Review: GoldenEar inbouwluidsprekers – Beter geluid door visie

14 maart 2023 + 10 minuten 0 Reacties
GoldenEar_1
FWD award

Doordat mijn specialisatie normaliter high-end stereoproducten betreft, keek ik best vreemd op toen hoofdredacteur Ivo van den Broek mij onlangs vroeg of ik een keer een verhaal over inbouwluidsprekers zou willen schrijven. Nu heb ik heel toevallig recent een aantal luidsprekers van dit type gehoord, waardoor ik weet dat er vandaag de dag verrassend goede resultaten mee te behalen zijn. Toen hij vervolgens ook nog de naam GoldenEar liet vallen - en ik weet dat dit merk tegenwoordig (sinds 2019) onder de gedegen paraplu van AudioQuest valt - was ik om. Want als de buitengewoon kritische en perfectionistisch aangelegde AudioQuest eigenaar Bill Low potentie ziet in een merk en deze toevoegt aan zijn portfolio, bezit het bijzondere eigenschappen. Een afspraak met GoldenEar brandmanager Erik-Jan Embregts was vervolgens snel gemaakt, dus op naar Roosendaal.

GoldenEar is al vanaf de start door Sandy Gross in 2010 een bijzonder luidsprekermerk dat onorthodoxe ideeën nooit heeft geschuwd. Mede daardoor heeft het wereldwijd de luidsprekerscene flink opgeschud door als één van de eerste van half actieve techniek gebruik te maken. De vloerstaande Triton-serie zorgde voor het merk namelijk voor een wereldwijde doorbraak en wist menigeen te verrassen door voor het geld een bijna absurde luisterervaring te bieden. Deze ingebouwde actieve aansturing bood nog een ander heel belangrijk voordeel. Hierdoor werd het namelijk ineens mogelijk om zelfs met een kleine (buizen-)versterker een groots en krachtig geluid te bereiken. Voeg daarbij aan de andere kant van het spectrum de in eigen beheer doorontwikkelde razendsnelle Oskar Heil-tweeter (HVFR, High-Velocity Folded Ribbon) en samen met de overige in eigen huis ontwikkelde luidsprekerunits wordt het steeds duidelijker hoe bijzonder dit merk is.

Groot, groter, grootst

Ieder roemrucht merk bezit zijn eigen brandmanager en zo ook GoldenEar. Voor Europa blijkt dat Erik-Jan Embregts te zijn en diehard audiofielen kennen hem vast nog wel als de trotse eigenaar en drijvende kracht achter de bekende Bredase audiowinkel Audio-Time. Een passie waar hij begin 2020 door een niet te weigeren bod mee is gestopt, om zich per 1 april van dat jaar helemaal toe te leggen op Golden-

Ear. Op één van de laatste dagen van september kom ik bij The Quest Group (de overkoepelende organisatie achter de merken AudioQuest en GoldenEar) in Roosendaal aan en na mij bij de entree te hebben gemeld komt Erik-Jan mij niet veel later in opperbeste stemming ophalen. “Welkom bij The Quest Group. Werner. Hoe lang is het geleden dat je hier bent geweest?” Hmm, even nadenken hoor, dat kan al best weer enkele jaren geleden zijn. “Ah, in dat geval is het leuk om je te laten zien waar we op dit moment allemaal mee bezig zijn. Zoals je weet verzorgt The Quest Group voor heel Europa de distributie van zowel AudioQuest als GoldenEar. Om dat allemaal in goede banen te kunnen leiden maken we inmiddels gebruik van een drietal geschakelde panden. Hier kun je dan ook onze magazijnen, kantoren, demoruimtes en productie (AudioQuest) vinden waarbij we werk bieden aan inmiddels meer dan 40 medewerkers.”

