Review: Sony TA-AN1000 – AV-receiver met veel unieke functies

Betalen voor speciale eigenschappen

De Sony TA-AN1000 is een 7.1-receiver met zes HDMI-ingangen en twee aparte HDMI-uitgangen die voor 999 euro in de winkel ligt. Dat prijskaartje doet ons even fronsen, want voor 1.000 euro verwacht je eigenlijk een 9.2 AV-receiver. Iets om te concurreren met de Denon AVC-X3800H, om maar iets te zeggen. De TA-AN1000 is trouwens in Europa de hoogste AV-receiver die Sony biedt. Spijtig genoeg steken de gewaardeerde ES-modellen de oceaan niet langer over. In de V.S. heb je nog de keuze uit een aantal beter gespecificeerde AV-receivers die daar samen met de TA-AN1000 werden voorgesteld.

Op deze receiver vind je twee sub-uitgangen, maar die spelen hetzelfde signaal af. Dat vinden we vreemd. Het grote voordeel van twee subwoofers is net dat je ze apart kunt inregelen om te compenseren voor elkanders akoestische zwakheden. Dat kan bij de Sony niet, je kunt enkel je basvermogen verhogen. Een aparte keuze, zeker nu andere merken net de stap zetten richting het aansturen van vier individuele subwoofers.

Daar staat tegenover dat Sony een aantal unieke features biedt. Wel allemaal zaken die echt passen bij de Sony-DNA. 360 Audio uiteraard, want op dat formaat is het merk dol, ook via z’n hoofdtelefoons. Daarvoor moet je wel een abonnement hebben op een geschikte streamingdienst, zoals Tidal of Deezer. Maar vooral 360 Spatial Sound is een blikvanger, dat ondanks de gelijkaardige naam iets anders biedt: het virtueel creëren en plaatsen van luidsprekers in de ruimte. Met deze functie kun je bijvoorbeeld je 5.1-opstelling verruimen naar 7.1. Of bij een minder optimale plaatsing van je luidsprekers ze virtueel toch op de juiste plaats ‘zetten’. Interessant voor wie surround in een gewone leefruimte wil. Daar kun je niet altijd de speakers plaatsen waar ze eigenlijk horen te staan staan, bijvoorbeeld omdat er een kast of deuropening in de weg staat. Bij 360 Spatial Audio hoort het D.C.A.C. IX-kalibratiesysteem.

De TA-AN1000 kun je daarnaast gebruiken met draadloze subwoofers en rear-speakers van Sony, wat het bouwen van een surroundopstelling in een woonkamer makkelijker maakt. Je raakt met die draadloze speakers af van de lastige kabels die bij een surroundopstelling horen.

Klaar voor S-Center

Ten slotte is deze receiver uitgerust met S-Center. Nog een functie we kennen van Sony-soundbars en die je gebruikt in combinatie met bepaalde Sony-tv’s. Sinds 2021 worden high-end Bravia’s (zoals de X95-, Z9- en A80- en A90-modellen) voorzien van een S-Center-input. Sluit je de TA-AN1000 hierop aan, dan kun je de speakers in de tv zelf als center- of middenkanaal gebruiken. Sommige van die tv’s voorzien zijn van Acoustic Surface+, waarbij het scherm zelf fungeert als speaker. Dat werkt verbazend goed, wat deze functionaliteit interessant maakt als je die omvangrijke centerspeaker uit je surroundopstelling wil elimineren. Doe er dan nog draadloze speakers en sub bij, en je hoeft enkel luidsprekerkabels naar de linkse en rechtse luidsprekers te voorzien. Dat is wel heel interieurvriendelijk. We moeten wel opmerken dat die draadloze speakers van Sony niet zo goedkoop zijn. Een tv met S-Center is bovendien meestal een duurder model. Ga je voor de volledige Sony-aanpak? Dan ben je wel wat kwijt. Maar eerlijk is eerlijk: voor een surroundopstelling met traditionele luidsprekers betaal je ook wat.

Als we bovenstaande lijst overlopen, krijgen we sterk de indruk dat Sony hier een nieuw soort AV-receiver wou creëren. Niet een toestel bedoeld voor mensen die een echte thuisbiosboop willen bouwen, wel op lui die de meerwaarde van echte surround willen proeven zonder het complex te maken. Beter geluid dan uit een soundbar, maar niet het gedoe van een toestel bedoeld voor techneuten.

