Je leest het hier en wellicht op duizend ander plaatsen: 2020 was een speciaal jaar. Maar wat betekende dat voor de audio- en hifi-wereld? Welke grote trends waren er te bespeuren? En wat kunnen we verwachten in 2021?
Je mag het nalezen: in het trendsartikel over audio en hifi van vorig jaar zal je nergens iets vinden over fabrieken in Azië die moesten sluiten, logistieke ketens die stilvielen of winkels die op halve kracht moesten werken (of zelfs tijdelijk de deur sluiten). Die grote trend hadden we dus niet zien aankomen. 2020 toonde zich een taai en moeilijk jaar voor iedereen, dat moeten we je allemaal niet vertellen. Maar ondanks alles waren er lichtpunten. Heel wat merken en winkels vertelden ons dat veel consumenten hun weg vonden naar betere audioproducten. Ook televisies verkochten goed. Misschien wel omdat al dat thuiszitten aanzette tot het luisteren naar muziek en binge-watchen van tv-reeksen? Mogelijk merkten sommige lui voor het eerst dat het geluid uit die kleine Bluetooth-speaker in de keuken barslecht was. Laten we hopen dat we allemaal uit deze periode de les trekken dat kwaliteit belangrijk is.
Misschien zou het ook geen slecht idee zijn als de industrie daarbij wat meer ‘duurzaamheid’ als troef zou uitspelen. Het kan wel eens een punt zijn waarvoor er nu meer gevoeligheid is. Een pluspunt bij audioproducten en hifi is nu eenmaal dat die producten heel lang meegaan. Waarom dit dan niet uitspelen? Er zijn mensen die decennia doen met een paar speakers. Dat staat in schril contrast met smartphones, printers en vele andere elektronische apparaten, die ondanks soms torenhoge prijskaartjes bijna wegwerpproducten zijn geworden. In die zin is hifi echt wel groen.
Voer voor klasse D-liefhebbers
Er verschenen dit jaar veel nieuwe versterkers, van alle types. Maar als we het over het buzz-gehalte hebben, dan steekt een introductie er met kop en schouders boven uit: de EigenTakt-versterking van Purifi. Deels heeft dat te maken met goede marketing en de achtergrond van deze klasse D-technologie. Een van de bedenkers is immers de Belg Bruno Putzeys, die dankzij uitmuntende audioproducten en een no-nonsense stijl op veel respect kan rekenen. Zijn vorige uitvinding, nCore, vind je in een reeks bejubelde versterkers van meerdere merken, waaronder NAD en Marantz. De nieuwe EigenTakt-modules vormen de volgende stap in Putzeys’ strijd tegen vervorming en zijn volgens sommigen het ultieme bewijs dat klasse D op geen enkel vlak inferieur is aan andere versterkertechnologieën. Het legde NAD – die als eerste met de technologie aan de slag ging – geen windeieren. Zowel de M33 als de C 298 zijn extreem goed ontvangen. In 2021 mag je nog meer opwinding rond Purifi verwachten. De EigenTakt-modules zullen bij meer merken opduiken, er komen vast reacties vanuit andere hoeken en Purifi zelf sleutelt aan actieve speakers.
“Aparte hifi-componenten gaan niet plots verdwijnen”
Johan Coorg, KEF-merkambassadeur
Covid19 heeft in 2020 de AV-industrie uitgedaagd om snel oplossingen te vinden voor onverwachte veranderingen qua logistiek, bevoorrading, verkoop en marketing. En dat allemaal tegelijkertijd! Door de coronabeperkingen wereldwijd werd er wel meer gelezen, muziek beluisterd en video bekeken. Daardoor wisten de bedrijven die de uitdagingen overwonnen wel te groeien en te bloeien. Nu is het afwachten of mensen hun gedrag weer gaan aanpassen en hun besteedbaar inkomen aan reizen geven. Persoonlijk denk ik niet dat grote publieksshows gaan terugkeren.
En 2021? Sinds een decennium ziet KEF een toenemende vraag voor verbonden doe-het-allemaal producten. De actieve draadloze speaker is het ‘muzieksysteem van de 21ste eeuw’. Maar KEF is ook overtuigd dat de markt voor aparte componenten niet opeens gaat uitdoven. Het grote publiek is langzaamaan meer bewust van technologie en de voordelen van hoge kwaliteit, van de bron tot het eindpunt. De groeiende uitdaging voor audiofabrikanten is dat ze moeten investeren in softwareontwikkeling om consumenten een simpele maar toch fijne gebruikservaring te geven.
