Verslag: Audiovector Trapeze Reimagined – Introductie!

Dag 1

Als, net na het middaguur, zo’n beetje alle uitgenodigde journalisten gearriveerd zijn neemt Mads Klifoth het woord om ons officieel welkom te heten en het geplande programma met ons te delen. De aankomstdag staat in het teken van elkaar op een ongedwongen manier wat beter leren kennen. Een wijnproeverij en een diner in de kantine van de fabriek helpen daarbij. Maar waar wij als audiojournalisten allemaal reikhalzend naar uitkijken, het beluisteren van de door Mads en Ole aangekondigde Trapeze Reimagined-luidspreker, staat gepland voor de volgende dag. Wel mogen we de speaker, die in visueel opzicht afwijkt van alle huidige Audiovector-modellen, van alle kanten uitgebreid bewonderen en worden er hier en daar wat technische details gedeeld. Natuurlijk kan er wel van muziek genoten worden. In de kleine luisterruimte staat een set betaalbare QR 3 SE-luidsprekers gecombineerd met Naim-elektronica te spelen. In de grote ruimte het topmodel van Audiovector, de R 8, aangestuurd door een The Gryphon Audio Commander-voorversterker en een bijzonder imposante Apex-eindversterker. Deze laatste zorgt niet alleen voor de aansturing van de R 8-luidsprekers, maar dient eveneens als verwarming voor de luisterruimte… Hoewel we de oorspronkelijke QR 3 niet naast de nieuwe QR 3 SE kunnen beluisteren durf ik te stellen dat de SE-versie een stap voorwaarts is. Het gemak waarmee de speaker muziek weergeeft is top en de laagweergave is erg goed. Op hoog volume geeft de QR 3 SE geen krimp en blijft deze gewoon muziek maken. Luisterend naar Ramblin’ Boy uitgevoerd door The Weavers staat het kippenvel me op de armen wanneer het publiek in de zaal begint mee te zingen. De manier waarop de speaker met dynamieksprongen omgaat doet vermoeden dat er een groter – en prijziger – exemplaar aan het werk is. De R 8 die in de grote luisterruimte staat opgesteld heb ik vorig jaar, weliswaar met andere versterker, uitgebreid beluisterd. Wanneer er een plekje vrijkomt neem ik toch even plaats om te genieten van deze imposante luidspreker. Samen met een Franse collega en Hans-Henrik genieten we van de muziek. Variërend van Johnny Cash tot Trentemøller, het maakt de set allemaal niets uit. Het opgebouwde beeld is groot en wanneer Leonard Cohen’s You Want It Darker klinkt heb ik het idee dat hij een paar meter voor me in de ruimte staat te zingen. De stemweergave is prachtig, zo krachtig en toch breekbaar. Elke nuance is hoorbaar in zijn diepe stem. De combinatie met de enorme The Gryphon Audio Apex-versterker is heel erg goed, dit is high-end weergave optima forma! Na een middag vol muziek, eten en drinken in overvloed plus een boel goede gesprekken worden we per bus naar ons hotel gebracht.

Dag 2

De tweede dag staat volledig in het teken van de Trapeze Reimagined-luidspreker. Zodra iedereen voorzien is van koffie of thee neemt Mads het woord om uitleg te geven over deze bijzondere luidspreker. “De luidspreker markeert een mijlpaal van 45 jaar Audiovector. Toen mijn vader, Ole, destijds zocht naar een speaker die aan zijn eisen kon voldoen, was deze niet te vinden. Een natuurlijke, open en ongedempte livesound met veel ritme was wat hij graag wilde. Er zat dus maar één ding op, zelf een speaker ontwikkelen die wel aan zijn eisen kon voldoen. Zo ontstond de originele Trapeze, een luidspreker die in alle opzichten afweek van de in die tijd verkrijgbare exemplaren. Samen met een meubelmaker en industrieel ontwerper ontwikkelde Ole de asymmetrisch vormgegeven kast. Niet alleen was de kast revolutionair, ook technisch liep de Trapeze voorop. Een drieweg lineaire fase speaker met alle drivers in positieve polariteit was nog niet eerder gedaan.” Ole glimlacht en zegt: “Het werd een commercieel succes en ik verkocht in vier jaar tijd 25.000 sets in Scandinavië. Dit had deels te maken met het feit dat ik de Trapeze ook als zelfbouwpakket aanbood. Het was namelijk destijds zo dat je op een kit veel minder belasting betaalde dan een kant-en-klaar exemplaar. Ik maakte het de winkeliers makkelijk door een compleet pakket aan te bieden inclusief alle panelen voor de kast. Grappig detail, je moest als klant zelf de panelen nog voorzien van meegeleverd fineer en zelfs aan de lijm hiervoor was gedacht.”

