Review: Marantz Model 10 geïntegreerde versterker en SACD 10 SACD/CD-speler

Van de VS naar Nederland en vervolgens naar Japan

Vanaf 1977 was voor het eerst sprake van een overname door Philips en ontstond Marantz Europa. Deze stelde in 1978 de inmiddels in 2019 overleden Ken Ishiwata aan als Technisch Coördinator. Ken werd na twee jaar benoemd tot Product Development Manager en zou later uitgroeien tot het voor velen onder ons bekende Marantz boegbeeld als Brand Ambassador. In december 1980 kwam Marantz helemaal in handen van Philips en bleven alleen Marantz Amerika en Canada bij Superscope. Tien jaar later nam Philips in 1990 ook Marantz Amerika en Canada over en werd onze toen nog oer Nederlandse fabrikant, 100% eigenaar van het merk. In 2001 werd Marantz overgenomen door Marantz Japan, terwijl in 2002 Marantz Japan en Denon tot moederbedrijf D&M (Denon & Marantz) Holding werden gevormd. Later sloten ook andere bedrijven zich hierbij aan. In 2008 verkocht Philips al haar aandelen in D&M Holdings, waarmee een 28-jarige samenwerking werd beëindigd tussen Marantz en Philips. D&M Group werd in 2017 onderdeel van Sound United, terwijl deze op zijn beurt werd opgeslokt door de nog grotere Masimo Corporation. Een organisatie waar het merk tot op heden bij is ondergebracht.

De Marantz 10-serie

Dat Marantz er als merk tijdens al die jaren in geslaagd is zijn herkenbaarheid en genen te behouden, is een groot goed. Daarom maak ik een diepe buiging voor de volharding om na jaren van afwezigheid weer welverdiend in het topsegment terug te keren. Het doel van deze 10-serie is dan ook om het premium luxe gevoel van de Marantz hoogtijdagen op alle mogelijke wijzen tot uiting te laten komen. Niet voor niets is allereerst een duidelijke connectie gezocht met de toen zo legendarische Marantz model 7, 8, 9 en 10 modellen. Ontwerpen waar de 10-serie cosmetisch van is afgeleid en wat zichtbaar is door de wijze van het borstelen van het vlakke gedeelte van frontpaneel, de typerende cirkelvorm bij de massief aluminium draairegelaars en de specifieke lichte champagne kleur samen met het verkoperde chassis. Wat we ook vaak bij Marantz versterkers tegenkomen is de typische ronde displayvorm die veel wegheeft van een scheepspartrijspoort. Deze blijkt te zijn afgeleid van de vroegere Marantz Model 9 en was oorspronkelijk een analoge meter die bedoeld was om de bias van de buizen in te stellen. Vandaag de dag kan bij de Model 10 geïntegreerde versterker veel meer informatie door de nog immer ronde maar nu hi-res TFT-kleurendisplay worden getoond. De SACD 10 is daarentegen met een rechthoekig OLED-display uitgevoerd.

Vreemde golvende structuur

Wat iedere belangstellende meteen zal opvallen, is de best vreemd aandoende structuur van het frontpaneel. Een patroon wat ook in de gazen afdekking aan de bovenzijde van de versterker terugkomt en zonder verdere input vervreemdend overkomt. Wanneer ik om uitleg vraag aan het Marantz ontwikkelteam, blijkt de gedachte dat van visueel zichtbaar gemaakte geluidsgolven te zijn. Hoewel bedoeld als attractieve designgimmick, blijkt deze structuur later bij de luisterproeven een onverwacht gehoormatig voordeel te bevatten. Want in tegenstelling tot andere grote en hoge apparaten die zijn voorzien van een vlak frontpaneel, blijkt de voorzijde van beide 10-serie apparaten ook als een soort diffusor te werken. Ik merk daardoor minder het negatieve effect van direct weerkaatsende frequenties naar mijn luisterpositie dan normaliter bij dit soort grote componenten. Ook een kwestie van smaak is de nogal uitbundig aanwezige verlichting. Zo is de rand achter beide geborstelde vlakke frontpanelen wit verlicht, stralen beide displays licht uit door hun indicaties en blijkt zelfs het overigens prachtig vervaardigde interieur van de Model 10 versterker, eveneens voorzien van verlichting. Het goede nieuws is dat het ook allemaal in kleine stappen per onderdeel(!) is te dimmen, of desgewenst geheel kan worden uitgeschakeld.