HDMI
Tot voor kort was ‘HDMI’ een term die enkel viel in gesprekken rond tv’s. In de hifi-wereld vond je amper een apparaat met zo’n aansluiting. Dat weerspiegelde het impliciete geloof bij velen dat muziek luisteren niet te combineren viel met beter tv-geluid. Het heeft lang geduurd, maar uiteindelijk heeft de industrie gerealiseerd dat voor een bepaalde groep consumenten die tweedeling niet bestaat. Voor hen moet er in de woonkamer een audio-oplossing komen die én muziek afspeelt én tv-geluid voor zijn rekening neemt. Zij kochten dan maar een soundbar. Een deel van de hifi-industrie keek er naar en mopperde over hoe het brede publiek geen appreciatie meer heeft voor geluidskwaliteit. Dat is natuurlijk geen manier om mensen te verleiden waarvan je hoopt dat ze je producten gaan kopen. We zeggen er meteen wel bij dat sommige merken het altijd anders zagen. Een Linn of Naim bijvoorbeeld, biedt al jaren HDMI-ingangen aan op stereoproducten.
Gelukkig is die kijk op geluid in de woonkamer uit de industrie aan het verdwijnen. Er verschijnen steeds meer hoogwaardige stereoversterkers met HDMI-ingangen. Technisch brengt dat wat uitdagingen mee (HDMI is geen ideale drager voor digitale audio), maar onder meer Arcam met zijn SA-30, Denon met de DRA-800H, Sonos met de Amp en NAD met de M33 zetten stereoweergave van muziek op de eerste plaats en bieden een goede tv-geluidservaring. Want dat is ook iets dat we gemerkt hebben bij talloze testen: hoewel surround nog altijd het summum is bij films, blijkt ‘echte’ stereo uit twee aparte luidsprekers ook al behoorlijk fijn.
“We zien een enorme toename van mensen die hifi-kwaliteit (her)ontdekken”
Heinz Lichtenegger, hoofd Pro-Ject Music Systems en Musical Fidelity
In 2020 hebben we bij Pro-ject en Music Fidelity een groeiende vraag voor onze producten gezien, gelukkig. Veel mensen bleven thuis en we denken dat ze opnieuw realiseerden dat bewust naar muziek luisteren in stereo fascinerend is, vooral via vinyl. Draaitafels boomen en de consumenten besteden weer een beetje meer voor kwaliteit. Voor corona kochten ze gewoon ‘iets’, functies waren belangrijk. Dit is voorbij; consumenten verkiezen weer liever betrouwbare merkproducten. Dat maakte onze voornaamste uitdaging het verhogen van de productie door de stijgende vraag. Alles is handgemaakt in Europa en je vindt niet zo snel geschikt personeel. We gebruiken amper onderdelen uit Azië, dat bleek ook een troef.
Ook vóór corona merkten we toenemende interesse in echte hifi. Mensen ontdekten dat de beste vinylervaring een goede speler vereist, maar ook goede speakers en versterkers. Een draadloze speaker volstaat niet, want er is te veel processing en ze bieden geen echte stereo. Gelukkig zien we een enorme toename in mensen die dit realiseren en hifi-kwaliteit (opnieuw) ontdekken, meer dan ooit.
eARC
Over HDMI gesproken: dit jaar zag ook de introductie van HDMI 2.1-apparaten en een overstap naar eARC. Dit is de opvolger van HDMI-ARC oftewel Audio Return Channel. Het is de technologie die zorgt dat het geluid van je tv (bijvoorbeeld afkomstig van de Netflix-app) via de HDMI-kabel ‘terugvloeit’ naar het audiotoestel. Het werkt samen met HDMI-CEC, de standaard die regelt hoe tv’s en audiotoestellen met elkaar praten, bijvoorbeeld als je het volume verandert met je tv-remote.
HDMI-ARC werkte meestal wel, maar er waren altijd wel een aantal gevallen waarbij het gewoon niet functioneerde zoals het hoorde. De verbinding viel soms weg, de synchronisatie van het geluid met beeld liep fout of het audiotoestel schakelde niet samen met de televisie in, dat soort zaken. eARC belooft al die problemen op te lossen. Bovendien kan het ook de lossless-versies van Dolby Atmos en DTS:X vervoeren.
