De belangrijkste regel
We spreken bij HDMI-kabels nooit over versienummers. Zaken zoals een HDMI 2.0-kabel of HDMI 2.1-kabel bestaan niet. Het gebruik van versienummers is door HDMI Licensing zelfs expliciet verboden sinds november 2010. Helaas wordt daar vaak tegen gezondigd.
Het belangrijkste verschil
Ok, dat is duidelijk, geen versienummers dus. Maar er zijn wel degelijk verschillende standaarden voor HDMI-kabels? Ja, maar het enige verschil tussen deze standaarden is de maximale bandbreedte die ze aankunnen, of eenvoudig uitgelegd hoeveel data er per seconde doorgestuurd kan worden zonder verlies. Er is één ander verschil, namelijk de vermelding ‘with Ethernet’, daar komen we verder op terug.
Alle HDMI-kabels
Hieronder vind je een overzicht van alle soorten (of typen) HDMI-kabels die je vandaag de dag kunt kopen.
Standard
Deze kabel kan tot 1080i en 720p video te verwerken, wat vooral van toepassing is op oudere digitale tv-decoders en DVD-spelers met een HDMI-aansluiting. Dit soort kabels raden we daarom af vermits ze voor de huidige toepassingen, waar je meestal minimaal 1080p signalen gebruikt, niet meer volstaan.
Standard with Ethernet
Een HDMI Standard kabel, maar met een extra datakanaal voor netwerken, HDMI Ethernet Channel (HEC) genoemd. Net zoals de HDMI Standard kabel raden we deze af, vermits ze voor de huidige toepassingen niet meer volstaan.
High Speed
Deze kabel is getest om 1080p resolutie en hoger aan te kunnen inclusief zaken zoals 3D, en Deep Colour en zelfs de meeste 4K varianten. Ze worden getest tot een bandbreedte van 10,2 Gbps wat voldoende is voor 1080p60 (Full HD aan 60fps) of 2160p30 (Ultra HD 4K aan 30fps).
Sinds de introductie van HDMI 2.0 is de maximum bandbreedte van de High Speed kabel opgetrokken van 10,2 naar 18 Gbps. Een fikse verhoging, en dat zonder de kabel aan te passen. Dit is mogelijk door technische verbeteringen van de toestellen aan de zend- en ontvangstzijde. Elke High Speed kabel die je bezit zou dus moeten volstaan om die hogere bandbreedte te leveren (ze is bijvoorbeeld nodig voor Ultra HD 4K aan 60fps). Een belangrijk detail is wel dat deze kabels niet getest worden voor 18 Gbps, maar enkel nog steeds voor 10,2 Gbps. Ondersteuning voor 18 Gbps wordt gegarandeerd door het theoretisch model.
High Speed with Ethernet
Een HDMI High Speed kabel, maar met een extra datakanaal voor netwerken, HDMI Ethernet Channel (HEC) genoemd.
Premium High Speed (with Ethernet)
De Premium HDMI High Speed kabel is een High Speed kabel die moet voldoen aan een uitgebreider testprotocol. Ze ondersteunen theoretisch niets meer dan een gewone High Speed kabel, maar in tegenstelling tot gewone High Speed kabels, worden ze wél getest tot 18 Gbps. Wil je absoluut geen risico op problemen bij bijvoorbeeld 4K@60fps HDR-content dan kan je dit soort kabel kiezen. Deze kabels zijn voorzien van een speciaal label dat de authenticiteit garandeert. Je kan het label scannen met de ‘HDMI Cable Certification’ app.
Ultra High Speed
Dit is de meest recente kabel, hij ondersteunt een bandbreedte tot 48Gbps, dat is voldoende voor combinaties van zeer hoge resoluties en framerates die enkel met HDMI 2.1-aansluitingen mogelijk zijn zoals 8K@60fps en 4K@120fps. Alle ‘Ultra High Speed’ kabels beschikken ook over het extra datakanaal voor netwerk (HEC), naar die vermelding hoef je dus niet te zoeken.
Deze kabels moeten verplicht gecertificeerd zijn. Je moet de naam vinden op de kabel zelf, het logo moet op het label en de verpakking staan en de QR code kan je scannen met de ‘HDMI Cable Certification’ app om de authenticiteit te verifiëren. HDMI Licensing start de certificering in Q3 2020, en de eerste kabels zullen vermoedelijk in Q4 2020 beschikbaar zijn.
HDMI Standard of High Speed Automotive
Deze kabel wordt gebruikt voor interne video/audio verbindingen in auto’s en moet voldoen aan hogere standaarden. Hij kan ook uitgerust zijn met een speciale connector. Deze kabel is voor de doorsnee consument niet belangrijk.
HDMI ‘with Ethernet’ heb ik dat nodig?
HDMI 1.4 introduceerde in 2009 het ‘HDMI Ethernet Channel’ (HEC). Het idee was dat de HDMI-kabel die je gebruikt om apparaten met elkaar te verbinden voor beeld en geluid ook zou kunnen dienen om de netwerkverbinding met elkaar te delen. Dus de tv sluit je aan op je thuisnetwerk via een netwerkkabel, maar alle randapparaten zoals je Blu ray-speler of spelconsole krijgen hun netwerkverbinding via de HDMI-kabel. Zo spaar je alweer een kabel uit.
Een handig idee, maar het kreeg helaas nooit voet aan de grond. We moeten nog steeds het eerste apparaat tegenkomen dat HEC ondersteunt. Kortom, we denken niet dat HEC nog een toekomst heeft.