Model 10

Allereerst wauw wat mooi. En dan bedoel ik nog niet eens de gehoormatige kwaliteiten, maar vooral hoe beide apparaten kwalitatief op mij overkomen. Het begint al met het opvallend hoge gewicht van zowel de Model 10 versterker als met name de SACD 10 (sa)cd-speler van respectievelijk 33,7 en 33(!) kilo. Op het eveneens uit Japanse afkomstige high-end merk Esoteric na, heb ik sinds de jaren negentig niet meer zo’n zware en solide geconstrueerde discspeler in handen gehad. De reden blijkt al snel duidelijk. Want allereerst zijn beide apparaten serieus groot. De breedte is daarbij met 44 cm nog normaal, terwijl de hoogte met 19,2 cm hoog en de diepte van 47,3 cm diep, bovengemiddeld fors zijn. De discspeler is trouwens drie centimeter minder diep en blijft daardoor steken op 44,2 cm. Maar wat nog meer invloed heeft zijn de superfraai bewerkte en geanodiseerde dikke aluminium panelen. Deze blijken 6 mm dik voor het bovenpaneel, 15,8 mm voor de zijpanelen en maar liefst 45(!) mm voor het extreem dikke front. Het gazen rooster bij de Model 10 versterker is van roestvrij materiaal vervaardigd en de twee draairegelaars draaien met precies het juiste gewicht in een kwalitatief hoogwaardige lager constructie. Zelfs of beter gezegd ‘uiteraard’ is ook goed nagedacht over de constructie van de vier voeten. Deze zijn 18,5 mm hoog, vervaardigd van de combinatie aluminium en koper en aan de onderzijde voorzien van een laagje wolvilt om beschadiging van rack of meubel te voorkomen. Een mooie afstandsbediening die in de typerende blauw/groene Marantzkleur is uitgevoerd en speciaal voor deze serie is voorzien van een aluminium bovenpaneel, completeert tenslotte beide apparaten.

Techniek

Aan de nieuwe Marantz 10-serie is door alle afdelingen van het bedrijf vijf jaar lang intensief samengewerkt. Dit was ook geen sinecure want een hele goede nieuwe versterker ontwikkelen is normaal al een lastige klus. Maar doordat ze in dit geval de oude legendarische tijden wilden doen herleven, werd alles uit de kast gehaald om tot dit ultieme doel te komen. Allereerst is deze Model 10 de krachtigste versterker in de geschiedenis van het merk, wat heeft geresulteerd in een vermogen van 2 x 250 watt aan 8 ohm, 2 x 500 watt aan 4 ohm. Om nog meer vermogen te krijgen is het mogelijk om één tot zelfs vier(!) Model 10’s tegelijkertijd aan te sluiten. Dit gebeurt middels Marantz eigen Floating Control Bus System waardoor alles vanuit één ‘Master’ versterker kan worden aangestuurd. Om verder een zo hoog mogelijk kwaliteitsniveau te bereiken, is de versterker geheel symmetrisch en dubbel mono opgebouwd. Daarbij is gestreefd naar volledige separatie tussen het linker- en rechterkanaal. Een ander doel was de laagst mogelijke vervorming bij het grootst mogelijke dynamische bereik van iedere versterker die Marantz ooit te realiseren. Maar wat werkelijk anders is en dat heeft het merk tijdens zijn laatste generatie versterker ook al ontdekt, is het toepassen van Purifi klasse D techniek. Van alle bestaande klasse D technieken (die ook allemaal zijn uitgeprobeerd), vonden de ingenieurs deze techniek het beste en meest natuurlijk klinken. Voor de eigen Marantz toepassing hebben de engineers samengewerkt met dit Deense bedrijf waarin veel bekend ontwerpers zijn verenigd, om tot hun eigen versie te komen. Een variant die ze nodig achten om de beoogde Marantz kwaliteiten voor het voetlicht te krijgen. Deze werkzaamheden vonden plaats in de speciale Marantz high-end productiefaciliteit in Shirakawa. Dezelfde methodologie werd toegepast voor de schakelende voeding en ook die is in eigen huis gebouwd met aangepaste componenten in plaats van de vaak toegepaste standaardoplossingen. Op deze manier kon ook het specifieke Marantz geluid ontstaan wat het team als hoofddoel had gesteld. Voor de rest binnen de analoge schakeling, maakt het Japanse merk gebruik van een extreem hoogwaardige volledig ingekapselde ringkerntransformator. Alle delen van de versterker zijn tenslotte volledig gescheiden door verkoperde compartimenten en de versterker zit werkelijk afgeladen vol.

