Review: Marantz Model 40n – Een Marantz voor muziek én de tv

Nieuw en toch vertrouwd

Het is een bijzonder luxueus uiterlijk waar de Model 40n mee pronkt. Dat is te danken aan een nieuwe designtaal die Marantz vorig jaar met de Model 30 introduceerde. De stap naar een nieuw design lijkt op zich niet zo significant, maar kenners van het bedrijf weten dat het conservatieve Marantz heel lang vasthoudt aan basisontwerpen en ze jarenlang aanhoudt. Dat maakte die overstap vorig jaar naar iets helemaal anders zo opzienbarend. Het eindresultaat is wel geslaagd, en ook een mooie fusie tussen modern en oud. Bepaalde retro-elementen zijn helemaal schatplichtig aan Marantz-toestellen van veertig-vijftig jaar geleden, die trouwens ook een ‘Model’ en een nummer als naam droegen. Denk daarbij aan zaken als de patrijspoortvormige display en de old-school draaiknoppen, incluis voor toonregeling. Dat klein schermpje is trouwens één van de grote verschillen met heel wat concurrenten. Met name de M10 en C700 van NAD zijn door hun grote schermen veel meer een moderne fusie van een versterker met een smartphone. Dat is hier niet het geval. In die zin is de Model 40n qua opzet en functies wel modern, maar is de uitwerking toch vrij traditioneel. Is dat een slechte zaak? Neen, het lijkt ons een slimme manier om een andere doelgroep aan te spreken.

Goed voorzien van streaming

Muziek luisteren doen mensen tegenwoordig vooral via streaming en/of vanaf vinyl, iets waar de ontwerpers van de Model 40n niet blind voor waren. Op vlak van streaming blijft Marantz geheel voorspelbaar inzetten op HEOS, het streaming- en multiroomplatform dat sinds 2014 aanwezig is in heel wat producten van het merk en bij Denon. Op functioneel vlak toont HEOS zich heel flexibel. Hoewel het aantal ondersteunde diensten relatief beperkt is (en dat is het grootse minpunt), kun je vanuit de HEOS-app ook vlot internetradio, eigen bestanden (vanaf USB of DLNA-shares over het netwerk) en muziek via een aangesloten bron bedienen. Dat maakt dat je bijvoorbeeld een plaat die je afspeelt via een draaitafel verbonden met de Model 40n, ook in de keuken kunt afspelen op pakweg een Denon Home-speaker. In principe kan je ook tv-geluid doorstreamen, zolang het maar in stereo is. Aangezien je toch de output van je televisie naar PCM-stereo moet zetten als je hem met de Model 40n koppelt, is dat in dit geval geen probleem. Dat ligt wel anders bij AV-receivers en surroundbronnen.

De HEOS-app zelf is sober en minimalistisch. Dat maakt het makkelijk te gebruiken en vrij helder, maar soms ook net niet sexy genoeg om je te verleiden bij je zoektocht naar nieuwe muziek. Het aanbod bij een streamingdienst zoals Tidal mocht wat fraaier getoond worden bijvoorbeeld. Met Amazon Music, Deezer, Napster, Soundcloud en Tidal is het aanbod qua diensten ok, maar ook niet uitblinkend. Sonos en BluOS doen het op dat vlak beter. Wel kun je alle andere streamingdiensten op de Model 40n via AirPlay 2 afspelen en betekent Spotify Connect dat je de Marantz rechtstreeks vanuit de app van de muziekdienst kunt bedienen. Ten slotte is er nog Bluetooth. Roon Ready is de Model 40n niet, al kun je met rooExtend daar wel een mouw aan passen.

Extra aandacht voor vinyl

De luxueuze uitstraling van de Model40n blijft niet beperkt tot de voorzijde, zoals dat vaak bij goedkopere versterkers het geval is. Neen, de zware Marantz lijkt over de hele lijn prima geconstrueerd, met geen zichtbare schroeven bovenaan of aan de zijkanten. Het achterpaneel bezit een heel cleane layout, met grote, stevige luidsprekerterminals.

De paradox bij de recente lichting alleskunners is dat ze zelf veel kunnen en er toch een groot aantal ingangen voorzien worden. Waarom juist, is onduidelijk. Ook hier vind je heel wat. De USB klasse B-poort ontbreekt, maar voor de rest heb je meer dan genoeg manieren om cd-spelers, consoles en wat je maar wil te verbinden. HDMI-ARC is uiteraard de opvallendste toevoeging, waardoor je de Model 40n kunt gebruiken voor tv-geluid. Een functie om de versterker automatisch naar de HDMI-ingang te schakelen als je de televisie aanzet maakt het wel heel handig.