Zijn kabels met de vermelding ‘with Ethernet’ dan volstrekt overbodig? Tot voor kort wel ja. Vermits de functie in kwestie op geen enkel apparaat gebruikt wordt volstaat een ‘High Speed’ kabel even goed als een ‘High Speed with Ethernet’ kabel. Maar…
Sinds de introductie van HDMI 2.1 is er nu ook eARC. En eARC gebruikt het dradenpaar in de kabel dat bedoeld was voor HEC. Wil je nu of in de toekomst gebruik maken van eARC dan moet je ‘High Speed with Ethernet’ kabels gebruiken (of de nieuwere Ultra High Speed kabels).
Welke HDMI-kabels voor welke resolutie en framerate?
De datarate die een videosignaal nodig heeft hangt af van vier zaken: de resolutie, het aantal beelden per seconde, de bitdiepte van het signaal en het type chroma subsampling. Die laatste termen zijn vrij technisch, wie dat wil kan in de gelinkte artikelen wat meer achtergrond vinden. De volgende tabel geeft een overzicht wanneer je welke kabel nodig hebt.
Welke kabel koop ik?
Alle features van HDMI (zoals Deep Color, 3D, ALLM, VRR, ARC…) werken met alle HDMI-kabels, met uitzondering van eARC waarvoor je een kabel ‘with Ethernet’ of een ‘Ultra High Speed’ kabel nodig hebt. De bepalende factor voor de kabel die je koopt is de vereiste datarate. Op basis van de combinatie resolutie/framerate/chroma subsampling/bitdiepte in de tabel hoger in dit artikel zie je onmiddellijk welke kabel je nodig hebt.
Als vuistregel geven we je het volgende mee.
- Voor de meerderheid van de gevallen volstaat een ‘High Speed’ HDMI-kabel, neem een versie ‘with Ethernet’ zodat je zeker bent dat je kabel ook eARC ondersteunt. Daarmee zit je goed tot 4K@30fps.
- Wil je 4K@60fps gegarandeerd zonder problemen doorsturen, opteer dan voor een ‘Premium High Speed’ HDMI-kabel (opnieuw, kies een versie ‘with Ethernet’ als je eARC wilt). Herinner je, alhoewel een ‘High Speed’ kabel theoretisch volstaat in dit geval, is hij er niet voor getest. Een ‘Premium High Speed’ kabel is getest en gecertificeerd.
- Heb je een bron die 4K@120fps (dat is vermoedelijk gaming) doorstuurt, of wil je 8K doorsturen, dan moet je voor een ‘Ultra High Speed’ kabel kiezen.
En uiteraard, HDMI-kabels werken ook voor lagere specificaties dan hun maximum! Een ‘Ultra High Speed’ kan je ook in de plaats van een ‘High Speed’ kabel gebruiken. Of een ‘High Speed’ kabel kan perfect de plaats innemen van een ‘Standard’ kabel.
Kabellengtes
De HDMI-specificaties vermelden geen maximale lengte. Maar in de praktijk zijn er wel beperkingen. Om te beginnen hangt veel af van welke datarate je nodig hebt. Een tien meter lange kabel die perfect 1080p doorstuurt, zou wel eens problemen kunnen hebben als je er 4K probeert door te sturen. Tot 10m kan je zonder al te veel problemen HDMI-kabels vinden. Kabels langer dan 10m vereisen vaak ‘actieve’ kabels, die beschikken over een ingebouwde booster voor het signaal. Opgelet, deze HDMI-kabels moet je, in tegenstelling tot passieve kabels, in de juiste richting aansluiten. Dat staat bijna altijd vermeld op de kabel of connector. Een ander alternatief zijn HDMI-kabels die gebruik maken van glasvezel. Of HDMI over CAT (netwerkkabel).
Mogelijke problemen met HDMI-kabels
Hoe weet je of je kabel zijn werk goed doet? Dat is gelukkig erg gemakkelijk vast te stellen. HDMI-kabels falen wanneer alle data niet ongeschonden door de kabel geraakt. Met andere woorden het verlies op het signaal geeft aanleiding tot beeldfouten. Maar die beeldfouten zijn heel erg duidelijk. De enige mogelijkheden zijn:
- Sterretjes: dit zijn individuele pixels die willekeurig wit (of een andere kleur) lijken te flitsen. Als het er erg veel zijn kan het lijken op sneeuw in het beeld.
- Lijnuitval: er verschijnen horizontale lijnen in het beeld
- Gedeeltelijke of totale beelduitval. Het beeld valt soms weg, een van de primaire kleuren valt uit, of je hebt helemaal geen beeld.
Onderstaande video illustreert het effect van sterretjes. In het eerste deel zijn de sterretjes vrij beperkt, in het tweede deel (00:00:18 en verder) zijn ze iets intenser.
In een zeer extreem geval kan je echt bijna het effect van sneeuw krijgen, zoals op deze screenshot.
In al deze gevallen kan je eenvoudig testen of je HDMI-kabel het probleem is. Schakel in het bronapparaat (je Blu-ray speler of spelconsole bijvoorbeeld), de uitgangsresolutie een stap lager. Bijvoorbeeld, zie je sterretjes als je 4K doorstuurt, schakel de speler dan naar 1080p of zelfs 720p. Zie je dan geen problemen meer, dan volstaat je kabel duidelijk niet voor 4K.
Houd er ook rekening mee dat het resultaat kan afhangen van je speler. Een kabel die nipt functioneert met de ene speler kan falen met een andere speler. Het is dus perfect mogelijk dat de kabel die al jaren goed zijn werk doet, plots blijk te falen als je een nieuwe speler in huis haalt.
Meer informatie
Meer tips en adviezen op het gebied van av-apparatuur en -kabels vind je in onze tips en advies-sectie.
Reacties (2)