Voordat we in een aantal mogelijkheden duiken om een dom apparaat slim te maken moet gezegd worden dat dit puur voorbeelden zijn. Er zijn meer wegen die naar Rome leiden en bovendien zijn er slimme versies van huishoudelijke apparaten die meer bieden dan onderstaande mogelijkheden. Zo heeft bijvoorbeeld Siemens een slimme koelkast met ingebouwde camera in het assortiment, maar dit apparaat is erg duur en niet in te bouwen. Ook zijn er wijnklimaatkasten met Vivino-integratie, zoals die van ATAG en Haier, maar die kunnen weer niet gekoppeld worden aan een smarthomesysteem. Vandaar dat een slimme make-over voor domme apparaten voor velen interessanter is.
Je kunt tegenwoordig vrijwel alle huishoudelijke apparaten in een slimme variant aanschaffen, maar in sommige gevallen is een slimme variant dermate duur of niet slim genoeg dat het zich loont een domme variant zelf slim te maken. Zo kun je bijvoorbeeld jouw koelkast, vriezer of wijnklimaatkast eenvoudig slim maken.
Hub of app
Wanneer je met losse sensoren gaat werken om een koelkast, vriezer of wijnklimaatkast slim te maken dan heb je vanzelfsprekend een centraal punt nodig waar deze sensoren hun data naartoe sturen en waar jij de data uit kunt lezen. Dit kan een hub zijn, zoals een Fibaro Home Center, de Homey smarthomehub of een Home Assistant-installatie. Afhankelijk van de ondersteunde protocollen en de afstand tot de hub kan de sensor dan met de hub communiceren middels Z-Wave, Zigbee, RF, bluetooth of WiFi. Een tweede optie is een sensor die direct te integreren is met platformen als Apple HomeKit of Google Home, maar let wel dat in sommige gevallen de sensor dan nog altijd aan een eigen hub gekoppeld moet worden, die vervolgens communiceert met Google of Apple.
Tot slot zijn er verschillende sensoren te koop die werken met WiFi en/of voorzien zijn van een eigen hub en hiermee uit te lezen zijn via een eigen app op je smartphone. Denk bijvoorbeeld aan de Aqara-sensoren met een Aqara-hub en Aqara-app. Of Shelly-sensoren die middels de Shelly-app uit te lezen zijn. Je kunt dus meerdere kanten op, afhankelijk van je installatie maar ook de eisen die je stelt. Wil je namelijk automatiseren met de data van de sensoren dan moet je acties kunnen starten op basis van deze data. Dit kan binnen de eigen omgeving van de sensor, bijvoorbeeld door gebruik te maken van meerdere Shelly-producten naast de Shelly-sensoren, of door gebruik te maken van een hub die meerdere merken en producten ondersteunt. In het laatste geval heb je nog meer mogelijkheden om slimme apparaten in huis te laten reageren op data van je sensoren. Dit kan met hubs als Homey en Fibaro, maar ook met Apple HomeKit of Google Home.
Meer over hoe wij actoren en sensoren gebruiken in combinatie met de Homey smarthomehub lees je in onderstaand artikel van het Smart Living Project.
Deursensoren
Eén van de belangrijkste dingen die je graag wilt weten van je koelkast, vriezer of wijnklimaatkast is of de deur gesloten is. Een open deur is voor geen van deze apparaten goed nieuws. Gelukkig is dat eenvoudig te controleren met een deur- of raamsensor. Denk bijvoorbeeld aan sensoren van Aqara, Lidl, Shelly, Kruidvat of Aeotec. Voor elk communicatieprotocol is wel een deursensor te vinden.
De werking is vrij eenvoudig. Een deursensor bestaat uit twee delen: een klein deel met magneet en een groter deel met magneet en elektronica. Een deel wordt op de deur geplaatst en het andere deel op de behuizing van de kast. Het belangrijkste is dat de twee magneten dicht genoeg op elkaar zitten wanneer de deur gesloten is. In de app van het platform of het product dat je gebruikt kun je zo snel zien of de deur geopend of gesloten is. Je kunt in de wat geavanceerdere platformen zelfs instellen dat je de tijd dat de deur openstaat te zien krijgt. Vervolgens kun je hier acties op instellen, bijvoorbeeld het versturen van een push-notificatie of iets laten omroepen in huis.
