(Slimme) Koolmonoxide- en rookmelder binnenkort verplicht: hier moet je op letten

01 mei 2022 + 10 minuten 8 Reacties
nest-rookmelder

In de meeste huizen is wel minstens één rook- en koolmonoxidemelder te vinden. Meestal zijn die geplaatst in de (buurt van de) woonkamer, en andere ‘risicoruimtes’ zoals bij de verwarmingsketel. Vanaf juli 2022 zal het in Nederland en België verplicht zijn om op elke verdieping op zijn minst een rookmelder aanwezig te hebben. In de meeste gevallen kiezen mensen voor een combinatie van beide. Maar is dat wel de beste oplossing?

Sinds 1 januari 2020 zijn alle Belgische huiseigenaren verplicht om op elke verdieping van het huis een rookmelder te plaatsen. Dit was sinds 2013 al verplicht in alle nieuwbouwwoningen, huurwoningen en gerenoveerde huizen. Deze verplichting ging vooral in Vlaanderen gepaard met een marketingcampagne die zich richtte op het verminderen van brandgevaar. Er zijn jaarlijks nog altijd veel gewonden en doden te betreuren door woningbranden die misschien voorkomen hadden kunnen worden door de aanwezigheid van een rookmelder.

In Nederland ging deze verplichting voor nieuwbouwwoningen al in 2003 in. Daarentegen gaat de verplichting voor alle woningen pas vanaf 1 juli 2022 in. Deze langere termijn is ingevoerd omdat de overheid burgers de tijd wil geven om zich op de maatregel voor te bereiden. Ook moet het voorkomen dat er een tekort aan apparaten ontstaat. Ook hier gaat het dus alleen om de rookmelder, dus CO-melders vallen buiten de boot. Dat komt omdat er veel meer manieren zijn waarop er rook kan ontstaan, dan dat er situaties zijn waarbij koolmonoxide vrijkomt. Daarnaast ligt het aantal slachtoffers van koolmonoxidevergiftiging veel lager. In Nederland overlijden jaarlijks tussen de vijf en tien mensen door koolmonoxidevergiftiging. Een klein aantal, maar ga je toch nog bezig voor 1 juli 2022 met een rookmelder? Pak er dan meteen een koolmonoxidemelder bij. En beide apparaten zijn tegenwoordig ook in een slimme variant beschikbaar.

Wat is een rookmelder?

Een rookmelder (ook wel brandmelder genoemd) meet de aanwezigheid van rookdeeltjes in de lucht. Wanneer er te veel van deze deeltjes worden gedetecteerd, wordt er alarm geslagen. Er zijn verschillende soorten rookmelders, die vaak een extra voorwaarde nodig hebben naast de aanwezigheid van rookdeeltjes om alarm te slaan.

Zo heb je hittemelders, die de stijging van de temperatuur meten. Meestal ligt de ondergrens voor het slaan van alarm op 60 graden Celsius. Er wordt echter ook alarm geslagen wanneer de temperatuur te snel stijgt. Het voordeel van deze melders is dat ze vanwege hun eenvoud erg goedkoop zijn. Er kleven echter ook wat flinke nadelen aan. Zo slaan de melders in verhouding relatief laat alarm, en zijn ze niet goed in het detecteren van beginnende brandjes.

Ook vlammenmelders zijn relatief eenvoudige apparaatjes. Ze detecteren de aanwezigheid van vlammen door naar de emissie ervan in het infrarode en ultraviolette gebied te kijken. Het nadeel van deze melders is dat ze vrij makkelijk gefopt kunnen worden, bijvoorbeeld door weerkaatsend zonlicht of de flits van een camera. Daarom worden vlammenmelders vaak gecombineerd met andere melders om het aantal valse meldingen tot een minimum te beperken.

Tenslotte heb je de optische rookmelder. Deze hebben een ingebouwde lichtbron en een ontvanger. Normaal gesproken wordt al het licht opgevangen door de ontvanger. Komt er echter rook in de melder, dan wordt het licht afgebroken. Als de ontvanger dit ziet wordt er alarm geslagen. Dit is het type rookmelder dat in Nederland en België verplicht is. Het nadeel ervan is dat je ze van binnen goed schoon moet houden, omdat ze bij vervuiling steeds gevoeliger worden. Schoonmaken doe je met een schone doek met eventueel een beetje water. Gebruik nooit schoonmaakmiddelen; dat kan de sensoren namelijk verstoren.

Wat is een koolmonoxidemelder?

