Review: Samsung HW-Q950A – Top-soundbar met meer kanalen dan ooit

Streaming op het menu

Over de surroundprestaties van de HW-Q950A gaan we het verderop hebben. De grote vernieuwingen bij dit 2021-model zitten echter grotendeels op het niveau van de functies. Het belangrijkste is dat Samsung de kritiek van de voorbije jaren rond streamingopties serieus heeft genomen. Waar oudere Samsungs heel spaarzaam bedeeld waren, krijgt de HW-Q950A daarom aanzienlijk meer streamingmogelijkheden. Met Spotify Connect, Bluetooth, AirPlay 2 en Chromecast heb je eigenlijk meer dan genoeg manieren om muziek naar deze soundbar te sturen.

Op vlak van apps houdt Samsung zijn voorliefde voor SmartThings aan. Deze app is veel meer dan een remote voor een soundbar, maar een overkoepelde app die ook kan dienen om andere Samsung-producten (ja, zelfs stofzuigers) en smarthomeproducten te bedienen. Je kunt het zelfs gebruiken met een smarthomehub om je huis te automatiseren. Daar gaan we het hier niet over hebben, het is enkel goed om weten dat SmartThings een veel breder verhaal is.

11.1.4

Hoe komt Samsung nu aan 11.1.4? We merken bovendien even op dat de Q950T van vorig jaar een 9.1.4-soundbar was. Die twee extra kanalen die in 2021 erbij komen bevinden zich niet in de soundbar – maar ongelooflijk genoeg wel in de draadloze speakers. Waar het topmodel van Samsung al een paar jaar lang uitblonk door aparte luidsprekers te bieden uitgerust met twee kanalen, maakt de HW-Q950A de stap naar drie kanalen per draadloze speaker. Daarmee neemt Samsung een voorsprong op rivalen zoals LG die ook naar twee kanalen (een voor het surroundkanaal en een voor een achterste hoogtekanaal) per rear-speaker waren geëvolueerd.

Op de soundbar zelf blijft de situatie onveranderd: naast een centerkanaal en twee stereokanalen bevat het toestel een paar speakers die schuin de kamer in uitstralen en twee speakers die loodrecht naar links en rechts geluid verspreiden. Zeven kanalen in totaal dus, plus de vier kanalen van de rear-speakers maken elf stuks. Voeg daarbij nog eentje van de subwoofer en vier hoogtekanalen (twee bovenaan de soundbar, twee aan de bovenkant van de draadloze speakers). Een indrukwekkend aantal, waarbij toch opgemerkt moet worden dat Samsung tenminste voor elk kanaal een aparte driver voorziet. Er zijn wel meer soundbars die uitpakken met veel kanalen, maar die eigenlijk moeten produceren met een beperkt aantal speakertjes. Met de juiste algoritmes kan dat misschien (bijna), maar aparte speakers zijn toch beter qua resolutie en openheid.

Met of zonder Samsung-tv?

Op FWD bekijken we soundbars vaak als alleenstaande toestellen. De markt zit echter soms anders ineen. Soundbars – en vooral high-end modellen – worden frequent samen met televisies gekocht. Fabrikanten moedigen dat samenkoopgedrag nog verder aan door kortingen op bundels te bieden. Of zelfs cashbacks en gratis soundbars te bieden bij aankoop van een dure tv. Met name Samsung gaat daar heel ver in door hun soundbars ook op technisch vlak nauwer te laten aansluiten bij hun nieuwe televisiemodellen. Dat zagen we vorig jaar al, met de introductie van Q-Symphony. Dat is een functie waarbij de ingebouwde tv-speakers meespelen met de soundbar. Toen we dit eerder testen met een gigantisch 65-inch QLED-tv, was het resultaat vrij goed. De speakers bovenaan dat tv-model leverden een extra dimensie bij Atmos-content. Bij de nieuwe HW-Q950A is Q-Symphony opnieuw van de partij, aangevuld met de Space Fit-functie waarvoor je een gloednieuwe Samsung-tv nodig hebt. Space Fit is in essentie een kamerkalibratiefunctie, iets dat behoorlijk cruciaal is om het geluid in een willekeurige woonkamer echt op punt te stellen. Gelukkig heeft Samsung ook rekening gehouden met lui die een televisie van een ander merk bezitten (of een oudere Samsung) en een tweede kamerkalibratiefunctie voorzien. Deze AutoEQ-functie werkt via een microfoon op de subwoofer en concentreert zich puur op de bassen, net de frequenties die vaak voor problemen zorgen in een kamer.