Aansluitingen

Wanneer ik de versterker omdraai ben ik wederom verbaasd door zowel het grote aantal verbindings- en configuratiemogelijkheden, als de bijzonder hoge kwaliteit van de connectoren. Daarbij staan vervolgens twee paar gebalanceerde (XLR) en drie paar single ended (RCA) als ingangen bij het voorversterkergedeelte klaar. Ook zijn er phono RCA-exemplaren voor zowel phono MM- als MC-elementen en tevens kan er een externe eindversterker zowel gebalanceerd als single ended worden aangestuurd. Een stel lijnuitgangen completeert tenslotte de in- en uitgangen op lijnniveau. Voor wat betreft het dubbele paar fraai uitgevoerde luidsprekeraansluitingen, is het geleidende materiaal vervaardigd van verkoperde messinggeleiders en volgens goede Japanse traditie te scheiden in een A en B paar. Een 6,3 mm hoofdtelefoonaansluiting met selecteerbare versterking en een ongeaarde euro lichtnetstekkeraansluiting ronden dit bijzonder complete pakket in stijl af.

SACD 10

Geheel in lijn met de Model 10 geïntegreerde versterker en de tijdens deze test nog niet verkrijgbare Link 10N Netwerk audio Player, toont ook de Marantz SACD als een waardig lid van de 10-serie. Het Japanse merk was er al vroeg bij op het gebied van cd-spelers en heeft dan ook een naam hoog te houden op dit gebied. Hoewel al snel blijkt dat het DAC-gedeelte van grote klasse is, zet Marantz ook nog steeds hoog in op een prachtig nieuw en zelfontwikkeld schijftransport, SACDM3 genaamd. Hoewel ook in huize Ero na lang de boot te hebben afhouden, inmiddels alweer jaren muziek wordt gestreamed. Weet ik dat de echt goede disctransporten nog steeds een bepaald soort onderscheid kunnen geven. Ik ben dus erg benieuwd of ook het loopwerk in deze SACD 10 het verschil gaat maken. Net zoals in de versterker ook hier van de laatste generatie Marantz HDAM versterkercircuits gebruik wordt gemaakt, is dezelfde extreem solide aluminium constructie met onderhuids koperen drielaags chassis eveneens aanwezig. De speler heeft bovendien dezelfde upgrade Marantz Musical Mastering DAC onder de kap als de Link 10N netwerkspeler en is volgens het merk met afstand de beste cd- en sacd-speler die Marantz ooit heeft gebouwd. Maar daarmee houdt de functionaliteit nog steeds niet op. Want op het achterpaneel bevindt zich ook een complete set digitale aansluitingen. Het zijn er zelfs zoveel (coax, toslink en USB) dat de SACD 10 ook prima dienst kan doen als een standalone DAC. De Marantz Musical Mastering DAC ondersteunt daarbij wederom dezelfde 32-bit/384kHz sampling rate PCM en DSD tot 11,2 MHz als de LINK 10n en beiden beschikken dan over exact dezelfde DAC. De al eerder in dit verhaal genoemde OLED-display doet zijn werk zeer duidelijk en helder en geeft daarbij ook de titel en trackinformatie aan. Zelfs aan een voortgangsbalk is gedacht, wat het apparaat tijdens het spelen echte streaming audio flair geeft. Mooi en lovenswaardig is dat er nu eens voor slechts twee zeer goed gekozen filterstanden is gekozen niet in bijvoorbeeld zes verschillende. Filter 1 bezit een zeer korte maar wel symmetrische impulsrespons. Dit heeft volgens Marantz een zeer precieze soundstage en soepele tonale balans tot gevolg. Filter 2 heeft dan weer een zeer korte pre-ringing – lange post-ringing en een fase gecompenseerd analoog filter. De balans zou neutraal moeten zijn met een iets helderder presentatie dan ‘Filter1’…

