Review: Hisense Laser TV 100L9G-B12

Hisense Laser TV 100L9G-B12 - Design

Ook een projector kan een zekere luxe uitstralen, kijk maar naar deze Hisense. In tegenstelling tot zijn wat nederige broer, de L5F, is de LG9 zeker niet saai te noemen. De zachte ronde vormen van de L9G zien er wat interessanter uit dan het rechttoe rechtaan design van de L5F.

Glossy zwart geeft hem een zekere stijl, en er zijn heel wat kleine accenten die in het oog springen. De anthracietgrijze grilles aan de zijkant zijn met een driehoekspatroon geperforeerd voor de ventilatie. De voorzijde is afgewerkt met luidsprekerstof. En aan de bovenzijde heeft de zwarte afwerking zelfs een lichte glitter-touch.

De projector is niet voorzien van een lensafsluiting. Om stof te verwijderen, en gezien de positie van de lens is stof onvermijdelijk, is er een blaasbalg en zachte borstel voorzien. De twee paar witte handschoenen zorgen er voor dat de projector en het scherm smetteloos blijven terwijl je alles opstelt.

Hisense Laser TV 100L9G-B12 - Aansluitingen

Met drie HDMI 2.0-aansluitingen (waarvan een met ARC) levert de projector voldoende aansluitingsmogelijkheden, maar eentje minder dan de meeste tv’s. Ook HDMI 2.1 ontbreekt volledig, toch een klein gemis op wat een premium product moet zijn. Verder vinden we een composiet video met een stereo cinch ingang voor oudere bronnen, een digitaal optische audio-uitgang en hoofdtelefoonaansluiting.

Er zijn twee USB-aansluitingen voorzien, waarvan een aan de zijkant van het toestel. Die kan je gebruiken om media aan te leveren, of om live tv op te nemen. Er zit een USB-verlengkabel in de doos, zodat ook de achterste aansluiting gemakkelijk bereikbaar blijft. Er is bedraad en draadloos netwerk, en Bluetooth (voor draadloze hoofdtelefoon of soundbar).

Hisense Laser TV 100L9G-B12 – Plaatsing

Hisense noemt zijn projector een Laser TV, en dat heeft verschillende redenen. Onder andere omdat het een Ultra Short Throw projector is die wordt geleverd met een vast 100 inch groot ALR-scherm (Ambient Light Rejection).  Je monteert het scherm tegen de muur, zet de projector op 31 cm van de muur, en klaar. Een 100 inch beeld, met een projector, maar dan wel een die op dezelfde plaats staat als je televisie.

UST-projectie heeft niet alleen voordelen maar ook nadelen. Het bijgeleverde scherm, dat overigens identiek is aan dat van de L5F, vangt de belangrijkste nadelen op. Het wordt geleverd met een muurbeugel en een installatietemplate. De bovenzijde van de template moet exact 1,5 m boven het oppervlak van het tv-meubel komen. Zoals alle UST-projectoren is er geen lensshift of zoom aanwezig, dus volg de installatierichtlijnen voor het scherm nauwkeurig. Bijstellen doe je door de poten in of uit te schroeven, en het scherm zelf kan beperkt op of neer gelaten worden dankzij de beugels.

Heb je na de opstelling nog lichte afwijkingen, dan kan je dat manueel bijstellen via de instellingen van de projector (met acht controlepunten). Of je maakt gebruik van de automatische correctie. Maak het beeld iets groter dan het scherm, neem een foto met je smartphone, en de projector corrigeert automatisch de kleine afwijkingen. Omdat zelfs de kleinste verplaatsing het beeld vrij sterk vervormt, heeft Hisense twee kleine plastic halve cirkels meegeleverd die je op het meubel kleeft zodra de projector correct opgesteld staat. Zo vermijd je de meeste toevallige verplaatsingen.

Omdat er ook geen focus is, hang je volledig af van de optica van de projector. Die levert een degelijke, maar zeker geen perfecte focus. Er is ook duidelijk wat chromatische aberratie zichtbaar. Aan de bovenzijde van het beeld is er zelfs een rand van enkele centimeter die een lichtblauwe tint heeft, en in de uiterste linkerbovenhoek is er wat gele tint. Dat is zichtbaar op de geometriefoto hierboven. De afwijkingen bovenaan zijn nooit storend gebleken, maar van een projector in deze prijscategorie verwachten we iets betere focus.