Minimalistische maar heldere interface

Sony houdt in elk geval laagdrempelig door de interface te voorzien van de nodige uitleg. De interface is er niet in het Nederlands, maar de aanwijzingen in het Engels worden geïllustreerd en zijn niet echt moeilijk te verstaan. Het instellen van de TA-AN1000 is hierdoor betrekkelijk eenvoudig.

Wie de interfaces van merken als Denon, Yamaha of Onkyo gewoon is, zal wel even moeten wennen aan de Sony-aanpak. Bij de meeste receivers stel je eerst in welke speakers je hebt en hoe ze zijn opgesteld. Hier heet dat ‘Speaker Pattern’ en is het de elfde optie in een submenu die eerst opties presenteert die pas relevant worden als je die speakeropstelling gedefinieerd hebt. Als je alles voor het eerst handmatig instelt, is het wel wat zoeken. Langs de andere kant vind je na de eerste instelronde alle opties om te tweaken snel terug – want die staan eerst. Dus er zit een zekere logica achter. Kies je voor het automatisch instellen via Easy Setup, dan worden dingen meteen logischer voorgesteld. Alweer een indicatie dat Sony deze receiver mikt op een bepaalde doelgroep.

Wie een AV-receiver graag helemaal tot in de puntjes zelf instelt, zal genoeg mogelijkheden vinden bij de TA-AN1000. Er is veel personalisatie mogelijk, zoals het configureren en benoemen van de inputs of het instellen van een equalizer per speaker. Maar het echt tweaken, zoals bij Denon of Yamaha? Dat heb je hier minder.

Fijne tv-interface

De dagelijkse bediening van de TA-AN1000 via het tv-scherm is een plezier dankzij een heldere interface. Instellingen worden knap gepresenteerd, zeker alles wat met speakers te maken heeft. Druk je op ‘Home’ op de remote, dan krijg je een eenvoudig hoofd menu met zes optie. In grote letters; als je dit op een projectiescherm of grote tv ziet… Ernaast kijken zal je niet doen.

Ongewoon is dat je in dit menu bij ‘Watch’ een reeks iconen vindt, één per HDMI-bron. Dat presenteert wel leuk voor gezinsleden die minder technisch aangelegd zijn. Met name als je de moeite doet om de bronnen de juiste naam te geven, zodat ze meteen de XBox en Apple TV vinden. Bij ‘Listen’ kom je bij muziekopties, terwijl ‘Sound Effects’ je laat kiezen uit de vele geluidsopties. Sony biedt naast de klassieke opties DTS, Dolby en Direct ook een aantal 360 Sound-keuzes en een audio-optie gericht op het opwaarderen van digitale audio.

Tijdens het bekijken van een film of het gamen kun je deze geluidseffecten snel wisselen door op de Options-knop te tikken. Hier heet het dan wel ‘Sound Field’. We missen in dit snelmenu de mogelijkheid om het volume per speaker te tweaken. Dat kun je meestal wel, bij Sony moet je daarvoor diep in de menu’s duiken.

Af en toe reageerde de Sony-receiver wat sloom op het indrukken van knoppen op de remote. Vroeger kwam je dat wel meer tegen, gewoonweg omdat AV-receivers veel dingen doen en niet altijd over de snelste hardware beschikken (vergeleken met smartphoneplatforms). In 2023 verwachten we wat niet meer tegen te komen. De recente Denons en Onkyo’s die we op bezoek hadden, waren in elk geval pijlsnel. Die indruk hebben we bij de TA-AN1000 minder; regelmatig moesten we de knop van de remote nog eens indrukken om een actie uit te voeren.

Liever een klein scherm

De TA-AN1000 kun je daarnaast bedienen via de intuïtieve Sony Music Center-app. Al zouden we graag hebben dat Sony nu eindelijk de app compatibel maakt met tablet- en iPad-schermen. Het is wel werkbaar, dus een ramp is het niet. Hoewel de naam van deze app suggereert dat je er vooral muziek mee bedient, is het eerder een remote-vervanger die eveneens toegang geeft tot een deel van de instellingen. Tik je in de lijst van ingangen op een streamingdienst, dan wordt je meteen naar de app van de desbetreffende dienst gestuurd. De bedoeling is immers dat je via Chromecast muziek streamt naar de TA-AN1000. AirPlay 2 is overigens ook een optie, net als Bluetooth (in beide richtingen en met LDAC-ondersteuning!).

