Review: Samsung QE65Q950TS (Q950TS-serie) 8K QLED-televisie

Samsung zet stevig in op 8K, en het nieuwe vlaggenschip, de QE65Q950TS (Q950TS-serie), illustreert dat duidelijk. Het toestel pakt uit met een aantal nieuwe features, van design tot upscaling, die we niet terugvinden op de 4K-modellen.

Samsung QE65Q950TS – specificaties

• Wat: Ultra HD 8K Full Array LED-LCD-tv met lokale dimming (24×14 segmenten)
• Schermformaat: 65 inch (163 cm), vlak
• Aansluitingen: 4x HDMI (3x v2.0, 1x v2.1 (40 Gbps), eARC, ALLM, VRR, HFR), 1x optisch digitaal uit, 3x USB, 3x antenne, Bluetooth
• Extra’s: HDR10, HLG, HDR10+, WiFi (802.11ax) ingebouwd, Tizen 5.5, AirPlay 2, USB/DLNA-mediaspeler, DVB-T2/C/S2, CI+-slot, Quantum 8K Processor, Invisible Connection/One Connect box, No Gap-Wallmount
• Afmetingen: 1.433 x881 x 262 mm (incl. voet)
• Gewicht: 32,1 kg (incl. voet)
• Verbruik: 344 / 0,5 watt (Energielabel D)
• Adviesprijs: 5.999 euro

Een compleet overzicht van alle Samsung-modellen met hun specificaties vind je in de Samsung 2020 QLED tv line-up. Alle andere line-ups voor 2020 vind je hier.

Samsung QE65Q950TS – Design

Bij een vlaggenschip hoort een indrukwekkend design. En ja, daar is Samsung zeker in geslaagd. Het “Infinity” design legt de focus op beeld op een manier die we zelden zagen. Een rand rond het scherm? Neen, die is er niet, wel toch niet als je die piepkleine twee mm rand even vergeet. Wat niet moeilijk is, want je ziet hem niet vanop een normale afstand.

Die typische bult achteraan elk toestel? Verdwenen. De Q950TS-serie is amper 15 mm diep, en perfect vlak over de hele achterzijde. En ja, daar zit een Full Array Local Dimming achtergrondverlichting in. De zijkant is afgewerkt met een lichtmetalen strip, geperforeerd met talloze kleine gaatjes.

De zware, maar elegante centrale voet laat de QE65Q950TS moeiteloos boven je meubel zweven. Het scherm leunt licht (4°) naar achter. En mocht je dit prachtig staaltje design aan de muur willen hangen, geen probleem, de No Gap-wallmount zit mee in de doos. In een wereld waar tv-designs merkwaardig saai en uniform zijn, is deze Samsung een echte verademing.

Samsung QE65Q950TS – Aansluitingen

Om de installatie zo eenvoudig en netjes mogelijk te houden krijg je de One Connect box waar alle aansluitingen op staan. Een kabel tussen de tv en de box volstaat om alle data naar de tv te versturen en hem van stroom te voorzien. De One Connect box is een flink uit de kluiten gewassen stuk hardware. Hij is nog iets hoger, maar minder breed dan het model van vorig jaar, en behoorlijk zwaar.

Op de One Connect box van de Q950TS-serie vind je vier HDMI-aansluitingen, waarvan één HDMI2.1 om een hogere bandbreedte leveren. Op HDMI 4 kan je 40 Gbps bandbreedte gebruiken, genoeg om 4K120 10 bit 4:4:4 signalen aan te bieden. Het toestel ondersteunt verder ook eARC, ALLM, én VRR (HDMI VRR en AMD Freesync). Meer informatie over al deze functies, en of je ze nodig hebt vind je in ons HDMI 2.1-artikel. Daarnaast vind je een optisch digitale audio-uitgang, de netwerkaansluiting en antenne-aansluitingen. Aan de zijkant staan drie USB-aansluitingen. Een hoofdtelefoonaansluiting ontbreekt, maar de Q950TS beschikt wel over Bluetooth voor draadloze hoofdtelefoons.