“De oorspronkelijke Trapeze vormde het uitgangspunt voor de nieuwe Trapeze Reimagined maar is zeker geen remake. Sterker nog, ik heb Ole echt moeten overtuigen om aan dit project te beginnen. De nieuwe speaker is in alles gestoeld op de principes die Ole destijds gebruikte, maar is feitelijk volledig nieuw. De kastvorm vertoont grote gelijkenis, maar is bij nader onderzoek zeker niet gelijk aan de oerversie. Met de Trapeze Reimagined willen we een nieuwe doelgroep aanspreken, een jonger publiek dat vormgeving net zo belangrijk vindt als geluidskwaliteit. Feitelijk een design meubelstuk dat een toevoeging vormt in de inrichting van hun huis. We hebben als ondertitel dan ook ‘A new angle on audio perfection’ bedacht, wat eigenlijk alles zegt. Ons relatief jonge team met Sebastian voor de marketing en Hans-Henrik voor de sales en ik als CEO gaat er alles aan doen om deze luidspreker op een andere manier in de markt te zetten. En Audiovector als hoogwaardig luidsprekermerk nog meer naamsbekendheid te geven”, vertelt Mads met onverhulde trots. “Het is mooi voor ons allemaal dat de oorspronkelijke Trapeze als basis kan dienen voor een organische transitie naar, hopelijk, de volgende 45 jaar Audiovector met frisse ideeën en inzichten. Ole blijft wel achter de schermen betrokken bij het bedrijf, maar zal een meer een adviserende rol gaan vervullen en R&D-taken doen”, zegt Mads. “We zijn en blijven een familiebedrijf met de daarbij behorende normen en waarden. We willen uiteraard groeien, maar niet explosief. Wanneer we jaarlijks tussen de 3.500 en 5.000 sets luidsprekers verkopen is dat een prima basis om op uit te bouwen. We willen de regie in eigen hand houden en niet afhankelijk zijn van bijvoorbeeld een investeringsmaatschappij”, aldus Mads. “Maar aan jullie gezichten te zien willen jullie liever naar de Trapeze Reimagined luisteren dan naar mij!”, lacht Mads. We kunnen niet anders dan dit volmondig beamen…