Een koolmonoxidemelder is gevoelig voor de aanwezigheid van moleculen van bepaalde gassen. Over het algemeen gaat het om koolstofmonoxide (CO) en koolstofdioxide (CO²). Als er schadelijke hoeveelheden van deze gassen in de lucht zit wordt er alarm geslagen. Koolmonoxide is een geurloos en kleurloos gas, en kan door mensen niet waargenomen worden. Het kan bij hele lage concentraties al gevaarlijk zijn, omdat het snel opgenomen wordt in de bloedsomloop en daar de zuurstofvoorraad begint te verdringen. Daarom spreken we van een koolmonoxidevergiftiging wanneer mensen met klachten naar het ziekenhuis gaan of in het ergste geval te komen overlijden.

Koolmonoxidemelders worden vaak gecombineerd met (brand-)gasmelders, omdat bij een brand grote hoeveelheden CO en CO² vrijkomen. Koolmonoxide ontstaat bij onvolledige verbranding, meestal door een gebrek aan zuurstof in een ruimte. Het nadeel van koolmonoxidemelders is dat ze een stuk duurder zijn dan rookmelders. Een groot voordeel is dat ze in de buurt van Cv-ketels en geisers kunnen worden geplaatst, en het zeer snel merken wanneer die niet optimaal functioneren.

CO- en rookmelder combineren?

Veel van de meest populaire en bestverkochte melders zijn een combinatie van een rookmelder én een koolmonoxidemelder. Deze zijn vaak een stuk goedkoper dan beide apparaten apart aanschaffen. Ook heb je dan niet je hele plafond onder de sensoren zitten.

Er kleven echter aardig wat nadelen aan het gebruik van deze gecombineerde melders. Vooral CO-melders werken vaak duidelijk minder goed wanneer er ook sensoren voor het melden van rook in het apparaat zitten. Een CO-melder moet bijvoorbeeld enkel alarm slaan wanneer de concentratie van koolmonoxide te hoog wordt. Dus niet wanneer er binnenshuis gerookt wordt of wanneer zwavel aanwezig is. Daarnaast hang je een rookmelder aan het plafond en een koolmonoxidemelder vaak rond de 1,5 meter van de vloer op ademhoogte. En het liefst bij het verbrandingstoestel. Je ziet al dat een gecombineerde melder dan een probleem geeft.

CO-melders werken op basis van een elektrochemische cel. Het apparaat moet een melding geven als deze cel is vervuild of uitgewerkt (de cel gaat meestal zo’n 7 jaar mee), in het geval van kortsluiting of wanneer de batterij aan vervanging toe is. Daarnaast moet de fabrikant garanderen dat de melder onder alle normale omstandigheden werkt.

Slimme rookmelder en CO-melder

Natuurlijk is er een enorm scala aan verschillende melders in alle soorten en maten beschikbaar. Die hebben allemaal hun eigen functies en gebreken, dus bekijk voorafgaand aan de aanschaf goed de specificaties en reviews van het product. Niet alle melders houden zich even goed aan de standaarden, en veel modellen die alles tegelijk willen doen slagen daar meestal niet in. Voor tips en adviezen over het installeren van rook- en CO-melders kun je kijken op de website van de brandweer.

De voordelen

Het grootste voordeel van slimme melders is het feit dat je meer informatie tot je beschikking hebt. Je hoeft niet langer op te schrikken van het snerpende gepiep van je melder, want je kunt op je mobiele apparaat ook meteen zien wat er aan de hand is, ook als je niet thuis bent! Met een app kun je het alarm net zo makkelijk uitzetten als de wekkerfunctie van je telefoon. Je kunt zien om welke reden je alarm is afgegaan, en als je meerdere melders hebt kun je ook zien in welke kamer er iets is waargenomen.

Als je een melder gebruikt die loopt op batterijen, dan zal er ruim van tevoren worden gemeld wanneer de batterij ongeveer leeg zal zijn. Er zijn ook melders die met een 230 volt-aansluiting worden aangesloten. Als dat het geval is, dan krijg je bijvoorbeeld een melding wanneer er kortsluiting of stroomuitval plaatsvindt.

Een ander groot voordeel is dat een slimme melder kan samenwerken met andere apparaten in je smarthome-ecosysteem. Je kunt bijvoorbeeld regelen dat je lampen een andere kleur krijgen als er een melding wordt gedaan. Als er echt brand of rookontwikkeling is kun je onmiddellijk je huis verlaten en het sluiten van ramen en deuren aan je systeem overlaten.

De nadelen

Het grote nadeel van veel slimme melders is dat ze verbonden moeten blijven met internet. Als de verbinding wegvalt heb je eigenlijk gewoon een normale melder. Wanneer jij op vakantie bent en je daar of thuis geen verbinding hebt kan het apparaat piepen wat het wil, maar jij krijgt geen melding dat je huis mogelijk aan het afbranden is. Ook melden die werken op Z-Wave of ZigBee kunnen hier last van hebben aangezien de hub waarmee ze verbonden zijn alsnog via het internet met jou moet communiceren.