Zit er dan niets van muziek in de Music Center? Toch wel, want via de app kun je wel muziekbestanden over het netwerk of vanaf een USB-schijf selecteren en afspelen. De app komt soms nogal karig over, maar het werkt wel vlot. Even fijn is dat bij het afspelen van muziek albumhoezen op de tv groot én scherp verschijnen.

Twee inputs voor consoles

Qua design houdt Sony het op een Japans minimalisme, zoals altijd bij z’n audioproducten. Je haalt dus een eerder anoniem zwart toestel in huis, met bovenaan het voorpaneel een donkere glazen strook waarachter een display huist. Deze kun je dimmen of volledig uitschakelen, handig in een verduisterde ruimte. Knoppen? Er staan best wat op de TA-AN1000, maar je merkt het niet. Onder de displaystrook loopt een dunne zwarte lijn die van dichtbij uit subtiele toetsen blijkt te bestaan. De TA-AN1000 is naar receivernormen een heel licht ding. Het in onze testrack tillen was dus veel makkelijker dan die loodzware Denon AVC-A1H eruit halen, dat kunnen we je wel vertellen.

Achteraan vind je een redelijk aanbod inputs. Het is wel even opletten, want hoewel de TA-AN1000 overal in de markt wordt gezet als receiver met HDMI 2.1-poorten geldt dat enkel voor twee van de zes HDMI-inputs. De vier eerste (aangeduid met ‘4K’) verwerken enkel maximaal 4K60. Een ramp is dat niet; soms wordt er echt ovendreven gereageerd op het gebrek van HDMI 2.1 terwijl er nauwelijks 4K120- of 8K60-bronnen bestaan. Het betekent wel dat je die PS5 of Xbox Series X op de twee laatste ingangen moet aansluiten. Toch als je mikt op 4K120 of 8K60, wat natuurlijk eveneens een compatibele tv vereist. Op vlak van HDR-standaarden kiest Sony voor HLG, HDR10 en Dolby Vision. Het toestel is IMAX Enhanced-klaar, mocht dat ooit een ding worden.

Voor de rest krijg je een redelijk aantal audio-ingangen (drie cinchparen, twee digitale ingangen), legacy video-inputs en twee pre-outs voor zone 2 en 3. Een ondoordachte designkeuze vinden we de vaste stroomkabel. Ok, dat zal in veel gevallen geen probleem zijn. Maar als je de receiver wil wegwerken in een meubel, ga je hierdoor mogelijk moeten werken met een verlengkabel.

Eerst het statief bouwen

Het meten bij de Sony verloopt net wat anders dan bij concurrerende receivers. Waar de trend bij anderen is om te werken met geavanceerde kalibratiemethodes – met name Dirac –, wordt er hier D.C.A.C. IX geboden. We herkennen het meteen, want Sony past een versie hiervan toe bij hun soundbars (zoals de HT-A7000 en HT-A5000) en het innovatieve HT-A9-surroundsysteem. Bij de TA-AN1000 krijg je wel een gevorderde uitvoering.

Je werkt met een Y-vormig dubbele microfoon die je op een meegeleverde, zelf te assembleren plastic stand parkeert. Eerst meet je bovenaan de stand, daarna onderaan. Dit klinkt wellicht wat mysterieus, maar de on-screen aanwijzingen tijdens het meten leggen het duidelijk uit. Je voert enkel een meting uit op je zitplaats en op oorhoogte. Vooraleer je daarmee begint, dien je wel op zoek gaan naar een lasermeter. Je moet immers zelf een heel aantal waarden invoeren, zoals de plafondhoogte, de afstand van oor naar de vloer en de afstand naar de tv. Voor iets dat als automatisch wordt omschreven is er verdacht veel handmatig werk te verrichten. Gelukkig worden de ingegeven waarden bewaard, zodat je bij nieuwe metingen die lasermeter in de lade mag laten liggen.

