Smarthome: Terugblik op 2022 en vooruitblik op 2023

Smarthome in 2022

Net als in voorgaande edities van dit artikel pakken we de Smart Home Monitor erbij. Inmiddels alweer de zesde editie en wederom uitgevoerd door Multiscope. Hoe is smarthome het afgelopen jaar gegroeid?

Uit de zesde editie van de Smart Home Monitor blijkt dat smarthome-apparaten inmiddels te vinden zijn in 4,5 miljoen Nederlandse huishoudens. In totaal betekent dit 57 procent van de Nederlandse huishoudens die één of meerdere smarthome-producten in huis hebben. In 2021 bedroeg dit nog 52 procent en in 2020 42 procent. Net als in de afgelopen jaren blijft de populariteit van smarthome alleen maar toenemen.

Nederlanders hebben inmiddels al 5,2 miljard euro besteed aan slimme apparaten. In 2021 bedroeg dit nog 2,9 miljard. Een flinke stijging. Wat hebben Nederlandse huishoudens dan voornamelijk gekocht? Geen slimme speakers zo blijkt, want dat deel van de markt blijkt aardig verzadigd. 1,8 miljoen Nederlandse huishoudens (23 procent) zijn in het bezit van een slimme speaker en dat zijn dezelfde cijfers als in 2021. Perspectief op groei is er ook nauwelijks, want slechts 1 procent van de Nederlanders denkt erover na om een slimme speaker te kopen in het nieuwe jaar.

Nee, de grootste groei komt van de productcategorie ‘huishouden en comfort’ met bijna 1,5 miljard het grootste aandeel in de flinke groei van het afgelopen jaar. Hierbij kun je denken aan verschillende apparaten waarbij met name robotstofzuigers, slimme wasmachines of slimme vaatwassers genoemd worden. Inmiddels heeft één op de vijf huishoudens een slim huishoudelijk apparaat in huis, oftewel 1,6 miljoen huishoudens. In percentage betekent het een groei van 14 procent naar 20 procent van de Nederlandse huishoudens.

Een slimme stofzuiger is het populairste product in deze categorie en dan met name van het merk iRobot (37 procent). Philips en Xiaomi volgen met 7 procent en 6 procent. Bosch is het populairst op het gebied van slimme wasmachines en drogers (24 procent) met Samsung (18 procent) op plek twee en Miele (16 procent) op plek drie. Bij de categorie slimme vaatwassers vinden we Siemens op de eerste plek met een marktaandeel van 44 procent met Bosch (41 procent) op plek twee en Atag (5 procent) op plek drie.

De sterke groei van slimme huishoudelijke apparaten komt voornamelijk doordat mensen het gemak en comfort van deze producten ontdekken. Men vervangt een oud product eerder voor een slim huishoudelijk product (53 procent), kostenbesparing is een belangrijk argument (30 procent), terwijl nieuwsgierigheid (14 procent) en de liefde voor gadgets (9 procent) ook genoemd wordt.

Andere categorieën die het in 2022 goed doen zijn de slimme varianten op het gebied van zonwering en garagedeuren. Ook dat is opvallend te noemen en een categorie die je wellicht niet meteen zou denken. Daarnaast doen traditioneel de categorieën Beveiliging & Veiligheid en de Slimme verlichting & Schakelaars het nog altijd behoorlijk goed.

Andere grappige feitjes uit de Smart Home Monitor 2022 is dat Honeywell het populairste merk is als het gaat om slimme thermostaten met een marktaandeel van 22 procent. Toon van Eneco (15 procent), Nest (14 procent), Nefit (12 procent) en Remeha (8 procent) volgen. Opvallend is verder dat de gemiddelde besteding op het gebied van slimme verlichting aan het dalen is. In 2021 gaven mensen nog gemiddeld 227 euro uit aan slimme verlichting. In 2022 was dit 205 euro. Philips Hue blijft marktleider (46 procent), gevolgd door IKEA (17 procent) en LSC Smart Connect van winkelketen Action (13 procent). Prijsvechters zijn sowieso in opkomst op het gebied van smarthome, want kijken we naar de slimme schakelaars dan staat naast LSC Smart Connect ook Livarno van supermarktketen Lidl in de top vijf.

Matter is eindelijk klaar!

We hebben het in dit artikel van 2021 al benoemd. De nieuwe smarthomestandaard Matter zou in 2022 eindelijk klaar zijn. Dat bleek ook te kloppen, maar uiteindelijk werd het pas begin november na diverse keren uitstellen. We kunnen er nu eindelijk mee aan de slag, alhoewel het minder spectaculair is dan je wellicht zou denken. Matter is namelijk niet iets wat je ziet. Het is geen app of iets waar je actief mee aan de slag kunt gaan, maar werkt echt op de achtergrond en kan in principe ‘alles met alles’ verbinden, ongeacht het soort apparaat of het ecosysteem. Grote bedrijven als Google, Amazon, Apple, Tuya, Signify en IKEA staan aan de basis van de nieuwe smarthomestandaard, dus de kans op succes lijkt ons zeker aanwezig.

Zo kan een apparaat van Apple communiceren met een apparaat van Samsung en kan je alles aansturen in de Google Home-app. Drie concurrenten die samenkomen en producten met elkaar laten samenwerken. Matter moet een einde maken aan de wildgroei van standaarden en apparaten die niet met elkaar werken. Het maakt smarthome eenvoudiger, gebruiksvriendelijker en volwassener. Onder Matter vallen verschillende standaarden, namelijk bluetooth low-energy, Thread, wifi en de ethernetpoort. Met name Thread is een belangrijke. Thread zorgt echt voor de interne communicatie tussen de verbonden apparaten bij Matter. Met Thread kun je producten van verschillende fabrikanten aan elkaar koppelen en zet het, net als Zigbee en Z-Wave, een meshnetwerk op. Valt er een apparaat uit, dan neemt een ander Thread-apparaat het over.

