Smart Living Project: energie en (binnen)klimaat – deel 2

Wat is het FWD Smart Living Project?

Samen met een groot aantal partners gaat FWD een nieuwbouwhuis compleet ‘smart’ gaan maken. We gaan ruim een jaar mee in het proces van oriënteren, kiezen, vergelijken, installeren, programmeren en gebruiken. We laten zien wat de verschillende mogelijkheden zijn, wat de verschillende partijen te bieden hebben en waarom er bij de specifieke behoeften van deze nieuwbouwwoning voor de betreffende systemen gekozen is. Wil je meer weten over het idee achter dit project? Lees dan verder op onze projectpagina.

Warmtepomp en vloerverwarming

De warmtepomp is natuurlijk het kloppende hart van het huis als we kijken naar warmtevoorziening. In het vorige artikel hebben we al uitgebreid stilgestaan bij de warmtepomp zelf, de Vaillant AroTHERM Plus. Dit model beschikt over ondersteuning voor het EEBUS-protocol waardoor de warmtepomp optimaal inspeelt op de beschikbare, zelf opgewekte energie. Bij veel zon en dus meer energieopbrengst dan energieverbruik krijgt de warmtepomp een seintje om het water in de boiler te gaan opwarmen. Op deze manier wordt zo min mogelijk externe energie gebruikt.

De warmtepomp voorziet het gehele huis van warm water, zowel voor tapwater en douchewater als water voor de vloerverwarming. De vloerverwarming is opgedeeld in verschillende zones. Deze zones worden geopend of gesloten middels 230v normally closed-kleppen. Deze kleppen zijn weer aangesloten op een verdeler die we middels het domoticasysteem aansturen. Hiervoor gebruiken we de Heatit Z-Water, wat een schakelmodule is die elke 230v-klep aanstuurt (open of dicht). De schakelmodule communiceert middels Z-Wave met de smarthomehub en de hub communiceert dan weer met een aantal Heatit Z-Wave thermostaten. Overigens zetten we niet veel fysieke thermostaten in aangezien de temperatuur van de vloerverwarming over het algemeen vrij stabiel gehouden wordt en we de temperatuur van de ruimtes ook virtueel, op eigen smartphones of tablets aan de muur, kunnen aanpassen. Daarnaast zijn alle ruimtes reeds voorzien van sensoren die informatie over temperatuur geven. Op het gebied van hardware is het koppelen van de vloerverwarming met het smarthome-systeem geen bijzonder lastig verhaal. De uitdaging gaat hem straks vooral zitten in het creëren van goed werkende en efficiënte flows/scenario’s, zowel voor handmatige bediening als geautomatiseerde aansturing.

Balansventilatie met WTW en bypass

De vloerverwarming is maar één onderdeel het totale systeem dat een optimaal binnenklimaat moet realiseren. Een ander belangrijk onderdeel is de ventilatie in het huis. Net als bijna elk nieuwbouwhuis dat vandaag de dag neergezet wordt is er vrijwel geen ruimte meer voor natuurlijke ventilatie. Huizen worden volledig geïsoleerd en kieren worden gedicht waardoor de energie die nodig is om het huis op de gewenste temperatuur te brengen verminderd wordt. Dit heeft echter ook als nadeel dat de luchtkwaliteit snel achteruit kan gaan en daarom wordt er gebruik gemaakt van actieve ventilatiesystemen. In ons huis hebben we gekozen voor een klasse D-ventilatiesysteem met WTW (warmteterugwinning) van Zehnder: de ComfoAir Q450.

Een klasse D-systeem wordt ook wel balansventilatie genoemd. Een ventilatorbox zuigt vuile lucht af in badkamers, toiletten en de keuken. Frisse lucht wordt gevoerd naar de slaapkamers, woonkamer, keuken en andere ruimtes waar frisse lucht gewenst is. Tijdens de afvoer van de vervuilde warme binnenlucht wordt de warmte afgegeven aan de binnenstromende frisse lucht. De lucht wordt via de warmtewisselaar aan- en afgevoerd waardoor de warmte kan worden doorgegeven. Omdat er hierdoor minder opwarming nodig is van de schone binnenstromende lucht, bespaar je hiermee energie. Dit systeem wordt WTW genoemd.

Daarnaast beschikt de ComfoAir 450 over een 100% bypass. De unit bepaalt aan de hand van de buitentemperatuur wanneer het zomer is. Is de buitentemperatuur in de zomer koeler dan de binnentemperatuur dan wordt de bypass automatisch geopend. Wanneer de bypass opent gaat de afvoerlucht niet door de warmtewisselaar en vindt er dus geen overdracht van warmte meer plaats. De binnenkomende lucht wordt niet meer opgewarmd waardoor er (relatief) koele lucht het huis binnenkomt. Hoewel dit het binnenklimaat iets comfortabeler kan maken tijdens warme dagen is het niet te vergelijken met de koeling van een airconditioning. Hiervoor zijn de luchthoeveelheden ook te gering. Tijdens zomeravonden kun je de ventilatie dan ook gebruiken samen met geopende ramen.

