Slimme thermostaten: de voordelen, tips en mogelijkheden

Internet en draadloze bediening

We beginnen nog even bij de basis. Het smarthome en het internet der dingen zijn begrippen die onlosmakelijk verbonden zijn. Je kunt tegenwoordig nagenoeg elk apparaat in huis met het internet koppelen en met andere apparaten laten communiceren, al is het via een simpele adapter of stekker.

Door die koppeling met het internet ontstaan er eindeloze mogelijkheden voor draadloze bediening en communicatie, zowel met de gebruiker als tussen de apparaten zelf. Ook de slimme thermostaat wordt gekoppeld met het internet en kan hierdoor communiceren met bijvoorbeeld je computer, smartphone of tablet. Op die apparaten krijg je de mogelijkheid nagenoeg alles in te stellen, in te zien en aan te passen.

Voor wie is de slimme thermostaat?

De slimme thermostaat is eigenlijk voor iedereen die een centrale verwarming heeft. Mensen met bijvoorbeeld stadsverwarming en/of vloerverwarming worden iets beperkt in hun keuze en moeten zich dus goed inlezen in de mogelijkheden van de verschillende producten. Maar, over het algemeen kan het merendeel van de Nederlanders een slimme thermostaat aanschaffen.

Er zijn echter verschillende mogelijkheden om een slimme thermostaat aan te schaffen. Je kunt kiezen voor een thermostaat waar een abonnement bij hoort voor het gebruik, iets dat met name het geval is wanneer je het apparaat via een energiemaatschappij aanschaft. Je kunt een slimme thermostaat ook los aanschaffen, vaak ook via energiemaatschappijen, waardoor je alleen het aanschafbedrag betaalt. Er zijn zelfs aanbiedingen van energiemaatschappijen die je een gratis slimme thermostaat geven bij een langlopend contract.

De prijzen variëren dus ook behoorlijk; van gratis of een paar euro per maand tot 300 euro voor een los aan te schaffen apparaat. Let erop dat er vaak installatiekosten bijkomen. Wij raden in de meeste gevallen aan een slimme thermostaat los aan te schaffen zodat je altijd nog kunt overstappen van energieleverancier en zelf de controle behoudt.

Bedienen en controleren met apps

Een slimme thermostaat is in onze optiek ook pas echt slim wanneer je draadloos met het apparaat kunt communiceren, in de meeste gevallen met een applicatie die je op je smartphone of tablet installeert. Nagenoeg elke thermostaat heeft zijn eigen applicatie, soms via de energiemaatschappij.

Middels de app zijn tal van functies toegankelijk, waaronder het instellen en controleren van de temperatuur, het aanmaken van schema’s, het bekijken van je verbruik, het activeren van zones en natuurlijk het compleet in- of uitschakelen van de verwarming. Welke functionaliteit je exact kunt gebruiken is afhankelijk van de thermostaat waar je voor kiest. Je doet er goed aan productomschrijvingen en reviews te lezen, zodat je precies weet wat je in huis haalt.

Zo leert de slimme thermostaat je kennen

Een slimme thermostaat denkt met je mee en soms denkt die zelfs voor je. Het is de bedoeling dat de thermostaat inspeelt op en rekening houdt met je levensstijl, en aan de hand hiervan de meest optimale schema’s voor de verwarming van je huis samenstelt. Dit moet uiteindelijk natuurlijk resulteren in een lager energieverbruik.

Het leren kennen van de gebruiker is op verschillende manieren mogelijk, afhankelijk van de thermostaat waar je voor gaat. Bij nagenoeg allemaal is het mogelijk zelf de controle te houden en dus middels de app voor je smartphone of tablet te bepalen wanneer de verwarming ingeschakeld wordt en op welke temperatuur deze ingesteld wordt. Maar, we willen er natuurlijk zo weinig mogelijk naar omkijken en hiervoor zijn slimme thermostaten met handige functies uitgerust.

Verschillende slimme thermostaten komen met een functie waarmee gekeken wordt of er iemand thuis is, en aan de hand hiervan wordt bepaald of de verwarming aan moet springen of lager gezet moet worden. Dit kan op twee manieren. Bij de eerste manier wordt gebruik gemaakt van een aanwezigheidssensor die ziet of er personen in huis zijn. Deze sensoren zijn tegenwoordig al zo slim (op sommige thermostaten) dat ze het verschil tussen een persoon en een huisdier kunnen zien. Zodra de sensor merkt dat er niemand meer in huis is, bijvoorbeeld na dertig minuten geen activiteit waargenomen te hebben, dan wordt de verwarming automatisch lager gezet.

