Deze keer geen review van een luidspreker in mijn eigen luisterruimte maar een luistersessie op locatie. Zowel de luidspreker als de locatie, Multifoon in Rotterdam, zijn mij niet vreemd. De Trapeze Ri heb ik vorig jaar, tijdens de internationale introductie in Kopenhagen, uitgebreid kunnen beluisteren. Maar wel in gezelschap van andere leden van de schrijvende pers en niet met eigen gekozen muziek. Dat ik bij Multifoon in Rotterdam speakers beluisterd heb is ook alweer enige jaren geleden maar kan me nog wel herinneren hoe het destijds klonk.
Ik heb een afspraak na sluitingstijd zodat ik de ruimte helemaal voor mezelf heb, een luxepositie… Het wordt nog beter want bedrijfsleider Ronald Krijgsman ontvangt mij met een heerlijke pizza en bijbehorende versnapering. Tijdens het eten vertelt Ronald over zijn klanten en het reilen en zeilen van de winkel. Naast de verkopen in de winkel is Multifoon ook actief in projectmatige oplossingen. Zo werd een luxe Rotterdams restaurant voorzien van een installatie die op eenzelfde niveau presteert als de keuken en bediening waardoor voor de gasten de beleving optimaal is. De meeste van dit soort projecten vallen vaak samen met een wat rustiger periode in de winkel en zo vult één en ander elkaar perfect aan. Wanneer ik Ronald vraag of het klantenbestand aan het vergrijzen is, kijk bijvoorbeeld naar het publiek wat de DAE bezoekt, antwoordt hij ontkennend. Nee, zegt hij, zeker niet. Veel van onze huidige klanten zijn eind twintig, begin dertig en op zoek naar een betere weergave. Opvallend is daarbij dat ze hier best wel geld voor over hebben. Uiteraard hebben we het dan niet over high-end apparatuur, maar de bereidheid om te starten met een set van een paar duizend euro is er zeker. Vaak komen ze na een aantal jaren terug om te upgraden. Ik heb voldoende vertrouwen in onze branche, er zal altijd behoefte blijven bestaan aan apparatuur die de muziekweergave naar een hoger plan tilt.
Set en opstelling
Met deze positieve woorden en een gevulde maag wordt het tijd plaats te nemen in het luistergedeelte van de winkel. Ronald heeft een set samengesteld waarmee de Audiovector Trapeze Ri luidsprekers kunnen laten horen wat ze waard zijn. Een Gryphon Diablo 333 geïntegreerde versterker, een merk waar Audiovector zelf ook vaak gebruik van maakt bij het beoordelen en finetunen van hun luidsprekers en op shows. Verder een Naim NDS555 streamer met externe voeding. Alle bekabeling is van Atlas Cables uit Schotland, waaronder de, ook door mij gebruikte, Mavros Transpose Grun luidsprekerkabels. Enige vreemde eend in de bijt is een Crystal Cable netwerkkabel. Ronald vindt deze kabel iets magisch hebben met nog meer definitie, detaillering en openheid dan de ook al zeer analoog klinkende Atlas Cables variant. Al met al een uitstekende combinatie om muziek te maken.
De Trapeze Ri luidsprekers staan vrij opgesteld in de ruimte, zowel van zij- als achterwanden. Audiovector geeft zelf aan de speakers relatief dicht bij de achterwand geplaatst kunnen worden maar is daarin niet echt concreet. Ronald heeft in diverse opstellingen bij klanten en in de winkel geconstateerd dat een centimeter of veertig toch wel wenselijk is gezien de, weliswaar kleine, reflexpoort aan de achterzijde. Door de specifieke vorm kastvorm, foto’s laten dit duidelijker zien dan woorden, is indraaien niet nodig en kunnen de speakers evenwijdig aan de achterwand geplaatst worden. De Trapeze Ri wijkt op veel punten af van de huidige trend van slanke vloerstaande luidsprekers en is gebaseerd op de allereerste commerciële Audiovector luidspreker uit 1979. Op de website FWD.NL is het verhaal van de introductie terug te lezen en worden zowel de ontstaansgeschiedenis als de technische details uit de doeken gedaan.
