Review: Sony KD-55A8 (A8-serie) oled-televisie

De verschillen tussen opeenvolgende modellen kunnen soms erg klein zijn. Zo had de 2019 AG8 zoveel gemeen met de 2018 AF8 dat we nauwelijks van een nieuw model konden spreken. De nieuwe KD-55A8 (Sony liet de G weg in dit modelnummer) ziet er dan weer wel een flinke stap voorwaarts uit.

Sony KD-55A8 – specificaties

• Wat: Ultra HD OLED-tv
• Schermformaat: 55 inch (139 cm), vlak
• Aansluitingen: 4x HDMI (1x eARC, 4x v2.0), 1x composiet video, 1x stereo minijack, 1x optisch digitaal uit, 3x USB, 1x hoofdtelefoon, 3x antenne, Bluetooth 4.2
• Extra’s: HDR10, HLG, Dolby Vision, Dolby Atmos, WiFi (802.11ac) ingebouwd, Android TV (9.0 Pie), Chromecast, Airplay 2, USB/DLNA-mediaspeler, DVB-T2/C/S2, CI+-slot, stemcontrole, X1 Ultimate 4K HDR processor
• Afmetingen: 1.227 x 733 x 326 mm (incl. voet)
• Gewicht: 18,6 kg (incl. voet)
• Verbruik: 131 / 0,5 watt (Energielabel B)
• Adviesprijs: 2.100 euro

Een compleet overzicht van alle Sony 2020-modellen met hun specificaties vind je in de Sony 2020 tv line-up. Alle andere line-ups voor 2020 vind je hier.

Sony KD-55A8 – Design

Het superslanke OLED-scherm met de kleine donkermetalen rand heeft onderaan een iets bredere rand van ongeveer 14 mm die ruimte laat voor een discreet Sony logo en het scherm als het ware onderlijnt.

De achterzijde ziet er door zijn boude rechte hoeken misschien dikker uit dan bij de concurrenten maar dat scheelt slechts enkele millimeters.

De metalen voeten links en recht zorgen voor een stabiele positie, en via plastiek clips aan de zijkant van de voet kan je de bekabeling wat netter wegwerken. In de normale positie staat het scherm amper 2 cm boven je meubel, en dat is te weinig om een soundbar te plaatsen. Door de voeten anders te monteren wordt het scherm opgetild, zodat er meer ruimte komt. Een slimme keuze die Sony vorig jaar ook al bood.

Sony KD-55A8 – Aansluitingen

Net zoals andere high-end modellen is de KD-55A8 (A8-serie) uitgerust met vier HDMI-aansluitingen. Helaas, net zoals op de XH95 die we enkele weken geleden zagen, zijn dit allemaal HDMI 2.0-aansluitingen.  Ze zijn klaar voor Ultra HD HDR. Wie de beste kwaliteit wil voor zijn externe HDR-bronnen, kiest in de in de instellingen (Settings / Watching TV / External Inputs / HDMI Signal format) de ‘Verbeterde instelling’. Ook op dit model moet je het dus zonder de meeste HDMI 2.1-features stellen. Enkel eARC, extended Audio Return Channel, wordt aangeboden. Ondersteuning voor gamer-features zoals ALLM of VRR ontbreekt.

Het toestel beschikt verder over drie USB-aansluitingen, een optische digitale uitgang, en een composiet video, en stereo minijack ingang. Wie met een hooftelefoon luistert, kan die zowel bedraad als draadloos via Bluetooth gebruiken. Alle aansluitingen wijzen naar opzij of naar onder, zodat wandmontage geen problemen oplevert.

Sony KD-55A8 – Gebruiksgemak en smart tv

Waar de AG8 het nog met een oudere chipset moest stellen is de KD-55A8 (A8-serie) nu ook uitgerust met de betere MediaTek MT5893 chipset, die we bijvoorbeeld ook op de XH95 vonden. Ze heeft een quad-core ARM Cortex-A73 CPU met 2,5 GB RAM, Mali-G71 GPU en 16GB interne opslag. Die chipset zorgt voor een erg vlotte werking.  Het toestel gebruikt Android 9 (Pie).