Luistersessies

Gezien de grootte van de groep is er een verdeling gemaakt waardoor iedereen voldoende tijd krijgt de Trapeze Reimagined in verschillende set-ups te beluisteren en de technische details van Ole te horen. Mijn eerste sessie is in de kleine luisterruimte en wordt verzorgd door Hans-Henrik. De luidsprekers worden aangestuurd door elektronica van het merk MOON. Een 796-voorversterker en 761 stereo eindversterker die 2 x 200 watt levert en zeer stabiel is. Ruim voldoende aldus Hans-Henrik, aangezien de speaker een rendement heeft van 88 dB en de impedantie niet onder 6,5 ohm zakt. Het uiterlijk van deze Trapeze Reimagined wijkt in een aantal opzichten af van het origineel. Zo is de kast groter en zijn beide zijkanten niet gelijk qua diepte. Hierdoor staat de baffle al in een vaste hoek richting de luisteraar en is experimenteren met indraaien van de luidspreker niet meer nodig. Opstellen evenwijdig aan de achterwand is voldoende. Vanaf ongeveer een meter afstand vanaf de baffle is het stereobeeld goed. Ander groot voordeel is dat de Reimagined dicht bij de achterwand geplaatst kan worden. Bij voorkeur wel met enige afstand van de zijwanden voor het beste resultaat. “We hebben ze in deze luisterruimte wel vrij in de ruimte gezet zodat jullie kunnen horen dat voor een stevige en evenwichtige laagweergave geen boost van de achterwand noodzakelijk is”, vertelt Hans-Henrik. “De technische details laat ik graag over aan Ole, hij zal jullie daar later uitgebreid over bijpraten. Ik zal alleen wat specificaties met jullie delen. Het frequentiebereik loopt van 23 Hz tot 53 kHz, het exacte formaat van de kast is 875 x 420 x 435 millimeter en het gewicht is 25 kilogram per stuk. Standaard is Trapeze Reimagined leverbaar in Nordic Oak, Italian Walnut, Black Ash of Silk White. Net als de luidsprekers uit de R-serie is deze tegen meerprijs in elke denkbare kleur te leveren”, legt Hans-Henrik uit. In de grote presentatieruimte staan een aantal exemplaren in verschillende speciale hoogglans uitvoeringen. Het is opvallend om te zien wat de kleur voor de luidspreker kan doen. Afhankelijk van de kleur lijkt de Trapeze Reimagined groter of kleiner en krijgt hij een klassieke of heel moderne uitstraling. De witte uitvoering die in de luisterruimte opgesteld staat is de meest universele, en kan zowel in een modern als klassiek interieur blenden. “De hedendaagse audiofiel, als ik dat woord mag gebruiken, luistert anders naar muziek en heeft ook vaak een andere voorkeur voor muziek dan de klassieke luisteraar”, stipt Hans-Henrik aan. “Daarom is deze Trapeze Reimagined iets anders afgestemd qua weergave dan de speakers uit de R-serie. Vooral de laagweergave moet nog meer een live-beleving geven. Zie het een beetje als een high-end PA-systeem.” De eerste track die afgespeeld wordt is 54-46 (Was My Number) door Jeff Beck. Deze song combineert reggae met rock en vergt veel van de ritmische kwaliteiten van een luidspreker. Het volume waarop de muziek afgespeeld wordt is fors, maar draagt bij aan de beleving en blijft compleet stressvrij. Het laid-back reggaeritme komt heel goed uit de verf en je wordt als luisteraar onmiddellijk door de muziek gepakt. De gitaar van Jeff Beck is transparant, open en gedetailleerd zoals ik gewend ben van Audiovectors vrij ademende AMT-tweeter. De midrange zorgt voor een zeer realistische stemweergave, het opgebouwde stereobeeld is breed en diep maar vooral de hoogteplaatsing is indrukwekkend. Er staat een life-like persoon voor je neus te zingen. De laagweergave is anders dan ik gewend ben van de normaal gebruikte R 3 Arreté. Het heeft meer slagkracht en raakt je echt voelbaar in de onderbuik. Precies zoals bij een live-concert, maar dan gecombineerd met meer nuance en detail. Het blijft uiterst doortekend en laat precies horen wat er gebeurt op de basdrum en basgitaar.