Details
Toch wat details alvorens de muziek aan bod komt. Allereerst de brede en vrij lage kast, 420 x 875 x 435 millimeter, standaard leverbaar in zwart essen, walnoot en eiken fineer naast satijn witte lak. Tegen meerprijs kan de speaker in elke denkbare kleur gespoten worden. Vorig jaar tijdens de presentatie in de fabriek stond de Trapeze Ri in verschillende custom kleuren en wat opviel was dat elke kleur of uitvoering de speaker een volkomen andere uitstraling geeft. De brede baffle biedt plaats aan een speciaal voor de Trapeze Ri ontwikkelde AMT-tweeter met Neodymium magneet en door het SEC (Soundstage Enhancement Concept) ontstaat er minder compressie wat zorgt voor een grotere open soundstage. Het middengebied wordt weergeven door een 5” driver van geïmpregneerd papier en beschikt inwendig over een eigen kast met een inhoud van vijf liter. De laagweergave lijkt te worden weergegeven door een 12” driver, eveneens van papier, maar schijn bedriegt. In de kast is nog een 8” woofer geplaatst en beide werken samen in een Isobaric configuratie. Zoals Ole Klifoth, de oprichter van Audiovector en geestelijk vader van de originele Trapeze en de nieuwe Ri, mij destijds vertelde geeft dit de speakers zijn unieke snelheid en gewicht in het laag. Naast de normale aansluitterminals is de Trapeze Ri voorzien van een Freedom Grounding aansluiting. Een techniek die Audiovector in alle topmodellen uit de R-serie toepast en zorgt voor het verlagen van de ruisvloer. Er is nog een unieke feature die niet onvermeld mag blijven, namelijk Flexible Damping. Met een draaiknop op de achterzijde kun je de speaker aanpassen op de dempingsfactor van de gebruikte versterker. Er zijn drie opties, één voor transistorversterkers met een gemiddelde dempingsfactor. Eén voor transistorversterkers met veel vermogen en een hoge dempingsfactor en een derde voor buizenversterkerkers met een lage dempingsfactor. Uiteraard staat het de gebruiker vrij zelf te kiezen voor de stand die klankmatig de voorkeur geniet.
Luisteren
Om de speakers niet helemaal zonder referentiekader te beluisteren kies ik voor muziek die ik thuis vaak beluister en daardoor goed ken. Ronald geeft me nog wat aanwijzingen over het gebruik van de app en versterker om me vervolgens in alle rust te laten luisteren. Ik trap af met Tennesee Whiskey uitgevoerd door Chris Stapleton. Niet de meest audiofiele opname, maar tijdens de verschillende luistersessies bij de introductie was het opvallend hoe goed de Trapeze Ri juist met meer ‘normale’ opnames omging. De Ri stelt ook nu niet teleur. De stem van Chris klinkt droog en de opnameruimte is goed hoorbaar. De bassdrum is krachtig, strak en vooral heel ritmisch. Dit geeft de muziek een heel aangename flow en rust. Je mist niets aan detail in de muziek maar nergens wordt de aandacht op gevestigd. Wat opvalt is dat je, onbewust, plots de tekst die gezongen wordt veel meer meekrijgt. Van Bonnie Raitt’s live album Road Tested kies ik voor I Can’t Make You Love Me. De Trapeze Ri weet de emotie die in de zang zit met groot gemak over te brengen op de luisteraar. De lading van elk woord wat Bonnie zingt is voelbaar en de verstaanbaarheid top. Wanneer ik mijn focus verleg naar de detaillering in het hoog valt op dat er meer hoorbaar is dan met mijn eigen Audiovector R3 Arrete. Vooral de bekkens en kleine percussie-instrumenten winnen hierdoor aan echtheid. De grotere en betere AMT-tweeter van de Trapeze Ri is hier debet aan. De weergave van de piano is krachtig en dynamisch en geeft je echt het gevoel bij het concert aanwezig te zijn. De stage die deze speaker opbouwt is breed en diep met een zeer goede plaatsing van alle instrumenten en muzikanten. Hoewel de speakers relatief laag zijn, staat alles op de juiste hoogte voor je neus. Deze speaker weet de live beleving gemakkelijk naar de luisterruimte te vertalen. Door deze positieve ervaring met een live opname zoek ik snel naar een andere favoriet van me.