Wie een handig overzicht zoekt van de mogelijkheden van Android, kan voorlopig terecht op ons  Android 8 (Oreo) overzichtsartikel. We werken zo snel mogelijk aan een nieuwe versie voor Android 9.

Vorig jaar heeft Sony heeft zijn menu’s een flinke upgrade gegeven die het gebruiksgemak enorm bevorderen. Ingangen verschijnen nu in een lint onderaan het scherm, en je kunt zelf ingangen verbergen, toevoegen of zelfs apps toevoegen. De ‘Ingangen’ toets wordt zo een handige quickstart balk.

De menu-toets (tandwieltje) roept een ‘Quick settings’ balk op onderaan het scherm die je net als de ingangen kunt customiseren. Dit jaar kreeg het volledige menu voor beeld en geluid een redesign. De instellingen zijn nog steeds georganiseerd in categorieën zoals ‘Brightness’ of ‘Motion’, maar de instellingen er onder klappen nu uit als je er op klikt. Dat vinden we net wat minder overzichtelijk. Wel een goede verbetering is de toevoeging van een afbeelding en wat verklarende tekst bij elke instelling.

Afstandsbediening

De afstandsbediening is dezelfde als de versie die je vindt bij de AG9, met als enig verschil dat ze afgewerkt is in geborsteld zwart en niet in geborsteld metaalkleur. Hier dus geen verlichtte toetsen zoals we die op de XH95 vonden. We vinden deze remote erg handig. Hij ligt goed in de hand. De knoppen laten zich gemakkelijk indrukken en de layout is goed georganiseerd. Alle essentiële functies liggen binnen het bereik van je duim.

Ingangen, microfoon, instellingen, de back toets, TV, en Home staan netjes rond de d-pad. Er zijn rechtstreekse toetsen voor Netflix en Google Play. Enkel de afspeeltoetsen onderaan vinden we wat te klein. De remote werkt met IR, maar ook via Bluetooth, zodat je niet hoeft te richten. Enkel de powertoets werkt altijd via IR.

Functies

De A8is uitgerust met een dubbele tv-tuner voor digitale tv (DVB-T2/C/S2) maar beschikt slechts over één CI+-slot. Kijken en tegelijk een ander kanaal opnemen kan dus enkel met kanalen die niet versleuteld zijn. Naast Chromecast kan je ook gebruik maken van Apple Airplay 2. De tv is ook compatibel met Apple Homekit. Sony heeft een prima mediaspeler voorzien die met alle belangrijke video- en geluidsformaten raad weet.

Sony KD-55A8 – Beeldverwerking

De KD-55A8 (A8-serie) is zeker geen doorslagje van de 2019 AG8. Hij kreeg nu, net als de XH95, Sony’s best beeldprocessor, de X1 Ultimate. Daarmee levert de A8 dan ook prachtige prestaties. Snelle detectie van video- en filmframerates en uitstekende deinterlacing maken dat je uiterst zelden gekartelde randen of moiré effecten ziet (belangrijk voor veel settopboxes voor digitale tv). De ruisonderdrukking is zeer goed, zowel voor willekeurige ruis als compressieruis (blokvorming). Je laat ze best in de ‘laag’ stand staan, zeker als je ook wat extra scherpte wil halen uit het uitstekende Reality Creation. Voor Ultra HD-bronnen laat je dat echter best af staan, om fouten in zeer fijn detail te vermijden. Met ‘Vloeiende gradaties’ heeft Sony nog steeds de beste oplossing in huis om kleurbanden tegen te gaan. De ‘laag’ stand laat je best altijd geactiveerd, in content met zware problemen kan je ‘midden’ overwegen, al maakt dat het beeld een tikje zachter. Als klein minpunt zien we dat lopende teksten (de ‘tickers’ van een nieuwszender) soms wat licht schokken.

