Review: Sonus faber Sonetto I en II monitorluidsprekers

06 juli 2021 + 10 minuten 0 Reacties
Sonus faber Sonetto I 2
FWD award

In deze review van Music Emotion lees je de ervaringen met de De Sonus faber Sonetto I en II monitorluidsprekers. De Sonetto I gaat voor 749 euro per stuk over de toonbank,, terwijl de Sonetto II voor 999 euro per stuk gekocht kan worden.

Traditie & cultuur

Voor de naam van de nieuwste modellen van Sonus faber zocht het bedrijf in de rijke cultuur van Italië en kwam naar voren met de naam Sonetto. Een sonnet is de oudste vorm van een muziekstuk met een poëtische inslag en betekende letterlijk ‘geluid melodie’. Het beschrijven een luidspreker op deze manier vraagt om kwaliteit, zichtbaar in de afwerking die elke Sonus faber onderscheidt van de concurrentie, maar het moet tevens terug te vinden zijn in de weergavekwaliteit. De Sonetto I en zijn grotere familielid de Sonetto II zijn afgeleverd en hebben inmiddels de nodige uren staan draaien in twee opstellingen.

De Sonetto I en II kennen vele overeenkomsten, het zijn monitoren om op een stand te zetten, bij voorkeur de eigen stands van Sonus faber, al was het maar omdat de Sonetto van bovenaf gezien een luitvorm heeft en naar achteren steeds smaller wordt waardoor de stand de vorm moet volgen. In uiterlijk komen we elementen tegen die typisch des Sonus faber’s zijn zoals het met de hand gestikte leer aan de bovenkant, zware aansluitklemmen en verzonken drivers. Veel is ‘geleend’ van de duurdere Olympica modellen voor de Sonetto, met name is dat terug te vinden in de drivers. Alle Sonetto modellen gebruiken dezelfde tweeter, een gelijksoortige woofer welke van de Sonetto II een stukje groter is dan in de I, hebben een reflexpoort aan de voorkant en worden net zoals alle modellen in de Sonetto lijn volledig in Italië geproduceerd. De toegepaste tweeter is gemaakt voor een hoge resolutie met zijn gedempte apex dome (Damped Apex Dome). De tweeter heeft een 29 mm zachte dome met daarvoor een faseplug. De tweeter is met behulp van viscose elastisch materiaal in de baffle vastgezet. Heeft de Sonetto I een 150 mm woofer, de Sonetto II laat 165 mm noteren. De woofers zijn voorzien van een gegoten basket met minimale compressie, een eigen ontwerp van Sonus faber en bezitten een conus bestaande uit een mix van cellulose pulp en natuurlijke vezels. Een mengsel samengeperst, daarna op een natuurlijke manier gedroogd voor zoals Sonus faber zelf zegt: “een natuurlijke weergave, ultra dynamisch gedrag en een hoge mate van lineariteit”. De cross-over frequentie ligt voor beide types op 2500 Hz en in het filter is een compensatie aangebracht om te zorgen voor een vriendelijke versterkerbelasting. Het frequentiebereik van de Sonetto II loopt 3 Hz verder door naar beneden ten opzichte van de Sonetto I en gaat tot 42 Hz. Sonus faber geeft geen grenzen op voor het frequentiebereik dus dat zegt niet veel. De impedantie van de Sonetto’s is laag met 4 Ohm en een rendement van 87 dB vraagt om een versterker die rustig over de 100 Watt heen mag schieten. De Sonetto II meet 40 x 25 x 33,5 cm (HxBxD), op de stand is de hoogte 113 cm. De Sonetto I is kleiner en komt tot 36 x 22 x 30,5 cm, of op de stand 109 cm. Gewichten zijn respectievelijk 6,8 en 5,5 kilo per stuk zonder stand. De reeks is compleet te maken met drie vloerstaande modellen, twee center luidsprekers en een on-wall. De Sonetto I kost u in hoogglans zwart, zijdeglans wit of in walnoot fineer € 749,- per stuk en de Sonetto II noteert € 999,- per stuk. Stands komen op € 225,- per stuk voor de I of de II.