Voorbereidingen

Maar dan het moment waar we allemaal op zitten te wachten. Hoewel ik tijdens deze test ook van de opvallend goede DALI Epikore 9 en YG Carmel 3 luidsprekers gebruik maak, is het leeuwendeel van alle bevindingen dit keer ‘gewoon’ met mijn eigen Master Contemporary C luidsprekers uitgevoerd. Als versterkers zijn naast de Zanden 6000 buizenversterker ook een Hegel H600 en Soulution 331 aanwezig. Als aanvullende DAC en digitale bron maak ik gebruik van de Grimm MU1 streamer met Mola Mola Tambaqui DAC. Kabels zijn het inmiddels bekende samenspel van AudioQuest, Siltech, Crystal Cable, Kemp, Essential Audio Tools en Nirvana Audio.

Luisteren DAC SACD 10

Wanneer je twee zulke mooie apparaten als deze Marantz 10 serie modellen in de luisterruimte hebt staan, is het heel verleidelijk om ze meteen gezamenlijk te gaan gebruiken. Maar omdat je dan niet weet welk apparaat voor welke eigenschappen verantwoordelijk is, besluit ik ze toch eerst gescheiden te gebruiken en zelfs het fraaie SACDM-3 discmechanisme laat in ik eerste instantie ongemoeid. En met een reden want de door mij als referentie gebruikte Tambaqui DAC is op € 10,- na, even duur als de complete SACD 10 speler! Oei. Wel vecht de eveneens enorm goed presterende Nederlandse DAC meteen terug met zijn veel grotere verscheidenheid aan aansluitingen (hij kan ieder soort verbinding verwerken). Ook bezit hij een ingebouwde Roon functionaliteit, een voorversterkerfunctie met fraaie aluminium afstandsbediening, zijn er dubbele hoofdtelefoonaansluitingen en kun je de complete DAC via bluetooth configureren. Maar ook de Marantz laat zich niet onbetuigd en bezit weliswaar minder digitale ingangen, maar heeft wel een nog luxere constructie, bezit prachtig materiaalgebruik, heeft ook een hoofdtelefoonaansluiting, is middels de meegeleverde afstandsbediening in bepaalde mate configureerbaar en is natuurlijk voorzien van het prachtige top sacd-loopwerk. Hoewel beide Marantz apparaten fors profiteerden van een week inspelen, bleek de DAC van de SACD10 vanaf het eerste moment indrukwekkend goed bij de les. Aangestuurd via de digitale coaxiale S/PDIF uitgang van de Grimm MU1, ontstaat meteen een indrukwekkend robuust en rotsvast geluidsbeeld. Dus wie zo van de authentieke Marantz sound houdt, wordt meteen op zijn wenken bediend. Maar deze rijkdom en vloeiend gepresenteerde soepele kracht vliegt gelukkig nooit uit de bocht en staat te allen tijde in dienst van de muziek. Wat meteen en tijdens de gehele testperiode opvalt, is het ontzettend goede laag. Het loopt niet alleen heel diep door zonder ook maar iets te benadrukken of aan te dikken, maar bezit ook een goede timing, agiliteit, stabiliteit, lucht en een bijpassende definitie die met name echt goede DAC’s zo kan typeren.

