Review: Pro-ject Debut Pro S – De terugkeer van de S-vorm

Mat minimalisme

Met z’n prijspunt positioneert de riemaangedreven Debut Pro S zich in de middenklasse qua platenspelers. Dat merk je aan verschillende zaken, zowel qua afwerking als qua techniek. Het is ook een puristischere draaitafel. Het komt zonder ingebouwde phono-versterker, laat staan Bluetooth-streaming. Je sluit de Debut Pro S aan op een versterker met een toegewijde phono-ingang. Deze moet klaar zijn voor MM-cartridges, wat zo goed als altijd het geval is. Wil je hem aan iets anders hangen, zoals een draadloze speaker, soundbar of versterker zonder phono-ingang? Dan moet je een bijkomende phono-voorversterker nodig. Die vind je vanaf iets minder dan 100 euro, al zouden we bij een speler zoals de Debut Pro S toch iets hoger mikken.

Pro-ject staat bekend vanwege een voorliefde voor kleuren, maar daar moet je hier niet op rekenen. De goedkopere Debut Evo is er onder meer in het geel en groen, maar net als de Debut Pro kun je deze speler in één kleur krijgen: zwart. Toch oogt de Debut Pro S spannender dan het klinkt. Er werd gekozen voor een matzwarte afwerking, niet enkel voor de plinth of basis maar voor nagenoeg alle onderdelen. Ook de cartridge, toonarm, het bijhorende mechanisme en de voeten zijn matzwart uitgevoerd, en er zijn geen zichtbare controls. Die moet je op de tast zoeken onderaan de basis.

Een pikzwarte, minimalistische verschijning dus, strak en een tikje dreigend. In de doos vind je zelfs in dezelfde kleur een aandrukgewicht, een zware metalen schijf die je op een plaat legt tijdens het afspelen. Meestal is dit een accessoire dat je apart aanschaft; het is nuttige toevoeging bij platen die niet helemaal recht zijn.

De basis van de Debut Pro S is een stukje groter dan bij de originele Debut Pro. Toen we spraken met Pro-ject-oprichter Heinz Lichtenegger gaf hij aan dat dit was omdat een grotere plinth beter zou prestaties qua vibratiedemping. Maar ook omdat grotere platenspelers schijnbaar meer in de smaak van consumenten vallen. Hoe het ook zit, de afmetingen van 46,2 x 14,5 x 34,5 cm of het gewicht van 7 kg zijn niet extreem. Je zal deze speler wel vlot op een meubel of rek kunnen plaatsen.

Experimenteren mag

Waarom nu die stap naar een 10-inch S-toonarm? Op zich is het niet iets nieuw voor Pro-ject. De Oostenrijkers passen weliswaar graag hun rechte armen uit koolstofvezel/aluminium toe, je vindt in hun aanbod ook nog spelers met S-armen. Vroeger had het merk zelfs veel toestellen met S-armen, maar de fabricagetechniek werd te duur en de productie ondervond veel last van de arbeidskrapte na de corona-epidemie.

Of recht dan wel S-vormig beter is, is weer zo’n onderwerp waar audiofielen uren over kunnen discussiëren zonder een conclusie te bereiken. Er lijkt immers geen consensus te bestaan dat een vorm beter is dan een ander, omdat het verhaal toch iets complexer is dan dat. De vorm en constructie van een toonarm is zonder twijfel wél belangrijk, onder meer omdat een slecht ontworpen toonarm kan resoneren en de weergave sterk beïnvloeden. Dat is iets dat je bij goedkopere platenspelers kan meemaken. Maar ook materialen en constructiewijze spelen een rol, waardoor je niet zomaar kunt stellen dat een vorm superieur is aan een ander.

In dit geval kiest Pro-ject vooral voor een S-arm uit aluminium omdat ze op zo’n toonarm makkelijker een SME-connector kunt plaatsen. Dankzij de aanwezigheid van zo’n connector is het makkelijker om een andere cartridge op een headshell aan te brengen. Bij de Pro-jects met rechte arm moet je knoeien met schroefjes, hier kun je vrij eenvoudig en snel een nieuwe headshell met cartridge bevestigen. Een voorname doelgroep van de Debut Pro S is volgens de makers dan ook muziekliefhebbers die willen experimenteren met verschillende cartridges. VTA- en azimuthaanpassingen zijn bij deze speler mogelijk.