Opstellingen

De Sonetto I en II vervangen tijdelijk mijn luidsprekers en vinden een plekje op de vrijgekomen plaatsen. Ik speel met Roon als muziekbesturingssysteem op een NUC, vanaf een Melco N10 Digital Music Library mijn files naar Metrum Acoustics Ambre endpoints, over I2S gekoppeld aan een Adagio en Pavane DAC van hetzelfde merk. Waar de Sonetto I gaat werken aan een Metrum Forte eindtrap in een kleinere ruimte heeft de II een Pass Labs X250.5 ter beschikking in de woonkamer. Zoals ik pas nog iemand uitlegde is de akoestiek van de ruimte veel meer bepalend voor de weergave dan enige versterker, dus ik durf wel een vergelijk te trekken tussen de elektrische systemen. Kracht is er altijd genoeg vanuit de eindtrappen en de bron is zo goed als gelijk.

Plaatsing

Voor het luisteren naar de Sonetto I en II heb ik de frontdoekjes weggehaald, als ze niet speelden hield ik die op hun plaats. Optisch is mijn zwarte Sonetto II echt een fors stuk groter dan de in wit afgewerkte I, in weergave lijken ze uiteraard heel erg op elkaar. Als ik van Anette Askvik de track Liberty speel dan komen de verschillen die er zijn tussen de twee types gelijk heel duidelijk naar voren. In de eerste plaats brengt de Sonetto II de muzikanten dichter bij je, de Sonetto II laat daarbij de muziek meer tussen de speakers spelen, waar de Sonetto I juist heel breed gaat en verder weg plaatst. De II heeft extra body, meer power en wint daarmee aan overtuiging, maar in een kleine ruimte kan dat al snel teveel van het goede worden zeker als de muziek zo op je af komt. Een kleine ruimte is voor mij 12 tot 15 vierkante meter, een grotere luisterruimte voor de II gaat tot 30 m2. Daarboven is een vloerstaander nog meer op zijn plaats. Door de weergevers elk in hun ideale ruimte te zetten vallen de verschillen deels weg. Immers de II in een grotere ruimte kan verder uit elkaar staan, staat verder weg van de luisteraar, de lage tonen hebben de ruimte en dus is extra body hier ineens welkom. Heen en weer lopen tussen de twee kamers en onder Roon de systemen koppelen toont aan dat de verschillen tussen de I en II op die manier meevallen. Vuistregel lijkt te zijn: de I in een beperkte luisterruimte plaatsen en de II in een woonkamer. Klinkt niet meer dan logisch. Wat wel een feit blijft is hoe ruimtelijk de Sonetto I kan spelen, een luidspreker welke zelf verdwijnt uit het stereobeeld en slechts muziek achterlaat. De Sonetto II heeft het lastiger om heel hoog te scoren in dat opzicht.

Elkaars gelijke

Inzoomend op jazz van Til Brönner staan de Sonetto weergevers met een grote mate van gemak te spelen, muziek is vloeiend en vormt een scherm van geluid. Daarin zijn instrumenten naast elkaar geplaatst en vloeien over aan de randen, zonder te verworden tot een eenheid waarin het onderscheidt gaat vervagen. Wisselend van weergevers door de systemen te ruilen van ruimte maakt dat ik de Sonetto I heel erg waardeer aan de Metrum Forte. Juist vanwege dat heel brede en diepe stereobeeld dat zo los weet te komen. Het extra diepe laag van de II mis ik niet echt, mijn hersenen vullen dat gat deels in met ervaring zoals ieders hersenen werken. Bedenk wel dat de gehele afbeelding slinkt bij de Sonetto I in vergelijk met de II. De trompet van Brönner verliest een stukje van zijn grootsheid en impact. In een jazzclub te vergelijken met verder weg gaan zitten van het podium. In detailweergave zijn de twee familieleden elkaars gelijke. Ze zoeken het eerder in een prettig spel dan te proberen het laatste stukje informatie door te geven ten koste van de muziek, slechts in dienst van techniek. Vocale Jazz in de vorm van de laatste cd van Holly Cole brengt mij een prettige stem waarin Cole’s specifieke geluid zich snel laat herkennen. Verstaanbaar zodat teksten te volgen zijn, met daarachter een flinke band met bas, piano, slagwerk en blazers. De bastonen zijn niet zo gedefinieerd als ik zou willen, daar kunnen de Sonetto’s nog wat winnen, of beter gezegd dan is de Olympica de betere, waar een hogere prijskaart aan hangt. Midden en hoog zijn prima in orde op de Sonetto. Natuurlijk telt de opname mee, Ceacilie Norby brengt een veel frissere sound met haar cd “My corner of the sky” waarin de bassen heel wat beheerster en dus duidelijker in noten te onderscheiden zijn. Snel slagwerk, een vrolijke fluit en een piano brengen Norby tot genietbare prestaties en laten mij bewegen op de maat. Inmiddels overtuigd dat het met stemmen wel goed zit op de beide Sonetto types laat ik Jan Gunnar Hoff’s pianospel klinken van de track Living. De Noorse pianist geeft de linker- en rechterhand de vrijheid en de Sonetto volgt slaafs en helder van klank. Romp, snaren en klavier vormen een eenheid met de opnameruimte en laten mij genieten van het spel, de herschapen ruimte en de man achter het instrument.