De koeling van de projector doet zijn werk in stilte. Neen, niet muisstil, maar dat zachte geruis op de achtergrond nemen we er graag bij.

Hisense Laser TV 100L9G-B12 - Gebruiksgemak

Hisense levert op deze projector dezelfde omgeving die je terug vindt op zijn tv’s, VIDAA U. Navigeren door de menu’s voor instellingen of door smart tv-gedeelte gaat vlot en de projector reageert prompt wanneer je een toets indrukt. Alle instellingen om de projector te kalibreren zijn voorhanden.

Wanneer je over de projector buigt, detecteert een sensor dat en schakelt hij de lichtbron tijdelijk uit. Zo voorkom je dat jonge kinderen zich verblinden, maar het is ook handig als je even een andere bron wilt aansluiten.

Afstandsbediening

De 100LG9-B12 Laser TV wordt geleverd met de standaard Hisense remote. Het is een lichtmetalen afstandsbediening, slank en licht. De toetsen hebben een duidelijke vorm, waardoor je ze gemakkelijk vindt op de tast. Ze vereisen net voldoende druk en geven een goede klik-feedback.

Er zijn vier sneltoetsen voor Netflix, YouTube, Amazon Prime Video en Rakuten TV. Net omdat het de standaard remote van Hisense is, ontbreekt er bijvoorbeeld wel een toets om van beeldmode te wisselen. Dat zou voor deze projector zeker handig zijn.

Functies

De erg volledige functionaliteit is een andere reden om deze projector als Laser TV te beschouwen. Hij beschikt over twee antenne-aansluitingen, een DVB-T/T2/C en DVB-S/S2 tuner, en een CI+-slot. Met een externe USB-harde schijf kan je live tv pauzeren en opnemen. Dat zijn functies die we zelden of nooit op een projector tegenkomen. De projector is gecertificeerd voor Ziggo, en we testten hem op het Telenet netwerk, waar hij na een lange scan alle zenders vond (een software update zal hem ook Telenet gecertificeerd maken).

Ook het smart tv-gedeelte is erg goed. VIDAA U werkt niet alleen vlot, maar levert heel wat mogelijkheden. De ingebouwde USB/DLNA-speler kon de meeste van onze testbestanden spelen. Enkel Xvid is niet ondersteund, maar HDR, ondertitels en Dolby of DTS soundtracks vormden geen probleem.

Het app-aanbod binnen VIDAA U is prima. Netflix, YouTube, Amazon Video en Rakuten tv zijn beschikbaar, naast heel wat andere apps. En al zijn Apple TV en Disney+ al beschikbaar op de Hisense TVs, op deze projector is het nog even wachten tot ze beschikbaar zijn. Dat zou via een firmware update gebeuren.

Hisense Laser TV 100L9G-B12 - Beeldverwerking

De Hisense is een DLP-projector die een 1.920 x 1.080 chip gebruikt, en het beeld vier maal shift om 4K te realiseren. Meer informatie over pixelshiften vind je in ons achtergrondartikel over projectortechnologie. Het resultaat ligt ergens tussen Full HD en 4K, de allerfijnste 4K-details gaan verloren.

In de beeldverwerking herkennen we zijn relatie met de L5F. Hij levert goede deinterlacing voor video-content, maar heeft het moeilijk om film- en videoframerates te detecteren. Daardoor kan je vaak moiré-patronen zien. Schakel je bronnen dus best naar 720p, 1080p of 2160p. Met upscalen heeft hij geen moeite, en wie wat extra detail zoekt kan de scherpte ergens tussen vijf en tien zetten. Willekeurige ruis wordt relatief goed weggewerkt, maar compressieruis (blokvorming) blijft altijd zichtbaar. Projectie is gelukkig een meer vergevingsgezind medium op dat vlak. Kleurbanden blijven bijvoorbeeld wel zichtbaar, maar zijn veel minder storend dan op een televisiescherm. Laat Ruisonderdrukking en MPEG Ruisreductie in de ‘laag’ stand geactiveerd. Om het contrast een extra zetje te geven is er ‘Adaptief Contrast’. Die gaf vooral zwartdetail een mooie boost, zoals bleek uit de testscenes uit Gravity en Harry Potter. De impact op contrast is gering, maar net zichtbaar, en belangrijker is dat we geen negatieve gevolgen zagen. Activeer dit zeker, de laagste stand is prima.

