CES is virtueel gegaan dit jaar, en ook de technische briefings die we in Las Vegas vaak volgen zijn overgeschakeld naar videomeetings. Het is niet hetzelfde, maar we kregen toch een prima overzicht van Sony’s vernieuwingen op het gebied van televisie.
Mooi of trouw aan het orgineel?
Sony opende met de vraag: wat is ons objectief? Willen we trouw zijn aan de originele bedoeling van de creator, of willen we mooie beelden maken vanuit een menselijk perspectief? Het antwoord is kennelijk: beide. Sony illustreerde dat met een huis, waarvan de fundamenten de trouwe weergave vertegenwoordigen. Die fundamenten zijn enkel gebaseerd op logica, maar zijn uiteraard essentieel. Het huis dat op die fundamenten gebouwd wordt is het ‘mooie’ deel. Dat is gebaseerd op menselijke inzichten.
Om die menselijke toets aan te brengen introduceert Sony nu de Bravia XR-reeks met ‘menselijk cognitieve technologie’
Cognitive technologie
Dat is een hele mond vol: menselijke cognitieve technologie. Wat betekent het? Het is gebruik maken van de kennis over hoe mensen juist zien, horen en waarnemen. Het beste voorbeeld daarbij is de aandacht voor het focuspunt in beeld. De elementen op de voorgrond, de gezichten in beeld. Die eisen meer aandacht dan de rest van het beeld. Daar wil Sony mee aan de slag. Daarnaast is er aandacht voor de invloed die verschillende elementen in beeld op elkaar hebben. Contrast en scherpte, licht en kleur. Je kan niet zomaar aan een element sleutelen zonder andere te beïnvloeden. Een uitgebreide vergelijkende analyse tussen al die onderdelen, maar ook tussen verschillende delen van het beeld en zelfs tussen verschillende opeenvolgende frames moet aan de beeldverwerking een nieuwe dimensie geven. Die aanpak komt bovenop de AI-technieken die Sony al in zijn voorgaande processors, de X1, gebruikte.
Cognitive Processor XR
In de nieuwe processor vinden we een heel deel bestaande technieken terug, maar wel onder nieuwe namen. Voor beeld zijn dat vier categorieën: XR Color, XR Clarity XR Contrast en XR Motion.
- In XR Color vinden we bijvoorbeeld XR Triluminos Pro terug en XR Smooting (vroeger bekend Super Bitmapping). In de XR Motion zit XR Motion Clarity.
- XR Clarity bevat XR 4K/8K Upscaling (vroeger X-Reality Pro) en XR Super Resolution. Waar dat in de meest recente versies een ruis database en een detail database gebruikte, komt daar nu een derde database bij voor het herstellen van texturen.
- XR Contrast Booster is de nieuwe naam van Xtended Dynamic Range. Die komt in drie versies met steeds betere piek helderheid: XR Contrast Booster 5, 10 en 15, respectievelijk voor de X90J, X95J en Z9J.
- XR OLED Contrast Pro: is er enkel voor de A90J die een hogere piekhelderheid krijgt en een algemeen hogere helderheid, dankzij een aluminium laminaat achterop het scherm dat voor betere koeling zorgt. Die techniek doet natuurlijk onmiddellijk aan de Panasonic top OLED-modellen denken.
Bij al die onderdelen gebruikt de Cognitive Processor XR naast de klassieke aanpak dus ook een ‘cognitieve’ stap. Daarbij zoekt hij het focuspunt van het beeld, en past de bewerking daarvoor aan, Bovendien houdt hij rekening met alle aspecten van het beeld, en gebruikt hij een analyse die zelfs over verschillende frames kan gaan. Een goed voorbeeld was de XR Contrast Booster die gezichten herkent en daar toch iets meer licht naar stuurt om te vermijden dat de regio rond de ogen te donker blijft.