Een pluspunt van al dat meetwerk met de laser is dat de AV-receiver weet waar je scherm zich bevindt. Bij het kalibreren zal het dus niet enkel rekening houden met jouw positie ten opzichte van de speakers maar ook de afstand ten opzichte van het scherm. Dat kan interessant zijn als je bijvoorbeeld werkt met linkse en rechtse muurspeakers en een centerkanaal dat dichterbij staat. D.C.A.C. IX detecteert ook de hoogte waarop de speakers zich bevinden (al vonden we de gemeten waarden niet bepaald correct ingeschat). Die parameters inzetten om een 3D-geluidsbeeld te creëren zijn zaken die de TA-AN1000 echt wel onderscheiden van rivaliserende receivers.

Gegeven dat je met D.C.A.C. IX vrij snel en makkelijk meet, mogen de resultaten van de kalibratiefunctie goed genoemd worden. Met Dirac gaat het nog altijd nauwkeuriger zijn, maar dan spreek je over een functie die hoort bij duurdere producten.

Een heel andere ervaring

Om de TA-AN1000 te testen, sluiten we hem aan op onze DALI-opstelling met twee Rubicon LCR’s en een Rubicon Vokal vooraan en een paar Rubicon 2’s achteraan. De twee DALI Alteco’s hoog aan de muur leveren de hoogtekanalen, terwijl een ELAC Sub 2050 voor het laag zorgt. De tv die we gebruiken in de testruimte is een Sony XR-65A95K. Deze ondersteunt ook S-Center, maar eerst gaan we gewoon met de DALI-middenspeaker verder. De videobronnen van dienst zijn een Apple TV 4K, Oppo UDP-203, PlayStation 5 en een Xbox Series X (die laatste vooral omdat we Starfield verder willen spelen).

Terwijl we via Amazon Video kijken naar het duistere ‘The Continental’ (Dolby Atmos) valt meteen op dat de Sony-receiver met de 360 Spatial Sound Mapping een heel andere surroundervaring biedt dan de meeste AV-receivers die in de testruimte zijn geweest. Om te beginnen worden in de A.F.D. modi met de mapping de achterste speakers veel actiever ingezet. Toch blijft de actie goed gecentreerd rond het scherm voor ons. Maar muziek en sfeergeluiden komen van achter ons. Het levert een iets grotere en vooral hogere surroundbubbelervaring, met daarbij een streepje extra helderheid. De Direct-modus laat gewoon de Atmos-mix horen die bij deze John Wick-spinoff hoort. Dat is een stuk directer en compacter. Het is een beetje een smaakding. Atmos is authentieker en dichter bij het ontwerp van de regisseur, maar 360 Spatial Sound Mapping leverde wel een ervaring op die dichter op de huid zat. We zaten meer ‘in’ de actie.

Intrigerende resultaten, die ons doen grijpen naar de collectie Dolby Atmos-demo’s op onze server om een beter idee te krijgen van wat de Sony-processing doet;. Een eerste conclusie is dat Sound Field Mapping er ten dele in slaagt te compenseren voor de ontbrekende hoogtekanalen achteraan. Door een goede aansturing van de achterste surroundkanalen krijg je de indruk dat die hoogtespeakers er wél zijn, vooral als er een object uit of naar het scherm beweegt. Zoals de ruimteschepen in ‘Horizon’. Hierdoor heb je wel een beperkter 3D-beeld bij de tv en is de transitie tussen vooraan en achteraan een tikje abrupt, vergeleken met wat we met onze Denon AVC-A1H bekomen. Dat de TA-AN1000 hoogtespeakers achteraan niet kan aansturen is hierdoor iets minder erg dan we eerst gevreesd hebben. We durven zelfs stellen dat we ze niet vaak misten.

Geslaagd voor de muziektest

De Sony-receiver plaatst fijne detail ruim in de kamer, waardoor een sfeervolle soundtrack als die van ‘Roma’ (Dolby Atmos) of bepaalde delen van ‘No Time To Die’ (Dolby Atmos) heel rijk en bewegelijk overkomt. Wat missen we wel: de grote dynamische prestaties die de race in ‘Ready Player One’ (Dolby Atmos) zo overdreven spectaculair laten overkomen als het bedoeld is door Spielberg. Het is geen slechte prestatie dat we horen, maar een waarin vooral de kleinere, fijnere geluidseffecten uit de mix worden getild. Zoals de hoorn van de trein of de rinkelende geldstukken. Als we dan ‘Starfield’ gamen, krijgen we bij het gedeelte op een planeetoppervlakte een mooi omhullend, sfeervolle soundscape gepresenteerd. Als er dan een gevecht uitbreekt, missen we wel de accuratesse om gericht te reageren. Het superexacte dat je met Dirac kunt krijgen, hebben we hier niet. Maar qua onderdompeling vinden we het helemaal prima.