Sony heeft X-Motion Clarity nu ook op zijn OLED-toestellen geïntroduceerd. Net zoals op de LG CX, is dit een ‘black frame insertion’ (BFI) techniek, met aangepaste duurtijd van het zwarte frame. Vroeger was dat vast op 60Hz, en dat veroorzaakt flikker. Door ‘Motionflow’ op ‘Gebruiker’ te zetten en ‘Helderheid’ op 1 of 2 wint het scherm heel wat detail in snel bewegende beelden, terwijl het relatief weinig aan helderheid verliest, en er geen flikker zichtbaar is. Met ‘Soepelheid’ op 2 (voor motion interpolation’ en ‘Helderheid’ op 1 zagen we nu de maximale hoeveelheid detail. De maximale stand voor Soepelheid (3) levert wel mooie vloeiende beelden, maar introduceert ook iets te veel zichtbare problemen.

Belangrijkste instellingen

In ons artikel over het professioneel kalibreren van een tv lees je alles over de mogelijkheden om met een professional tot de beste beeldinstellingen te komen. Wil je zelf aan de slag gaan, neem dan onze home cinema informatiegids door. Hier vind je een uitleg over de belangrijkste beeldinstellingen en tips voor het instellen van je tv.

Sony KD-55A8 – Beeldkwaliteit

Ons testmodel van de KD-55A8 (A8-serie) is een 55 inch versie en die lijkt ons geen nieuw type OLED-paneel te hebben. De pixelstructuur is in elk geval identiek aan die van vorig jaar. De 65 inch versie gebruikt wel een 2020-paneel zoals we dat op de LG CX zagen.

Het scherm had een uitstekende uniformiteit, en was zo goed als vrij van verticale banden. Die blijven licht zichtbaar op erg donkere schermen (1 tot 3% grijs) maar je moet dan wel vlak bij het beeld zitten. Hou er rekening mee dat dit kan verschillen van model tot model, maar dat het slechts uiterst zelden een zichtbaar probleem is in normale content.

In de ‘Gebruiker’ beeldmode krijg je het beste resultaat. Het beeld is relatief helder (270 nits), en je kan dat nog verhogen door ‘Piekverlichting’ op hoog te zetten (430 nits). Laat in dat geval zeker de lichtsensor aan staan. De ‘Gebruiker’ mode is ook ingesteld op een gammawaarde van 2,4. Die is bedoeld voor kijken bij verduistering. Is dat niet altijd het geval, zet de ‘Gamma’ dan op 0 of kies voor de Cinema beeldpreset als je regelmatig bij veel licht kijkt.

De kalibratie is voorbeeldig. De grijsschaal is lichtjes te koel (heel lichte blauwe overtoon). Het scherm toont uitstekend zwartdetail en laat enkel de allerdonkerste nuances soms wat weg. Anderzijds zagen we op de A8 nauwelijks nog problemen heeft met flikkerende pixels in erg donkere beelden, iets waar de AG8 en AG9 nog wat mee worstelden. De kleurweergave is uitstekend met mooie, natuurlijke huidskleuren.

Sony KD-55A8 – HDR

Sony ondersteunt HDR10, Dolby Vision en HLG. Tot nader order blijft HDR10+ afwezig. Resultaten voor OLED-schermen zijn ondertussen al enkele jaren sterk vergelijkbaar onderling, al legde Sony vaak iets minder hoge helderheid voor. Dit jaar is het scherm iets helderder. We kregen een piekluminantie van 728 nits op een 10% venster en zelfs 873 nits op een 2% venster. Op een volledig wit venster leverde de A8 nog 150 tot 160 nits. Het is onmogelijk te zeggen of we gewoon wat geluk hebben met dit paneel of Sony werkelijk iets hogere helderheid toelaat.

De ‘Gebruiker’ beeldmode is uitstekende gekalibreerd, met alle zwartdetail zichtbaar. De Sony houdt blijkbaar geen rekening met de metadata en voert zelf een dynamische tonemapping uit. Witdetail boven de 1500 à 2000 nits wordt weggeclipped. De tonemapping lijkt ook iets meer contrast te benadrukken waardoor het beeld iets aan diepte wint, ondanks het soms ontbrekende witdetail.