Samsung QE65Q950TS – Gebruiksgemak en smart tv

Samsung gebruikt op al zijn QLED-modellen dezelfde smart tv omgeving, dus hernemen we een deel van onze Q80T review. Installeren kan op de klassieke manier, met behulp van de afstandsbediening, maar wie liever zijn smartphone gebruikt, installeert de Samsung Smart Things app. Het maakt het hele proces nog iets eenvoudiger.

Samsungs Smart Hub interface is overzichtelijk en handig in gebruik. De interface reageert erg snel, en is vlot te navigeren. Deze nieuwe versie lijkt enkel cosmetische aanpassingen te bevatten. Zo zijn de tegels op het Home scherm nu vierkant zodat ze minder plaats innemen en is de achtergrondkleur van de interface donker. Of oudere toestellen de nieuwe interface zullen krijgen is voorlopig niet zeker. Samsung introduceert nieuwe features niet systematisch op oudere modellen.

Een deel van de instellingen zoals de beeld- en geluidsmode, of de spelmode kan je selecteren vanuit het Home menu. Het volledige instellingenmenu is goed geordend, met enkel de eenvoudigste instellingen snel bereikbaar. Voor meer complexe instellingen ga je naar de ‘expertinstellingen’. Instellingen voor de spelmode vind je onder ‘Algemeen, Beheer externe apparaten’. De Smart Hub blijft zeker een van onze favoriete smart tv platformen. Voor een volledig overzicht van de mogelijkheden verwijzen we je door naar ons achtergrondartikel over de Samsung Smart Hub.

Afstandsbediening

De Q950TS komt uiteraard met Samsung’s luxe, metalen remote. Die is qua layout en functionaliteit identiek aan de zwarte remote die je bij de Q80T vindt. Hij is ook onveranderd ten opzichte van bijvoorbeeld de Q90R. De slanke remote is uitgevoerd in licht metaal. Hij ziet er niet alleen luxueus uit, maar voelt ook erg aangenaam. De toetsen zijn makkelijk te bedienen en je vindt ze zelfs op de tast. De remote werkt perfect samen met de Smart Hub zodat je het gebrek aan toetsen zelden als een gemis ervaart.

Onze enige klacht: wie nog steeds de gewoonte heeft om zendernummers in te toetsen, moet dat doen met een “on screen” nummerblok, want op de afstandsbediening zelf staan geen nummertoetsen. Er zijn sneltoetsen voor Netflix, Amazon Prime Video en Rakuten tv. Je kunt de afstandsbediening configureren om er aangesloten apparaten mee te bedienen. Selecteer het lint met alle bronnen, en kies helemaal rechts “Instellen universele afstandsbediening”.

Functies

De Q950TS beschikt over een dubbele tv-tuner voor digitale tv (DVB-T2/C/S2) en één CI+-slot. Kijken en tegelijk een ander kanaal opnemen kan enkel als een van beide kanalen onversleuteld is. YouTube en Netflix kan je naar de tv casten via Google Cast, en voor iOS gebruikers is er ondersteuning voor Airplay2. De mediaspeler is goed, maar kan niet overweg met het oudere Divx of Xvid en hij speelt geen DTS soundtracks. Ondertitels en HDR vormden geen probleem, en de audiospeler is volledig.

De remote is voorzien van een microfoon, en daarmee kan je een heleboel commando’s geven of zoekopdrachten inspreken. Voorlopig is er helaas nog geen ondersteuning voor Nederlands, al kan je Bixby wel in het Engels gebruiken.

Met Ambient Mode heeft Samsung ook een leukte troef in huis om de Q950TS-serie een functie te geven als je niet actief tv kijkt. Kies een leuk patroon, een kunstwerk, of je eigen foto’s en de tv wordt zo een deel van je interieur.

