Review: Nanoleaf Essentials – Aan de slag met Matter-verlichting

Kennismaking met Matter

We zullen veel tijd besteden in deze review aan de installatie van beide lampen. Hoe werken Matter-producten nu in de praktijk? Ook wij horen verhalen dat het toch niet allemaal even soepel werkt. We hebben Matter werkend gezien op diverse locaties bij bedrijven of beurzen, maar nog niet in een thuisomgeving. De hoogste tijd om dit eens goed te testen, waarbij we gewoon opschrijven wat we gedaan hebben om een zo’n goed mogelijk beeld te krijgen van de huidige staat van Matter. Als platform kiezen wij voor Google Home in deze review, maar wie Matter al een beetje kent weet dat je ook voor SmartThings, Apple Home, Smartlife, Alexa of een ander Matter-ondersteunend platform als smarthomehub voor Matter kunt kiezen.

De Nanoleaf Essentials werken op drie verschillende manieren. Je kunt kiezen voor bluetooth, voor Thread en voor Matter-over-Thread. In eerste instantie raadt Nanoleaf aan om de lampen gewoon via de Nanoleaf-app te installeren. Dit werkt via bluetooth. Eenmaal geïnstalleerd zou het mogelijk moeten zijn om te kiezen voor Thread of Matter-over-Thread. Wat maken die laatste twee nu uit? Ten eerste de mogelijkheden van je lampen. Wanneer je kiest voor Matter-over-Thread heb je aanzienlijk meer mogelijkheden voor je lampen dan wanneer je alleen voor Thread kiest. Blijf je bij Bluetooth, dan mis je wel erg veel opties. In het schema hieronder zie je de mogelijkheden. Voor stembediening, smarthome-integratie, schema’s en bediening buitenshuis is er eigenlijk maar één optie beschikbaar. En dus moeten we met Matter-over-Thread aan de slag. De Nanoleaf Lines bijvoorbeeld werkt als Thread Border router, maar daarnaast hebben we nog een platform nodig om echt van Matter-over-Thread gebruik te maken. We laten de Nanoleaf Lines dus voor wat het is en pakken de Google Nest Hub 2. Dit slimme display van Google werkt als Thread Border Router, maar ook als smarthomehub voor je Matter-producten. Twee-in-één dus en dat is wel zo makkelijk.

De bedoeling van Matter is niet alleen om ‘alles-met-alles’ te verbinden, maar ook om het makkelijker te maken. Uiteindelijk kan smarthome pas echt succesvol zijn als ook je opa en oma ermee om kunnen gaan. Het lastigste voor veel mensen is de installatie. Wanneer je de stappen volgt moet dit meestal wel goed komen, maar soms loop je tegen een probleem aan. En die problemen hebben we inderdaad gehad. Matter werkt nog niet helemaal zo soepel als zou moeten. We beginnen als eerste met de installatie via de Nanoleaf-app. Dit werkt verder uitstekend. Voeg een nieuw product toe, scan de qr-code op de handleiding en je bent klaar. Nu zijn de Nanoleaf-producten via bluetooth verbonden met de Nanoleaf-app. Maar nu begint het eigenlijk pas. Hoe kunnen we Thread of Matter-over-Thread kiezen? Lang hoeven we niet te wachten. De smartphone gaf al vrij snel aan dat er een nieuw product gevonden was. Android geeft je direct de keuze welk platform je wil gebruiken. We hebben twee opties op de telefoon beschikbaar, namelijk Google Home en Smartlife. We kiezen voor het eerste platform. Daarna moet alles vanzelf gaan. En dat deed het ook, tot op het laatste punt. Error en opnieuw beginnen.

We kregen de Lightstrip (daar zijn we mee begonnen) met geen mogelijkheid meer van bluetooth af. Een zoektocht op de website van Nanoleaf liet zien dat je slechts 15 minuten de tijd hebt om te verbinden met Matter. Daarna moet de stroom weer van de lamp af om opnieuw te beginnen. Voor de zekerheid plaatsen we de Lightstrip van Nanoleaf Essentials ook wat dichterbij de Nest Hub 2. En dit keer ging het wel goed. In de Nanoleaf-app verscheen het Thread-icoontje en in de Google Home-app verscheen de Matter Smart Lightstrip als Matter-product. De Lightstrip verschijnt ook keurig als Mesh Extender van het Thread-netwerk. Hoe meer producten je toevoegt, des te stabieler is het netwerk, want ze verbinden ook met elkaar.