Wil je er 100% zeker van zijn dat jij en/of een alarmcentrale ook een melding krijgen wanneer het internet uitvalt, dan kun je voor alles-in-één alarmsystemen met rook- en CO-melders gaan. Sommige van deze systemen, waaronder dat van AJAX, kunnen een meldkamer en contactpersonen via een telefoongesprek of SMS benaderen wanneer er geen internet beschikbaar is.

Bij sommige melders worden bepaalde gebruiksgegevens doorgestuurd naar de fabrikant. Dit gebeurt meestal onder het mom van het kunnen verbeteren van de kwaliteit van het product. Je kunt je dus zorgen maken over je privacy, maar helaas is de realiteit dat de meeste apparaten nu eenmaal gebruikersdata doorsturen. Kijk dus altijd even goed naar het ‘Terms & Conditions’-gedeelte van een melder, zodat je voor de aanschaf weet welke gegevens je precies uit handen geeft.

De onderstaande modellen behoren tot de meest populaire opties, maar hoeven voor jou zeker niet de beste opties te zijn.

Nest Protect

De Nest Protect is een gecombineerde rook- en koolmonoxidemelder. Hoewel we deze combi normaal gesproken dus afraden, is vooral het probleem van de meldingen met dit apparaat opgelost. Een melding wordt op drie manieren doorgegeven: met een geluidssignaal, een gesproken waarschuwing en een melding in de bijbehorende app. De Nest Protect kan middels het Google Home-systeem communiceren met andere apparaten. Lees hier de review van de Nest Protect.

Netatmo Slimme Rookmelder

Voor deze slimme rookmelder van Netatmo heb je weinig meer nodig dan de Netatmo Security-app. Daar vind je alle meldingen en de status van het apparaat. Bij dringende meldingen kleurt de interface van de app rood, waar die normaal groen is. Deze rookmelder werkt onder andere met Apple’s HomeKit en IFTTT. Lees hier de review van de Netatmo Slimme Rookmelder.

Netatmo Slimme Koolmonoxidemelder

Naast de bovenstaande rookmelder heeft Netatmo sinds kort ook een Slimme Koolmonoxidemelder in het assortiment. Deze heeft een batterijduur van tien jaar en ondersteunt ook Apple HomeKit. Het is dan ook perfect te combineren met de rookmelder van de Franse fabrikant, omdat je ze beide in dezelfde app kunt gebruiken. Hang dit model volgens instructies op de juiste hoogte, test eens per jaar het alarm en zet de automatische wifi-test op maandelijks uitvoeren. Verder heb je er geen omkijken naar.

8.0
Netatmo product

Beoordeling
Netatmo Slimme Koolmonoxidemelder

Pluspunten
  • Luid alarm
  • Notificaties op je smartphone
  • Compact en onopvallend design
  • Levensduur van tien jaar
  • Apple HomeKit
Minpunten
  • Geen verdere smarthome-integraties
  • Na tien jaar kun je hem weggooien
  • Er zijn goedkopere alternatieven

Beoordeling Netatmo Slimme Koolmonoxidemelder

De Netatmo Slimme Koolmonoxidemelder is een perfecte toevoeging als je de Slimme Rookmelder al in huis hebt gehaald. Het kleine apparaatje is onopvallend, gaat tien jaar mee en beschermt het gezin tegen koolmonoxide. Hang het volgens instructies op de juiste hoogte, test eens per jaar het alarm en laat de maandelijkse wifi-test automatisch uitvoeren. Verder heb je er helemaal geen omkijken meer naar. Leuk is dat er ondersteuning is voor Apple HomeKit, maar het is wel jammer dat verdere smarthome-integraties ontbreken. Dat is wat ons betreft dan ook het grootste minpunt van de Netatmo Slimme Koolmonoxidemelder.

Lees de volledige review

Prijsvergelijker Netatmo Slimme Koolmonoxidemelder

Honeywell rookmelders en CO-melders

Het Amerikaanse Honeywell, vooral bekend van zijn thermostaten, brengt als één van de weinigen slimme rookmelders en CO-melders als aparte apparaten uit. De Honeywell rook- en hittemelders en de koolmonoxidemelders zijn te gebruiken met de Honeywell Home-app, zodat je precies weet wanneer en van welk apparaat er meldingen komen.  Ze zijn niet te koppelen met smarthomesystemen van derde partijen, maar wel met andere apparaten van de fabrikant.

Meer lezen?

Wil je meer lezen over de mogelijkheden van smarthomesystemen? Neem dan ons uitgebreide archief eens door met tips en adviezen. Ook kun je het dagelijkse nieuws in de gaten houden en vragen stellen, zodat we je wellicht verder kunnen helpen.

Reacties (8)