Samsung QE65Q950TS – Beeldverwerking

De Samsung Quantum 8K processor kan verder borduren op de uitstekende resultaten van de 4K-versie. Uiteraard is het vooral uitkijken naar de upscaling prestaties van de processor. Samsung leverde 8k-demo content mee, en je kan ook 8K-content bekijken via YouTube, maar laat ons duidelijk zijn, veel 8K-content is er niet. Full HD en 4K zullen nog lange tijd het gros van je kijkplezier uitmaken. De vorige 8K-modellen maakten gebruik van Machine Learning, waarbij een algoritme getrained werd op basis van low-res en high-res paren beelden. Die training resulteert in een aantal formules die de processor  gebruikt om elk beeld op een de beste manier up te scalen. Dit jaar voegt de processor daar deep learning aan toe. Een neuraal netwerk kan nog fijnere beslissingen maken, en blijft zelfs leren terwijl het werkt. Wat meer info vind je in ons verslag van de 8K Summit, in de paragraaf ‘Evolutie in upscaling technieken’.

De upscaling-resultaten zijn, zeker met hoog kwalitatieve 4K en Full HD-content, werkelijk erg knap. De pixels zijn zo klein dat je ze niet meer kunt zien, en met al dat detail creëert de Samsung vaak een erg knappe, bijna levende impressie.  Alle indruk van een artificieel beeld verdwijnt, en maakt plaats voor een tastbaar realisme. Ons testmodel is maar een 65 inch, waardoor de meerwaarde beperkt is, maar we kunnen ons makkelijk inbeelden dat dezelfde resultaten op 75 of 85 inch een enorme impact hebben. In de ‘Film’ beeldmode staat de scherpte op 0, we vonden dat die gemakkelijk naar 5 tot zelfs 10 mocht gaan om het beeld net dat beetje extra diepte te geven.

Maar ook deze technologie heeft zijn grenzen. Wie SD-content bekijkt (zoals dvd), mag geen mirakels verwachten. Elke pixel moet dan omgezet worden in 80(!) pixels, en zoveel detail kan de processor onmogelijk bij verzinnen. SD-content ziet er prima uit, maar is onherroepelijk als dusdanig te herkennen. Hou er ook rekening mee dat de ruisonderdrukking dan relatief zwaar werk moet leveren, waardoor die beelden er soms wat vlak uitzien. Datzelfde effect kan je hebben met erg lage kwaliteit HDR-beelden, zoals onze Game of Thrones testscène. We merken dat de processor daar relatief goed kleurbanden wegwerkt, maar in diezelfde stap ook flink wat detail onder de mat veegt.

De Q950TS heeft een erg goede bewegingsscherpte. De ‘Auto’ instelling levert alle detail en vloeiende beelden, met toch net iets te veel beeldartefacten. Een betere keuze lijkt ons is de ‘Aangepast’ instelling met ‘Waasvermindering’ op 10 voor maximaal detail in snel bewegende beelden. ‘Trilvermindering’ stel je in tussen 6 en 10, afhankelijk van hoe erg je hekel is aan beeldinterpolatie. ‘LED Clear Motion’ activeert Black Frame Insertion (wat is BFI) voor haarscherpe beelden, maar genereert wat zichtbare flikker.

Belangrijkste instellingen

In ons artikel over het professioneel kalibreren van een tv lees je alles over de mogelijkheden om met een professional tot de beste beeldinstellingen te komen. Wil je zelf aan de slag gaan, neem dan onze home cinema informatiegids door. Hier vind je een uitleg over de belangrijkste beeldinstellingen en tips voor het instellen van je tv.