Kortom, Samsung zet volop in op de synergie met z’n nieuwe televisiemodellen. Maar vrees niet, je kunt de HW-Q950A wel probleemloos gebruiken met een ander tv-toestel.

Sober maar wel mooi

De laatste tijd hebben we echt gigantische soundbars zien langskomen. Apparaten als de Sony HT-A7000 of LG DSN11RG zijn zo groot dat ze visueel eigenlijk enkel goed bij een 65-inch of grotere tv passen. Het is daarom wel verfrissend dat Samsung voor zijn vlaggenschip een iets compactere bouw aanhoudt. De HW-Q950A blijft wel een grote soundbar van 123 cm breed, maar zijn breedte is afgestemd op een 55-inch scherm. Het past tenminste op ons tv-meubel, dat konden we niet van alle high-end soundbars van 2021 zeggen. Uiteraard moet een soundbar qua formaat niet per se passen bij je tv-grootte. Uiteindelijk doe je wat je wil, maar het is toch wel apart om een heel grote speaker bij een piepkleine 40-inch display te plaatsen.

De HW-Q950A gaat voor een sober design waardoor het toestel eerder onopvallend in de kamer staat. Qua vorm is het nagenoeg identiek aan de Q950T: een niet al te hoge, lange zwarte soundbar met de hoekpunten deels afgesneden. Die schuine kanten zijn er niet enkel voor de show; hier zitten nog speakers die voor een brede uitstraling van geluid zorgen. Samsung wou de soundbar wat chiquer maken door het grotendeels te overspannen met een stofje van Kvadrat, de Deense textielmaker die tegenwoordig goed handel doet met audiomerken. Maar zo spectaculair is die Kvadrat-toevoeging hier niet zo. Het ziet er wel netjes uit, gewoon niet zo bijzonder. Het lijkt ook wel stof gretig aan te trekken. Dat gezegd zijnde smaken we deze minimalisme van Samsung wel. Ook positief: de fabrikant levert zijn gebruikelijke, steengoede One remote mee.

De soundbar is uitgerust met twee extra HDMI-ingangen, naast een HDMI-eARC-aansluiting om te verbinden met je televisie. Er is een optische ingang en je kunt Bluetooth ook gebruiken om een koppeling met de tv te maken. Maar dan mis je wel Dolby Atmos-geluid. De HW-Q950A is bovendien DTS:X-compatibel. Let wel dat een aantal nieuwe tv’s DTS-geluid afkomstig van bronnen aangesloten op de tv niet langer doorsturen. Wil je bijvoorbeeld een Ultra HD Blu-ray met DTS:X-geluid (zoals ‘Atomic Blonde’ of de Harry Potter-films) bekijken, sluit dan je speler rechtstreeks op de Samsung-soundbar aan.

Lastiger voor instellingen

Helaas zien we iets terugkomen waar we vorig jaar al minder gelukkig over waren. Net als bij de HW-Q950T is het display van deze soundbar bovenaan geplaatst, niet vooraan zoals voorheen bij Samsung. Ok, je wordt niet door een afleidend scherm gestoord tijdens het filmkijken. Maar je kunt het scherm gewoonweg niet zien als je in de zetel zit. En dat is best lastig omdat je de display echt nodig hebt als je de instellingen van de soundbar wil finetunen. Denk dan bijvoorbeeld aan de volumeregeling per kanaal, handig als je bijvoorbeeld een van de rear-speakers wat verder weg moet plaatsen dan het andere exemplaar. Idealiter doe je dat als je in zetel zit, maar dat kan nu niet. Dé oplossing zou zijn als je deze instellingen gewoon via de SmartThings-app kon regelen. Helaas ontbreken ze in de app. We hadden bijvoorbeeld graag gehad dat je in een oogopslag kunt zien in welke kwaliteit audio wordt aangeleverd.

