iFi Audio presenteert regelmatig toestellen die verbazen omdat ze nog meer doen voor minder geld. Mobiele luisteraars zijn daarbij de favoriete doelgroep van het Britse merk, maar twee nieuwe Zen-toestellen bieden een betaalbare geluidsupgrade voor mensen die thuis genieten van muziek. De Zen Blue kan zelfs interessant zijn om draadloos tv-geluid naar je stereosysteem te brengen.
IFI Audio Zen DAC en Zen Blue
De nieuwe Zen-familie is iets nieuw voor iFi Audio, het zustermerk van Abbingdon Music Research (AMR). Het gaat hier om toestellen die een heel andere positie innemen dan de voorgaande IFI-producten die we bekeken. Waar de xDSD en xCan heel aantrekkelijke proposities zijn voor wie onderweg naar zijn muziek wil luisteren en de iDSD Pro voer is voor de meest veeleisende headfi-liefhebbers, mikken de Vega DAC en Vega Blue op iedereen die thuis meer uit zijn koptelefoon wil halen – zonder daarbij de bankrekening leeg te plunderen. Beide apparaten kosten net geen 150 euro, een prijspunt waar je maar weinig alternatieven tegenkomt. Audioquests DragonFly Black en Red bijvoorbeeld, zijn respectievelijk 50 euro goedkoper en duurder. Maar dat zijn ook net andere producten dan de twee Zens, meer gericht op de mobiele luisteraar.
Elk met een eigen missie
De Zen-familie omvat op dit punt twee apparaten: de Zen DAC en de Zen Blue. Wat de eerste doet is wellicht niet moeilijk om te raden, de functie van de Blue is misschien niet meteen helder. Als we je echter vertellen dat ‘Blue’ staat voor Bluetooth, dan wordt het misschien wel duidelijker. De Zen Blue is eigenlijk een Bluetooth-ontvanger gecombineerd met een DA-convertor. Het apparaat is dus bedoeld voor wie vanaf zijn smartphone, tablet of ander Bluetooth-toestel muziek wil streamen naar een weergever. Welke juist? Wellicht een audioapparaat met een analoge cinch-ingang of een digitale input, zoals een versterker of een soundbar. Het is dus niet een totaaloplossing voor de hoofdtelefoonliefhebber. De Blue heeft zelf geen uitgang voor een koptelefoon, maar biedt je een reeks uitgangen die het verbinden met hifi-toestellen of een hoofdtelefoonversterker mogelijk maken. Veelzijdigheid is echt een troef bij dit ding, waardoor je de Zen Blue kunt opnemen in je systeem om te luisteren naar koptelefoons of inzetten als streamingbron in je hifi-systeem. Het biedt eveneens een eenvoudige manier om Bluetooth toe te voegen aan een oudere versterker die van streaming geen kaas heeft gegeten. Er is met een adapter zoals deze meer mogelijk dan je misschien eerst denkt. Met de Zen Blue zou je zelfs een soundbar die enkel over een extra aux-ingang beschikt streamingklaar kunnen maken. Of nog een andere scenario: je gebruikt de Zen Blue om de audio van je tv draadloos naar een versterker te sturen.
Veelzijdige ontvanger
Wat de Zen Blue verrassend audiofiel maakt is de aanwezigheid van veel meer uitgangen dan normaal. Er zijn wel meer Bluetooth-ontvangers op de markt die je voor een prikje kunt oppikken, maar die bezitten geheid enkel een analoge cinch-uitgang. Daardoor moet je vertrouwen op de kwaliteit van de ingebouwde DAC, wat sneu is als je Bluetooth-streaming wil toevoegen aan een geïntegreerde versterker die zelf over een high-end DA-convertor beschikt. Bij de Zen Blue ben je niet verplicht om een suboptimale keuze te maken. Achteraan op het toestel vind je ook een gebalanceerde uitgang én twee digitale uitgangen (optisch en coaxiaal). Met die twee laatste opties gebruik je de Zen Blue als pure streamer en laat je de cruciale DA-conversie over aan het volgende apparaat in de keten.
