Review: IKEA PILSKOTT staande lamp en Dirigera hub

IKEA Trådfri, Dirigera of Philips Hue Bridge

Slimme lampen van IKEA bestaan al een tijdje en kunnen gekoppeld worden aan de Trådfri hub. Deze hub beschikt over tal van opties om schema’s en scenario’s aan te maken, waarmee je lampen kunt combineren met bijvoorbeeld sensoren, rolgordijnen en afstandsbedieningen. De bediening vindt plaats via de IKEA Home Smart-app.

Sinds kort heeft IKEA echter een nieuwe hub in het assortiment, genaamd de Dirigera. Deze hub is met 60 euro een stuk duurder dan de Trådfri hub, maar voor dat extra geld krijg je ook wat extra functies. De belangrijkste vernieuwing is de ondersteuning voor Matter, de nieuwe standaard op het gebied van smarthome. Dit betekent dat je in de toekomst Matter-apparaten van verschillende fabrikanten eenvoudig aan de hub kunt koppelen. Bijvoorbeeld een Matter bewegingssensor van Fibaro, gekoppeld aan de Dirigera Hub. Naast de Matter-standaard ondersteunt de Dirigera hub ook de protocollen wifi, Zigbee en Thread. Dirigera kan zelfs functioneren als Thread border router. Het apparaat is wat kleiner dan Trådfri en bevat een ethernetpoort en een USB-C-poort om hem van stroom te voorzien. Tot slot beschikt de nieuwe hub over meer geheugen, vindt alle communicatie plaats via de hub waardoor je lampen niet meer via een afstandsbediening hoeft te koppelen, en maak je gebruik van de nieuwe IKEA Home Smart-app, speciaal voor de Dirigera hub. De mogelijkheden van de nieuwe app zijn te vergelijken met die van de oude app, zij het in een nieuw jasje.

Heb je nu – met de PILSKOTT-lampen – al iets aan de Dirigera hub? Niet echt. Matter-ondersteuning moet nog toegevoegd worden met een update en de lampen communiceren met de hub middels Zigbee. De mogelijkheden zijn verder vergelijkbaar met die van de Trådfri hub, al zijn die mogelijkheden wat fraaier in de nieuwe app. Naast wat meer geheugen en de snellere koppeling is de belangrijkste reden om voor de Dirigera hub te gaan dat je klaar bent voor de toekomst, waarin je de IKEA Home Smart-app als basis wilt gebruiken om tal van Matter-producten te koppelen en/of een Thread-netwerk op te zetten. Wel belangrijk is dat de Trådfri-hub uitgefaseerd zal worden, met nog minimaal drie jaar aan updates. Begin je dus net met je IKEA smart home, dan is het wel verstandig met de nieuwe hub aan de slag te gaan.

Naast de twee hubs van IKEA heb je nog een optie om de slimme lampen aan jouw smart home te koppelen. De lampen communiceren namelijk via Zigbee en zijn daardoor ook aan andere Zigbee-hubs te koppelen. De bekendste is Philips Hue. De lampen worden op dezelfde manier gekoppeld als Philips Hue-lampen en kunnen op dezelfde manier in scenes en scenario’s gebruikt worden. Daar zitten echter wel kleine nadelen aan. De accessoires van Trådfri kunnen niet aan Hue gekoppeld worden en ook kun je de Trådfri-lampen niet in HomeKit gebruiken zodra ze aan Hue gekoppeld zijn. Tot slot kun je de lampen alleen updaten als ze aan de Trådfri hub of Dirigera hub hangen waardoor je ze dus weer van Hue moet loskoppelen, aan de IKEA-hub moet koppelen, moet resetten en aan Hue moet koppelen. Als je geen HomeKit en geen accessoires van IKEA gebruikt is dit echter geen groot probleem.

Design

De IKEA PILSKOTT staande lamp is niet zomaar een lamp. Het is een designobject voor een hedendaags interieur, dat niet per se functioneel maar vooral sfeervol licht geeft. De lamp beschikt over een hele zware, zwarte voet met een zwarte plastic behuizing waarin de ledstrip verwerkt zit en gedraaid wordt. De lamp is 112cm hoog en heeft dus wel echt zijn eigen plekje nodig. Het geheel zit er netjes uit, staat redelijk stevig en is vooral geschikt om een hoek of deel van de muur van wat extra sfeer te voorzien. De zware voet, die nodig is om de lamp stevig te laten staan, is echter nogal krasgevoelig en kwam zelfs vanuit de doos al met wat schades. Dat is natuurlijk jammer. In de stroomkabel zit ook nog een knop gebouwd waarmee de lamp met de voet in of uit te schakelen is. Helaas is de lamp hiermee niet te dimmen.

Installatie

Voor de fysieke installatie, ofwel montage, van de lamp pakken we de bekende IKEA-handleiding erbij. Opvallend genoeg staat hier heel veel uitgelegd over het verwijderen van de ledstrip en het uit elkaar halen van de lamp, wat toch niet de bedoeling is lijkt mij. Maar, er staan ook twee plaatjes getoond over het vastdraaien van de lamp in de voet, wat met de meegeleverde accessoire zo gebeurd is. Zorg wel dat de lamp muurvast zit want anders kan deze snel gaan wiebelen.

Eenmaal gemonteerd en op zijn plek gezet is de koppeling met de Dirigera hub een fluitje van een cent. De hub zelf is overigens eenvoudig toe te voegen aan de IKEA Home Smart-app, en middels Wifi of ethernet aan het internet te koppelen. Je hoeft er zelfs geen account voor aan te maken.