Zuivere toon

Twee vriendinnen vormen samen het duo “De thuiskomst”, spelen barokmuziek op viool en accordeon. Had ik even angstbeelden van vroeger, een oom op accordeon tussen de schuifdeuren vals zingend zijn levensliederen ten gehore brengend, violiste Querine van Hoek en accordeoniste Ellen Zijm helpen mij van dat visioen af met vroege barok van componist Dowland. De accordeon neemt de taak van het orgel over met lange klanken, waar de violiste van onder andere Combattimento de taak van soliste invult. Het is een in eigen beheer uitgebrachte cd van de dames en inmiddels een vaste referentie gezien de opnamekwaliteit, het spel en mijn voorkeur voor barokke muziek als het om klassiek gaat. Als de weergever daartoe in staat is krijgt u de akoestiek van een kleine kerk in Schiedam mee in uw luisterruimte. De Sonetto presteert op dat gebied niet slecht, een kostbaarder weergever weet er vaak nog meer uit te halen. Zoals te verwachten gezien de verschillen tussen de I en de II is de kleinste degene die het meeste de originele akoestiek herschept. Waar de weergevers beiden mee stralen is de zuivere toon, helder en geen moment scherp of met een randje. Zou dat iets te maken hebben met de Italiaanse cultuur waarin barok een grote plaats heeft gekregen? Geen moment heb ik muziek te horen gekregen waarin scherpte zat, tegelijk heb ik geen gebrek aan hoge tonen ervaren de afgelopen weken. De Sonetto’s zijn fraai in balans gebracht door de ontwerpers en de bouwers.

Conclusie

Wat kan ik nog toevoegen aan commentaar dat hout snijdt voor de twee Sonetto’s en nog niet is genoemd. Aspecten als ruimtelijkheid en zuiverheid kwamen aan bod. Dat het stereobeeld vooral met de Sonetto I voorbeeldig breed en diep is mag nog benadrukt worden. De Sonetto II heeft een extra streepje voor als het gaat om het neerzetten van meer impact en een dieper laag waar een grotere ruimte profijt van heeft. Zoals je van de Italiaanse maker Sonus faber mag verwachten is de bouw van de Sonetto voorbeeldig. Het leer aan de bovenzijde brengt een extra luxe uitstraling, de smalle stand is optisch in de luisterruimte haast onzichtbaar. De concurrentie in het prijssegment van de Sonetto I en II is hevig en de kwaliteit is over het algemeen hoog. Immers fabrikanten moeten tegen elkaar opboksen en proberen te scoren. Profiteer daarvan als klant, zelden waren weergevers in deze prijsklasse zo voorzien van innovatieve snufjes om de weergave zuiver, snel en in balans te houden. Geef de Sonetto I of II een goede bron en dito versterker, die hoeven niet in de duizenden euro sectoren te zitten, maar weet dat wat u erin stopt de Sonetto zal laten horen. Met een stiekeme eigen voorkeur voor de Sonetto I in een kleine ruimte, boven de Sonetto II in een grotere ruimte, laat ik de lezer de keus voor één van beide types.

Reacties (0)