Review: Sony KD-55XH9005 (XH90-serie) lcd led tv

Sony KD-55XH9005 - Design

Een mooi zwart kader met een fijn accentlijntje in metaalkleur, elegante donkerzilveren voeten, deze Sony ziet er erg knap. Hij zal een stijlvolle toevoeging aan de woonkamer zijn.

Net zoals zijn grotere broer, de XH95, maakt hij gebruik van een Full Array achtergrondverlichting. Daardoor heeft hij een iets dikker profiel (70mm), maar de schuine randen van de mooi afgewerkte achterzijde verbergen dat gedeeltelijk.

De extreem slanke voeten zullen nauwelijks opvallen als je voor het toestel zit. Op ons testmodel kan je die slechts in één positie monteren, en dat is relatief dicht bij de uiteindes van het toestel. Er zijn echter ook designvarianten van de XH90 waarbij je de voeten net zoals op de XH95 in een tweede, smallere positie kan monteren. De voeten schuiven overigens in het chassis en hoeven niet vastgeschroefd te worden. Toch staat de tv erg stabiel.

Sony KD-55XH9005 - Aansluitingen

De XH90-serie is de grote uitzondering in Sony’s 2020 line-up, het is immers het enige 4K-toestel dat uitpakt met HDMI 2.1-aansluitingen die ondersteuning bieden voor 4K@120 HFR, VRR, ALLM en eARC. Al heeft dat kennelijk wel wat voeten in de aarde bij Sony. Zo lanceerde de XH90 zonder enige HDMI 2.1-features en kreeg het pas via een recente firmware update ondersteuning voor 4K@120, HFR, en eARC. Voor VRR en ALLM blijft het wachten op een toekomstige update. Het toestel beschikt over vier HDMI-aansluitingen, poorten 3 en 4 zijn de HDMI 2.1-poorten. Ze zijn niet als dusdanig gemarkeerd, dus vergis je niet.

Om HFR mogelijk te maken moet je de instellingen wel aanpassen. Daarvoor ga je naar de instellingen (Settings / Watching TV / External Inputs / HDMI Signal format) en je kiest de ‘Verbeterde instelling’.

Daarnaast is de KD-55XH9005 uitgerust met twee USB-aansluitingen, een composiet video ingang, optische digitale uitgang en hoofdtelefoonuitgang. Via Bluetooth kan je ook een draadloze hoofdtelefoon aansluiten.

Sony KD-55XH9005 - Smart tv

De XH90-serie heeft nog een andere primeur in huis. Hij is uitgerust met een nieuwere chipset. De MediaTek MT5895 gebruikt weliswaar dezelfde quad-core ARM Cortex-A73 CPU maar is iets hoger geklokt (1800 ipv 1500 MHz) en is uitgerust met 3GB RAM (tegenover 2,5GB op het vorige platform). De nieuwe GPU is de Mali-G52.

We waren al tevreden over de prestaties van Sony in Android 9 (Pie). Deze nieuwe chipset geeft daar nog een lichte verbetering aan. In de 3D Mark benchmark Sling Shot Extreme scoort de nieuwkomer 1.177 tegenover 707 op bijvoorbeeld de A9. Dat lijkt een potige verbetering, maar voor gebruiksgemak maakt dat niet veel uit. En voor Android gaming? Een toestel zoals de Nvidia Shield scoort 3964. Op dat vlak zal de nieuwe chipset dus zeker geen potten breken, maar nogmaals: in dagelijks gebruik presteert ze prima.

Wie een handig overzicht zoekt van de mogelijkheden van Android, kan voorlopig terecht op ons Android 8 (Oreo) overzichtsartikel.

Vorig jaar heeft Sony heeft zijn menu’s een flinke upgrade gegeven die het gebruiksgemak enorm bevorderen. Ingangen verschijnen nu in een lint onderaan het scherm, en je kunt zelf ingangen verbergen, toevoegen of zelfs apps toevoegen. De ‘Ingangen’ toets wordt zo een handige quickstart balk. De menu-toets (tandwieltje) roep een ‘Quick settings’ balk op onderaan het scherm die je net als de ingangen kunt customiseren. Dit jaar kreeg het volledige menu voor beeld en geluid een redesign.

De instellingen zijn nog steeds georganiseerd in categorieën zoals ‘Brightness’ of ‘Motion’, maar de instellingen er onder klappen nu uit als je er op klikt. Dat vinden we net wat minder overzichtelijk. Wel een goede verbetering is de toevoeging van een afbeelding en wat verklarende tekst bij elke instelling.