Indrukwekkend visitekaartje

John Carroll, de Audiovector-distribiteur voor Groot-Brittannië, is eveneens aanwezig om een helpende hand te bieden bij het begeleiden van de grote groep. Hij stelt voor om te luisteren naar een nummer van de Schotse band Cloth, bestaande uit de tweeling Rachael en Paul Swinton. Zij maken muziek die in de verte iets weg heeft van Enya.  In de muziek zit veel ‘synthesizerlaag’, iets waar de Trapeze Reimagined geen problemen mee heeft. Het rolt krachtig de kamer in en legt een tastbaar fundament onder de muziek. De stem van Rachael zweeft engelachtig tussen de speakers, volledig los van de instrumenten en elk woord is verstaanbaar. Gedurende de gehele track zijn er links en rechts kleine elektronische en percussiegeluiden hoorbaar die niet ondersneeuwen in het synthesizergeweld. De presentatie van de muziek is erg goed en ik begrijp wat Mads en Hans-Henrik bedoelen met een weergave van muziek voor een nieuwe doelgroep. Gelukkig is er voor de wat ‘oudere’ luisteraar ook genoeg plezier te beleven met de nieuwe Audiovector-luidspreker. We worden getrakteerd op een prachtig nummer van Dianne Reeves en Wynton Marsalis. De bekkens klinken helder, open en met precies de juiste metalen glans. Ze klinken mooi uit en je hoort de stokken tikken. De stem van Dianne is prachtig en boeit vanaf de eerste seconde. De uithalen op de trompet zorgen bijna voor een schrikmoment, zo gemakkelijk gaat de Reimagined met dynamieksprongen om. Wat een power en tegelijk met een beheersing die op luid volume moeiteloos is. Ritmisch is het heerlijk en meetappen met de voet is onvermijdelijk. Het stereobeeld is weer breed en diep en ondanks het flinke formaat van de luidspreker verdwijnen ze volledig zodra de muziek start. De speaker heeft met deze korte impressie een indrukwekkend visitekaartje afgegeven.

Uitleg van Ole

Het is ondertussen tijd om me te melden bij Ole die in de fabriek het één en ander zal uitleggen over de techniek die gebruikt is.

“Laat ik beginnen met duidelijk te maken dat de oorspronkelijke Trapeze en de nieuwe Reimagined twee totaal verschillende luidsprekers zijn”, zegt Ole. “De ontwerpprincipes van het origineel zijn uiteraard gevolgd. Maar zoals je kunt zien is de kast van de nieuwe groter en staan de baffles onder een hoek naar de luisteraar. Dit zorgt ervoor dat staande golven nog minder invloed hebben op de weergave en bovendien maakt het de speaker makkelijker te plaatsen in de (luister)ruimte. Evenwijdig aan de achterwand en klaar ben je. Net als bij de QR en duurdere modellen uit de R-serie maken we gebruik van een AMT-tweeter. Speciaal voor de Trapeze Reimagined werd een nieuwe grotere versie ontwikkeld met uiterst krachtige Neodymium magneet. Natuurlijk maken we gebruik van SEC (Soundstage Enhancement Concept) waardoor de tweeter zowel naar voor als achter kan stralen. Resultaat: minder compressie en een grotere open soundstage. Voor de midrange maken we gebruik van een 5” driver van geïmpregneerd papier om de snelheid van de tweeter te kunnen matchen. We hebben zelfs de normaal gebruikte rubber rand vervangen door een zogenaamde concertina surround. Dit zorgt voor nog meer snelheid en levensechte weergave van het middengebied. De midrange heeft bovendien zijn eigen kast met een inhoud van 5 liter. Voor het laag maken we gebruik van een papieren 12” woofer met eveneens een concertina surround. Maar dit is niet alles, in de kast zit ook nog een 8” woofer. Beide werken samen in een Isobaric-opstelling. Dit geeft de speaker de snelheid en het gewicht in de laagweergave”, legt Ole uit. “Een unieke feature is de ‘Flexible Damping’-mogelijkheid. Met een draaiknop achter op de speaker kun je kiezen voor drie posities. Eén voor transistorversterkers met een gemiddelde dempingsfactor, een tweede voor transistorversterkers met veel vermogen en een hoge dempingsfactor en een derde voor buizenversterkers met een lage dempingsfactor.”

“Voel je als gebruiker overigens niet verplicht om je hieraan te houden. Experimenteer en kies gehoormatig de stand die het beste bij je luisterwensen past”, lacht Ole. “Uiteraard maken we gebruik van Freedom Groundig, bekend van de topmodellen in de R-serie, en hebben we zelfs intensief onderzoek gedaan naar wat voor plint de beste klankmatige eigenschappen heeft. We kwamen uit op een aluminium plint bestaande uit twee lagen met daartussen carbon-staal kogeltjes die ontkoppelen. Speciale spikes in combinatie met vloerbeschermende discs zorgen voor de koppeling met de vloer”, zegt Ole. Naast het technische aspect kan ik met eigen ogen constateren dat het er ook nog eens een fantastische uitstraling geeft.