De eerste producten zijn eind 2022 geschikt gemaakt voor Matter. In veel gevallen zal dit ook met bestaande producten gebeuren. Deze krijgen een update waarna ze geschikt zijn voor Matter. Veel ZigBee-producten kunnen namelijk geschikt gemaakt worden voor Matter, mits de producten het 802.15.4-protocol (de basis van ZigBee) ondersteunen. In 2023 gaan we de eerste echte nieuwe Matter-producten in de winkels zien. In eerste instantie kunnen alleen lampen, slimme stekkers, thermostaten, raamdecoratie, sensoren, sloten en media-apparaten gecertificeerd worden. Later worden er meer categorieën toegevoegd. We zijn heel benieuwd of Matter de smarthomemarkt echt gaat veranderen en dat zullen we in 2023 al gaan zien.

Het slimme huis vanaf één plek bedienen

Matter stapt in het gat waar eigenlijk al jaren vraag naar is. Het bedienen van het slimme huis vanaf één plek, waarbij je eigenlijk geen rekening hoeft te houden met het merk. Alles met alles kunnen verbinden maakt smarthome nog gebruiksvriendelijker. In feite bieden Google Home of Samsung SmartThings al een soortgelijke ervaring, maar Matter opent straks de deuren naar nog meer compatibele apparaten.

Geavanceerde gebruikers doen eigenlijk nu al wat Matter straks voor de grote massa gaat doen. Hubs en controllers winnen nog altijd aan populariteit. Denk aan Homey, maar ook bijvoorbeeld aan Fibaro of Zipata. Deze controllers kunnen vaak met meerdere protocollen en platformen omgaan, waardoor het een ideale manier is om het slimme huis vanaf één plek te bedienen. Voor de gewone consument vaak te lastig en daarom is Matter zo’n goed idee. Je ziet het niet, je hoeft verder niets te doen, maar kunt wel alles met alles verbinden.

Gaat het stoeien met hubs en controllers nog niet ver genoeg? Dan kun je zelf aan de slag met MQTT, API’s en dergelijke om je smarthome geheel naar wens in te richten. Tuya-producten zijn hier vaak zeer geschikt voor en zijn werkelijk in iedere denkbare variant verkrijgbaar. Deze kun je gemakkelijk flashen waarbij je de software op het product kunt veranderen en deze bijvoorbeeld via open source-systemen als Home Assistant of Domoticz gebruiken.

Smarthome wordt steeds meer de standaard

De opkomst van de prijsvechters in de lijsten met meest populaire productcategorieën en merken toont aan dat smarthome steeds meer de standaard lijkt te worden. Mensen kunnen slimme lampen, een beveiligingscamera of een slimme stekker in supermarkten of een budgetwarenhuis kopen en doen dat vervolgens ook in grote getale. Veel huishoudelijke apparaten zijn daarnaast voorzien van slimme functies, waardoor je een oud en versleten product al snel voor een slimme variant gaat inruilen, al dan niet bewust. Je ontkomt er niet meer aan. En zo ontdekken steeds meer mensen het gemak en het comfort van slimme producten.

Smarthome is daarom niet meer alleen voor de gadgetliefhebbers of de technerds, maar is echt mainstream aan het worden. Fabrikanten hebben grote stappen gezet om producten gebruiksvriendelijker te maken. Tenslotte kunnen we pas echt over een succes spreken ook als ook opa en oma met smarthome aan de slag kunnen. De afgelopen tijd zijn er grote stappen gezet, met name op het gebied van installatie van producten. Een app downloaden is voor een groot deel van Nederland inmiddels normaal geworden en dankzij bluetooth wordt een product al snel gevonden voordat je zelf op toevoegen hebt gedrukt. De apps zijn overzichtelijker en gebruiksvriendelijker en dat zorgt ervoor dat veel meer mensen nu in aanraking komen met het slimme huis. Zo kunnen ze op een laagdrempelige manier het gemak en comfort ontdekken dat het slimme huis te bieden heeft.

Uiteraard speelt de portemonnee ook een rol, helemaal in deze dure tijden. Waarom zou je 300 euro aan een beveiligingscamera uitgeven als je met 40 euro ook een goed exemplaar in handen hebt? In 2023 verwachten we veel van de budgetmerken en zouden we niet raar opkijken als ze nog een groter stuk van de markt in handen weten te nemen.

Smarthome in 2023

Eigenlijk was smarthome in 2022 niet heel spectaculair. Behalve de release van Matter hebben we weinig spectaculaire dingen gezien. Hoe gaat dat in 2023 zijn? We hopen te zien dat Matter het goed gaat doen en dat de volgende stap naar een nog gebruiksvriendelijker smarthome gezet gaat worden. Dan denken we niet alleen aan de nieuwe smarthomestandaard, maar ook aan betere applicaties, lagere prijzen en makkelijkere installatieprocedures. En zoals elk jaar hopen we minder smarthome-apparaten met verplichte abonnementen te zien. Gelukkig zijn er genoeg gratis alternatieven. We verwachten in 2023 wederom geen spectaculair jaar, maar wel een jaar waarin smarthome nog verder gaat groeien en de volgende stap op weg naar volwassenheid gaat maken.