De Hisense levert ook frame interpolation (‘Ultra Smooth Motion’). In de ‘Vloeiend’ stand zijn de resultaten erg goed. Judder wordt dan vrijwel volledig geëlimineerd, de processor grijpt snel in, en veroorzaakt ook nauwelijks beeldfouten. Wie voor minimale ingrepen kiest, selecteert de ‘Duidelijk’ stand.

Hisense Laser TV 100L9G-B12 – Beeldkwaliteit

Waar de L5F nog met een laser/fosforwiel combinatie werkte, is de L9G uitgerust met drie lasers, een voor elke basiskleur. Daardoor heeft de projector niet alleen een hogere lichtopbrengst, maar ook een veel ruime kleurbereik. In de Dynamic beeldmode, met de lasersterkte op maximum halen we 2.460 lumen, dat is erg goed, zeker gezien de specificatie 3.000 lumen claimt. In de Cinema Day mode daalt de lichtopbrengst naar 1.656 lumen en in Cinema Night naar 1.510 lumen. Zelfs met dat laatste cijfer kan je comfortabel het 100 inch-scherm vullen zelfs bij omgevingslicht. Het contrast varieert tussen 1.148:1 (Dynamic) en 890:1 (Cinema Night). Ook dat zijn zeer goede cijfers.

Als je dan ook nog rekening houdt met het scherm dat omgevingslicht weert en door zijn lichtgrijze tint de zwartweergave verbetert, zie je al snel dat de 100L9G-B12 alles in huis heeft om knap beeld te leveren.

In SDR legt de projector bovendien een erg goede kalibratie voor. De Cinema Night mode toont een licht te koele maar uniforme grijsschaal. Het zwartdetail is goed (met adaptief contrast), en de gammacurve is uitstekend. Ook de kleurweergave is uitstekend, en zou met een kleine correctie van de kleurtemperatuur vermoedelijk bijna perfect zijn.

Wie bij veel omgevingslicht kijkt, kan naar de Cinema Day mode schakelen, maar ook de Standaard en zelfs de Dynamic mode zijn het overwegen waard, als er echt veel licht is. De projector heeft licht en kleur op overschot, en daarmee kan je zelfs in redelijk verlichtte situaties nog een mooi beeld realiseren.

Hisense Laser TV 100L9G-B12 - HDR

Die drie lasers zorgen in elk geval voor een kleurbereik dat HDR waardig is. Met 97% P3 (71% Rec.2020) steekt hij heel wat televisies voorbij. En dat is in de Cinema Night mode die blijkbaar het bereik wat beperkt. Als we de kleurruimte naar ‘Native’ schakelen, haalt de projector zelfs 95% Rec.2020! Aan kleur ontbreekt het dus absoluut niet. Je schakelt de projector zelfs best naar ‘native’. In de ‘auto’ stand maakt hij eigenlijk niet genoeg gebruik van zijn potentieel en de kleurweergave is bijzonder goed in de ‘native’ mode. Helderheid en contrast zijn ook aanwezig, dus blijft enkel de vraag of hij goede tonemapping levert, want dat is de belangrijkste factor voor projectoren.

De projector negeert in elk geval de HDR-metadata. In de Cinema Night mode is hij een tikje te donker, maar voert hij tonemapping uit tot 10.000 nits. In de Cinema Day mode gaat de tonemapping tot 1.000 nits. Materiaal dat helderder gemastered is verliest dan zichtbaar veel witdetail, maar het beeld wint uiteraard aan helderheid. Het is jammer dat je moet kiezen tussen die twee extremen, we hadden liever de optie gehad om dat zelf wat aan te passen. Nu lijkt de beste oplossing om toch voor Cinema Night te kiezen, het verlies aan witdetail is gewoon te groot. Je kan wel de contrastinstelling optrekken om iets aan helderheid te winnen. Net als in SDR zet je ‘Adaptief Contrast’ op ‘laag’ om wat extra zwartdetail zichtbaar te maken. De HDR-prestaties laten een bijzonder gunstige indruk na. De projector slaagt er in om zowel kleur als licht en contrast op een goede manier te beheren. Wie echt het onderste uit de kan wilt, laat best de projector kalibreren.

