Eind vorig jaar gonsde het van de geruchten omtrent de lancering van een Samsung QD OLED-tv. Maar CES kwam en ging, en Samsung had geen QD-OLED-tv aangekondigd. Belangrijk detail, Samsung kreeg wel een CES Innovation Award 2022 voor zijn ‘QD-Display TV’, dus hij was er wel! Maar nu is ook voor ons het wachten voorbij, we hebben de S95B in levende lijve gezien!
We hebben er echt wel op moeten wachten. We kregen een briefing van de 2022 line-up al ergens eind december. Daarin was er echter geen sprake van een QD-OLED. En ook op CES liet Samsung de primeur aan Sony, want die kondigden wel een QD-OLED aan, de A95K. Maar kijk, nu is het dan toch eindelijk zo ver. We reisden mee naar Frankfurt voor een blik op de line-up, en ja, daarin bevond zich ook een volledig nieuw model, de S95B.
Concreet zijn dit de specificaties:
Dat sluit perfect aan bij wat we al weten over de Sony A95K. Het is een 4K-tv met QD-OLED technologie, en een verwachte piekhelderheid van 1.500 nits. Dat laatste getal is vermoedelijk wel gemeten in de native kleurtemperatuur van het paneel, en we denken dat de piekhelderheid in D65 (film mode) eerder rond de 1.000 nits zal liggen. Maar wie weet, misschien verrast Samsung ons.
Wanneer kan je hem krijgen? De datum die Samsung ons gaf: mei 2022. We verwachten een testsample rond half mei. De tv zal beschikbaar zijn in 55 en 65 inch beeldformaat.
En wat moet dat kosten? Wel, interessant is dat Samsung de S95B in zijn line-up onder de QN95B wil plaatsen. Die keuze is vrijwel zeker gemaakt om de piekhelderheid van de QN95B nog eens goed in de verf te zetten. Officiële prijzen hebben we nog niet, maar die plaats in de line-up is natuurlijk een goede indicatie. We verwachten een prijs tussen de QN95B en QN90B, al zal die vrijwel zeker dichter aanleunen bij de QN95B.
We mikken op de 3.399 voor de QE65S95B en op 2.499 voor de QE55S95B.
Samsung plaatst de S95B (QE65S95B) in de categorie ‘OLED’. Ook bij Sony zien we dat men de A95K een OLED-tv noemt. Ideaal vinden we dat niet, aangezien we QD-OLED toch echt wel als een nieuwe beeldtechnologie bestempelen. Maar anderzijds moeten we wel toegeven dat er geen ideale oplossing is.
Voor de doorsnee consument is QD-OLED mogelijk te verwarrend. Gebruikt hij nu quantum dots of oled? Tja, hij gebruikt ze allebei. De quantum dots zorgen voor een breder kleurbereik, de OLED backlight zorgt voor pixelniveau dimming. De belangrijkste innovatie is het gebruik van quantum dot kleurconvertors in plaats van de gebruikelijke kleurfilters. Maar net aspect kan je niet zo maar afleiden uit de naam QD-OLED.
Not the best possible shot due to reflections but you can see the amazing viewing angle performance. #samsung #qdoled #s95b pic.twitter.com/i3nf6UiG37
— Eric Beeckmans (@ericbeeckmans) March 24, 2022
Vermoedelijk heeft men besloten dat het perfecte zwart en dimmen op pixelniveau een van de belangrijkste eigenschappen is, en is men daarom voor de naam OLED gegaan. Dat quantum dots instaan voor de kleuren wordt immers ook op veel LCD-tv’s onder de mat geveegd. Enkel Samsung gebruikt expliciet de term QLED, maar bijvoorbeeld bij Philips zien we geen expliciete vermelding van de term quantum dots.
Er is mogelijk nog een andere reden. Er gaan al geruime tijd geruchten dat Samsung ook LG OLED-panelen wil gebruiken. Dezelfde panelen dus die nu al door LG, Sony, Philips en Panasonic gebruikt worden in hun OLED-tv’s. Dat werd zeer recent nog bevestigd in de Koreaans pers. Misschien wil Samsung dus zijn ‘OLED line-up’ uitbreiden met traditionele WOLED-tv’s. Als we dan toch speculeren, zouden dat bijvoorbeeld de S85B en S75B kunnen zijn. Zo heeft Samsung dan én een QLED line-up én een OLED line-up.