Losse Bluetooth-ontvangers blinken meestal niet uit qua codec-ondersteuning. Het is een zwakte die de Zen Blue niet bezit, want iFi Audio heeft voor de allerbreedste codec-ondersteuning ooit gezorgd. Naast de verplichte SBC en de semi-verplichte AAC (want noodzakelijk voor streaming vanaf iPhones en iPads) is ook aptX, aptX HD en LDAC aanwezig. Die laatste codecs staan garant voor de hoogst mogelijke kwaliteit bij het overdragen van audio via Bluetooth, toch op dit moment. Muziek streamen over Bluetooth blijft altijd wel lossy – dus met verlies van audiodata – maar deze codecs zijn intelligent genoeg om het hoorbaar dataverlies heel sterk te beperken. Ze zijn ook inmiddels standaard aanwezig in Android, waardoor smartphones sinds circa 2018-2019 deze codecs gebruiken. Toestellen als tv’s ondersteunen helaas nog altijd enkel SBC.
iFi Audio maakt zich bovendien sterk dat het helemaal futureproof te werk gaat door ondersteuning te bieden voor HWA. Dit is een hi-rescodec ontwikkeld door Huawei, ook bekend onder de noemer LHDC. Zover wij kunnen vaststellen is streaming met de HWA-codec vooralsnog enkel mogelijk met de Huawei P30- en Mate 20-smartphones, maar de HWA-groep telt in zijn rangen prominente audiobedrijven als Astell & Kern, Audio-Technica, FiiO en Onkyo/Pioneer.
In elk geval is het een enorme troef dat de Zen Blue al die codecs én Bluetooth 5.0 aan boord heeft, zodat je in de hoogst mogelijke kwaliteit kunt luisteren en de accu van (compatibele, nieuwere) smartphones minder belast wordt.
Klassieker concept
De Zen DAC is – toch voor de headfi-liefhebber – een herkenbaarder apparaat. Het is een echt desktop-toestel, ontworpen om via USB aan je computer te hangen. Er is slechts één input: een USB klasse B-poort. Cd-spelers of andere digitale bronnen zijn dus niet welkom, mobiele toestellen zijn in theorie wel aansluitbaar als je de juiste kabel opspoort. Voor een moderne Android-smartphone betekent dat een USB C naar USB klasse B-kabel (ook beschikbaar bij IFI Audio), bij een iPhone heb je de Camera Connection Kit-adapter nodig. Bij de Zen DAC is wel het nodige voorzien om je hoofdtelefoon aan te sluiten. Meer zelfs: het toestel is voor dit prijspunt zelfs zeer goed uitgerust, want naast de verwachte single-ended 6,3-mm jackaansluiting is er ook een 4,4-mm gebalanceerde uitgang. Zo’n Pentaconn-aansluiting is iets dat uit Japan is overgewaaid en onder meer door Sony en Sennheiser omhelsd is. Voor veel hoofdtelefoons ga je echter een aangepaste kabel of adapter moeten zoeken, zou je gebalanceerd willen luisteren. Maar je kunt ook gewoon opteren voor een traditionele single-ended aansluiting via de 6,3-mm uitgang. De keuze is aan jou.
Wil je toch een aparte (hoofdtelefoon)versterker aansluiten, dan kan dat via de uitgangen achteraan. Naargelang de eisen van je audiosysteem kun je schakelen tussen een variabele of vast uitgangsniveau.
Bureaudesign
Je gaat de Zen DAC en Zen Blue volgens ons nooit samen gebruiken, want hun functies vullen elkaar niet echt aan. Maar qua design zou het wel kunnen. De Zen-toestellen hebben dezelfde behuizing, zowel qua vorm (een afgeronde trapezium) als qua materialen. De buitenmantel bestaat uit een donkergrijze kunststof dat lijkt op metaal met een verzonken voorpaneel dat effectief uit aluminium is opgetrokken. Idem voor de achterkant, waar vooral bij de Zen DAC heel wat aansluitingen (om maar te zwijgen van logo’s) op een heel kleine oppervlakte geperst zijn. Terug aan de voorkant knikken we goedkeurend als we merken dat de knoppen – incluis een grote draaiknop voor het volume – uit een solide metaal zijn gemaakt. Je krijgt hierdoor de indruk dat iFi Audio echt zijn best heeft gedaan om dit budgettoestel zo goed mogelijk een zeker premiumuitstraling te geven.