Lange omschakeltijd

Wanneer ik wil overschakelen naar de cd-functie, ervaar ik dat het omschakelen opmerkelijk lang in beslag neemt. Het is in werkelijkheid uiteindelijk maar misschien een seconde of 10, maar dat is gevoelsmatig lang als je er met een cd in de hand op staat te wachten. Ik heb deze bevinding aan het Marantz team voorgelegd en zij hadden er de volgende verklaring voor. “Wanneer van de DAC-functionaliteit gebruik wordt gemaakt wordt het sacd-lademechanisme helemaal uitgeschakeld. Wanneer het vervolgens weer in werking moet treden, dient het lademechanisme opnieuw te worden opgestart en dat neemt een bepaalde tijd in beslag. Het hoort bij de normale werking van dit apparaat.” Om het vergelijk zo eerlijk mogelijk te maken, probeer ik van de gekozen nummers zowel op schijf als bij de Grimm MU1 streamer, zoveel mogelijk van dezelfde albumversies gebruik te maken. Helemaal waterdicht is dat echter niet. Vooral omdat ik zowel bij Qobuz als Tidal niet weet van welke versie of master zij precies gebruik maken. Maar bij de zelf geripte cd’s weet ik dat natuurlijk wel. Zoals verwacht van zo’n topspeler scoort de Marantz al bij cd meteen hoog. Er is body, kleur, kracht en een specifieke soliditeit of kernachtigheid waarbij streaming audio nog steeds niet volledig bij in de buurt kan komen. Wanneer ik overga naar sacd, stijgt de resolutie meteen nog verder en wordt de weergave duidelijk transparanter en meer gestoken. Het mooie natuurlijke en muzikale karakter veranderd daarbij niet, maar het realisme, neutraliteit en betrokkenheid stijgen wel nog verder. Het is jammer dat de hoogtijdagen van het disctijdperk inmiddels voorbij zijn, want ook nu weer is het opnieuw prachtig om te ervaren dat een topkwaliteit discspeler zoals deze SACD 10, echt goed in staat is om de meerwaarde van het nog immer zo mooie sacd-medium te laten horen. Het speelt niet een top streamer het bos in en volgens mij was dat ook helemaal niet de insteek, maar je krijgt wel een andere, eveneens fraaie invalshoek op de af te spelen muziek.

Model 10

Na de positieve ervaringen met de SACD 10 is het nu de beurt aan de Model 10 versterker. Een apparaat dat geen ingebouwde DAC bezit en dat is tegenwoordig al bijna een unicum in deze prijsklasse. Maar ik ben er eerlijk gezegd wel blij mee. Vooral omdat het er tevens voor kan zorgen dat ongewenste digitale dataverwerking niet de gevoelige analoge circuits kan beïnvloeden of vervuilen. Voor het eerste luisterdeel gebruik ik mijn Grimm MU1 streamer en de Mola Mola Tambaqui DAC als bron. De reden hiervoor is dat ik ze niet alleen enorm goed ken, maar vooral op deze wijze beter weet hoe groot de latere invloed van de SACD 10 speler op deze versterker is. Bijna nog meer dan bij de ook al opvallend sterk presterende discspeler/DAC, zet de Model 10 meteen een statement neer. Maar laat ik dat ook meteen zoveel mogelijk verduidelijken. Wat ik hoor is meteen de typerende en zo gewenste Marantz weergave. Dus heel muzikaal, omarmend, op natuurlijke wijze tonaal verzadigd en vooral niet technisch of geëtst. Maar dat deden de voorgaande Marantz generaties op zich ook al. Wat hier echt anders is, is dat Marantz op knappe wijze de aansluiting weet te maken met echte high-end producten. Zo is er een geweldig gemak en vanzelfsprekendheid, is het stereobeeld echt 3D. Dus breedte tot voorbij de buitenzijden van de weergevers, diepte tot voorbij de achterwand en zelfs een goede suggestie van hoogte bij de opnames waar dat bij aanwezig is! Als ik verder eerlijk ben zijn er maar heel weinig directe concurrenten die al deze mooie eigenschappen binnen één ontwerp voor elkaar weten te krijgen. En dan ben ik er nog steeds niet. Want ook de (boven)harmonische opbouw lijkt zelfs opmerkelijk veel op die van een topklasse (single ended) buizenversterker. Daarbij is er een opgeruimdheid, vervormingsvrijheid en verfijning in de weergave die ik nog niet bij enig ander klasse D ontwerp tot op heden heb waargenomen.

Klasse D of toch niet?

Dus klasse D of in ieder geval de hier geïmplementeerde Purifi techniek is het helemaal? Ja en nee. Ja, is dat er nog steeds opmerkelijk grote stappen in dit versterkerschakeling segment worden gezet en dat deze techniek nu daadwerkelijk een serieus high-end heeft weten te bereiken. Maar wat is dan nog de nee? Nu wordt het misschien een beetje vaag en begeef ik mij lichtelijk op glad ijs en dat heeft er mee te maken dat ik niet 100% op de hoogte ben wat de Marantz ontwerpers na wilden streven. Want voor mij geheel typerend voor de klasse D techniek tot nu toe, is dat er nog altijd bij dynamisch contrasten en transienten een soort van subtiele rem zit. Het klinkt niet als een zachte vorm van clipping, maar ervaar ik meer als een soort voornaamheid. Of noem het misschien net wat te lief qua expressie en uitbundigheid als de kostbare high-end top. Maar compleet nieuw voor mij is dat ik niet meer af ga haken. Ook na dagen spelen, weet de Model 10 mij te boeien en mijn aandacht vast te houden en groeit de bewondering voor dit wel heel knappe totaalpakket.