Niet elke alleskunner met HDMI bezit eveneens een toegewijde phono-ingang. Dat betekent vaak dat vinylliefhebbers toch nog een extra kastje – een phono-voorversterker – moeten toevoegen aan wat bedoeld is als een doet-alles versterker. Hier is die extra aankoop niet nodig, want de phono-voorversterker is ingebouwd.

Loerend onder de motorkap blijkt die ingebouwde phono-versterker best een groot onderdeel te zijn. Het is niet eenvoudig om te vinden trouwens, want het is gemonteerd onder het forse DAC-gedeelte. Tijdens een technische pre-briefing kregen we te horen dat het phono-onderdeel voor de Model 40n nieuw ontworpen werd en dat er vanwege zijn plaatsing extra aandacht is besteed aan het afschermen ervan. Shielding is sowieso een ding bij dit toestel en een voorname bron van het hogere gewicht. De gigantische koelvin waarop de eindtrap bevestigd is heeft daar ook mee maken, net als de forse ringkerntransformator. In tegenstelling tot de Model 30 zit er in de Model 40n geen klasse D Hype Ncore-versterking, maar een klasse AB-trap gebaseerd op wat er in de oudere PM8006 steekt. Maar wel verder geëvolueerd, wat onder meer tot uiting komt in die grotere voeding en een aantal audiofiele details, zoals het gebruik van grotere koperen voedingsrails. In dit toestel zal je ook niet de uitstekende Marantz Musical Mastering-DAC vinden uit de SACD30n of SA-KI Ruby, wel een ESS-gebaseerde DA-convertorgedeelte die zowel PCM- als DSD-audio aankan.

Muzikaal

We hadden het geluk om de Model 40n een paar weken voor de introductie te ontvangen. Geen preproductiemodel, wel een volledig winkelklaar toestel. Dat gaf ruimschoots de tijd om de versterker in verschillende scenario’s uit te proberen. Een deel van het luisteren gebeurde met de DALI Rubicon 2-speakers. De veronderstelling is nu eenmaal dat iemand die gaat voor een interieurvriendelijke versterker wellicht eerder voor compactere boekenplank- of staandermodellen zal kiezen, zoals deze DALI’s. Er zijn natuurlijk ook andere opties mogelijk. Moederhuis Sound United zal bijvoorbeeld vast gelukkig zijn als Model 40n-kopers ook opteren voor iets uit de 700 Series van zustermerk Bowers & Wilkins. Ervaring leert de combinatie Marantz-Bowers & Wilkins inderdaad een goede kan zijn. Als er geopteerd wordt voor kleinere speakers is die sub-uitgang nog wel handig om het laag aan te dikken. Al vonden we dat niet echt nodig bij de DALI’s (of bij de KEF R3’s die we later in gebruik namen).

De ingenieurs bij Marantz steken veel tijd in het tunen van hun producten, met als streefdoel een bepaald huisgeluid waarin onder meer vocals een hoofdrol krijgen. Het is iets helemaal anders dan bij zustermerk Denon trouwens, ondanks dat er achter de schermen soms dezelfde mensen aan de knoppen draaien. Die authentieke klank horen we ook uit Model 40n komen. Zo staat de stem van Lorde helemaal centraal bij ‘Green Light’ (FLAC cd-kwaliteit), en komt het – ondanks een gecomprimeerde productie – weids over. Tweemaal 70 watt (bij 8 Ohm) lijkt niet zoveel, maar de versterker blijkt over genoeg power te beschikken om ook het laag bij Lorde en bij de ambient ‘Atomos I’ (FLAC 96/24) van A Winged Victory for the Sullen strak neer te zetten. De nog in de testruimte aanwezig Model 30 doet het misschien met wat meer controle, maar de factor fun is hier al ruimschoots aanwezig.

Een voordeel van HEOS is dat je makkelijk je eigen hi-resbestanden kunt afspelen. Een prima aanleiding om de spectaculaire opnames in 96 kHz / 24-bit ALAC-bestanden van de Brandenburg Concerto’s door het Akademie für Alte Musik Berlin vanaf de Synology-NAS te streamen en te herbeluisteren. De Model 40n dient ons meteen Concerto No.1 op alsof we daar zelf in die Berlijnse kerk aanwezig zijn. Niet met instrumenten die los naast elkaar staan, maar een fraai geheel van orkest en akoestiek – waar uiteraard wel regelmatig een jachthoorn bovenuit blaast. Sommige mensen zullen een meer omhullende, gedetailleerde, misschien wel analytischere performance verkiezen, maar dat hangt een beetje af van hoe je naar muziek wil luisteren. Dit is heel coherent en levensecht, en ook ontspannend.