Minstens even belangrijk is dat de toestellen betrekkelijk compact zijn en een aantrekkelijk design hebben. Je hebt in de budgetklasse wel nog andere instap-DAC’s, maar de meeste zijn goedkoop ogende kastjes die vooral je bureau rommeliger doen ogen. De IFI Audio-apparaten zijn knap genoeg om zichtbaar naast je computer of laptop te plaatsen. En dat precies waar zeker de Zen DAC volgens ons meestal terecht zal komen. De Zen Blue krijgt wellicht een plek in de buurt van een audiosysteem.
Verrassend genoeg zijn de Zen Blue en de Zen DAC met verschillende DAC-chips uitgerust. De Zen Blue is voorzien van een ESS Sabre-chip, terwijl de Zen DAC komt met een Burr-Brown-chip die door iFi Audio aangevuld wordt met een eigen transcoder. Dankzij deze True Native-chipset kan de Zen DAC nagenoeg elke relevant hi-resformaat aan: PCM tot 384 kHz / 32-bit, DSD-stromen tot DSD256. DSD zal natuurlijk altijd wel niche blijven, maar wie er naar luistert krijgt via deze DAC een ‘pure’ weergave afgespeeld via een ander pad dan PCM-audio. PCM en DSD vereisen qua DA-conversie immers een andere aanpak, onder meer qua filtering.
Handig in gebruik
De Zen Blue is niets meer dan een ontvanger voor een Bluetooth-stream die wellicht van je smartphone afkomstig is. Echt ingewikkeld om te gebruiken is het niet. Je sluit de meegeleverde 5V-adapter aan; wel spijtig dat je geen USB-kabel kunt gebruiken, want heel wat toestellen hebben achteraan een USB-poort die voldoende stroom zou kunnen leveren. Je kiest met welke kabel je de Zen Blue aan je versterker of actieve speakers hangt, waarna je enkel nog je mobiel toestel aan het iFi Audio-kastje moet koppelen. Gewoon even lang op het enige knopje op de Zen Blue drukken en het nodige doen op je telefoon volstaat. Als je versterker reeds ingeschakeld is, hoor je een Engelse damestem die je bevestigt dat de verbinding is gelegd en welke codec gebruikt wordt. Omdat wij toevallig een P30 Pro gebruiken, horen we de magische woorden ‘HWA’ weerklinken door de JBL HDI-speakers die aan onze Hegel Röst hangen. Als we later een LG G8X koppelen, worden we geïnformeerd dat aptX de codec van dienst is. Mocht je deze boodschap gemist hebben, dan kun je ook gewoon loeren naar de Zen Blue. Een verlichte iFi Audio-logo geeft aan welke codec er in gebruik is, met daarnaast een grote led-lichtje om je te vertellen in welke kHz er gestreamd wordt. Het saaiste qua kleuren krijg je te zien als je de beste optie gebruikt, zoals wanneer we het donkere, dreigende album ‘Blood Siren’ van Sarah McCoy beluisteren via de Huawei-telefoon en de Qobuz-app: twee keer wit.
Om een idee te vormen van voor- en nadelen van de ingebouwde DAC, sluiten we de Zen Blue zowel via cinch (en dus de iFi Audio-DAC) als via een optische kabel op de Hegel-versterker aan. Tijdens het gebruik van de digitale kabel vertrouw je immers op de DA-convertor in de versterker, niet in het kastje van het Britse merk. Het verschil is merkbaar: de Hegel-DAC biedt iets meer resolutie, lijkt het. Maar het is geen groot verschil, wat ons doet gauw doet concluderen dat de Zen Blue een van de beste opties is als je Bluetooth-streaming aan je systeem wil toevoegen. Qua drop-outs of andere problemen viel er weinig slechts te noteren, zelfs als we de HWA-codec verplichten om aan 900 kbit/s te streamen. We zeggen er meteen wel bij dat streamen over het netwerk in onze ervaring meestal de allerbeste geluidservaring zal bieden.
