Smarthome: Terugblik op 2023 en vooruitblik op 2024

Smarthome in 2023

Zoals ieder jaar bij deze terugblik op het afgelopen smarthomejaar pakken we de cijfers er even bij. We pakken de Smart Home Monitor 2023 van onderzoeksbureaus Multiscope en GFK. De belangrijkste reden om smarthomeproducten te gaan gebruiken in 2023 zal je wellicht niet verbazen. Dat is namelijk energie besparen (48 procent). De hoge energieprijzen van afgelopen winter heeft de consument aangezet om oplossingen te vinden om energiezuiniger te leven. Voorheen was gemak de belangrijkste reden om smarthomeproducten te gaan gebruiken, maar dat staat met 46 procent nu op plek twee. Inmiddels weet 75 procent van de Nederlanders wat smarthome precies is. Van alle inwoners van ons land is 4,9 miljoen daadwerkelijk geïnteresseerd in het slimme huis.

Vorig jaar stond de productcategorie huishouden nog op nummer één van de meest populaire productcategorie. Het zal je niet verbazen dat energie dit keer op de eerste plek staat. Slimme thermostaten, p1-meters, slimme radiatorknoppen, allemaal producten die het ontzettend goed gedaan hebben in 2023. Slimme huishoudelijke producten staan dit keer op de tweede plek, terwijl beveiliging op nummer drie staat. Waarom gebruiken mensen liever geen smarthomeproducten? Fabrikanten lijken nog beter te moeten presteren op het gebied van privacy (32 procent) en ook een groep (29 procent) ziet een belemmering in het verkeerd gebruiken van smarthomeproducten. Het angst voor het onbekende is nog altijd een ding en het is aan de fabrikanten om alles zo gebruiksvriendelijk mogelijk te maken.

Enkele bijzondere feitjes. Er zijn inmiddels 1,2 miljoen slimme videodeurbellen in Nederland. Dit betekent dat ruim 15 procent van alle Nederlandse huishoudens inmiddels een videodeurbel gebruikt. Drie op de tien huishoudens bezitten slimme beveiligingsapparatuur. Na videodeurbellen zijn ook beveiligingscamera’s (14 procent) en slimme rook- en CO2-melders populair. Consumenten hebben 779 miljoen euro besteed aan slimme beveiliging en veiligheid, een groei van 6 procent ten opzichte van vorig jaar.

Huishouden en comfort blijft het goed doen, waarbij met name slimme rolluiken en rolgordijnen een groei doormaken. Van 607 miljoen in 2022 naar 700 miljoen euro in 2023. Verrassend wellicht is de sterke stijging van de markt voor slimme garagedeuren. Deze productcategorie liet een stijging van 41 procent zien ten opzichte van vorig jaar. Kijken we specifiek naar slimme huishoudelijke apparaten, dan is er 1,8 miljard euro uitgegeven. Het meeste geld ging naar slimme wasmachines en drogers (493 miljoen). De totale besteding van deze categorie is gestegen met 160 miljoen. Samsung is overigens het populairste merk. Vier op de tien slimme wasmachines en drogers is van de Zuid-Koreaanse fabrikant. Twee op de tien huishoudens beschikt over slimme huishoudelijke apparatuur, waar ook robotstofzuigers met 10 procent vaak aanwezig zijn.

Waar het precies door komt is moeilijk aan te wijzen, maar het aantal Nederlandse huishouden met minimaal één smarthomeproduct in huis is slechts twee procent gestegen ten opzichte van een jaar eerder. De groei lijkt daarmee een beetje af te vlakken. Ruim 4,8 miljoen Nederlandse huishoudens bezitten minimaal één smarthomeproduct in 2023 en dat is 59 procent van alle huishoudens. Vorig jaar was dit 57 procent van alle Nederlandse huishoudens. De smarthomemarkt groeide dus minder hard in 2023. We hebben wel meer uitgegeven, namelijk 4,1 miljard aan smarthomeproducten. Vorig jaar was dit 3,8 miljard en dat betekent een groei van acht procent.

Matter komt traag op gang

Spraken we vorig jaar nog over het feit dat de nieuwe smarthomestandaard Matter eindelijk klaar is. Dit jaar is het verwachtingspatroon toch flink getemperd. In veel gevallen werkt het gewoon nog niet goed. Matter is niet iets wat je ziet. Het is geen app of iets waar je actief mee aan de slag kunt gaan, maar werkt echt op de achtergrond en kan in principe ‘alles met alles’ verbinden, ongeacht het soort apparaat of het ecosysteem. Zo hoef je niet meer op te letten of een smarthomeproduct wel samen kan werken met de smarthomeproducten die jij al in huis hebt. De installatie moet soepeler gaan en vanuit jouw favoriete smarthomeplatform kun je de producten vervolgens bedienen. Dat is in ieder geval het idee.