Een schouderklopje voor de phono-versterker die in Model 40n werd ingebouwd is ook op z’n plaats. Het staat duidelijk een trapje hoger dan de doorsnee phono-modules, concluderen we na het aansluiten van een Pro-ject X1. Marantz en VinylME brachten eerder een zeer gelimiteerde Explorations in Sound Volumes 1 & 2-release uit op vier schijven, gecureerd door Yoshinori Ogata, de man met de coole functienaam ‘Sound Master’. Het is een eclectische verzameling muziek, gaande van Diane Krall over John Carpenter naar James Blake, die heel mooi en inzichtrijk door de Model 40n wordt weergegeven. Fijn om te ervaren dat die phono-ingang niet een zwakke schakel in het verhaal is.

Een voorname reden om voor een toestel zoals dit te kiezen is dat je tegelijkertijd een oplossing zoekt voor het tv-geluid. Dankzij die HDMI-ARC-ingang en ondersteuning voor HDMI-CEC moet je maar weinig meer doen dan de kabel tussen de Model 40n en de tv te leggen. Met de Sony KD-65A9F in de testruimte werkte alles meteen. Net zoals de meeste stereoproducten kan dit toestel geen audiostromen in Dolby Digital verwerken. Maar, zet de audio-output op je tv naar PCM, en alles wordt automatisch naar stereo gebracht. Handig is ook de autopower-optie, waardoor de Model 40n automatisch naar de HDMI-ingang schakelt als je de tv op zet. We hebben vooral via de KEF R3-speakers naar films en tv-series gekeken, wat vanwege die coaxiale drivers met hun goede mid/hoog-integratie een mooie match bleek te zijn. Bij content waar muziek primeert, zoals het ‘Letters from You’-documentaire (Apple TV+) over de opnames van het gelijknamige album van Springsteen, speelt de Marantz eigenlijk een beetje thuis. Deze docu is heel knap in Dolby Atmos, maar met een set deftige speakers is stereo ook prima. Kijken we naar filmmateriaal met een explosievere soundtrack, zoals de pas verschenen Matrix: Resurrections, dan noteren we dat de Model 40n geen problemen heeft met grote dynamische pieken en er goed in slaagt om het actiegevoel over te brengen. Het hangt uiteraard van de gekozen luidsprekers en hun plaatsing af, maar de ervaring die we hier krijgen doet qua onderdompeling en meeslependheid zeker niet onder voor een soundbar. Integendeel, alles wordt breder neergezet en je krijgt een veel vollere klank.

Nog met die R3’s spelen we wat jazzklassiekers af, wetende dat dit genre meestal wel goed uit een Marantz rolt. Het merk zet immers graag in op een grote, coherente soundstage waarbij het geheel primeert, niet de details die eruit springen. Ergens is dat een cliché om het merk zo te beschrijven, maar het gesleutel aan onder meer de HDAM-modules die eigen zijn aan Marantz is er wel op gericht om dat huisgeluid te benaderen. Hoe dan ook, een evergreen als ‘Take Five’ van The Dave Brubeck Quartet komt op de Model 40n prachtig tot zijn recht. Die drumsolo van Joe Morello halverwege de track bezit een heel behaaglijk ruimtelijk karakter, veel grootser dan je zou verwachten. De lichtwarme toets doet ook de virtuoze saxofoon van Charles Mingus op ‘Goodbye Pork Pie Hat’ heel verleidelijk uit de KEF’s rollen. Kortom, de Model 40n levert helemaal waar je op hoopt als je een Marantz aanschaft: een muzikale, ontspannen luisterervaring, zonder de energie uit de muziek te halen.

Conclusie

De Marantz Model 40n is een alleskunner die veel belooft en ook op zo goed als alle vlakken uitblinkt. De combinatie van streaming, een HDMI-ARC-ingang én een goede phono-trap is heel geslaagd, vooral omdat die elementen telkens goed geïmplementeerd zijn. Uiteraard hadden we hier graag de excellente NCore-versterking gezien en de uitstekende MMM-DAC, maar de realiteit is dat het toestel dan wellicht dichter bij 4.000 of misschien 5.000 euro had gezeten. En dat is ook maar een soort wensdroom, want uiteindelijk presteert de klasse AB-versterker goed en kan de Model 40n veel speakers aansturen zonder in de problemen te komen. Een kleinere pluspunt is zeker dat er wat controls zijn om aan betere sub-integratie te doen. Qua design kiest Marantz voor een nieuwe koers die wel nog traditioneel is. Dat maakt dat de Model 40n hippe zaken als een touchscreen mist, maar daar wel voor compenseert met een zekere klasse en terughoudendheid. Een mooi geheel, lijkt ons.