Om een totaal ander scenario te testen, verbinden we de Zen Blue over Bluetooth met de Sony KD-65AF9 die we recent voor een andere review gebruikten. We willen zien of je op deze manier tv-geluid uit een stereosysteem kan laten komen, zonder lag waardoor lipbewegingen van acteurs niet kloppen met wat je hoort. Met een optische verbinding naar een Hegel Röst-versterker gekoppeld aan een setje Dali Menuet SE-speakers (kleine dingen die puik zijn voor kleinere kamers en kortere luisterafstanden) was het resultaat uitstekend. Het is wel zo dat lag een probleem kan worden bij bepaalde versterkers met langere signaalpaden. Als je dat ondervindt, kan het ook de moeite zijn om een digitale verbinding te vergelijken met een analoge. Naargelang het versterkerdesign kan een van die twee namelijk een kortere weg in de versterker afleggen.
Verrassend goed
De Zen DAC kreeg in onze testruimte een plek aan ons bureau, aangesloten via een USB-kabel op een iMac. Via die kabel kreeg het ook voldoende stroom om te functioneren, maar je kunt ook een (niet-meegeleverde) 5V-adapter gebruiken. iFi Audio verkoopt ook voedingen, dus het is niet verrassend dat die optie er is. Bij het testen grepen we meestal naar de betaalbare AKG K371 (zie FWD77) en de klassieker die de Denon D7200 is (een EISA-winnaar). Maar eerst nemen we de FiiO FA7 er bij, heel bijzondere 3D-geprinte in-ears met vier drivers per oor. Voor hun circa 279 euro bieden ze behoorlijk wat luisterplezier. Het zijn ook betrekkelijk gevoelige in-ears (110 dB, 23 Ohm) die prima geschikt zijn om de zuiverheid van de hoofdtelefoonuitgang te checken. Wederom scoort iFi Audio hier weer, en bewijst het dat het niet over dure componenten hoeft te gaan. Op ‘good engineering’ staat geen prijs. Op de FiiO’s horen we ook goed de impact van de TruBass-knop vooraan, een functie die voor een verhoging van het laag zorgt als je dat verkiest. Het werkt bijzonder goed, zonder ongewenste vervorming te introduceren. iFi Audio doet dit namelijk in het analoge domein, niet via een DSP, wat in dit geval een juiste keuze blijkt te zijn.
Globaal genomen zijn we zeer tevreden met de prestaties van de Zen DAC. Je, de drive of resolutie van de circa tien keer duurdere Chord Hugo 2 die ook op ons bureau staat biedt het niet. Maar is het tien keer minderwaardiger? Dat zeker niet. In feite staan we echt wel paf van dit kastje doet. Het heeft niet de power om de hongerigste hoofdtelefoons echt tot leven te doen komen, zoals onze Focal Stellia of de Sennheiser HD650 – maar de meeste hoofdtelefoons klinken er zeer aangenaam op. Of we nu luisteren naar de vingervlugge Bach-interpretaties van Trevor Pinnock op klavecimbel op of naar de gemompelde poëzie van Baxter Dury op ‘The Night Chancers’, het klinkt prima.
Conclusie
Als je de Zen DAC beschouwt, kun je niet anders dan onder de indruk zijn. Dit compact toestel biedt wel heel veel voor zijn prijs. Voor een zeer bescheiden soms laat dit IFI Audio je in veel hogere kwaliteit luisteren naar je digitale muziek. Een mooie upgrade voor iedereen die aan zijn computer zijn dagelijkse portie motivatie uit muziek haalt.
De Zen Blue is een meer specifiek product. Het vervult zijn missie wel op puike wijze, met dank aan de ongezien brede ondersteuning voor Bluetooth-codecs. Bluetooth-streaming is altijd een compromis qua kwaliteit, maar de Zen Blue werkt de tekortkomingen maximaal weg. Het is – opnieuw – een heel mooie audioupgrade aan een redelijke prijs.
Reacties (0)