Temperatuursensoren
Hoewel veel koelkasten en vriezers over een ingebouwde temperatuursensor en temperatuurweergave beschikken is het altijd handig om deze data op afstand in te kunnen zien en te controleren. Waarom dat laatste handig is lees je in het praktijkvoorbeeld onderaan dit artikel. Met een simpele temperatuursensor kun je precies uitlezen wat de temperatuur is in je koelkast, vriezer of wijnklimaatkast. Let wel dat de sensor die je gebruikt in de vriezer ook tegen lage temperaturen moet kunnen. Daarbij is het aan te raden de sensor naast een geijkte thermometer te leggen en zo de foutmarge te minimaliseren.
Temperatuursensoren zijn er ook van tal van merken, waaronder Aqara, Shelly, Fibaro en Aeotec. Ook hier heb je weer voldoende keuze uit sensoren die met een eigen app/hub werken en sensoren die je kunt koppelen aan grotere hubs en platformen. Overigens is het belangrijk dat je even speelt met de plek waar de sensor in de koelkast, vriezer of wijnklimaatkast geplaatst wordt. De ene plek (met name achterin) kan kouder zijn dan de andere plek. Zoek hier de juiste balans in en bekijk de temperatuurtrend over een langere periode. Als deze om de ingestelde temperatuur schommelt is dat geen probleem. Heb je een wijnklimaatkast met twee zones? Dan kun je het beste twee sensoren gebruiken; een voor elke zone.
Luchtvochtigheidsensoren
In koelkasten en vriezers is de luchtvochtigheid vaak automatisch prima geregeld, met name door de gebruikte techniek en de lage temperatuur. Het is dan ook geen onderdeel dat je in de gaten hoeft te houden. Wijnklimaatkasten zijn echter een ander verhaal. Deze hebben vaak wat moeite om de luchtvochtigheid op peil te houden en juist die luchtvochtigheid is zo belangrijk. Net als de temperatuur heeft de luchtvochtigheid invloed op je wijn. Bij een te lage luchtvochtigheid (onder de 50%) kan de kurk uitdrogen als de fles langere tijd in de kast ligt. Boven de 80% kan er schimmel ontstaan en kunnen de etiketten loskomen. Als je iemand bent die veel waarde hecht aan de flessen wijn in de kast en ze ook wat langer dan een paar maanden laat liggen, dan kan het interessant zijn de luchtvochtigheid te controleren. Ook hier geldt dat sommige wijnklimaatkasten dit zelf controleren, maar onze ervaring leert dat die meestal passief gebeurt en dat de weergave nogal kan afwijken van de realiteit.
Luchtvochtigheidsensoren zijn te koop van onder meer Aeotec, Shelly en Aqara. Deze geven de luchtvochtigheid weer samen met de temperatuur, dus daarmee heb je direct alle interessante data. De beste ervaringen hebben wij met de Aqara sensor, die ook nog eens het goedkoopst is. Deze sensor is zeer nauwkeurig, gaat lang mee op de meegeleverde batterij, is heel klein en is eenvoudig met een eigen of externe hub te koppelen. Ook voor luchtvochtigheid geldt; leg de sensor indien mogelijk eerst langs een geijkte luchtvochtigheidsensor om er zeker van te zijn dat er geen grote fouten inzitten. Wij hebben drie sensoren van Aqara gebruikt en die weken nauwelijks af van de geijkte sensor. De Shelly-sensor moest met een paar procenten bijgesteld worden.