Samsung QE65Q950TS – Beeldkwaliteit

Samsung gebruikt op zijn QLED-modellen nog steeds een VA-paneel en quantum dot-technologie. Het 8K-paneel gebruikt een speciaal kijkhoekfilter waardoor de foto onduidelijk is. Het lijkt ons wel dat Samsung de film aangepast heeft ten opzichte van vorig jaar. Het VA-paneel heeft een ANSI-contrast van ongeveer 1.819:1, dat is aan de lage kant. Maar zodra je local dimming in de standaard stand zet, stijgt het contrast naar een uitstekende 6.700:1 en zelfs 20.000:1 en hoger afhankelijk van het testpatroon. Laat local dimming dan ook zeker geactiveerd.

De Q950TS is als topmodel uiteraard voorzien van een Full Array achtergrondverlichting met local dimming. Die gebruikt 24×14 (336) segmenten, dat zijn er minder dan de Q950R die nog 30×16 segmenten bood. Samsung zet die uitstekend aan het werk, en we herkennen onmiddellijk hun typische aanpak. Waar nodig worden lichte accenten wat donkerder gemaakt zodat de tv zo veel mogelijk zichtbare sprongen in de helderheid of zichtbare segmentgrenzen te voorkomen. In onze testscène uit Gravity waar Sandra Bullock door de ruimte tuimelt gaf dat het beeld een vignette-effect, de sterrenhemel die heel het scherm moet bedekken was in de vier hoeken weggedimd. Toch hadden we nooit het gevoel dat er overmatig zwartdetail ontbrak, integendeel vaak toonde de Samsung net erg veel zwartdetail.

Ondertitels kan de processor kennelijk herkennen, die dimt hij om in donkere beelden geen nadelige effecten veroorzaken, dat werkte prima. Enkel de meest extreme HDR-voorbeelden zoals bovenstaand vuurwerk, kunnen toch licht zichtbare segmentgrenzen veroorzaken.

Het scherm heeft een goede uniformiteit. Een dunne rand rondom het hele scherm is iets donkerder en tint licht blauw, maar de rand was dun genoeg om niet te storen tijdens het kijken.

De ‘Film’ beeldmode is licht te koel gekalibreerd (kleine blauwe overtoon), en zelfs met Local Dimming op laag is er nog invloed waardoor de helderste tinten wat te helder zijn. Op normale content had dat weinig effect. Het beeld is in de Film beeldmode voldoende helder, maar wie de achtergrondverlichting (het heet nu ‘Helderheid’ in de instellingen) naar het maximum haalt, kan dat nog flink helderder maken en met Local Dimming op Hoog haal je zelfs HDR-helderheden. De kleurweergave is goed, maar de fouten flirten regelmatig met de zichtbare grens. Al bij al hadden we van dit topmodel een betere kalibratie verwacht. Voor de doorsnee kijker geen probleem, maar de koper van dit model is vermoedelijk geen doorsnee kijker. Haal er best een kalibrator bij om het maximale potentieel uit dit scherm te halen, het kan overigens automatisch met Calman gekalibreerd worden.

Samsung QE65Q950TS – HDR

Samsung ondersteunt naast HDR10 en HLG nog steeds enkel HDR10+. Ook op dit vlaggenschip moet jet het dus zonder Dolby Vision stellen, een minpunt dat we niet kunnen negeren.

Naast local dimming heeft Samsung er nu ook voor gezorgd dat het vermogen dat niet nodig is donkere zones kan ingezet worden in de heldere zones. Daardoor moet de piekluminantie verbeteren zonder hoger stroomverbruik. In de praktijk merken we daar in de Films HDR beeldmode eigenlijk niet zo veel van. Op een 10% venster piekt de Samsung naar 1439 nits, en op een volledig wit scherm zit hij nog op 386 nits. Een goede prestatie, maar daarmee zit hij beduidend onder de 2019 Q950R (die haalde 1750 / 476). Of dat te maken heeft met een ander paneel, beperkingen door de vormgeving, of de aankomende strengere energienormen is niet te zeggen.