Afstandsbediening

Sony’ s afstandsbediening kreeg vorig jaar al een facelift. De KD-55XH9005 moet het wel stellen zonder de verlichting die we op de remote van de XH95 terugvonden. Alhoewel hij er niet zo innovatief uitziet als die van LG of Samsung, vinden we het gebruiksgemak van deze afstandsbediening voortreffelijk. De toetsen laten zich gemakkelijk indrukken en de layout is goed georganiseerd. Alle essentiële functies liggen binnen het bereik van je duim, rond de d-pad.

Met de klok mee van boven links te beginnen: Ingangen, microfoon, instellingen, Home, TV, en de back. Netflix en Google Play hebben een eigen toets. Enkel de afspeeltoetsen onderaan vinden we wat te klein. De remote werkt met IR, maar ook via Bluetooth, zodat je niet hoeft te richten. Enkel de powertoets werkt altijd via IR.

Functies

De XH90 is uitgerust met een dubbele tv-tuner voor digitale tv (DVB-T2/C/S2) maar beschikt slechts over één CI+-slot. Kijken en tegelijk een ander kanaal opnemen kan dus enkel met kanalen die niet versleuteld zijn. Naast Chromecast kan je ook gebruik maken van Apple Airplay 2. De tv is ook compatibel met Apple Homekit. Sony heeft een prima mediaspeler voorzien die met alle belangrijke video- en geluidsformaten raad weet.

Sony KD-55XH9005 - Beeldverwerking

Stap je van de XH95 naar de XH90, dan betekent dat ook een iets minder krachtige beeldprocessor. De XH90-serie gebruikt de X1 4K HDR. De beeldverwerking blijft weliswaar zeer goed, al zien we wel verschillen. Zo is de ruisonderdrukking duidelijk minder sterk. Dat betekende dat de ‘laag’ stand voor beide instellingen vaak niet volstond om ruis voldoende weg te werken. Je kan natuurlijk kiezen voor ‘auto’ met het risico dat de tv soms iets te enthousiast te werk gaat. Het belangrijkste gemis naar onze smaak is het ontbreken van Super bit mapping, de techniek die Sony gebruikt om kleurbanden in zachte kleurovergangen weg te werken. Dat is net een sterk punt voor Sony, en de XH90 moet het zonder doen. In onze Game of Thrones scène was dat dan ook pijnlijk duidelijk.

X-Motion Clarity is wel nog beschikbaar op dit model. Het combineert de local dimming van de achtergrondverlichting met ‘black frame insertion’ (BFI). Zo levert het scherper bewegingsdetail zonder het beeld al te sterk te dimmen. Persoonlijk laten we de Motionflow instelling op ‘Gebruiker’ staan. Je zet dan ‘Helderheid’ op 1 voor maximaal detail met minimaal helderheidsverlies. ‘Soepelheid’, de instelling die motion interpolation activeert kan je naar eigen smaak inzetten. Persoonlijk vonden we ‘2’ het beste compromis tussen vloeiende panbeelden en minimale beeldartefacten, filmpuristen laten dat best uit staan.

Belangrijkste instellingen

In ons artikel over het professioneel kalibreren van een tv lees je alles over de mogelijkheden om met een professional tot de beste beeldinstellingen te komen. Wil je zelf aan de slag gaan, neem dan onze home cinema informatiegids door. Hier vind je een uitleg over de belangrijkste beeldinstellingen en tips voor het instellen van je tv.

Sony KD-55XH9005 - Beeldkwaliteit

De XH90-serie is uitgerust met een VA-paneel en Full Array achtergrondverlichting met local dimming. Maar met slechts 4 x 6 zones mag je geen al te hoge verwachtingen koesteren.

Het VA-paneel pakt wel uit met uitstekend eigen ANSI-contrast van 3528:1. Een heel sterke basis voor de local dimming denken we dan. Maar met local dimming geactiveerd zien we het ANSI-contrast nauwelijks stijgen, naar 4019:1. In onze andere testpatronen loopt het contrast wel op tot 19.000:1, dus er is wel wat potentieel.

Toch blijkt al snel dat 24 zones wel erg weinig is. De Sony springt er erg goed mee om, maar kan sommige fouten niet beletten. Zo zagen we tijdens de Gravity testscène dat de zwarte balken boven en onder de film gedeeltelijk mee oplichtten (linksonder vooral).

In HDR-beelden kan het nog lastiger worden en zijn de zonegrenzen af en toe duidelijk zichtbaar. We zagen ook occasioneel een zone activeren. Het algoritme levert zeer goed werk met de beperkte middelen die het aangereikt krijgt. Ondertitels veroorzaakten bijvoorbeeld geen lastige sprongen in de helderheid. De uniformiteit krijgt een topscore, zowel in donkere als heldere beelden is dat werkelijk voorbeeldig.