Praktijkvoorbeeld
Afgelopen zomer hebben we een wijnklimaatkast ingebouwd in onze nieuwe keuken en die kast beschikt over twee zones die qua temperatuur onafhankelijk van elkaar ingesteld kunnen worden. Daarnaast zou de kast, volgens de specificaties, een luchtvochtigheid tussen de 60% en 80% garanderen, optimaal dus voor onze wijnvoorraad. Nu bleek dat toch net wat anders te zijn in de praktijk.
Beide zones hebben we voorzien van een Aqara temperatuursensor, gekoppeld aan de Homey smarthomehub. Hiermee kunnen we uitlezen wat de temperatuur en luchtvochtigheid van dat moment is. De sensoren werken ongeveer elke 30 minuten hun waarden bij, tenzij er eerder grote wijzigingen in de waarden zijn. Naast de Aqara-sensoren hebben we een geijkte temperatuur- en luchtvochtigheidsensor geplaatst om de data op verschillende momenten te vergelijken. Aanpassingen waren niet nodig; de Aqara-sensoren waren nauwkeurig genoeg. Hieronder zie je de resultaten bij een temperatuurinstelling van 7 graden voor de bovenste zone en 12 graden voor de onderste zone.
Uit deze grafieken kunnen we een aantal belangrijke conclusies trekken. Wat betreft de temperatuur zit de onderste zone ongeveer een volle graad onder de ingestelde temperatuur, maar fluctueert de temperatuur minimaal. De bovenste zone zit iets dichter in de buurt van de doeltemperatuur maar kent vele grotere fluctuaties. Op sommige momenten bijna 1,5 graden. Dat is voor een wijnkast aan de hoge kant aangezien een contante temperatuur belangrijk is. Wat betreft de luchtvochtigheid is het slechter nieuws, want op geen enkel moment wordt de 60% voor langere periode behaald. Sterker nog; de onderste zone (ingericht voor rode wijn) haalt gemiddeld niet eens de 50%. Zelfs als we een foutmarge nemen en de invloed van de positie meenemen is dit veel te laag voor een wijnklimaatkast. Daar moet ook nog bijgezegd worden dat we voordat we deze temperaturen ingesteld hebben nagenoeg alle temperatuurcombinaties geprobeerd hebben. Zelfs met de laagst ingestelde temperaturen – die overigens niet goed zijn voor de wijn – komt de luchtvochtigheid niet boven de 55% uit. Bij optimale temperatuurinstelling van 7 graden boven bij 15 graden beneden ligt de luchtvochtigheid rond de 40%, wat veel te droog is.
We hebben de leverancier van de kast om een reactie gevraagd en opvallend genoeg waren zij hier nog van op de hoogte. Ze namen aan dat de specificaties van de kast kloppen maar na eigen metingen blijkt ook dat deze niet behaald worden. Helaas is er niets aan te doen en is het wachten op de nieuwe generatie kasten. Gelukkig zijn er ook wijnklimaatkasten die zowel qua temperatuur als qua luchtvochtigheid hun beloften nakomen. Zo hebben we een losse kast van Haier staan die heel netjes rond de ingestelde temperatuur zit en altijd meer dan 60% luchtvochtigheid verzorgt.
Nu klinkt dit probleem wellicht groter dan het is, zeker wanneer je geen prijzige wijn voor langere tijd bewaart, maar het toont wel aan dat het zich loont om je apparatuur actief in de gaten te houden. Iets kan kapot gaan, een apparaat kan niet juist gebruikt worden (een deur die openstaat) en je kunt op veranderingen in data inspelen door het koppelen van acties. Dat leveranciers of fabrikanten van alles beloven bij producten en er vanuit gaan dat consumenten het toch niet controleren of uitzoeken gebeurt helaas steeds vaker, zo merken wij ook bij het testen van producten. In dit geval is het een wijnklimaatkast en dat is meteen ook een steeds populairder wordend product. Leveranciers en merken schieten als paddenstoelen uit de grond en dan zie je al snel verschillen in prijs en kwaliteit opduiken. Gelukkig geldt de regel ‘meten is weten’ zodat je er zeker van bent dat een product doet wat het belooft.
Reacties (0)