HDMI 2.1 is op dit moment vooral relevant voor gamers. Die werden dit jaar verwend met de PS5 en Xbox One X (nu ja, als ze eentje konden vinden). Consoles worden wel eens vergeten als het over geluid gaat, maar deze toestellen bevatten grensverleggende audiotechnologie voor 3D-geluid. Benieuwd of daardoor gamers ook gaan nadenken over heuse surroundopstellingen. Headsets zijn enorm populair bij die groep, maar CoD: Warfare of Cyberpunk 2077 op een surroundopstelling is toch heel wat machtiger.
“Sociale interactie is een even groot deel van deze hobby als muziek beluisteren”
Terry Medalen, marketinghoofd Primare
Het moeilijkste in 2020 waren de verstoorde design- en bevoorradingsketens, vooral omdat wij tijdens productontwikkeling meestal net internationale designexpertise goed inzetten. Aan de positieve kant betekende het thuisblijven wél dat we echt gefocust hebben op de Primare-roadmap. Onverwacht was dat de verkoop zeer sterk was. Misschien hebben we net zoals doe-het-zelf-zaken mee geprofiteerd van de verschuiving naar het verbeteren van de woning.
In 2021 verwachten we dat persoonlijke luistermomenten of mini-shows nog meer uitgerold worden, met de mogelijkheid om een afspraak te maken voor een demo op maat. Er zal vertrouwd worden op virtuele events en consumenten online rechtstreeks aanspreken. Eens shows opnieuw van start gaan, zal er waarschijnlijk wel een grote interesse zijn om ze bij te wonen, gewoonweg om tegemoet te komen aan de nood voor sociale interactie. Dat is een even groot deel van deze hobby als thuis luisteren. Er is groeiende interesse in thuisbioscopen, misschien door die home improvement-trend, en misschien ook wel omdat de technologieën nu matuur zijn.
Streaming blijft in de lift zitten
Spotify, Apple Music en YouTube Music zijn populairder dan ooit. Maar hoe zit het aan de kant van audiotoestellen? Er was een tijd dat fabrikanten probeerden om een eigen app te ontwikkelen waarin diensten geïntegreerd werden. Maar dat is een moeilijke opdracht. Bovendien zijn er gebruikers die liever een bepaalde streamingtechnologie gebruiken, zoals AirPlay. Een makkelijke oplossing is er niet, een goede keuze ook niet. De uitweg lijkt het ondersteunen van meerdere algemene streamingopties (AirPlay 2 en Chromecast) naast eventueel een eigen app en Roon. Bluetooth fungeert als terugvaloptie, weliswaar ten koste van geluidskwaliteit. Het voordeel van AirPlay 2 en Chromecast is wel dat fabrikanten hierdoor meteen ook stembediening en multiroom-gebruik mogelijk maken.
De macht van Roon
Roon is zonder twijfel een audiofiel ding. Zonder afbreuk te doen aan de geweldige kwaliteit en ervaring van deze muzieksoftware, maar: enkel overtuigende muziekliefhebbers betalen jaarlijks een bedrag van 150 euro plus een abonnement op Tidal of Qobuz om hun liedjes af te spelen. Maar dat betekent zeker niet dat je als audiofabrikant Roon kunt negeren. De ‘macht’ van Roon werd in het voorbije jaar treffend aangetoond toen het softwarebedrijf zijn geduld verloor met bepaalde audiomerken. Meer bepaald, met de fabrikanten die wél Roon Ready op hun producten willen kleven, maar daarvoor niet de nodige certificatie wilden behalen. Deze certificatie geeft aan dat Roon het apparaat getest heeft en dat het honderd procent compatibel is met de software. Daarom besloot Roon om toestellen zonder certificatie die na 20 september 2020 werden aangeschaft niet langer bedienbaar te maken vanuit de software (als je voor die datum het toestel gebruikte, bleef het werken). Op deze manier wou het bedrijf fabrikanten aanmoedigen om aanslepende certificatie-aanvragen af te ronden. Dat leek ook goed te lukken. Zowel in de aanloop van de deadline als kort daarna deden verschillende fabrikanten snel het nodige om hun certificatie te behalen. Er waren zelfs een aantal producten bij die al meer dan een jaar als ‘niet-gecertificeerd’ in Roon verschenen. Probleem opgelost, zo lijkt het wel. En het is duidelijk wie baas is.