Geen krimp
Going To A Town, oorspronkelijk van Rufus Wainright maar heel mooi gecoverd door George Michael, in dit geval. Meteen al bij de gesproken intro word ik gegrepen door de levensechte stemweergave. De S en T klanken zijn altijd een heikel punt in de opnames van George Michael, echter met de Trapeze Ri is dit een stuk minder aanwezig. Wederom is er volop detail hoorbaar en zijn bijvoorbeeld de strijkers goed geplaatst in de ruimte en prachtig van klank. Ik moet moeite doen om te focussen op individuele parameters, de weergave is dusdanig onderhoudend en emotioneel dat technisch luisteren ondergeschikt wordt. Na deze twee prachtige live tracks is het tijd voor iets stevigers, Electrified II van Yello is dan altijd een goede keuze. Zonder problemen kan ik het volume opvoeren tot een niveau waarbij ik het opgeef maar de speaker en versterker nog geen krimp geven. De grote 12” woofer in combinatie met de 8” in de luidsprekerkast zorgt voor een heel andere beleving dan met een veelvoud van kleinere drivers zoals vaak gebruikt in slanke zuilluidsprekers. De laagweergave is meer organisch en minder in your face maar zeker niet minder krachtig. Net als vorig jaar krijg ik het gevoel naar een high-end PA-systeem te luisteren. Het opgebouwde stereobeeld is groot, diep en reikt tot ver buiten de speakers. Het uiterst krachtige laag zit de hoog weergave niet in de weg, er zijn bijzonder veel details te horen en stemmen worden levensecht en krachtig rotsvast in het beeld geplaatst.
Met Fast Car van Tracy Chapman keert de rust terug in de luisterruimte van Multifoon. De verschillende gitaren zijn moeiteloos individueel van elkaar te volgen, het karakter van beide wordt prachtig uitgelicht. De grote tweeter en middentoner werken perfect samen en sluiten naadloos op elkaar aan. Dit zorgt ervoor dat de stem van Tracy levensecht in de ruimte wordt neergezet en je als luisteraar ongemerkt de focus op de tekst van het lied legt. Ik heb nog maar weinig speakers gehoord die dit zo gemakkelijk doen. De bassdrum is voelbaar en krachtig precies zoals je die in het echt zou ervaren. De hoogweergave is gedetailleerd en zeer transparant zodat bekkens en percussie de shine krijgen die ze verdienen. Het is echter totaal niet analytisch of aangezet, het vormt gewoon een onderdeel van het geheel. De muziek gaat op deze manier recht je hart in, is dat niet waar het eigenlijk om moet gaan?