Onderop de lamp zit een koppelknop. Door deze in te drukken en via de app naar nieuwe lampen te zoeken is er binnen een halve minuut verbinding met de lamp. Hetzelfde geldt overigens voor de koppeling met Philips Hue, die we ook binnen een halve minuut op deze manier konden leggen. Let wel; je kunt maar met één hub or bridge tegelijkertijd verbinden.

Bediening (app)

De mogelijkheden wanneer gekoppeld met Philips Hue mogen inmiddels bekend zijn. Hue-gebruikers kunnen de IKEA-lamp op dezelfde manier gebruiken als andere lampen, binnen scenes en scenario’s. In deze review focussen we ons dan ook op de nieuwe IKEA Home Smart-app. Deze app is heel basic en minimalistisch vormgegeven en daardoor ook eenvoudig te gebruiken. Het toevoegen van apparaten verloopt snel en soepel, zonder dat daar een afstandsbediening bij komt kijken.

Het homescherm geeft je een overzicht van de belangrijkste ruimten en scenes. In de tweede tab krijg je een overzicht van alle gekoppelde producten. De derde tab is het overzicht met scenes die aangemaakt zijn en in de vierde tab zie je de accountinstellingen. Via deze instellingen kun je ook de koppeling leggen met Apple HomeKit, Amazon Alexa en Google Assistant.

Het direct bedienen van de lamp via de app is fraai en intuïtief. Een plaatje van de lamp met een bol er omheen toont de helderheid van de lamp. Met de slider ernaast kun je de lamp dimmen of feller zetten. Ook het aanmaken van scenes is eenvoudig. Je kiest een icoontje en een naam, kiest een ruimte of een specifiek product (of aantal producten), geeft aan wat het product moet doen (bijvoorbeeld een specifieke helderheid aannemen) en rondt de scene af. Vervolgens kun je een voorwaarde toevoegen om de scene te beginnen, wat een sneltoets, zonsopgang en -ondergang of een tijdstip kan zijn én kun je aangeven na hoeveel tijd de scene beëindigd moet worden. Bij die laatste optie kun je alleen een aantal minuten of uren kiezen. Handiger was geweest wanneer je ook een tijdstip of andere voorwaarde kunt kiezen. Nu moet je voor het uitzetten op een specifiek moment of bij een specifieke gebeurtenis een aparte scene aanmaken. Tot slot kun je onderaan de scene testen en aan de slag.

De IKEA Home Smart-app is voor de beginnende smart home-gebruiker erg eenvoudig te begrijpen en te gebruiken. De geavanceerde gebruiker zal wat opties missen, vooral voor extra triggers en voorwaarden. Aan de andere kant zal die gebruiker waarschijnlijk uitwijken naar een platform als Home Assistant of Homey. Voor de basis biedt de IKEA Home Smart-app echter meer dan voldoende opties. Tot slot reageren producten snel in scenes en bij directe bediening via de app.

Gebruik en kwaliteit

Met de bouwkwaliteit van de IKEA PILSKOTT staande lamp is het prima gesteld. De kleine die hier rondrent wil er nogal eens aan gaan hangen maar de lamp blijft netjes op zijn plek. Helaas is de knop aan de stroomsnoer wel een prachtig object om de hele dag in te drukken… De lamp zelf geeft mooi diffuus licht waarmee een deel van de muur of een hoek voorzien kan worden van sfeerverlichting. De lamp is te dimmen van heel minimaal, sfeervol licht in de avond tot een volle bak licht van 700 lumen. Dat laatste zou ik niet snel gebruiken; deze lamp is toch meer voor sfeer bedoeld. Toch valt één belangrijk issue wel op: de lamp geeft duidelijk witter licht dan alle andere lampen in huis. Deze andere lampen hebben allemaal een kleurtemperatuur van 2700K, wat zo ongeveer de standaard is voor warm wit licht in huis. IKEA lijkt gekozen te hebben voor een temperatuur die daar iets boven ligt, waarschijnlijk 3000K. En juist dat kleine verschil valt op. De eerste vraag van de vrouw des huizes was dan ook waarom deze lamp een andere kleur licht geeft. Het verschil is niet heel groot maar groot genoeg om op te vallen, zeker als de helderheid wat hoger gezet wordt. Maar ook bij het laagste dimniveau is het verschil te zien. Dat is jammer want voor de rest is het een fraaie lamp die een leuke toevoeging is aan een modern interieur.

Conclusie

De IKEA PILSKOTT staande lamp is een hele fraaie lamp voor de hedendaagse interieurs, die ook nog eens slim is. De prijs van 80 euro is dan ook goed te verantwoorden; kijk maar eens naar de prijs van de gemiddelde, domme designlamp. IKEA heeft de lamp voorzien van een strak design, een mooie afwerking en een stabiele voet. Toch zit er een belangrijk minpunt aan deze lamp en dat is de kleurtemperatuur. De lamp is een stuk witter dan de gemiddelde 2700K lamp in onze huiskamers. Dat is wel iets om rekening mee te houden.

Qua smart-functies kun je er alles mee doen via de Dirigera hub en de IKEA Home Smart-app. De Dirigera hub werkt vlot, kan snel de koppeling met nieuwe devices leggen en is klaar voor de toekomst met Matter en Thread. De IKEA Home Smart-app voor de Dirigera hub is gebruiksvriendelijk en biedt voor beginnende (of niet veeleisende) gebruikers voldoende opties om hun smart home in te richten.