0-10v aansturing

Normaal gesproken wordt het ventilatiesysteem aangestuurd middels bijbehorende CO2-sensoren, luchtvochtigheidsensoren en fysieke schakelaars in één of meer ruimten. Maar, aangezien wij de sensoren bij het smarthomesysteem willen betrekken en ze daardoor ook voor andere doeleinden kunnen gebruiken hebben we gekozen voor sensoren die met de smarthomehub communiceren. De hub communiceert dan weer met de ventilatiebox. Wat we hiervoor nodig hebben is 0-10v aansturing zodat we de ventilatie in zelf ingestelde stappen kunnen verhogen of verlagen. De Zehnder Option Box biedt de mogelijkheid om het ventilatiesysteem middels 0-10v zelf aan te sturen. Aan de Option Box hangen we dan een 0-10v Z-Wave actoren, bijvoorbeeld de Qubino Z-wave 0-10v Dimmer. Deze actoren koppelen we met de Homey smarthomehub en binnen Homey zorgen we voor scenario’s/flows waarmee de ventilatie in de juiste stand gezet wordt op basis van de input van sensoren of handmatige acties.

Twee zones

Overigens hebben we ervoor gekozen om het ventilatiesysteem op te delen in twee zones. In veel huizen is er één zone voor het hele huis, gebaseerd op een sensor die zich (meestal) in de woonkamer bevindt. Dit kan resulteren in een mindere luchtkwaliteit tijdens de nacht aangezien het systeem een lage CO2-waarde in de woonkamer registreert terwijl de CO2-waarde in de slaapkamers mogelijk aan de hoge kant is. Hangt er in één van de slaapkamers wel een sensor en schakelt het systeem hierop in dan is de efficiëntie met één grote zone minder aangezien de benedenverdieping op dezelfde stand geventileerd wordt terwijl de focus op de 1e verdieping zou moeten liggen. Omdat wij zo efficiënt en energiezuinig mogelijk willen ventileren hebben we gekozen voor ComfoZone van Zehnder, waarbij de begane grond en eerste verdieping twee verschillende, los van elkaar aan te sturen zones zijn. De sensoren op de eerste verdieping kunnen dus de ventilatie voor alleen de eerste verdieping aansturen. Hetzelfde geldt voor de sensoren op de begane grond. Op deze manier is een gezond binnenklimaat sneller en efficiënter te realiseren.

Sensoren in overvloed

Om dit systeem middels ons smarthomesysteem te laten werken worden er dus twee Z-Wave 0-10v actoren op de Option Box aangesloten. Deze staat dan weer in verbinding met de ComfoZone, die beide zones aanstuurt. De sensoren die we gebruiken verschillen nogal. Het gaat immers om de data. Zo maken we in de woonkamer en grootste slaapkamer gebruik van MCO Home CO2-sensoren. Deze registreren naast de CO2-waarde in een ruimte ook de temperatuur en luchtvochtigheid. Met deze data kunnen we naast de ventilatie meteen ook de vloerverwarming in de betreffende ruimtes aansturen. In zowel de woonkamer als (naast) de slaapkamer hangen tablets waarmee de gewenste temperatuur ingesteld kan worden en natuurlijk heb je altijd de app voor je smartphone nog. In de twee kleinere slaapkamers hebben we Heatit Z-Wave thermostaten gepland die luchtvochtigheid en temperatuur meten én waarmee de temperatuur fysiek aangepast kan worden.

Tot slot maken we in de badkamers gebruik van Aeotec Multisensor 6 sensoren die middels USB van voeding verzien worden en verzonken in het plafond geplaatst worden. Deze sensoren meten onder meer temperatuur, luchtvochtigheid, beweging, licht en UV-licht. En alsof dat nog niet genoeg is hangen er in verschillende ruimtes bewegingssensoren die ook de temperatuur doorgeven. Alle sensoren geven hun data aan de Homey smarthomehub door en middels scenario’s/flows wordt de data gebruikt om onder meer de actoren gekoppeld aan het ventilatiesysteem en de Z-Water verdeler aan te sturen.

Airconditioning

Hoewel je met vloerwarming een paar graden (maximaal) kunt koelen en het ventilatiesysteem tijdens een koele zomernacht mee kan helpen de gevoelstemperatuur te verlagen zet het niet voldoende zoden aan de dijk tijdens de alsmaar warmer wordende zomers in ons landje. Om deze reden hebben we ervoor gekozen om op de eerste verdieping ook airconditioning te installeren. We maken gebruik van een Panasonic CU-3Z52TBE buitenunit die aangesloten is op één 3.5kW Etherea binnenunit en twee 2,5kW Etherea binnenunits.

Voor de keuze qua airconditioning zijn een aantal zaken van belang geweest. Zo moet het systeem zo energiezuinig mogelijk zijn, het binnenklimaat verbeteren, niet te opvallend zijn (relatief mooi zijn dus) en te koppelen zijn met ons smarthomesysteem. Na een lange zoektocht en verschillende gesprekken met fabrikanten kwam Panasonic Etherea als de beste oplossing voor ons huis naar voren.