Compleet Marantz

En dan is het moment gekomen dat ik de SACD 10 discspeler/DAC met de Model 10 versterker verenig. Waar ik op de achtergrond misschien toch een klein beetje bang was voor een mogelijk wat (te) warme en lieve weergave, blijkt daar gelukkig geen sprake van te zijn. Het is meer dat de natuurlijkheid van de één zich naadloos bij de natuurlijkheid en het realisme van de ander weet te voegen. Het verdubbeld niet, maar wordt daardoor nog meer één fraai holistisch totaalgeheel. Het solide, stabiele en diepe laag van de SACD 10, blijkt de gloed en het toch al grote stereobeeld van de Model 10 versterker, nog beter te onderbouwen. Daardoor ontstaan er zelfs regelmatig momenten dat de aansturing geheel kan worden vergeten en er alleen nog maar van muziek zonder hoorbare techniek kan worden genoten. Dit is het ultieme doel wat mij betreft en ben ik nog niet vaak in dit prijssegment tegengekomen. Verder vind ik de halve dB stappen van de versterker goed werken en kun je door het informatieve display ook snel tot het gewenste volume komen. Wanneer ik direct vergelijk met de dubbel zo dure Zanden 6000 en Soulution 331 geïntegreerde versterkers, dan is deze laatste nog dynamischer en meer kernachtiger en in staat om een nog spannender plaatje neer te zetten. De buizen Zanden voegt daar nog meer transparantie, ruimtelijke gelaagdheid en naturel realisme aan toe. Maar in tegenstelling tot wat u nu misschien zou verwachten, komt het model 10 wel dichterbij dan hij voor zijn vraagprijs zou ‘mogen’. Wanneer ik dan ook nog kijk naar de mogelijkheden, het materiaalgebruik en de bouwkwaliteit, staan deze twee Marantz producten welverdiend op het ereschavot binnen hun prijsklasse.

Conclusie

Laat ik er geen doekjes om winden en net als bij de introtekst vermelden dat ik vind dat zowel de Marantz SACD 10 sacd/cd-speler als Model 10 geïntegreerde versterker, bij het beste behoren wat in deze prijsklasse te koop is. Dit zijn gewoon prachtige producten die tegen een relatief scherpe prijs worden aangeboden. Denk qua klankeigenschappen aan groots en met een ruimtelijke gelaagdheid en harmonische opbouw die zelfs richting goede buizenontwerpen gaat. Van kaalheid of schraalheid is nooit of te nimmer sprake en de balans kan worden getypeerd als naturel warm. Als ik het in lampen om zou zetten wordt 2700 kelvin als neutraal warm wit gezien en zo klinken beide Marantz componenten ook. Absoluut gezien gaat het dan misschien nog wat meer richting 2600 kelvin (ietsje warmer) dan naar 2800 kelvin (ietsje koeler). Maar u begrijpt vast wel wat ik bedoel. Deze eigenschappen worden nog aangevuld met een enorm goede verfijning in zowel het midden als hoog en een transparantie en oplossend vermogen dat er mooi en naadloos op aansluit. Ook het laag is erg fraai en uitstekend gedefinieerd. Wel is het iets ronder (Model 10 versterker) dan het midden en hoog. Maar dat zorgt er wel bij met name akoestische muziek voor een mooi gevuld en getimbreerd laagbereik. Ook aspecten als focussering, plaatsing van zangers en instrumenten in het stereobeeld en dynamische gradaties passen allemaal als een perfecte puzzel in het nauwkeurig bepaalde geluidsbeeld. Dit is hogeschool audiotechniek die Marantz als merk weer in de voorhoede van zijn prijsklasse brengt en de oude Marantz brand ambassador Ken Ishiwata vanuit zijn plaatsje in de hemel, glimlachend en goedkeurend toe laat kijken.

Prijzen

• Marantz Model 10 geïntegreerde versterker € 14.500,-
• Marantz SACD 10 SACD/CD-speler € 11.000,-

Marantz, www.marantz.com