Van Amerikaans naar meer Europees

Terwijl we gezamenlijk aan een kop koffie zitten stel ik hem al vrij snel de vraag of het een zware dobber is om het merk in Nederland verder op de kaart te zetten, want op de één of andere manier is het merk tot op heden nooit een grote speler geweest. “Dit zijn best lastige, maar zeker ook interessante vraagstukken, Werner. En zaken die zeker te maken hebben met het nogal nadrukkelijke Amerikaanse voorkomen. Zeker voor de huiskamermodellen is het uiterlijk van de GoldenEar-luidsprekers erg herkenbaar en eigen. Op zich een heel goed iets want zo kunnen mensen zich ook met een merk associëren. Alleen is het dan best vervelend dat je net als bij de beroemde T-Ford uit iedere kleur kunt kiezen zolang het maar zwart is. Ook de verdere materiaalkeuze met voor de huiskamermodellen uitsluitend zwarte pianolak en bij sommige modellen een kous over zowat de gehele constructie, zijn niet ieders smaak. Inmiddels is het management met nu Bill Low aan het roer daar druk mee bezig en zullen er in de nabije toekomst ook andere kleur- en afwerkingsvarianten bij gaan komen. Uitvoeringen die meer op de Nederlandse en Europese smaak aan zullen sluiten en daardoor de merkacceptatie flink kunnen vergroten. Eigenlijk werkt het op dezelfde wijze zoals een mammoettanker niet zomaar de bocht om kan gaan. O, het gebeurt allemaal wel, maar kan heel lang duren. Maar we hebben een lange adem en worden gesterkt door het gegeven dat we dan in Nederland nog relatief onbekend zijn, in het buitenland is het merk wel degelijk een speler van formaat. Voor vandaag zullen we ons gaan bezighouden met de inbouwluidsprekers van het merk. Daarbij zul je zien dat de rode lijn die alle GoldenEar-ontwerpen zo kenmerkt, ook bij deze maximaal interieurvriendelijke producten volledig herkenbaar is doorgevoerd.”

Invisa 650

Om de aansturing in ieder geval niet de beperkende factor te laten zijn maakt Erik-Jan van dezelfde, zeer fraaie keten gebruik waarmee hij normaliter ook de GoldenEar huiskamermodellen demonstreert. Daarbij gaat het om de zeer degelijke en vooral buitengewoon stabiel klinkende Accuphase DP-560 DAC/(SA)CD-speler. Een AudioQuest Niagara zorgt voor de lichtnetreiniging, terwijl op versterkergebied een zeldzame en voortreffelijk klinkende Italiaanse Riviera Levante geïntegreerde versterker de luidsprekers met veel verve aanstuurt. Leuk is dat Erik-Jan zelf kasten heeft laten vervaardigen waar de inbouwluidsprekers konden worden ingeschroefd. Hierdoor kan hij niet alleen snel wisselen, maar ontstaat ook de mogelijkheid om ze net als bij conventionele weergevers direct te vergelijken en vooral te verplaatsen. Als eerste gaan we van start met de HVFR van 449 euro per stuk. Hoewel de serie nog twee lager geprijsde modellen bevat, start hier toch een beetje de echt volwassen weergave van het merk. De 650 blijkt te zijn ontworpen voor inbouwtoepassingen in zowel plafond als muur. Daarbij zijn de aandrijfmotorstructuur en conus/spreekspoelconstructie gebaseerd op GoldenEar’s Triton en Aon-luidsprekerseries. Verschillend ten opzichte van de lager geprijsde modellen is dat de 650 gebruik maakt van de mooie HVFR-tweeter en een geavanceerd wisselfilter zorgdraagt om zowel de tweeter als de 16,5 cm grootte bas/midrange driver optimaal met elkaar te laten integreren. Deze Invisa-loot wordt standaard geleverd met een rond, overschilderbaar ‘MagneLock’-rooster en voor wie dat graag wil is er optioneel ook een vierkante variant beschikbaar. De tweeters zijn verder dusdanig draai- en verstelbaar dat ze nauwkeurig op een gewenste positie kunnen worden gericht, terwijl een hoogfrequente equalizerschakelaar het tenslotte mogelijk maakt om een nauwkeurige afstemming op elke omgeving te realiseren.

Luisteren naar de Invisa 650

Tja, en hoe klinkt zo’n GoldenEar inbouwluidspreker dan eigenlijk? Als een gewoon conventioneel systeem? Ja en nee. Allereerst komt zelfs deze benjamin opvallend goed uit de verf. Zo is de weergave los, behoorlijk open, is het spectrum goed gedefinieerd met prima verstaanbare zang en dialogen en bovenal heerlijk muzikaal ontspannen. Qua weergaveniveau moet u denken aan het niveau van echt serieuze pc-speakers of een hoogwaardige (passieve) soundbar. Groot voordeel ten opzichte van conventionele toepassingen is dat inbouwluidsprekers natuurlijk onzichtbaar kunnen worden weggewerkt. Ook kunnen ze naar keuze verder uit elkaar worden geplaatst en/of met meerdere units uitgebreid. Een mooie binnenkomer die beslist naar meer smaakt.