Snel opgesteld

Tegelijkertijd wordt de Debut Pro S wel geleverd als een volledig pakket, met gemonteerde en ingeregelde cartridge. Het is net als de andere Pro-ject-draaitafels uit deze prijsklasse bedoeld voor mensen die gewoon snel naar vinyl willen luisteren. Een stukje assemblage komt er nog wel bij zien. Maar veel stelt het niet voor. Het wordt ook makkelijk gemaakt met de nieuwe setupgids die Pro-ject tegenwoordig meegeeft. Gedaan met onduidelijke diagrammen van net een ander model, je krijgt dus duidelijke foto’s van exact de platenspeler die jij hebt gekocht. Heel wat andere merken mochten dit voorbeeld volgen…

De Debut Pro S komt met een subplatter, een onderliggende aluminium schijf die via een riem met de motor is verbonden. Daarop legt je de zware draaischijf (met onderin een dempende TPE-kunststofring) en een dunne stoffen mat (en voor wie goedkoop wil experimenteren, die mat vervangen heeft een verrassende impact op het geluid). Het tegengewicht correct aanbrengen is wel belangrijk, net als het waterpas zetten van de platenspeler in z’n geheel. De verstelbare voetjes zijn daarbij wel handig.

De meegeleverde Pick it S2 C-cartridge kan misleidend zijn. Het is gebaseerd op Ortofons Concorde-lijn, die door sommigen geassocieerd wordt met deejaying – wat toch nog iets anders is dan een hifi-weergave. Maar deze uitvoering is weldegelijk bedoeld voor hifi-thuisgebruik. Los kost de Pick it S2 C ongeveer 130-150 euro, wat in verhouding staat met de totaalprijs van de Debut Pro S.

Audiofiele fun

Een favoriete plaat waar we naar kunnen blijven luisteren is ‘OK Computer OKNOTOK’, de heruitgave uit 2017 van de baanbrekende Radiohead-release. Niet alleen krijg je de oorspronkelijke twaalf tracks opnieuw gepresenteerd in een iets verfijndere vorm, op de drie schijven vind je ook bijhorende B-sides. En zelfs een drietal nummers die live wel werden gespeeld, maar nooit officieel werden uitgebracht. ‘B-sides’ is vaak codetaal voor ‘de minder geslaagde nummers die in de studio werden opgenomen’, maar Radiohead is een van die bands bij wie die stelling zelden klopt. Het is op z’n minst altijd interessant, als het dan niet echt goed is. Dat in de opnames duiken lukte prima met de Debut Pro S met z’n Pick it S2 C-cartridge, afgespeeld via de Primare I15 en een paar DALI Rubicon 2’s. Het is een grootschalige, wat gesloten weergave waaruit detail wel springt. Past goed bij deze experimentele rocknummers, waar gitaren met veel vervorming naast elektronische tonen en de stem van Thom Yorke wordt neergezet. Net als bij ‘Also sprach Zarathustra’, door het Wiener Philharmoniker onder leiding van von Karajan en opnieuw uitgebracht door Decca en Pro-ject, worden we omhuld door de muziek maar krijgen we individuele instrumenten wel discreet gepresenteerd op een grotere soundstage. Net als de speler zelf houdt de weergave mooi het midden tussen een meer populaire sound en iets meer audiofiel. De oorspronkelijke Debut Pro is misschien net iets vriendelijker en mainstream ingesteld, hier is het detailgevoel soms net iets groter. Maar het is ook niet dat elk microdetail vederlicht wordt  aangeleverd, iets dat we merkten toen we luisterden naar ‘Lilies’ van Melanie de Biasio, nog zo’n favoriet, op de Debut Pro S en de duurdere EISA Award-winnende X2 B met een MC-cartridge. Die X2 was echt verfijnder en sfeervoller – maar samen met de bijhorende gebalanceerde phono-voorversterkerje koopt er je wel twee Debut Pro S’en voor.

Conclusie

Met de Debut Pro S breidt Pro-ject zijn al uitgebreide menukaart met platenspelers nog verder uit. Deze draaitafel heeft veel te bieden aan mensen die hun eerste stappen willen zetten bij het experimenteren met vinyl-tweaks en cartridges. Ze vertrekken dan van een solide basis.

De Debut Pro S is een heel degelijke, goed gebouwde platenspeler die je kunt uitpakken en na minimale instellen zo kunt gebruiken. Hij klinkt overtuigend en detailrijk, zonder een mainstreamgeluid te verlaten. Net als de originele Debut Pro overbrugt deze Pro-ject de populaire betaalbare spelers en de audiofielere modellen van het merk, te beginnen met de X-lijn. De betere cartridge, constructie en toonarm maken hier een groot verschil met goedkopere draaitafels. De vraag is echter of dat verschil zo belangrijk is dat je per se de 100 euro duurdere Pro S-model moet verkiezen boven de reguliere Pro. Niet per se, tenzij je echt valt voor de look of een makkelijke manier zoekt om te experimenteren met verschillende cartridges.

Kortom, de Pro-ject Debut Pro S klinkt niet enkel prima, het is ook een zeer elegante platenspeler die minimalismelovers zal aanspreken.