Uitleg van Mads

Als het aan Ole ligt houdt hij ons de rest van de middag vast om alle details van de Trapeze Reimagined te delen, maar er staat al een groepje collega’s te trappelen die graag meer willen weten. Dit geeft mij de gelegenheid een luistersessie in de grote luisterruimte bij te wonen.

Hier is Mads degene die op charmante wijze de muziek verzorgt, waar nodig vragen beantwoordt of uitleg geeft. Een The Gryphon Audio Diablo 333 zorgt voor de versterking in combinatie met een Naim ND 555 / 555 PS DR-streamer. Een set die in staat moet zijn het maximale uit de Trapeze Reimagined te halen. Een aantal luisteraars is nog niet bekend met wat Freedom Grounding en SEC met de weergave doet, dus laat Mads eerst kort deze verschillen horen alvorens de speaker zelf in het zonnetje te zetten. A Case of You in de live-uitvoering van Diana Krall is een track die doodgedraaid is op audioshows. Maar met de Trapeze Reimagined als weergever overkomt me iets wat ik nog niet eerder had: een brok in mijn keel. Kippenvel ben ik wel gewend wanneer ik geraakt word door muziek, maar dit gaat een stapje verder. En ik ben niet de enige, een vrouwelijke collega die naast me zit houdt het niet droog. De manier waarop de nieuwe Trapeze muziek weergeeft is doordringend en feilloos in staat de essentie ervan bloot te leggen. Wanneer Mads de mogelijkheid geeft om wat ‘eigen’ muziek te kiezen vraag ik om Ramblin’ Boy van The Weavers. Een track die ik een dag eerder op de zeer betaalbare QR 3 SE mocht beluisteren. Het verschil is immens, de stage is vele malen groter, stemmen komen echt tot leven met veel nuance en de plaatsing is top. Schuifelen op het podium en stampen van voeten op het houten podium, het is er allemaal. De ambiance van de zaal is nog duidelijker waarneembaar en wanneer het publiek inzet en steeds luider zingt word je één met de ruimte. Hoog en midden blenden prachtig en klinken als één geheel. Naast de afstemming van de drivers en het wisselfilter doet het vilt op de baffle hier ook een duit in het zakje. “Hierdoor fungeren de tweeter en midrange bijna als een puntbron”, vertelt Mads. Om de werking van de Damping Switch te beoordelen laat hij een stuk van Leonard Cohen horen. In de stand die voor mijn oren juist is komt zijn stem nog meer uit en lijkt de muziek langzamer te spelen, wat een teken is van meer rust in de weergave. Er worden nog diverse stukken muziek beluisterd van groot orkestwerk tot elektronische tracks met enorme laagweergave. De Trapeze Reimagined geeft werkelijk geen krimp. De combinatie van delicate high-end ‘audiofiele’ weergave en PA-trekjes is verslavend en geeft de speaker een eigen geluid zonder de typische snelle en open Audiovector-sound uit het oog te verliezen.

Afscheid

Tijdens het afsluitende diner blijft de Trapeze Reimagined een dankbaar gespreksonderwerp. Maar nog veel meer werd er gesproken over de Audiovector-filosofie en het gevoel. Tijdens mijn vorige bezoek had ik het begrip ‘Familievirksomhed’ al aangestipt. Dit is onverminderd van toepassing en iedereen was het daarover eens. Ole, Mads, Hans-Henrik en het hele team zijn gastvrij, warm en open in de omgang. Dit geldt eveneens voor de Trapeze Reimagined – hoewel ‘warm’ daar misschien niet van toepassing is – die een interessante uitbreiding van het assortiment is. Een nieuwe doelgroep aanspreken op basis van het ontwerp waar het voor Ole ooit mee begon. Hoe mooi kan Mads het stokje overnemen. Dank voor drie fijne dagen met prachtige muziek, fraaie luidsprekers en aangenaam gezelschap!

Tophifi, www.tophifi.nl
Audiovector, www.audiovector.com