Via de SmartThings-app kun je wel een aantal basale zaken instellen, zoals de subwoofer afregelen, en een geluidsmodus kiezen. Dat laatste is belangrijker dan misschien lijkt. En niet enkel omdat de equalizer enkel in de standaardmodus beschikbaar is. De geluidsmodus bepaalt ook sterk welke speakers juist afspelen, naargelang het bronmateriaal. Onderstaande tabel van Samsung geeft je een goed overzicht.

Hoewel het finetunen uitdagender is via het slecht geplaatste display, is het wél een goede zaak dat je elk kanaal afzonderlijk kan instellen. Wie even de tijd neemt, kan daardoor de HW-Q950A nog beter laten klinken. Zowel met de volumes van de achterspeakers als van de wide-kanalen experimenteren kan echt de moeite waard zijn. Kudos weer voor de remote, die ondanks weinig knoppen veel functies bezit. Check de handleiding om te ontdekken wat er allemaal mogelijk is, want op basis van de opschriften bij elke knop ga je niet alle functies ontdekken.

Extra breed achteraan

Bij deze type soundbars worden rear-speakers wel vaker overmand door de krachtige soundbar vooraan, maar hier blijft de surroundbeleving in balans. Ze kunnen echt wel hun mannetje staan, zeker als je ze correct plaatst zodat die derde driver zijn werk kan doen. De clou is dat je die rear-speakers niet argeloos ergens neergooit, maar eigenlijk net zoals een discrete surroundspeaker schuin achter de zitplaats moet plaatsen. In die zin heb je niet zoveel flexibiliteit als je zou vermoeden. Wanneer je sofa tegen de muur staat is dat natuurlijk al wat lastiger. De verleiding is dan groot om ze recht op de oren te mikken, maar probeert ze toch onder een hoek van 45 graden te plaatsen. We vermoeden wél dat je het er meest uithaalt in een grotere woonkamer waarbij je die achterste speakers op de optionele Samsung-stands kunt plaatsen.

Het extra kanaal bij elke rear-speaker lijkt een gimmick, maar zorgt toch voor een streepje meer omhulling. Het technisch kungfu die Samsung hier toepast om aan 11.1.4 te komen, is dus wel de moeite waard. Het creëert een heel open presentatie die ons voor het eerst bij een soundbar goedkeurend doet knikken bij het beluisteren van de verzamelde Beethoven-symfonieën van Von Karajan die de Berliner Philharmoniker en Deutsche Grammophon vorig jaar uitbrachten in Dolby Atmos-formaat. De HW-Q950A is verfijnd genoeg om deze grootse werken correct neer te zetten. Ook bij de live-Blu-ray (Dolby Atmos) van Imagine Dragons – over een stijlshift gesproken – noteren we een heel grote soundstage vooraan bij de tv, met de zanger groots neergezet bij ‘Forever Young’. Zelf hebben we de Wide-kanalen iets luider gezet, dat versterkte het breedtegevoel nog meer.

Gecontroleerd actiebeest

Als je de HW-Q950A in huis haalt, zouden we je meteen aanraden om de AutoEQ-kalibratie uit te voeren. In onze woonkamer zorgde dat voor een dag en nacht-verschil. De subwoofer werd meteen een heel stuk gecontroleerder en de Samsung leek een aanwezige kamermode grotendeels te vermijden, waardoor de bassen tijdens actiefilms nooit overweldigend of overvet werden. Een ‘Allemachtig’-kreet konden we tijdens het testen ook niet onderdrukken; dit ding kan echt LUID, zonder opeens gestresseerd of onevenwichtig te klinken. Opnieuw: als je graag je films of games aan een hoog volume consumeert, gebruik de AutoEQ. Kijkende naar de testnota’s van de Q950T lijkt dit wel een grote sprong vooruit qua controle. We denken niet meteen dat die subwoofer wat zwakker uit de hoek komt. Dat maakt dat deze soundbar een stukje verfijnder overkomt. Bij een scène van de Britse comedyreeks ‘Lovesick’ dat zich afspeelde tijdens een feest, was het behoorlijk knap om te horen hoe de muziek in de achtergrond ook echt klonk alsof we ons in een grote ruime bevonden én dat de dialogen toch kristalhelder doorkwamen.