Invisa HTR 8000

Hoewel de prijs van 449 euro nu best een flinke sprong naar 999 euro per stuk maakt en daardoor letterlijk verdubbelt, toont ook het hele voorkomen meteen aan dat deze volgende speaker van een heel ander niveau is. HTR staat hier voor Home Theater Reference en de Invisa HTR 8000 is meteen het topmodel van deze serie. Mooi en intrigerend is dat deze L-, C- en R-luidspreker zijn technisch DNA met de veelgeprezen conventionele Triton Reference Tower-luidsprekers deelt. Het niveau is volgens de fabrikant zelfs dermate hoog dat deze inbouwluidspreker net zo geschikt zou zijn voor geavanceerde thuisbioscopen als audiofiele muzieksystemen. Ook is het model geschikt voor de zij- of achter surround luidsprekers in 5.1- of 7.1-kanaals systemen en zou het een ideale partner voor hoogtekanalen voor Dolby Atmos/DTS:X-systemen moeten zijn. De FocusField-technologie van GoldenEar maakt gebruik van drivers die onder nauwkeurig berekende hoeken zijn gemonteerd om goed gefocuste beelden te creëren over een groot geluidsbeeld. Net zoals bij de kleinere Invisa 650, wordt ook voor de HTR 8000 van de High-Velocity Folded Ribbon tweeter gebruikgemaakt en hier aangevuld met een nog betere 20 cm bas/midrange-driver. Ook het wisselfilter is met betere onderdelen opgebouwd en eveneens van de hoogfrequente equalizerschakelaar voorzien. Hierdoor kan deze weergever in de meest uiteenlopende situaties naar uw hand worden gezet.

Luisteren naar de Invisa HTR 8000

Hoewel de Invisa 650 al beter uit de verf kwam dan ik vooraf had durven hopen, is de dubbel zo dure HTR 8000 hem vanaf het eerste moment in alles de baas. Zo komt de weergave direct meer volwassen over, is er sprake van meer vulling en klankkleur, is er een betere souplesse met groter gemak waarneembaar en blijkt er voor het eerst echt sprake te zijn van een serieus laagfundament. Als ik het vergelijk met conventionele weergevers zou deze inbouwluidspreker vergelijkbaar kunnen zijn met een goede monitorluidspreker op een stand. Die gaat dan wel nog verder op gebieden als het loskomen van de kast en de typerende ruimtelijke weergave. Maar de HTR 8000 biedt op zijn beurt dan wel wat meer ballen en toont een rijkere, meer gedragen en verfijnde weergave waar je als luisteraar zeker van onder de indruk kan raken.

Invisa Signature Point Source (SPS)

De laatste hier te bespreken loot aan de prettig uitgebreide GoldenEar Invisa stam is ook meteen de duurste. Qua prijs hebben we het dan over 1.499 euro per stuk en deze opmerkelijk grote en langgerekte weergever die in eerste instantie is bedoeld voor gebruik als hoofdluidspreker voor het linker-, rechter- of centerkanaal, kan ook dienen als topkwaliteit zij- of achter surround in een hoogwaardige meerkanaals thuisbioscoop. Zelfs voor een inbouw tweekanaals muzieksysteem zijn ze uitstekend geschikt. Elke Invisa SPS bevat vier 13,5 cm hoge definitie bas/midrange-drivers die erg lijken op die in de bekroonde Triton Reference. De Invisa SPS bevat ook een speciale versie van de High-Velocity Folded Ribbon Tweeter die is voorzien van een nog krachtiger magneet. Het complexe wisselfilter is uitgerust met een speciale zeer hoogwaardige polystyreenfilmcondensator voor het hoog en maakt verder gebruik van een speciale volledig gebalanceerde topologie. Samen met luidsprekerunits die zijn voorzien van geleiders die op specifieke zijn getwist, heeft alles maar één doel en dat is het leveren van de best mogelijke prestaties.

De vier 13,5 cm drivers zijn trouwens niet identiek en dekken ook niet hetzelfde frequentiebereik af. Om het afstraalgedrag van een puntbron te bereiken is bij de buitenste twee drivers hun bovenste bereik beperkt tot 500 Hz. De binnenste exemplaren nemen wel het hele bereik tot 3 kHz voor hun rekening waarna de tweeter het overneemt. Het ontwerp van het Invisa SPS-topmodel zit opvallend vol met veel soms kleine, maar wel degelijk belangrijke ontwerpdetails. Zo is er bijvoorbeeld een schakelaar om het niveau van de tweeter af te stellen, is er een magnetisch bevestigd laag profielrooster, een niet-resonerende met mineralen gevulde framestructuur, speciale klauwen voor een gemakkelijke en veilige bevestiging aan de muur en een draaibare en verstelbare tweeter om de juiste oriëntatie van de tweeter mogelijk te maken voor zowel een verticale als horizontale positionering. Tenslotte is er zelfs een unieke optionele achterbehuizing beschikbaar die is voorzien van speciaal EVA-dempingsschuim (Ethyleen Vinyl Acetaat) aan de binnenkant en opencellig schuim aan de buitenkant. Hierdoor kan worden voorkomen dat geluid doordringt in de aangrenzende kamer.

