1 Pro spectrophotometer, een VideoForge Pro patroongenerator, en de Portrait Displays Calman for Business software. Om eventuele HDR-problemen te analyseren gebruiken we een HDFury VRRoom. Ons projectiescherm is een Projecta Tensioned Elpro Concept met HD Progressive 1.1 doek. Hier vind je meer info over onze meetapparatuur.

Sony K-65XR80 – Conclusie

Sony zet de lijn die we al enkele jaren zien in hun OLED-modellen verder. De K-65XR80 is een OLED-tv met soliede prestaties, maar hij heeft ook wat minpuntjes. Wat ons meest stoorde is dat hij veel schaduwdetail verbergt, zowel in SDR als HDR. Donkere beelden verliezen zo nogal wat nuance. De resterende opmerkingen kennen we al langer. High end gamers moeten het stellen met twee HDMI 2.1-poorten, en Dolby Vision en 4K120 zijn via HDMI niet te combineren. Sony grijpt ook relatief hard in als de gemiddelde helderheid van het beeld hoog is, de piekhelderheid daalt dan duidelijk.

Dat belet niet dat deze Sony erg mooie beelden kan neerzetten. De piekhelderheid is goed, en kleine lichtaccenten komen erg goed overtuigend in beeld. De kleurweergave is uitstekend, en de Professioneel beeldmode is goed gekalibreerd, hij is enkel wat te donker en mist zwartdetail. Dolby Vision ondersteuning garandeert de mooiste HDR-beelden. De XR-processor levert uitstekende resultaten zowel voor ruisonderdrukking, upscaling als motion. Wie vooral streamt, zal Google TV zeker appreciëren. Niet alleen vind je er alle nodige apps terug, er is ook Google Cast en Airplay 2. Gebruiksgemak wordt gegarandeerd door de handige afstandsbediening. En dan is er nog de prijs. Die ligt helaas hoger dan bijvoorbeeld een LG C4, terwijl we geen echte meerwaarde ontdekken. Het verschil is wel geslonken tegenover begin dit jaar. Tijdelijke deals kunnen die kloof nog verkleinen, dan is hij zeker het overwegen waard.