We gingen verder met de Matter Smart Bulb A60 met grote fitting (E27). De installatie via de Nanoleaf-app ging wederom erg soepel en dit keer kreeg ik geen pop-up vanuit Android, maar een bericht in de Nanoleaf-app of ik wil verbinden met het bestaande Thread-netwerk. Dat wilde ik wel proberen, maar erg ver kwamen we niet. Error. De Nanoleaf-app gaf zelf alweer aan dat de stroom er weer af moest, dat ik daarna even moest wachten en vervolgens de lamp weer moet inschakelen. En dit keer hoefde ik verder niets te doen. Binnen een minuut werd er vanzelf verbinding gemaakt met de Nest-Pan, zoals het Thread-netwerk hier in huis heet. We schakelen over naar Google Home, maar helaas. Dit keer is de Matter Smart Bulb hier niet te vinden. We moeten de Matter E27-lamp dit keer handmatig toevoegen, kregen eerst weer een error, maar de tweede keer (weer stroom eraf) ging het wel goed.

Uiteindelijk hebben we de beide lampen drie keer opnieuw geïnstalleerd voor onze test. Eerst via de Nanoleaf-app, wat iedere keer snel en soepel ging, en daarna maar kijken of er een pop-up kwam, of de Nanoleaf-app een suggestie doet of dat het wederom handmatig in Google Home gezet moest worden. Het was iedere keer weer een raadsel welke optie automatisch tevoorschijn kwam. En iedere keer liepen we tegen problemen aan. Uiteindelijk kregen we het aan de praat, maar erg soepel gaat het met Matter duidelijk nog niet.

Installatie zonder Nanoleaf-app

Installatie via de Nanoleaf-app wordt aangeraden, maar aangezien het hier om Matter-producten gaat kan je de Nanoleaf-app ook gewoon overslaan en de producten direct via Google Home installeren. We verwijderen de beide lampen dus weer uit Google Home en uit de Nanoleaf-app. We beginnen opnieuw en starten direct met Google Home. We kunnen direct een Matter-product toevoegen door op het plusje te klikken en de qr-code van de lamp te scannen. En dit werkt eigenlijk prima. De lamp wordt in één keer gevonden als Matter-lamp en toegevoegd en bijna toegevoegd. Toch weer een error en klikken op opnieuw proberen. Dit werkte relatief snel, ook al kregen we wederom een foutmelding. Gebruik je alleen Google Home en niet de Nanoleaf-app, dan valt toch op dat je erg veel opties mist.

In Google Home kun je natuurlijk de lampen in- en uitschakelen, de helderheid aanpassen of een kleur kiezen. Ook kun je routines gebruiken en de lampen gewoon combineren met andere producten (ook niet-Matter-producten) in Google Home, maar je mist bijvoorbeeld de Screen Mirror-optie, waarbij kleuren op het scherm ook op de lampen getoond wordt, en de Circadian Lightning-functie van de Nanoleaf-app. Ook de leuke effecten en scenes voor je Nanoleaf-lampen zul je via Google Home missen, alhoewel deze beter tot recht komen via de led-lichtpanelen van het bedrijf. Matter vergroot dus de mogelijkheden om ‘alles-met-alles’ te verbinden, maar tegelijkertijd beperk je jezelf door de Nanoleaf-app niet te gebruiken. En daar wringt de schoen een beetje. Matter moet het makkelijker maken voor iedereen om met smarthome te beginnen, maar tegelijkertijd heb je juist meer werk (je moet twee apps gebruiken) om alles uit je nieuwe Nanoleaf Essentials te halen. Ook de stabiliteit laat nog te wensen over, aangezien we vaak foutmeldingen hebben gekregen. Uiteindelijk werkt het wel en is het, wat we gezien hebben, redelijk betrouwbaar als de verbinding eenmaal is opgezet. Wel merken we hier en daar wat vertraging. Zo snel als het Zigbee-netwerk thuis is het namelijk bij lange na niet. Er gaat geregeld een dikke seconde overheen voordat de lamp je commando volgt.