“Hifi is een community”
Paul Miller, group editor HiFi News & Stereophile, EISA-president
Veel mensen hebben vorig jaar de hifi-aankopen gedaan die ze eigenlijk pas later wilden uitvoeren. Ze konden hun vakantiegeld toch niet voor reizen gebruiken, en besloten dan hun woning te verbeteren. Het is afwachten of die trend in 2021 blijft doorlopen. De verkoop boom was goed voor mainstream-merken, maar voor zeer high-end hifi waren er wel uitdagingen. Ik sprak met verschillende dealers die klanten thuis zelf lieten vergelijken tussen drie high-end systemen van 40K of meer. Wat met de twee niet-geselecteerde systemen? Je kunt de markt niet overspoelen met B-stock.
Een verschil tussen de hifi-sector en andere consumentenelectronica is dat hifi echt een community is. Daarom zullen meer gespecialiseerde events, zoals High End München of mijn eigen Ascot Show, terugkeren. Het sociale is heel belangrijk voor de hifi-wereld, ook om kennis te delen. Bij grote beurzen zoals CES heb ik minder vertrouwen dat ze opnieuw gebeuren. Vooropgesteld dat we alles in orde krijgen met vaccinaties, wat in Europa wellicht lukt, wordt hét probleem in 2021 wellicht: wanneer gaan de shows juist door? De meeste zijn nu al verschoven naar het najaar, wat betekent dat IFA snel gevolgd wordt door High End München en even later door de grote show in Warschau.
Is het gedaan met events?
Niet elke muziekliefhebber ligt wakker van de events die plaatsvinden in de hifi-wereld. Nochtans spelen ze wel een belangrijke rol, zowel de grote internationale beurzen als de lokale events waarmee dealers mensen de kans geven om eens rustig naar nieuwe producten te luisteren. Het belang van dergelijke lokale shows in winkels mag je niet onderschatten. In heel wat niches kun je zelfs bij grote aankopen vooraf het product niet echt uitproberen. Misschien mag je op die kostbare sportfiets vooraf heel eventjes een toertje rond de fietswinkel doen en die dure tv mag je doorgaans enkel pas thuis echt uitproberen, maar dat is het dan meestal. In de hifi-wereld is het wél de gewoonte dat er momenten zijn waarop je uitgebreid kunt luisteren naar apparatuur en speakers van vele honderden en duizenden euro’s. Veel winkels doen ook hun opperste best om zo’n show interessant en gezellig te maken. Het blijft een verkoopmoment, maar naar de normen van de grote, snelle retail gaat het er wel gemoedelijker en losser aan toe. Het valt moeilijk in te beelden dat hier echt verandering in komt, daarvoor zijn die shows in winkels gewoon te belangrijk. Al zullen slimme handelaars wel die fysieke events aanvullen met een online luik.
Maar hoe zit het met grote internationale shows? De toppers op vlak van hifi zijn de High End in München en de Audio Video Show in Warschau, en in de CI-markt ISE. Maar die drie zijn nog relatief bescheiden vergeleken met de gigantische beurzen die IFA, Mobile World Congress en CES zijn. De investering om er te staan is voor een bedrijf enorm. Grote A-merken geven soms tot een miljoen euro uit voor een stand. Gaan ze dat na 2020 en het noodgedwongen overschakelen naar virtuele events nog blijven doen? Het blijft koffiedik kijken, maar er was al een trend bij de grootste merken om in te zetten op eigen events om grote producten voor te stellen. In navolging van Apple, dat al bijna twee decennia geleden besloot om beurzen links te laten liggen. De kans is dus reëel dat de grote, algemene shows het lastig gaan krijgen of moeten downscalen.
Bij de meer gespecialiseerde beurzen lijkt dat gevaar iets kleiner. De investering om er te staan is kleiner (maar de bedrijven die er zijn hebben kleinere budgetten, dat wel) en eigen events organiseren is duurder. Voor heel wat audiobedrijven is High End München of ISE ook een intern streefdoel: “Tegen dan moet product X klaar zijn!”. Deze beurzen vervullen bovendien een cruciale commerciële rol. Importeurs verkennen het veld als ze nog een merk zoeken, prototypes worden getoond aan insiders, fabrikanten praten met hun verdelers over wat ze nodig hebben en wat eraan zit te komen, en meer.
Wat is dan volgens ons het antwoord op de vraag: “Is het gedaan met events?”. Om te beginnen: we hopen zeer zeker van niet. En lokale shows gaan ook niet dood. Maar in het geval van een enkele grote (zoals CES), zal het antwoord toch wel “misschien” zijn.
Reacties (0)