Throw ratio: wablief?
De term ‘throw’ (of ‘throw ratio’) is een van de belangrijkste karakteristieken van een projectorlens. Het bepaalt de relatie tussen de projectieafstand (van projectorlens tot scherm) en schermbreedte. De throw ratio wordt gegeven als een cijfer of als verhouding. De Nederlandse term is projectieverhouding, dat is heel wat duidelijker, maar je zult hem niet zo vaak tegen komen. De throw ratio bepaalt dus of de projector in jouw opstelling wel de gewenste beeldgrootte kan leveren.
Een voorbeeld:
- Een projector met throw ratio 2,5 (of 2,5:1)
- Om een 100” beeld te projecteren (met breedte 2,2 m) moet de projectorlens 2,5 x 2,2 m = 5,5 m van het projectiescherm staan.
Een throw ratio kan ook geschreven zijn als een bereik, bijvoorbeeld 2,5 – 3,5. Dat duidt op de aanwezigheid van een zoomlens, zodat je vanop verschillende afstanden dezelfde beeldgrootte kunt projecteren. Een dergelijke projector is wat gemakkelijker te plaatsen.
Voor meer info over alle terminologie die je tegenkomt bij het plaatsen van een projector, lees je best in ons artikel over het plaatsen van een projector.
Ultra Short Throw is…
Wat is dat eigenlijk, een Ultra Short Throw (UST) projector? We kunnen projectieverhoudingen grosso modo indelen in vier groepen. Hou er wel rekening mee dat dit eerder richtlijnen zijn en geen harde regels.
- Long throw: 2,5:1 en groter (100” beeld vanaf 5,5m en verder). Dit zijn projectoren voor conferentiezalen en zijn gezien de vereiste plaats zelden geschikt voor thuisgebruik.
- Standard throw: 2,5:1 tot 1,2:1 (100” beeld tussen 5,5m en 2,64m). In dit bereik vind je de meeste thuisbioscoop projectoren. Ze zijn ook vaak uitgerust met een zoomlens.
- Short throw: 1,2:1 tot 0,35:1 (100” beeld tussen 2,64m en 0,77m). Zoals je merkt kunnen deze projectoren al heel wat dichter bij het scherm staan.
- Ultra Short Throw: 0,35:1 en kleiner (100” beeld vanaf 0,77m en dichter). De projector staat extreem dicht bij het scherm.
Afbeelding via viewsonic.com
Long throw en standard throw zal je zelden of nooit vermeld zien in de specificaties, short throw en ultra short throw wel.
Ultra Short Throw plaatsing
Ultra Short Throw-projectoren maken gebruik van een bijzonder sterke lens, of maken vaak ook gebruik van een lichtweg met spiegel.
Vooral dat laatste kan belangrijk zijn als je wil nameten of de projector past in je opstellingen. Bij Ultra Short Throw-projectoren die een spiegel gebruiken staat de lens immers niet vooraan, maar achteraan het toestel. De projectieverhouding houdt rekening met de afstand tussen de lens en het scherm. Maar wie snel door de specificaties gaat leest vaak dat de projector maar een tiental centimeter van de wand moet staan.
Dat is uiteraard gerekend van de voorkant van de projector (de zijde die naar het scherm wijst) tot het scherm. Let dus goed op als je probeert na te gaan waar de projector moet staan. Of beter nog, zoek op de website van de fabrikant de handleiding. Daar vind je vaak een overzichtelijk diagram dat je precies uitlegt waar de projector moet staan om een bepaalde schermafmeting te realiseren.
Ultra Short Throw voordelen
Een UST-projector heeft een aantal unieke voordelen:
- Heel wat gewone projectoren moet je ophangen, vaak achteraan in de kamer, en dat is toch extra gedoe. Een UST-projector levert groot beeld, staat vlak bij het projectieoppervlak, en schijnt zijn beeld vrij sterk naar boven. Hij kan daarom vaak de plaats innemen van een tv, meestal zelfs op je bestaande meubel. Dat is in heel wat woonkamers een pak handiger.
- Omdat de projector vooraan staat, is het aansluiten van bronnen te vergelijken met een televisie. Dat betekent dat je geen superlange HDMI-kabel moet voorzien om tot bij de projector te geraken. Over kabels vallen is dan ook heel wat minder waarschijnlijk, en kabels wegwerken is eenvoudiger.
- Mensen die door het beeld lopen, of per ongeluk jezelf verblinden door in de lens te kijken is verleden tijd.
- UST-projectoren zijn vaak bedoeld voor de woonkamer, en geven dus flink wat licht. Verduisteren is daarom minder kritisch.