De E-Thermostaat van Essent en Nest zijn voorbeelden van thermostaten die hierover beschikken. Nest en Anna kunnen zelfs een eigen schema samenstellen aan de hand van de informatie die de sensor doorgeeft, om je zo voor te zijn en meer energie te besparen.

De andere manier om waar te nemen of er iemand in huis is, is geofencing. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van de locatie van je smartphone (middels de app). De thermostaat ziet de locatie van de verschillende smartphones in het gezin en kan aan de hand hiervan bepalen of de verwarming lager kan of juist ingeschakeld moet worden. Natuurlijk heb je zelf de controle over de exacte handeling die uitgevoerd wordt zodra je het huis binnenkomt of verlaat.

Maar, ook dat is nog niet alles want sommige thermostaten kunnen geïntegreerd worden met andere diensten waardoor je toch functies kunt laten uitvoeren wanneer je het huis binnenkomt of verlaat (of welke meetbare activiteit dan ook uitvoert). Hiervoor kun je het populaire IFTTT gebruiken, een app waarmee je zelf bepaalt wat een bepaalde actie tot gevolg heeft. Onder meer Nest en Honeywell ondersteunen IFTTT.

Een functie waar ook steeds meer slimme thermostaten over beschikken is de zoneregeling. Hiermee kun je de temperatuur per zone bepalen of laten bepalen. Slaap je, dan wil je waarschijnlijk alleen in de slaapkamer een aangename temperatuur. Ben je aan het werk, dan moet de werkkamer verwarmd worden. Iedere ruimte krijgt hiervoor een eigen thermostaat (vaak in de vorm van een radiotorknop) en dat kost dus extra geld. Bovendien moet de ‘centrale’ thermostaat dit ondersteunen. Onder meer de Nest, SmartHome en Honeywell EvoHome bieden deze mogelijkheid.

Inzicht in je energieverbruik

Met een slimme thermostaat wil je natuurlijk ook zien hoeveel je verbruikt en hoeveel je uiteindelijk bespaart ten opzichte van het gebruik zonder slimme thermostaat. De meeste slimme thermostaten geven je middels de applicatie of een webinterface de mogelijkheid om het verbruik te bekijken, of laten zelfs zien hoeveel je bespaard hebt. Nest laat bijvoorbeeld middels een groen blaadje op de thermostaat zien dat je energie aan het besparen bent.

Maar, hierbij moet wel één belangrijke opmerking gemaakt worden. In de meeste gevallen gaat het om een indicatie. Met uitzondering van een paar thermostaten, bijvoorbeeld Toon van Eneco, is er geen communicatie met de slimme energiemeter waardoor de thermostaat nooit exact kan bepalen hoeveel energie er verbruikt wordt. Het is dus goed om te weten dat je puur een indicatie voorgeschoteld krijgt en pas bij het vergelijken van de energierekeningen uitsluitsel hebt over je besparing.

Hoeveel energie bespaar je dan?

De belangrijkste vraag is wellicht: hoeveel energie (en geld) bespaar ik dan met zo’n slimme thermostaat? Fabrikanten beweren je energierekening met 15 tot 25 procent te kunnen verlagen, maar het ligt allemaal grotendeels aan de gebruiker en zijn of haar gebruikspatroon.

Als je nu al energiebewust bezig bent en dus de verwarming op een gecontroleerde manier inzet dan is de besparing misschien 100 euro op jaarbasis. Ben je iemand die er niet naar omkijkt en altijd de verwarming aan heeft staan dan kan dit oplopen tot honderden euro’s op jaarbasis. Natuurlijk is het een en ander afhankelijk van de grootte van je huis, het aantal ruimten, de gezinssamenstelling, etcetera.

Het is echter altijd aan te raden om voor een slimme thermostaat te gaan want besparen kun je er, mits je er even de tijd voor neemt om de thermostaat te leren kennen en de thermostaat jou te laten leren kennen, zeker mee. Daarbij zijn alle extra digitale functies en mogelijkheden natuurlijk welkom in je slimme huis.