Luisteren naar de SPS

Doordat deze grootste GoldenEar inbouwluidspreker ook in zo’n tijdelijke door Erik-Jan zelf ontworpen grote kast is ondergebracht, wordt de associatie nu wel heel erg sterk met ‘normale’ conventionele luidsprekers. Zelfs zo sterk dat we in overleg besluiten om na de SPS-sessie, deze te gaan vergelijken met enkele vloerstaande GoldenEar-weergevers. Maar goed, eerst maar eens luisteren naar dit best kostbare topmodel. Ten opzichte van de Invisa 650 en de toch zeer goed presterende HTR-8000, lijkt de SPS nog meer op een zeer goed presterende conventionele luidspreker. Voor het eerst hoor ik dan nu ook de resolutie en verfijning van laatstgenoemde weergevers en is ook de balans zeer herkenbaar. Dus groots, soepel, nog volwassener en vooral vrij. Het speelt zo mooi ongekleurd, snel, gecontroleerd, muzikaal en als een ‘echte’ luidspreker, dat mijn verwachting ruimschoots wordt overtroffen. Oké, een heel mooi en sterk product dus. Maar dan de vuurproef. Want hoever is de techniek vandaag de dag gevorderd op dit gebied en is het al mogelijk dat een topklasse inbouwluidspreker een goede conventionele luidspreker kan benaderen of zelfs overschaduwen?

BRX

Dit is wat mij betreft toch best een spannend vergelijk waarbij als eerste het topmodel onder deze Amerikaanse boekenplankluidsprekers genaamd BRX in de ring staat. Voor 1.999 euro krijgt u een paar monitorweergevers die op een euro na dezelfde prijs hebben als twee Invisa HTR 8000’s. De BRX heeft de lastige horde van een kleine kast met dus maar weinig kastinhoud te nemen, maar probeert deze te tackelen door behalve een 15 cm bas/midden-driver, ook aan beide zijkanten een passieve radiator van 16,5 cm te monteren. Voor het hoog wordt ook hier uiteraard gebruikgemaakt van de huiseigen HVFR-tweeter. Wanneer de eerste klanken de ruimte instromen komt de weergave zoals verwacht nog losser en vrijer over dan die van de HTR 8000. Maar deze slaat op zijn beurt terug door een krachtiger geluid. Een weergave die toch meer kernachtig overkomt en nog gemakkelijker klinkt. Wauw, dat had ik toch niet verwacht.

…en de Triton Two+

Overmoedig geworden door de toch wel vrij gemakkelijk behaalde overwinning van de inbouwluidsprekers besluit Erik-Jan mij weer met beide voeten op de grond te zetten. Dat doet hij door als laatste van deze sessie over te schakelen naar de GoldenEar Triton Two+ van 5.499 euro per paar. Tja, deze luidsprekers zijn actief in het laag, beschikken wel over de nodige kastinhoud en dulden nog maar twee nog hogergeplaatste GoldenEar-modellen boven zich. Wat ik al min of meer verwachtte gebeurt dan ook direct. Meer transparantie, lucht, schaalgrootte, een werkelijk theatraal ruimtebeeld, heerlijke snelheid en communicatie en een laag wat mij eerder doet denken aan een manshoge luidspreker dan deze, met helemaal niet zo gek grote afmetingen. Dus de SPS wordt nu helemaal geserveerd? In grote lijnen wel, maar niet zonder de eervolle kanttekening dat ook bij deze drie inbouwluidsprekers die evenwichtige en muzikale genen door het hele programma waarneembaar zijn. Knap, en het spreekt absoluut voor de consistentie van de ontwerpen.