Met een kleurbereik van 93% DCI-P3 en 67% Rec.2020 scoort hij prima. Die kleuren zet hij ook uitstekend aan het werk in de praktijk, zijn kleurweergave is uitstekend en mag bij de beste van deze categorie gerekend worden.
Net zoals op de XH95 kan je niet onmiddellijk zien dat je in HDR-mode zit, daarvoor moet je naar het volledige instellingenmenu.

Sony KD-55A8 – Gaming, Reflecties en kijkhoeken

OLED-schermen leveren de beste kijkhoek zodat je ook wanneer je niet recht voor het scherm zit geniet van het sterke contrast en de rijke kleuren. Het scherm gaat vrij goed om met reflecties, al blijft het aan te raden om rechtstreeks invallend licht te vermijden.

In de gewone beeldmodes meten we een lag van 109,7 ms, wat te veel is voor degelijke gaming. In de game-mode zakt de lag naar 18,2 ms een uitstekend resultaat.

Sony KD-55A8 – Geluidskwaliteit

De ‘Acoustic Surface’ technologie is al sinds Sony’s eerste OLED-model een vast onderdeel van het aanbod. Het scherm wordt gebruikt als luidsprekermembraan, twee actuatoren brengen het aan het trillen en produceren zo de geluidsgolven. Voor de lage frequenties zijn er twee woofers ingebouwd. Het totale vermogen daalde van 40 Watt op de AG8 naar 30 Watt op de A8.

De geluidskwaliteit is prima, Acoustic Surface levert een fijne klank met een redelijke baslijn. Je kunt op dit model ook compenseren voor de kamerakoestiek. Daarvoor volg je een korte testprocedure met de microfoon van de afstandsbediening en klaar. De A8 levert voldoende volume, en vermijdt overmatige vervorming als je het volume ver open draait. Voor de meeste kijkers zal dat voldoende zijn, zelfs voor een streepje muziek. De Sony ondersteunt Atmos, met goede ruimtelijkheid, maar voor een echte surround-ervaring  moet je toch naar een externe oplossing. Let op met de instellingen, Sony activeert bijvoorbeeld surround in de muziek-preset en dat wil je misschien niet. Je kunt het wel uitzetten.

Review-apparatuur

Voor de lag-meting gebruiken we een Leo Bodnar Display lag meter. Voor alle andere metingen vertrouwen we op een Spectracal C6 HDR2000 Colorimeter, Xrite i1 Pro spectrophotometer, een VideoForge Pro patroongenerator, en de Spectracal Calman for Business software. Om eventuele HDR-problemen te analyseren gebruiken we een HDFury Vertex. Meer info over onze meetapparatuur vind je hier.

Sony KD-55A8 – Conclusie

Waar de AG8 een nogal flauwe doorslag was van de AF8, is de A8 een echte upgrade.  Een krachtigere Android chipset, nieuwe menu’s en remote, én de X1 Ultimate processor. Het belangrijkste minpunt bij Sony is de afwezigheid van een volwaardige HDMI 2.1-aansluiting, en de bijhorende gamer-features. Voor een high end-model en met de aankondiging van de PS5 net achter de rug blijft het moeilijk te begrijpen. We hadden ook graag HDR10+ ondersteuning gezien.

De A8 levert uitstekende beeldkwaliteit. De X1 Ultimate processor staat garant voor top upscaling en beeldverwerking, met een extra goed punt voor de ‘smooth gradation’ optie die kleurbanden wegwerkt. Het OLED-scherm levert niet alleen pikzwart maar toont ook uitstekend zwartdetail. Sony heeft bovendien het licht flikkeren in heel donkere beelden weggewerkt. De nieuwe 120Hz Black Frame Insertion verbetert de detailweergave in snel bewegende beelden, zonder te veel aan helderheid in te boeten. Aangevuld met lekker geluid en een fijne en vooral vlotte gebruikservaring van Android 9 gecombineerd met de nieuwe remote en menu’s is dit een mooi totaalpakket. De KD-55A8 (A8-serie) zit met zijn prijs op het niveau van de LG CX. Daarmee is hij voorlopig relatief duur.