Integratie met je smarthome

Over dat slimme huis gesproken: sommige slimme thermostaten bieden integratie met andere smarthomeproducten. Ze kunnen ermee communiceren en daardoor vaak ook bedienen. Hierboven hebben we het voorbeeld van IFTTT (If this, then that) al aangekaart”, een app waarmee je middels ‘recepten’ acties kunt instellen middels het bekende principe ‘als dit gebeurt, dan volgt deze actie’.

Er is ook directe integratie met diverse smarthomeproducten van andere fabrikanten. Eneco’s Toon-thermostaat en de Nest bieden directe integratie met het Hue-systeem van Philips waardoor je middels de thermostaat en app ook je verlichting kunt bedienen. Nest biedt daarnaast integratie met eigen rookmelders en CO-melders, welke ook met de Honeywell-thermostaten gekoppeld kunnen worden. De komende jaren zal de integratie met andere slimme apparaten in huis alleen maar toenemen waardoor alles met elkaar in verbinding staat.

Veel thermostaten bieden tevens de optie aan om hem te koppelen aan een stemassistent. Zo kun je natuurlijk de Nestproducten koppelen aan de Google Assistent, omdat beide dingen van Google zijn. Maar de thermostaten van Tado, Netatmo en Honeywell zijn bijvoorbeeld ook te bedienen via die stemassistent. In mindere mate komt in Nederland ook ondersteuning voor Amazon Alexa voor. Daar kies je dan bewust voor. Op moment van schrijven spreekt die stemassistent nog geen Nederlands, waardoor je je producten noodgedwongen in het Engels moet aansturen.

Daarnaast is er nog een groot smarthomeplatform in de vorm van Apple HomeKit. Dit platform van Apple zorgt ervoor dat je veel slimme producten in huis binnen één app bedient. Dat gaat via de Apple Woning-app, zoals dat ook kan via de Google Home-app op bijvoorbeeld Android (maar in dit geval ook op iOS). Tado en Honeywell zijn merken die tevens ondersteuning aanbieden voor Apple HomeKit. En anders kun je terugvallen op Netatmo.

Meer lezen en reviews

Wil je meer lezen over de mogelijkheden van de smart home? Neem dan ons uitgebreide archief eens door met tips en adviezen. Ook kun je het dagelijkse nieuws in de gaten houden en vragen stellen, zodat we je wellicht verder kunnen helpen. Hieronder plaatsen we reviews van de meest populaire thermostaten van dit moment.

Nest Thermostat E

De Nest Thermostat E is net als zijn voorgangers een slimme thermostaat die middels een smartphone-app te bedienen is en met je meedenkt als het op het verwarmen (en koelen) van je huis aankomt. Het apparaat is met name qua uiterlijk een heel ander apparaat dan het originele model, de Nest Learning Thermostat. Bij de Nest Thermostat E heeft het bedrijf niet gekozen voor het opvallende uiterlijk van de Nest Learning Thermostat, maar voor een subtieler, compleet wit ontwerp, met een ring aan de buitenkant en een mat scherm.

Daarbij staat de thermostaat op een witte standaard. De thermostaat kan kan overal in huis geplaatst worden zolang er een stopcontact in de buurt is, en hoeft dus niet meer op één specifieke plek aan de muur te hangen. De Heat Link E met stoffen hoes neemt de standaard plek van de thermostaat in en communiceert (draadloos) met zowel de Thermostat E als de cv-ketel.

Tado V3+

De Tado V3+ is voorzien van een moderne chipset en betere compatibiliteit, maar de echte verbeteringen zijn aanwezig in de meegeleverde applicatie. De nieuwe versie is namelijk in staat een aantal dingen te doen die de oude appversie niet kan, maar hier heb je wel een abonnement voor nodig. Zo’n abonnement kost 2,99 euro per maand. Ook kun je een jaarabonnement van 24,99 euro afsluiten. Ook zonder abonnement is de Tado V3+ nog altijd één van de betere slimme thermostaten van dit moment.

Bosch EasyControl CT200

De EasyControl CT200 van Bosch is een slimme thermostaat met zoneregeling voor de verwarming en warm water. Het werkt namelijk samen met de Smart Radiator Thermostat van Bosch, een slimme radiatorknop die je op iedere radiator in het huis kunt plaatsen. Zo kun je per vertrek de temperatuur onafhankelijk van elkaar regelen. De slimme radiatorknoppen werken op twee (meegeleverde) AA-batterijen. Overigens hoef je geen slimme radiatorknoppen aan te schaffen. De slimme thermostaat is ook los te koop, maar dan mis je uiteraard wel de zoneregeling.