Technische beelddemonstraties
Beeld-en geluidskwaliteit demonstreren in een video conf-call, dat is niet eenvoudig. Maar Sony heeft wel zijn best gedaan om ons iets te tonen. In een soort van ‘debug’ mode konden we zien wat de nieuwe processor zoal doet. Zo was zichtbaar dat de analyse gebeurd in verschillende zones. In de demo waren dat er negen, maar Sony herhaalde daarbij regelmatig dat het aantal zones in werkelijkheid veel hoger ligt.
Achtereenvolgende demonstraties toonden hoe de processor bijvoorbeeld detail detecteerde. De processor is duidelijk in staat om zeer gedetailleerd gezichten te herkennen, ook als die slechts gedeeltelijk zichtbaar zijn. Om de processing optimaal aan te passen bepaalt hij welk deel van het beeld in ‘focus’ staat. Dat bleek vaak de acteur in beeld te zijn, of de elementen in het beeld die zich op de voorgrond bevinden.
Volgende demonstraties toonden hoe de processor in elke zone kleur en licht analyseert. Die kan hij dan individueel aanpassen. Een mooi voorbeeld was hoe de tone-curve lokaal aangepast werd. De cross-analyse van alle onderdelen moet dan garanderen dat aanpassingen in een zone, of van een aspect, geen nadelig gevolg hebben voor de rest van het beeld.
Sony heeft altijd een sterke nadruk gelegd op de Creator’s Intent, en die boodschap blijft ook dit jaar zo. Maar anderzijds is het duidelijk dat wie al deze verbeteringen uitschakelt (bijvoorbeeld door de Custom beeldmode te kiezen) toch grotendeels, of zelfs volledig, deze verbeteringen zal missen. Onze testen moeten uitwijzen hoe belangrijk dat is.
Audiodemonstratie
Ook voor audio heeft de nieuwe processor wat te bieden. 3D Surround upscaling zet een stereo of 5.1-soundtrack om naar een 5.1.2-soundtrack. XR Sound Position (het vroegere Acoustic Surface Audio en Acoustic Multi Audio )moet er dan weer voor zorgen dat het beeld werkelijk uit het scherm lijkt te komen, in plaats van ergens onder het scherm.
Uiteraard kan je dat onmogelijk beluisteren in een videocall, daarom had Sony video’s voorbereid met de metingen van een Siemens HW-SSL-SCASET4, een meter die visueel de geluidsdruk toont.
De OLED-modellen gebruiken nog steeds Acoustic Surface Audio. De A90J krijgt een nieuwe, grotere actuator die bovendien uitgerust is met twee ringen (een voor hoog en een voor mid), tegenover de enkele ring in de voorgaande modellen. Bij de A80J is de subwoofer die tot hiertoe naar achter vuurde, nu zo gemonteerd dat hij naar voor vuurt, door het scherm als het ware. Daarvoor staat hij gemonteerd tegen een geperforeerde plaat. De demo’s toonden heel duidelijk hoe het geluid recht uit het scherm kwam, zeker vergeleken met de LG CX, waar de luidsprekers onderaan zitten.
Bij de Z9J zitten er tweeters aan de zijkant en de top van het scherm. Dat zijn ‘frame tweeters’ waarbij een actuator het frame aan het trillen brengt. Onderaan zitten de klassieke speakers en achteraan de subwoofer. Ook hier toonde de demo zeer duidelijk de impact van die keuze, de zij- en top speakers tillen het geluid omhoog naar het centrum van het beeld.
Naamgeving
Een klein detail, Sony heeft de naamgevingsconventie van zijn modellen in heel de wereld gelijk gezet. Zo had je bijvoorbeeld de AG9 en A9G. Dit jaar zal iedereen dezelfde conventie gebruiken, bijvoorbeeld de Z9J.
Sony 2021 tv line-up
Benieuwd naar de tv’s die Sony dit jaar naar Nederland en België brengt? Bekijk dan nu de complete Sony 2021 tv line-up met de nieuwste lcd tv’s en oled tv’s.
Reacties (3)