De ‘Hitman’s Wife Bodyguard’ (Ultra HD Blu-ray, Dolby TrueHD) gaat niemand een Oscar opleveren en de eerste aflevering was stukken beter, maar in termen van breinloze fun scoort het wel nog voldoende hoog. Wanneer het dwaze trio achterna wordt gezeten door respectievelijk een andere bodyguard en een andere huurmoordenaar krijgen we een spannende weergave gepresenteerd. Geweerschoten en ricochetgeluiden springen scherp uit de mix en is er sprake van een heel grote soundstage rond onze 55-inch LG-tv. De luidsprekers achteraan integreren uitstekend met het groter geheel. De HW-Q950A heeft een toegewijde gaming-modus. Prima, want wij hebben net de campaignmodus van Halo Infinite op de Xbox Series X geladen. Op zich zijn de talenten ook voor dit spel perfect geschikt. Het wordt wel heel hectisch bij momenten, zelfs in het eerste half uur als de Master Chief moet ontsnappen uit een vijandelijk ruimteschip. De vele explosies en opzwepende muziek die Halo kenmerkt worden prima neergezet. De strakkere controle van de subwoofer door AutoEQ doet dit misschien wat minder bombastisch klinken dan gamers graag hebben, maar je kunt daar via de woofer-regelaar aan de remote iets aan doen. We vinden het vooral handiger dat de soundbar accuraat genoeg is om Covenant-troepen tijdig te kunnen detecteren.

De apocalyptische eindstrijd bij ‘Shang-Chi’ (Disney+, Dolby Atmos) weet ons helemaal te overtuigen. De actie wordt overtuigend en driedimensionaal neergezet. Niet, zoals meestal bij soundbars, als een drukke wall of sound. Wél als een open 3D-beeld waarin individuele effecten discreet overkomen. Dat horen we graag én is minder vermoeiend. Hetzelfde is ook te merken bij de racescène in ‘Ready Player One’, een waanzinnig drukke soundscape met tientallen geluidseffecten overal rond je. Hier horen we wel dat de drie kanalen van de rear-speakers iets minder helder zijn, maar dat is een kleine klacht. Geluidseffecten zoals rinkelende geldstukken en metrostellen die toetend en piepend voorbijkomen vliegen overtuigend langs ons heen. Soms zijn die effecten zelfs té; naargelang waar je ze rear-speakers zet moet je toch het volume terugschroeven voor het beste effect.

Waar de HW-Q950A een surroundopstelling met losse speakers minder goed zal evenaren qua de hoogtekanalen; speakers aan het plafond blijven superieur aan luidsprekers die werken door reflectie. Maar los daarvan overtroeft het wel nagenoeg alle rivalen, en spreken we hier van een prestatie die toch betrekkelijk dicht bij een complexer surroundsysteem met AV-receiver komen. Hadden we al vermeld dat het ook luid kan spelen?

Conclusie

De HW-Q950A blijft net als zijn voorganger de soundbar om te verslaan in het high-endsegment. De stap naar twee extra kanalen is geen papieren upgrade, maar levert effectief een ruimere soundstage achteraan op. De voorwaarde is wel dat je die rear-speakers goed kunt plaatsen en afregelt. Hét minpunt van deze Samsung komt daarmee meteen in zicht: dat kleine schermpje, wat het finetunen net moeilijker maakt. Op alle andere gebieden scoort de Samsung HW-Q950A zeer goed tot uitstekend. Het is een van de allerbeste keuzes die je kunt maken qua surroundbeleving bij films en games. Wil je meer, dan moet je de stap maken naar een discrete surroundopstelling. Maareh Samsung, volgend jaar hoef je niet nog een paar kanalen toe te voegen. 11.1.4 is meer dan genoeg.