Het kleurbereik zit nog steeds in het zelfde bereik: 90% DCI-P3 en 66% Rec.2020. Samsung kalibreert zijn toestellen over het algemeen te helder in HDR en dat zien we nog steeds op de Q950TS. De helderheid is over het hele bereik duidelijk te hoog. De bandingproblemen zoals we die vorig jaar op de Q950R in heldere 8K-content zagen zijn gelukkig wel verdwenen. Hij toont ook netjes alle witdetail op basis van de metadata, en dat tot 10.000 nits.

Naast te helder is de Q950TS-serie ook iets te koel gekalibreerd.  Daardoor hebben HDR-beelden een hele lichte blauwe overtoon die je vermoedelijk enkel zal merken met een referentie er naast. De meting lijkt te indiceren dat de Samsung zwartdetail clipt, dat testpatroon werd volledig zwart op ons scherm, maar in de praktijk bleek dat gelukkig beter. Ja, het toestel duwt een klein beetje zwartdetail weg, maar ook in veel van onze HDR-testclips gaf de Samsung eerder de indruk erg veel zwartdetail te tonen. Dat is uiteraard omdat hij ook iets te helder gekalibreerd is. HDR-content is een van de sterke punten van deze Samsung. De combinatie van al het licht, een knap contrast met diep zwart en die gladde, echt aanvoelende beeldkwaliteit zorgt voor indrukwekkend resultaat.

Samsung QE65Q950TS – Gaming, Reflecties en kijkhoeken

Een van de grote voordelen van de Samsung topmodellen (Q90T en hoger), is het gebruik van een zeer goede anti-reflectiefilm en uitstekende kijkhoek. Reflecties worden goed getemperd, maar krijgen wel een wat breder uitgesmeerd effect. De Q950TS heeft een andere kijkhoekfilm dan vorig jaar. De film die vorig jaar gebruikt werd gaf uitstekende kijkhoekresultaten, maar zorgde wel voor wat discussie of het scherm nu nog steeds een 8K-scherm was gezien de film het contrast tussen aangrenzende pixels fel verminderde. De nieuwe kijkhoekfilm levert nog steeds een prima resultaat, maar de kijkhoek leunt nu meer aan bij die van Sony’s X-Wide Angle. Vanaf 20-30° zie je de gammawaarde duidelijk dalen, waardoor middentonen wat helderder worden. Bij extreme HDR-beelden worden zo de zonegrenzen beter zichtbaar. De kleurweergave blijft wel erg goed. De kijkhoekprestaties zijn nog steeds uitstekend, maar steken niet meer met kop en schouders boven de LCD-concurrenten uit.

In de Filmbeeldmode is de input-lag 96,9 ms, een vrij hoog resultaat. In game mode zakt die nog naar 12,0 wat zonder meer uitstekend is. Gamers kunnen verder ook gebruik maken van ALLM, en VRR (HDMI VRR en AMD Freesync) met een bereik van 48 tot 120 Hz (meer uitleg over alle features vind je hier). Daarvoor gebruik je HDMI-ingang 4. In de spelmodus kan je ook Motion plus instellingen aanpassen om meer detail zichtbaar te maken, al gaat de input-lag dan wel naar 28ms. Je vindt er ook de ‘Dynamic Black Equalizer’ waarmee je zwartdetail beter zichtbaar kunt maken.

Samsung QE65Q950TS – Geluidskwaliteit

Met al die aandacht aan beeld zou je bijna vergeten dat er toch ook genoeg aandacht voor geluid nodig is. De Q950TS-serie is uitgerust met een krachtig 70W-audiosysteem. Net zoals op de 4K-modellen zijn er naast de gebruikelijke speakers onderaan in het frame en de speakers bovenaan (voor OTS, Object Tracking Sound), ook speakers in de zijkant ingebouwd, vandaar de benaming OTS+. De woofers zijn zichtbaar achteraan het scherm, de andere luidsprekers zitten perfect verborgen achter de geperforeerde grille aan de zijkant van de QE65Q950TS, een knap staaltje engineering.