Pièce de résistance

Een Franse uitspraak voor een Amerikaans product? Waarom? Nou eigenlijk vooral omdat het zo heerlijk smeuïg klinkt en voor mij een soort van virtueel tromgeroffel genereert voor hetgeen er nu komt. Want zo kansloos als ik dacht dat het vergelijk tussen de Invisa SPS en Triton Two+ zou uitvallen, komt het in een volledig ander daglicht te staan op het moment dat Erik-Jan mij meeneemt naar de ruimte daarnaast. Deze is namelijk volledig als een GoldenEar Homecinema 7.2.4-configuratie ingericht en u raadt het vast al wel. Zowel het kleine broertje van de HTR 8000 is in de vorm van de HTR 7000 vier keer in het plafond verwerkt. Voor het laag dienen twee SuperSub X’s. Vier Invisa MPX-units zorgen voor de zij- en achterkanalen terwijl drie Invisa SPS luidsprekers voor de voorkanalen en het centerkanaal zorgdragen. Dus net als bij de Triton Two+ hebben nu ook de inbouwluidsprekers voor het laag versterking gekregen van actieve subwoofers. Hoe dat klinkt? GoldenEar op steroïden! Natuurlijk klinkt een meerkanaals homecinema op veel aspecten heel anders dan een hoogwaardig stereosysteem. Maar wederom viel mij op dat ook in zo’n ‘full blown’ opstelling, de merksound van GoldenEar nog steeds heel goed waarneembaar was. Bij film was er nu natuurlijk het surplus en de beleving van geluid wat met veel gemak en opmerkelijke nauwkeurigheid om mij heen werd geprojecteerd. Om het over de diepe en gedefinieerde laagweergave die mij doet trillen in de bioscoopstoel nog niet eens te hebben.

Muziek als de Niagara-watervallen

Uiteindelijk maakt de muziekweergave over dit systeem nog de meeste indruk op mij. Want terwijl het volle, rijke en opmerkelijk goed te lokaliseren geluid van de filmweergave aanwezig blijft, kan muziek een nieuwe dimensie krijgen wanneer je het in zoveel kanalen zo hoogwaardig om je heen geprojecteerd hoort. Achtereenvolgens spelen we de film ‘Bohemian Rhapsody’ waar acteur Rami Malek zo’n glansrol als Freddie Mercury in vertolkt. Echt prachtig en indrukwekkend. Ook hoe regisseur Bryan Singer de massascenes in beeld brengt en de sfeer op kippenvelniveau de GoldenEar-weergevers uitstroomt. Daarna is het de beurt aan Bradley Cooper, die samen met Lady Gaga het prachtige Shallow uit de film ‘A Star Is Born’ zingt. Dit is niet alleen een hele mooie opname met veel sfeer en passie, maar de sfeer is zo mooi beladen dat je bijna een speld kunt horen vallen. Ook de zaalsfeer komt hier dermate prachtig gelaagd en geloofwaardig over, dat het al snel het nodige kippenvel opwekt.

We sluiten deze sessie in stijl af met verschillende voorbeelden uit de musical ‘The Greatest Showman’. Niet alleen één van de favorieten van Erik-Jan, maar ook muziek die indrukwekkend goed laat horen waarin deze GoldenEar-cinema zo goed scoort. Diep doorlopend ronkend laag wat heel goed de samenhang met het gloedvolle midden en het snelle en transparante hoog behoudt. Een heel mooi groot geprojecteerd ruimtebeeld waarin niet alleen alles zijn verhoudingen behoudt, maar ook qua nuances hoorbaar blijft. Maar het meest belangrijk van alles is dat je vanaf het eerste moment helemaal in dit soort muzikale films wordt gezogen en de boodschap enorm sterk overkomt. Prachtig.

Conclusie

Na de bekende half actieve vloerstaande Triton luidsprekers waar GoldenEar sinds de start zo bekend door is geworden, heeft deze fabrikant uit het zonnige Californië de afgelopen jaren niet bepaald stilgezeten. Met name doordat hun eigenzinnige ranke maar wel diepe vloerstaanders gaandeweg versterking hebben gekregen van een tweetal monitor luidsprekers, de ultra platte SuperSat-serie, een uitgebreid assortiment aan subwoofers, centerspeakers, soundbars en uiteindelijk ook het opvallend hoogwaardige oeuvre aan inbouwluidsprekers. Nu is er veel concurrentie in deze sector en Golden-

Ear maakt zeker niet als enige goede en gedegen producten. Maar zeker wanneer we de prijs/prestatieverhouding in ogenschouw nemen behoort dit merk zeker tot de voorhoedelopers van dit moment. Hoewel oprichter Sandy Gross de firma inmiddels alweer de nodige jaren heeft verlaten, heeft de rest van zijn team het werk met verve voortgezet. Mede daardoor kunnen we ook in de nabije toekomst vast nog de nodige auditieve verrassingen verwachten.

The Quest Group
tel: 0165-541404
e-mail: erikjan@goldenear.nl
www.goldenear.com

Reacties (0)