We raden de ‘Gebruiker’ beeldmode aan omdat hij uit de doos het accuraatst is. Het scherm produceert dan wel veel licht. Te veel eigenlijk voor een donkere kijkomgeving, dus laat de lichtsensor geactiveerd. De helderheid daalt dan, waardoor de zwartwaardes beter worden en waardoor je als bonus veel minder dimming-artefacten ziet. Zelfs in SDR kan de XH90 een heel hoge helderheid halen (tot 700 nits, met Local dimming op Midden en X-tended Dynamic Range op Hoog), dus hij doet uitstekend dienst als je bij veel licht kijkt.

De ‘Gebruiker’ mode is meer dan behoorlijk gekalibreerd. De kleurtemperatuur is wat aan de koele kant (lichtjes blauwe tint), zoals we dat bijna altijd zien bij Sony. Er is erg veel zwartdetail, je kan werkelijk in de donkerste hoekjes alles nog zien.

De kleurweergave van de KD-55XH9005 is zeer goed, de gemiddelde fout ligt rond 2,4, dat is zo goed als onzichtbaar. Vooral de huidskleuren zijn erg natuurlijk. Kijk je overwegend bij relatief veel licht, experimenteer dan met de Bioscoop beeldmode die geeft het beeld een lichte boost.

Sony KD-55XH9005 - HDR

De Sony XH90-serie ondersteunt HDR10, Dolby Vision en HLG. Opvallend, je moet voor Dolby Vision ondersteuning via HDMI wel een specifieke instelling activeren (Settings / Watching TV / External Inputs / HDMI Signal format op ingang 3 of 4). Voor de interne apps zoals Netflix is dat uiteraard niet nodig. Nog een interessant detail bij Dolby Vision: de XH90 ondersteunt nu ook standard Dolby Vision waarbij alle berekeningen op de tv gebeuren in plaats van de low-latency versie die alle andere Sony modellen gebruikten en waarbij de berekeningen in de speler moesten gebeuren. Voor de consument heeft dat normaal gezien geen belang, al is het mogelijk dat dit wel impact heeft op de Dolby Vision weergave. We kunnen dat helaas op dit moment niet verifiëren.

Het scherm van de KD-55XH9005 haalt een piekluminantie van om en bij de 720 nits op een 10% venster. Een kleiner venster (2%) verloor door de dimming al wat terrein (607 nits), maar een groter venster (25%) leverde dan weer een piek van 822 nits. Alhoewel het maximum in het terrein van de meeste OLED-tv’s zit zijn er ook duidelijke verschillen. Lichtacccenten zijn opvallend minder intens dan OLED, en relatief grote witpartijen en zeer heldere beelden leveren een lichter beeld op dan OLED.

Met een kleurbereik van 87% DCI-P3 en 63% Rec.2020 scoort hij toch duidelijk zwakker dan de XH95 en valt hij net onder de grens van wat we echt willen zien voor HDR (90% DCI-P3).

De kalibratie is goed, maar zeker niet uitstekend. Kleuren zijn, door het iets te kleine kleurbereik lichtjes te flets. De EOTF is iets te helder. Die twee gecombineerd maken dat HDR-beelden er wat vlakker uitzien dan op een OLED, ook al is het verschil relatief klein. Zwartdetail wordt uitstekend bewaard, maar de XH90 verbergt een tikje witdetail. Sony kijkt niet naar de metadata, en tonemapped alle HDR10-materiaal naar eigen inzicht naar een maximum van ongeveer 1.500-2.000.

Die tonemapping is wel uitstekend. In heldere beelden kan de XH90 goed zijn voordelen uitspelen, en is de impact van de hoge helderheid erg goed. In donkere beelden toont hij veel zwartdetail, maar kan een OLED meer impact creëren door zijn perfecte zwart.

Sony KD-55XH9005 – Gaming, Reflecties en kijkhoeken

De XH90-serie gebruikt geen X-Wide Angle film, dus je moet rekening houden met de vrij beperkte kijkhoek die zo typisch is voor VA-panelen. Vooral contrast leidt onder de kijkhoek, en zeker in extreme HDR-beelden zien je dan erg goed de segmenten van de achtergrondverlichting.

Hoe zit het met de gamingkwaliteiten van de XH90? Sony adverteert de XH90 als een “Ready for PlayStation 5” tv. De HDMI 2.1-poorten leveren de volle 48Gbps bandbreedte, al is ondertussen duidelijk dat modellen met 40Gbps bandbreedte ook zullen volstaan (de Xbox Series X biedt bijvoorbeeld zelf ook maximaal 40Gbps). Ondertussen ondersteunt hij in elk geval al 4K120, maar collega Vincent Theoh van HDTVtest ontdekte dat de XH90 in dat geval bepaalde processing gebruikt die tot detailverlies lijden. Het is afwachten of dit een issue zal worden in games.