Aan volume ontbreekt het absoluut niet, maar wel aan een beetje body. De hoge en middentonen komen er opvallend sterk uit, maar aan de lage kant is het eerder beperkt. Onze drum-tracks konden niet echt overtuigen. De tuning op basis van kamerakoestiek activeer je door ‘Algemeen, Intelligente instellingen, Aanpasbaar Geluid+’ te selecteren. Die tilde in sommige van onze tracks de klank mooi op, maar ging dan weer in de fout bij Händel’s sopraan aria Lascia ch’io pianga waar de hoge tonen van de sopraan de luidsprekers in vervorming stuurden. (de vervorming verdween zodra we de intelligente mode uitschakelden) Het mag duidelijk zijn, die dunne body heeft zijn beperkingen.

OTS+ is wel een mooie meerwaarde die de klank niet alleen optilt, maar ook meer ruimtelijkheid geeft en een duidelijker stereobeeld. Prima te horen in demo’s, iets minder uitgesproken misschien in testfragmenten. Met al die luidsprekers blijft het een klein raadsel waarom Samsung geen Dolby Atmos-ondersteuning inbouwt. Je kunt Atmos-tracks wel doorgeven aan een Atmos-compatibele soundbar. Wie bovendien gebruik maakt van een Q-series Samsung soundbar krijgt dankzij Q Symphony een samenwerking tussen de speakers in de tv en de soundbar.

Review-apparatuur

Voor de lag-meting gebruiken we een Leo Bodnar Display lag meter. Voor alle andere metingen vertrouwen we op een Spectracal C6 HDR2000 Colorimeter, Xrite i1 Pro spectrophotometer, een VideoForge Pro patroongenerator, en de Spectracal Calman for Business software. Om eventuele HDR-problemen te analyseren gebruiken we een HDFury Vertex. Meer info over onze meetapparatuur vind je hier.

Samsung QE65Q950TS – Conclusie

De Q950TS is, alleen al als je naar het design kijkt, een knap staaltje toptechnologie. Zijn er nog zaken die beter kunnen? Je moet accepteren dat het toestel geen Dolby Vision of Atmos ondersteunt. En de kalibratie mag accurater, zeker de HDR-beelden zijn overmatig helder. Het knappe frame verbergt flink wat luidsprekers, die voor een erg ruimtelijk geluid zorgen, maar ze lieten wat te weinig basklank horen.

Het superslanke frame van de Q950TS verbergt top lcd-prestaties. Het 8K-scherm van de QSamsung E65Q950TS creëert indrukwekkende beelden, dankzij knappe upscaling prestaties en het intense contrast van de 336 local dimming zones. Samsung zet die local dimming erg goed in, bewaart optimaal zwartdetail, en kan beelden erg veel punch geven met een hoge lichtopbrengst en diep zwart. HDR-beelden spetteren van het scherm, en zelfs bij veel daglicht geven ze een sterke indruk. Het nieuwe kijkhoekfilter is iets minder effectief dan vorig jaar, maar zorgt nog steeds voor een van de ruimste kijkhoeken bij LCD-tv’s. Naast al dat beeldgeweld krijg je erg ruimtelijke klank met een prima stereobeeld, dankzij Object Tracking Sound+.  Voor gamers is er een HDMI 2.1-aansluiting met alle noodzakelijke features. Het knappe design wordt aangevuld met de One Connection box, Invisible Connection en een bijgeleverde No Gap-Wallmount zodat je de Q950TS de perfecte plaats in huis kunt geven.

De Samsung Q950TS-serie is een luxe-aankoop, dat merk je onmiddellijk aan het prijskaartje. Dat is weliswaar redelijk voor zo’n brok toptechnologie, maar het blijft wel duur. Wie dit 8K-topmodel in huis haalt, betaalt dubbel zo veel als voor het 4K-topmodel, terwijl we op een 65 inch schermformaat de meerwaarde beperkt vinden. Als je een ruim genoeg budget hebt, kies dan voor een van de echt grote maten.