Met muziek is Sound Mapping niet altijd een groot succes. Toen we een paar tracks uit de concertregistratie van Roger Waters’ ‘Us+Them’ afspeelden (Dolby 5.1), klonk het echt dun en plat. De Dolby-modus (waarbij 360 Spatial Sound Mapping uitgeschakeld wordt) liet iets veel authentieker horen. En best geslaagd. De TA-AN1000 komt trouwens heel goed uit de formatentest. Het lust zelfs DSD-bestanden.

Je moet dus naargelang de content dat je bekijkt of beluistert wel eens van geluidsinstelling veranderen voor de beste weergave. Doe je dat, dan krijg je onder meer bij het casten van muziek iets mooi te horen. Beter dan bij het afspelen van muziekcontent vanaf een schijf, zoals bij Rogers Water. PJ Harveys ‘Who by Fire’, het introlied van de Ierse ‘Bad Sisters’ op Apple TV, of ‘The Game of Love’ van Daft Punk werden dynamisch en vol neergezet, en met 360 Spatial Sound Mapping in combinatie met Neural:X met een overtuigend surroundeffect. Schakel je dan over naar stereomodus dan valt er een heel stuk fun weg. Het is echt een receiver dat volop voor surroundbeleving met muziek gaat – en eigenlijk vinden we dat niet erg.

TV-integratie

En wat met de S-Center-optie? Om dat te onderzoeken vervangen we de Rubicon Vokal-speaker met de speakers op de Sony XR-65A95K. In het menu van de Sony-tv moet je dan wel de middenkanaalmodus selecteren, ook op de TA-AN1000 moet je het nodige doen. Opnieuw meten is dan nodig. Omdat er twee luidsprekerpresets zijn, kun je in principe een meting maken met en zonder S-Center via de tv.

Op een vorige generatie Sony-tv’s hebben we dit al eens getest. Toen moest je een luidsprekerkabel naar de televisie leiden, nu is het een dunnere audiokabel met aan elke kant een jack. Helaas zit die kabel niet in de doos, dus je zal naar Amazon moeten trekken om een op te sporen. Dat lukt wel, zelfs als je vele meters nodig hebt omdat de receiver niet bij de tv geparkeerd wordt.

Je televisie als centerkanaal inzetten werkt heel goed. Toch op de XR-65A95K geeft het voldoende detail en spraakhelderheid, met als grote voordeel dat dialogen echt uit het scherm komen. Dat is een belangrijk iets om je onder te dompelen in een film of game.

Conclusie

Zoals we Sony kennen zet de TA-AN1000 veel snufjes en technologie in om zich te onderscheiden van de rest van het speelveld. Daar slaagt deze AV-receiver wel in. Zijn grootste nadeel is dat je slechts een 5.1.2-opstelling kan aansturen. Ook het ontbreken van onafhankelijk sub-sturing en de vaste stroomkabel zal thuisbioscoopbouwers dwars zitten.

Maar er zijn ook heel wat pluspunten aan de TA-AN1000. Die zullen vooral mensen overtuigen die wél surround willen op een hoger niveau dan een soundbar, maar zonder het omslachtig te maken. Heel interessant is dan dat je de receiver kunt combineren met draadloze speakers en een Sony-tv om een heel minimalistische surroundopstelling te bouwen. Door 360 Spatial Sound Mapping hoef je ook niet zo precies te zijn met het plaatsen van je speakers. Het resultaat dat je met de mapping-functie krijgt is dan misschien niet heel accuraat, het biedt wel heel veel beleving. Het is ook goed qua muziekweergave en biedt veel kleine snufjes die best interessant zijn. We denken aan die LDAC-ondersteuning of de gebruiksvriendelijke tv-interface.

Sony wou met de TA-AN1000 iets anders creëren en dat is dus wel gelukt. We geloven dat deze AV-receiver die hardcore-bioscoopbouwer minder zal aanspreken, maar wel net een surroundervaring op een hoger niveau toegankelijker maakt. Sommige mensen zullen dus minder gelukkig zijn met de TA-AN1000, maar anderen net wél.