Op VRR en ALLM is het nog even wachten die komen via een extra firmware update. Hou er ook rekening mee dat je op input 3 en 4 moet kiezen tussen Dolby Vision ondersteuning of 4K120 ondersteuning. Beide combineren is niet mogelijk. Een gelijkaardig verschijnsel zagen we al op de LG OLED48CX6LB waar het gebruik van AMD Freesync en Dolby Vision mutueel exclusief zijn. Of dat ooit opgelost kan worden is maar de vraag. In elk geval betekent het dat Dolby Vision gaming in 4K120 op de Sony XH90 onmogelijk is, al blijft het voorlopig koffiedik kijken of dat een waarschijnlijk scenario is. De Xbox Series X ondersteunt Dolby Vision en 4K120 maar of er games zullen zijn die beide gebruiken is nog niet duidelijk.

De input-lag in de Gebruiker beeldmode is 105,2 ms, wat te veel is voor degelijke gaming. In de game-mode zakt de lag naar 21,2 ms dat is een uitstekend resultaat, maar moet wel heel wat concurrenten voor laten gaan die vaak al onder de 15ms zitten.

Sony KD-55XH9005 - Geluidskwaliteit

De XH90-serie biedt ‘Acoustic Multi Audio’ maar enkel op de 65 inch en groter modellen. Ons 55 inch-model moet het een vrij typische 2x 10W geluidsoplossing stellen, maar kreeg wel de nieuwe X-balanced’ drivers, die voor meer volume en een rijkere bas zorgen.

Met die configuratie laat de XH90 een heel behoorlijk resultaat horen, al missen we hier en daar wel wat bas. De tv vermijdt oversturing van de drivers vrij goed, zonder daarbij ook ostentatief in te grijpen op de klank. Er is Dolby Atmos ondersteuning, maar voor een echte Dolby Atmos-ervaring lijkt een externe geluidsoplossing de betere keuze.

Review-apparatuur

Voor de lag-meting gebruiken we een Leo Bodnar Display lag meter. Voor alle andere metingen vertrouwen we op een Spectracal C6 HDR2000 Colorimeter, Xrite i1 Pro spectrophotometer, een VideoForge Pro patroongenerator, en de Spectracal Calman for Business software. Om eventuele HDR-problemen te analyseren gebruiken we een HDFury Vertex. Meer info over onze meetapparatuur vind je hier.

Sony KD-55XH9005 – Conclusie

Met de XH90-serie wil Sony een tv in de line-up hebben die klaar is voor de PS5. Daarvoor werd de KD-55XH9005 uitgerust met twee HDMI 2.1-poorten maar alle HDMI 2.1-features komen toe via firmware updates. 4K120 HFR is ondertussen mogelijk, op VRR en ALLM blijft het wachten. De tv laat echter niet toe dat je Dolby Vision en 4K120 tegelijk activeert, een combinatie die wel mogelijk is bij concurrent LG. En ondertussen zijn er problemen van detailverlies ontdekt wanneer je 4K120 gebruikt. Het geeft niet echt het nodige vertrouwen dat de XH90 klaar is voor next gen gaming. Al moeten we eerlijk toegeven dat het wat koffiedik kijken is in welke mate deze beperkingen ook echte beperkingen zullen blijken.

Als we gaming even buiten beschouwing laten is de KD-55XH9005 een erg capabele middenklasser. Hij levert prima contrast, en het local dimming algoritme werkt goed, al kan het door het beperkt aantal dimming zones geen sterke verbeteringen leveren. Hij levert flink wat helderheid en ook al is het kleurbereik nipt onder wat we verwachten voor HDR zijn de HDR-beelden erg mooi. In SDR zijn de beelden rijk en intens en kan hij dankzij zijn hoge helderheid zijn troeven ook bij veel omgevingslicht goed uitspelen. De X1 processor levert prima werk. De Sony interface gecombineerd met Android 9 en een handige remote staan dan weer garant voor prima gebruiksgemak.

De KD-55XH9005 lijkt ons op het eerste zicht correct geprijsd. Maar wie online begint te zoeken, merkt al snel dat je zijn twee belangrijkste concurrenten op gaming-vlak, de Samsung QE55Q90T en de LG OLED55CX voor een relatief beperkte meerprijs kan binnen halen. Dat maakt de keuze voor de Sony zeker niet eenvoudiger.