Ultra Short Throw nadelen
Geen enkele technologie is perfect, helaas. Ook Ultra Short Throw-projectoren hebben een aantal specifieke nadelen. Sommige hiervan zijn niet echt een nadeel, maar eerder zaken waar je moet op letten.
- De extreme lens en spiegels die UST mogelijk maken kunnen de beeldkwaliteit nadelig beïnvloeden. Lichte vervorming, of ongelijke focus over het volledige scherm zijn niet ongewoon. Traditionele projectoren leveren meestal een scherper beeld.
- Een UST-projector plaatsen vergt wat meer aandacht. Door de extreme hoek waaronder het beeld geprojecteerd wordt, zorgt zelfs een piepkleine verschuiving voor een grote vervorming op het scherm. Correcte positionering en zorgvuldig de focus nakijken is iets meer werk. Dat is normaal gezien echter een eenmalige taak. Je moet bij het poetsen wel proberen vermijden de projector te verschuiven.
- UST-projectoren hebben zelden zoom noch lens-shift. Dus veel flexibiliteit bij het plaatsen is er niet. Kijk goed na of de projector voldoet aan je eisen omtrent plaatsing: hoe ver moet hij van het scherm staan voor het gewenste beeld, hoe laag moet hij onder het beeld staan.
- Omdat de projector zijn licht bijna verticaal naar boven schijnt, is het van groot belang dat je een perfect vlak projectieoppervlak gebruikt. Kleine bultjes op de muur, of rimpels in het scherm veroorzaken duidelijke schaduwen, net omdat het licht van onder komt. In onderstaande foto kan je in de lucht twee horizontale lijnen zien, ten gevolge van piepkleine plooien in het scherm omdat het te lang opgerold was. Bovenaan vertaalt een piepkleine rimpel zich in een kromme beeldrand. Beide problemen zijn volstrekt onzichtbaar met een normale projector. Een opgespannen scherm lijkt daarom de betere keuze.
- Alhoewel ze vaak voorzien zijn van ingebouwde luidsprekers zorgen die zelden voor echt indrukwekkend geluid. Een externe geluidsoplossing is altijd mogelijk, maar denk eraan dat de projector net op de plaats staat waar je een soundbar wilt zetten. Misschien is je meubel diep genoeg is zodat je de soundbar voor de projector kunt plaatsen, of is het open met een schap eronder zodat je de soundbar onder de projector kunt plaatsen. Is dat niet het geval dan moet je creatieve oplossingen zoeken.
- UST-projectoren zijn vaak duurder dan een traditionele projector.
Schermkeuze
We vertelden je al dat een Ultra Short Throw-projector echt wel een vlak projectieoppervlak nodig heeft. Overweeg je de aankoop van een scherm, kies dan eventueel een opgespannen scherm om rimpels te vermijden.
Vermits je vermoedelijk in de woonkamer kijkt, denk je er misschien aan om een scherm te kopen dat omgevingslicht weert. Zo verbeter je de contrastprestaties aanzienlijk. Maar opgelet, vergewis je er dan van dat je een scherm kiest dat geschikt is voor een UST-projector. Waarom? De meeste schermen die omgevingslicht weren, dempen alle licht dat niet loodrecht op het scherm valt.
Vermits je Ultra Short Throw-projector van onder naar boven schijnt zou hij dus ook dat licht dempen. Zoek dus een scherm dat omgevingslicht dempt én geschikt is voor een UST-projector. Hou er wel rekening mee dat dergelijke schermen aanzienlijk duurder zijn, 1.000 tot 2.000 euro voor een 100 inch scherm is een redelijke indicatie.
Het beste kijkvoer
Tot slot, toch nog even dit. Ultra Short Throw-projectoren mikken bijna altijd op een woonkameromgeving, waar je kijkt bij wat omgevingslicht. Daarom hebben ze een hoge lichtopbrengst maar eerder beperkt contrast. De hoge lichtopbrengst kan optornen tegen het omgevingslicht, en een het beperkte contrast is geen echte spelbreker aangezien het omgevingslicht je contrast toch zou verwateren.
Maar door die keuzes zijn deze projectoren wel eerder geschikt voor sport, animatiefilms en gaming, kortom heldere kleurrijke beelden. Wil je film kijken, hou er dan rekening mee dat donkere films er niet optimaal zullen uitkomen, tenzij je uiteraard wel voor degelijke verduistering zorgt.
Meer informatie
Zoek je meer adviezen en tips op het gebied van tv’s en projectie? Lees dan onze homecinema informatiegids door.
Reacties (11)