Nanoleaf Essentials

Voor nu laten we Matter verder buiten beschouwing. Nanoleaf heeft de pech (en tevens ook het geluk) om ook als proefkonijn te dienen om Matter goed uit te testen. Veel aandacht gaat dan ook uit naar de installatie en stabiliteit van de nieuwe smarthomestandaard. Over de Nanoleaf Essentials kunnen we vrij kort zijn. Het zijn prima lampen voor een redelijk betaalbare prijs. Wil je met Matter-verlichting beginnen, dan heb je op dit moment ook nog niet heel veel keuze, maar Nanoleaf heeft de zaken goed voor elkaar. De app van Nanoleaf is lekker fris qua design, maar door het gebruik van relatief grote tegels kan het bij meerdere lampen soms wat ‘vol’ lijken. Heb je de lampen van Nanoleaf in iedere kamer, dan kun je niet in één oogopslag zien welke individuele lamp je moet hebben en moet je even scrollen. Gelukkig kan je de lampen makkelijker per kamer inschakelen door simpelweg het schuifje te gebruiken. De app biedt mogelijkheden voor schema’s en scenes. Echte automatiseringen zul je in een andere app als bijvoorbeeld Google Home moeten doen, alhoewel IFTTT ook ondersteund wordt. Ten tijde van de Nanoleaf Canvas was de app soms wat traag, maar dat is nu niet meer het geval. Het is een frisse kijk op een app die over het algemeen zeer geslaagd te noemen is.

De Matter Smart Bulb met grote fitting kan wittinten weergeven en 16 miljoen kleuren. Uiteraard kan je ook de helderheid en kleurtemperatuur (2700K – 6500K ) aanpassen. De lamp heeft een helderheid van 806 lumen en gaat in totaal 25.000 branduren mee. De bouwkwaliteit van de lamp is over het algemeen goed, alhoewel het plastic van de behuizing wel begint te kraken als je iets te enthousiast de lamp in een fitting draait. Het lichtbolletje zelf is uniek. Deze is niet rond, maar heeft allerlei vlakken. Uiteindelijk is het vooral cosmetisch. De lamp werkt dus niet via wifi of Zigbee. Je kunt de lamp gebruiken via bluetooth, Thread en Matter-over-Thread. De lamp maakt duidelijk onderscheid tussen warme en koude wittinten en ook de kleuren zijn over het algemeen lekker fel. Nemen we deze Nanoleaf Matter Smart Bulb mee in de grote lampentest, dan zou de lamp qua lichtopbrengst, kleur en kleurtemperatuur tot de betere lampen van de markt behoren.

Daarnaast is er de Lightstrip, oftewel de Matter Lightstrip Starterkit. De ledstrip heeft een lengte van twee meter en komt met een afstandsbediening die onderdeel is van het geheel. Hiermee kun je de lampen aan- en uitzetten, de helderheid aanpassen of van kleur veranderen. De ledjes onderling hebben een afstand van 5 centimeter, wat best netjes is in vergelijking met andere ledstrips. Zo vormt het in het donker mooi één geheel. Je kunt de ledstrip op specifieke punten doorknippen voor de juiste maat. Verlengen kan ook, tot een lengte van tien meter. Daarna neemt de helderheid af. Je kunt Expansion Packs van één of twee meter aanschaffen. De starterkit is ook beschikbaar in een lengte van vijf meter. Ook de ledstrip kan wittinten weergeven van 2700K tot 6500K en zestien miljoen kleuren. De helderheid is gemiddeld 2.000 lumen en ook dit model kun je gebruiken via bluetooth, Thread en Matter-over-Thread. De ledstrip is stevig gebouwd, makkelijk te bevestigen dankzij de 3m-tape aan de achterkant en de kleuren zijn meer dan uitstekend. Lekker fel en helder. De ledstrip gaat 15.000 branduren mee.

Conclusie

We moeten Nanoleaf prijzen als fabrikant voor het als eerste uitbrengen van echte Matter-verlichting op de markt. Met de Nanoleaf Essentials zelfs is helemaal niets mis. De bouwkwaliteit is goed, we zijn tevreden over de lichtopbrengst en ook de kleuren zijn over het algemeen lekker fel. Het haalt het wellicht net niet bij Philips Hue, maar die lampen zijn ook minimaal twee keer zo duur. Nanoleaf verdient dus een pluim en daar is het cijfer ook op gebaseerd.

De smarthomestandaard Matter laat echter zien dat er nog veel werk te verrichten is. Veel foutmeldingen bij de installatie, terwijl Matter juist smarthome simpel zou moeten maken. Daarnaast is het nog erg traag. We blijven in Matter geloven, want een alles-in-één-oplossing is wat de smarthomemarkt echt nodig heeft. Maar er is nog wel veel werk aan de winkel.