We konden in Frankfurt ook detailfoto’s maken van de subpixelstructuur. Die bevestigden eerdere berichten die we al zagen over de Sony A95K en de Dell Alienware monitor die ook QD-OLED gebruiken. De subpixelstructuur is eerder ongewoon. Bij een gewoon OLED-paneel of bij een LCD-paneel staan de rode, groene en blauwe (en witte voor WOLED) subpixel op dezelfde lijn, en zijn ze ook even hoog. Op dit QD-OLED-paneel staat de groene subpixel boven de rode en blauw subpixel. We hebben één pixel gemarkeerd met een witte rand in de foto.
Dat heeft online al tot heel wat discussie geleid. Bij witte voorwerpen op een donkere achtergrond zie je bovenaan immers een vage groen lijn en onderaan een magenta (rood+blauw) lijn. Dat effect konden we ook op de S95B (en A95K) zien, zoals deze foto toont.
Voor de Alienware monitor kunnen we begrijpen dat dit storend kan zijn, je zit immers er immers erg dicht bij, en doorsnee computerbeelden bevatten nu eenmaal veel tekst, die dan ook nog eens wit op een zwarte achtergrond is als je veel gebruik maakt van dark mode op websites. Maar rekening houdend met de gemiddelde kijkafstand van drie meter in een doorsnee woonkamer, denken we niet dat dit voor tv een echte dealbreaker zal worden. Op beeldmateriaal dat we eerder deze week zagen op de Sony A95K konden we in elk geval geen storende effecten merken.
Maar het mag duidelijk zijn, dit zullen we uitgebreid testen zodra we onze samples krijgen.
Ondertussen heeft Samsung ook geantwoord op een aantal vragen van de Deense collega’s van FlatpanelsHD in verband met deze subpixelstructuur.
It is not a typical RGB stripe pixel – but our proprietary structure optimized to enhance the core user experience of color and HDR. We selected this new pixel structure in order to optimize optical characteristics of QD-Display like brightness, color gamut and durability. Each pixel of QD-Display has an individual Red, Green and Blue – 3 primary sub pixels.
…
The artifact pointed out also can be seen on conventional LCD and OLED displays using RGB stripe. Similar phenomenon is observed on the sides (Left and Right) side when displaying bright high contrast edge on conventional display products.
…
Displays with better contrast modulation performance and wider color gamut and greater contrast ratio will accentuate this artifact. Because QD-Display has the widest color gamut, superior contrast ratio and new sub pixel structure, this artifact could be visible.
…
Having said that we believe that for the vast majority of use cases this is not an issue. For life-like color and HDR performance (Cinema and gaming) this display will provide the most elevated experience.
Kortom, Samsung claimt dat de proprietary structuur gekozen is om de kleur- en HDR-eigenschappen van het paneel te optimaliseren. Hetzelfde probleem kan zich volgens Samsung ook voordoen bij andere panelen (maar dan links en rechts van de tekst in plaats van boven en onder). En het is net gemakkelijker zichtbaar bij de schermen met hoog contrast. Hoedanook, Samsung denkt niet dat dit een probleem zal vormen voor het overgrote merendeel van de gevallen, zeker niet voor Film en Gamin.
OLEDs en inbranden, het blijft iets waar we aandacht voor moeten hebben. Vermits de QD-OLED-technologie een OLED backlight gebruikt, rijst natuurlijk de vraag of deze technologie ook last van inbranden zal hebben. Samsung wierp dat immers lang op als een belangrijk tegenargument voor OLED.
Op de concrete vraag over het risico op inbranden kon Samsung geen antwoord geven. Maar toen we de tv bekeken, zagen we wel dat het beeld niet perfect in de hoek van de beeldmatrix stond. En tenzij we ons vergissen hebben we het beeld ook zien verschuiven. Het lijkt er dus sterk op dat ook deze technologie gebruik maakt van continue pixelverschuiving als (een van de) maatregel(en) om inbranden te voorkomen. Daarbij wordt het volledige beeld heel de tijd wat heen en weer, en op en neer geschoven zodat het effect van statische beeldelementen verminderd wordt.
Het blad met specificaties dat naast de S95B (QE65S95B) lag, vermeldde ook een energielabel: G. Dat was toch een teleurstelling. Omdat QD-OLED geen gebruik maakt van kleurfilters maar van kleurconvertors hadden we gehoopt dat de technologie energie-efficiënter zou zijn. Het scherm voelde ook relatief koel aan, terwijl het toch al enige uren aan stond. Er is echter nog een kleine hoop. Mogelijk is dat label tijdelijk (vandaar ook de ster bij de G) en is het uiteindelijke label iets beter.
Maar voorlopig lijkt het erop dat we onze droom van een energie-efficiënt top tv-toestel nog even moeten opbergen.
Reacties (3)