Imponeren
Bij Ramblin’Boy uitgevoerd door de Weavers van hun album Reunion at Carnegie Hall uit 1963 krijg ik altijd kippenvel. De tekst van het lied is mierzoet maar de manier waarop het gezongen wordt en de interactie met het publiek maken dat het me telkens raakt. Het kan dus gedurende deze sessie niet ontbreken. De stem van Pete Seeger klinkt ijl en toch krachtig, hij staat groot en levensecht uiterst links in het stereobeeld volkomen los van de andere bandleden en instrumenten. De ambiance van de zaal is hoor- en voelbaar, het is alsof ik daadwerkelijk aanwezig ben en tussen het publiek zit. Pete weet de boodschap van het nummer met zoveel emotie neer te zetten en de Trapeze Ri gaat daar met groot gemak in mee. Wanneer het publiek in de zaal begint mee te zingen schrik ik van de sprong in dynamiek, ik wist dat het ging komen maar niet dat zo snel en gemakkelijk kon. De combinatie van Gryphon Diablo 333 en Trapeze Ri is hier debet aan. Ik luister ademloos en voel een brok in mijn keel. Wat is dit mooi en wat zit er een emotie in de weergave! Yulonga van Dead Can Dance, weinig emotie maar vooral veel elementen om je medeluisteraars met je audio set te imponeren. Dit gaat zeker lukken met een set Audiovector Trapeze Ri luidsprekers gecombineerd met een mooie versterker. Het laagfundament is duidelijk anders dan met mijn eigen R3 Arreté luidsprekers, eveneens van Audiovector. Het is ronder, rustiger en gemakkelijker. Amerikanen hadden in het verleden de slogan: “There’s no subsitute for cubic inches” voor hun motoren. Eenzelfde gevoel krijg ik bij de laagweergave met de grote 12” en 8” drivers van de Trapeze Ri. Wanneer de conga’s inzetten in het nummer zijn deze krachtig maar vooral heel natuurlijk en vloeiend. De stem zweeft in de ruimte en de percussie-instrumenten staan nog verder naar voren en naar achter dan ik gewend ben. Een stukje Eva Cassidy mag natuurlijk niet ontbreken deze avond. Songbird is toch wel één van mijn favorieten. De gitaar is prachtig en staat wat verder naar achter in het diepe stereobeeld volkomen los van de stem. Eva’s stem klinkt fragiel en breekbaar, ja hoor daar is de emotie weer, en zelfs de 2e en 3e stem zijn individueel te volgen. Ik hoor meer kleine nuances en instrumenten in het midden en hoog. De hardheid die soms aanwezig kan zijn in haar stem bij een uithaal wordt door de Trapeze Ri met meer rust en minder fel weergeven. Het wordt nog meer genietbaar en er is weer de nadruk op de boodschap van het lied en de daarbij behorende emotie.
Tot slot…
Ondertussen is Ronald, met een fijne espresso voor mij, aangeschoven in de luisterruimte. We praten wat na over de beluisterde muziek en het karakter van deze Audiovector Trapeze Ri. Hierbij geeft Ronald aan dat hij in de ruimte ernaast ook een zeer volledige weergave kreeg voorgeschoteld. Uiteraard zonder echt stereobeeld en diepte maar wel een prima balans van hoog- en laag en vooral de boodschap van de muziek die overeind bleef. Of je nu hard of zacht speelt met deze luidspreker, het blijft altijd een goede balans tussen hoog, midden en laag. Wanneer je niet in de sweet spot zit of zelfs wat verder weg zit, het blijft altijd genieten van de muziek.
De indrukken die ik vorig jaar tijdens de introductie van deze Audiovector Trapeze Ri opdeed werden volledig bevestigd tijdens de luistersessie bij Multifoon. Deze luidspreker oogt en klinkt anders dan veel van zijn concurrenten. Alle high-end parameters worden ingevuld zoals een uitstekend stereobeeld en zeer goede detaillering in het hoog, fraai middengebied en krachtig laag. Echter de manier waarop is anders, meer gericht op emotionele overdracht en een laagweergave die een PA-systeem benadert maar dan van hogere kwaliteit. De Trapeze Ri brengt vooral heel veel luisterplezier zonder dat je op enig vlak hoeft in te leveren aan weergavekwaliteit!
Ronald, bedankt voor het lenen van jullie luisterruimte en de uitstekende verzorging tijdens een heerlijk avondje muziek luisteren.
Prijs
Audiovector Trapeze Ri € 17.500,-
www.tophifi.nl
www.multifoon.nl
Reacties (0)