We zijn dit jaar een aantal keren met Matter aan de slag gegaan. En in plaats van een gebruiksvriendelijke en makkelijke wijze om apparaten te installeren en te bedienen was het vooral veel uitzoekwerk hoe we het aan de praat konden krijgen. Soms met succes, soms ook niet. Ook fabrikanten zelf hebben moeite om het te implementeren. Bij Philips Hue hebben we er zelfs tot september van dit jaar op moeten wachten. Dit is natuurlijk niet waar de nieuwe smarthomestandaard moet zijn. De bedoeling was juist om alles gemakkelijker te maken, niet moeilijker. Daar is men tot op heden nog niet in geslaagd. Laten we hopen dat Matter in 2024 een stap in de goede richting zet.

AI in smarthome

We gaan er niet aan ontkomen. AI gaat ook steeds meer een rol spelen in het slimme huis. Dat doet het natuurlijk op dit moment al, maar die rol zal in de toekomst alleen maar groter worden. Je ziet al toepassingen van AI op het gebied van gezichtsherkenning in videodeurbellen of beveiligingscamera’s, waarbij gezichten geleerd kunnen worden met de juiste input en de AI ze vervolgens zelf kan herkennen. Zo weet je precies wie er voor de deur staat, nog voordat je zelf gekeken hebt. Of wat dacht je van slimme thermostaten die jouw leefpatroon proberen te herkennen en vervolgens op een slimme en energiebesparende manier het huis te verwarmen.

Nee, slimme robots in huis gaan we niet direct zien de komende jaren, want AI speelt echt een rol op de achtergrond. Hierdoor word jij als gebruiker nog meer uit handen genomen. Zo staat je kopje koffie altijd klaar in de ochtend, is de auto opgeladen met stroom dat opgeslagen is wanneer de prijzen het laagst zijn, is er een aangename temperatuur in huis, staat de verlichting in de juiste stand en de televisie gaat automatisch aan op je favoriete programma wanneer jij ’s avonds op de bank ploft. Nu kan dat natuurlijk ook, maar moet je dat middels automatiseringsregels allemaal zelf nog instellen. Dankzij kunstmatige intelligentie hoeft dat straks niet meer. AI zal gaan zorgen voor gepersonaliseerde domotica, waarbij AI het gedrag en de voorkeuren van de bewoners zal analyseren en zal zorgen voor automatische en gepersonaliseerde routines, zelfs per bewoner. Stemassistenten zullen een grotere rol gaan spelen, terwijl AI verder zorgt voor de veiligheid van het huis, energiebesparingen, gezondheidsmonitoring en nog veel meer. Interoperabiliteit is echt wel van belang, want alles moet met alles kunnen samenwerken. Laten we hopen dat Matter hier voor gaat zorgen, maar dan moet er echt nog wel wat verbeterd worden. De AI leert jouw leefpatroon kennen en zorgt voor het ultieme gemak. Voor 2024 komt het echte AI-huis nog veel te snel, dat gaat echt nog wel heel wat jaren duren. Maar AI is wel aan een flinke opmars bezig en dat zullen we in 2024 ook meer gaan zien in smarthomeproducten.

Op naar 2024

Het jaar 2023 voelde een beetje als een tussenjaar. We hebben daadwerkelijk veel minder nieuwe producten gezien dan andere jaren. Waar dat precies door komt? Dat is moeilijk aan te geven. Voor consumentenelektronica geldt in het algemeen dat we veel minder nieuwe producten hebben gezien. Het zal een combinatie van factoren zijn met de naweeën van Corona, de economie, chiptekorten, grondstoftekorten en oorlog. Misschien treedt ook verzadiging wel een beetje op. Veel productgroepen zijn vrijwel af en zijn alleen met minimale verbeteringen nog verder vooruit te brengen. De grote sprongen vooruit gaan we bij beveiligingsproducten, slimme lampen of raamdecoratie niet meer zien. De focus voor fabrikanten kwam daarbij meer op de kwaliteit te liggen en minder op de kwantiteit. We hebben dan wel minder smarthomeproducten gezien, maar nauwelijks slechte producten. En dat komt de consument natuurlijk weer ten goede.

Smarthome wordt ook steeds meer de standaard. Veel witgoedproducten bijvoorbeeld komen met een app, maar vaak is het optioneel. Consumenten weten soms misschien niet eens dat er ook een app is voor het product dat ze gekocht hebben. Je kunt het product vaak ook gewoon op de ouderwetse manier gebruiken. Smarthome is niet meer alleen te vinden bij de elektronicawinkels, maar vind je op iedere hoek van de straat. Toch gaat er nog altijd veel fout. Ieder jaar testen wij veel producten en het komt ieder jaar weer voor dat sommige smarthomeproducten een probleem opleveren waarbij we door de fabrikant verder geholpen moeten worden. Dit moet er echt uit. Jong en oud moet met smarthome om kunnen gaan, zonder problemen. Laten we hopen dat 2024 een jaar wordt waarin fabrikanten de producten nog gebruiksvriendelijker maken. Dat is de afgelopen jaren al gebeurd, maar we zijn er nog niet. Voor 2024 verwachten we geen grote innovaties, maar hopen we op een betere implementatie van de smarthomestandaard Matter en gaan we meer kunstmatige intelligentie-toepassingen zien.