Hisense Laser TV 100L9G-B12 – Gaming

In de game mode is de input-lag van 54 ms in 4K60. Dat is zeker geen topresultaat, maar zal voor de meeste gamers nog nipt volstaan. De projector moet het stellen met HDMI 2.0-aansluitingen, dus er is geen optie voor 4K120, en hou er rekening mee dat de projector ook geen 2K120 ondersteunt, al kan een HDMI 2.0-aansluiting dat wel.

Hisense Laser TV 100L9G-B12 - Geluidskwaliteit

Om zijn naam als Laser TV echt compleet te maken is deze projector ook voorzien van een degelijk geluidssysteem. Met 2×20 Watt en Dolby Atmos ondersteuning slaagt hij er in om heel wat volume te creëren. Stemmen zijn prima, en de meeste soundtracks laten een goede indruk na. Waar hij wel wat te kort schiet is de laagweergave. Echte diepe bassen horen we niet, dat is op zich natuurlijk geen verrassing. Ook van Dolby Atmos mag je geen wonderen verwachten, de projector biedt wat ruimtelijke ervaring, maar kan op dat vlak zeker niet concurreren met meer uitgebreide audio-installaties. Speel met de verschillende audiopresets, en vergeet niet dat je Dolby Atmos kan uitschakelen. Voor muziek en voor veel tv-materiaal is dat zelfs de betere keuze.

Review-apparatuur

Voor de lag-meting gebruiken we een Leo Bodnar Display lag meter. Voor alle andere metingen vertrouwen we op een Portrait Displays C6 HDR2000 Colorimeter, Xrite i1 Pro spectrophotometer, een VideoForge Pro patroongenerator, en de Portrait Displays Calman for Business software. Om eventuele HDR-problemen te analyseren gebruiken we een HDFury Vertex. Onze projectiescherm is een Projecta Tensioned Elpro Concept met HD Progressive 1.1 doek.

Hier lees je alles over onze meetapparatuur.

Hisense 100L9G-B12 – Conclusie

De lasers van deze Hisense leveren een enorm kleurbereik en flink wat helderheid, en met zijn prima uitrusting en functies vinden we de naam Laser TV erg toepasselijk. Wat hadden we liever anders gezien? Een HDR-tonemapping die wat accurater is, maar die we bovenal zelf gemakkelijker kunnen bijsturen. Nu is het kiezen tussen alles wegclippen boven 1000 nits of vrij zwaar tonemappen tot 10.000 nits. Voor een projector in deze prijscategorie willen we ook een iets betere lens. De focus is niet perfect, en er is wat chromatische aberratie. En gamers moeten rekening houden met een matige input-lag, en HDMI 2.0-aansluitingen.

Maar geen van die minpunten bederft de pret. We vinden deze combinatie van projector en ALR-scherm erg geslaagd. Je haalt er een 100 inch beeldervaring mee in huis, die zelfs bij redelijk wat omgevingslicht zijn werk doet. De kalibratie in SDR is uitstekend, en zelfs in HDR is het resultaat erg goed, ook al zijn we er zeker van dat een professionele kalibratie de projector nog indrukwekkender zal maken. Het scherm elimineert heel wat van de aandachtspunten omtrent UST-projectoren, én het verbetert de contrastweergave. De 100L9G-B12 Laser TV levert knappe films, meeslepende tv-series en intense sport, zoveel is zeker. Een ingebouwde tv-tuner, een goed smart tv-systeem en stevige audio maken het pakket af. De prijs is vrij stevig, maar als we vergelijken met bijvoorbeeld de Samsung LSP9T krijg je bij Hisense voor dezelfde prijs het scherm erbij.