De Panasonic Etherea is voorzien van R32 koudemiddel. Zonder in de technische details te treden is dit koudemiddel milieuvriendelijker dan de meest gebruikte koudemiddelen en bespaart het energie. Dit koudemiddel is eenvoudig te recyclen, heeft geen impact op de ozonlaag en draagt 75% minder bij aan de opwarming van de aarde in verhouding met R410A, wat helpt de CO2-voetafdruk van een woning te verminderen. Ook financieel is het R32 aantrekkelijker, met een hogere efficiëntie en het gebruik van 30% minder koudemiddel ten opzichte van R410A. Daarnaast is de Etherea één van de meest zuinige (ja, dat is relatief want het blijft een airconditioning) airconditionings van het moment. Het apparaat heeft een hoge SEER (8,50) en SCOP (5,10) waarde, wat zegt dat de efficiëntie tijdens zowel koelen als verwarmen hoog is. Dit levert een energielabel van A+++ op.

Een andere belangrijke feature is de Nanoe X-technologie. Deze technologie produceert OH-Radicals (elektrostatische waterdeeltjes) en blaast deze de ruimte in. De deeltjes hechten zich aan micro-organismen zoals diverse types bacteriën, pollen, virussen en schimmels. De waterdeeltjes nemen vervolgens de waterstof uit de micro-organismen en veranderen de waterstof in de bacteriën naar water waardoor de activiteit verhinderd wordt. Klinkt nogal wetenschappelijk, maar simpel gezegd draagt ook de airconditioning zijn steentje bij aan een schoner en gezonder binnenklimaat. Een andere techniek die een nadeel van veel airconditionings tegengaat is Mild Dry Cooling. Hierdoor daalt de luchtvochtigheid minder hard, wat tijdens en na een lange nacht een stuk comfortabeler is. Perfect Humidity Air controleert daarnaast het vochtgehalte in de omgeving om te droge lucht te voorkomen. Tot slot, en niet geheel onbelangrijk, is de Etherea met een geluidsproductie van 19dB zeer stil, wat natuurlijk gewenst is in ruimten waar geslapen wordt.

Wat betreft de bediening is er een infrarood afstandsbediening aanwezig, maar tijdens een zeer warme dag wil je natuurlijk dat de slaapkamer al lekker koel is wanneer je naar bed gaat. Hiervoor is de koppeling met het smarthomesysteem van belang. De Panasonic Ehterea is te koppelen aan de Panasonic Comfort Cloud, de app van Panasonic zelf. Hiermee kun je de airconditioning geheel instellen, schema’s aanmaken, gebruikers toevoegen en het energieverbruik inzien. Maar, dankzij de koppeling van Comfort Cloud met onze smarthomehub (Homey) kunnen we de units ook via de hub aansturen. Gebruikmakend van de hierboven genoemde sensoren kunnen we de units op elk gewenst moment automatisch aansturen. Is het bijvoorbeeld een uur voor het slapen gaan in de slaapkamer erg warm terwijl de vloerverwarming al op koelen staat en het buiten niet echt koeler wordt, dan wordt de airconditioning automatisch in de gewenste stand aangezet zodat je in een koele slaapkamer kunt slapen. Is de luchtvochtigheid hoog, dan kun je de unit op de droog-functie zetten. Dankzij de integratie van Comfort Cloud in Homey kunnen we dus alle kanten op en hoeven de binnenunits in principe niet meer handmatig bediend te worden.

Passieve ventilatie en koeling

Soms is het niet nodig om een airconditioning aan te zetten of de ventilatie vol open te zetten. Je wilt gewoon een raampje openen en de frisse lucht binnen voelen komen. In de twee kleinere slaapkamers hebben we hiervoor Z-Wave dakramen van Fakro voorzien, uitgerust met een motor. Dit betekent dat je de ramen met een druk op de knop (deels) kunt openen of sluiten. Ook de screens, die aan de buitenkant zittenen het zonlicht en de warmte tegenhouden, zijn gemotoriseerd. En zelfs het rolgordijn aan de binnenzijde is voorzien van een motor.

Alledrie de producten beschikken over Z-Wave waardoor ze direct met de Homey kunnen communiceren. Op deze manier kunnen we flows maken waarbij bijvoorbeeld de screens automatisch sluiten als het buiten warmer is dan 24 graden en de zon vol op het raam staat. Ook kunnen we bij een “naar bed gaan-scene” het rolgordijn automatisch laten sluiten en bij afwezigheid automatisch alle dakramen laten sluiten. Ook hiermee hebben we invloed op de temperatuurstijging in die specifieke ruimtes. In een volgend artikel gaan we dieper in op de dakramen en raamdecoratie hiervan.

Om de warmte van te zon tegenhouden hebben we aan de linkerzijde van het huis, de plek waar de zon het grootste deel van de dag aanwezig is, ruimte voor zonwering voorzien. De Warema buitenjaloezieën werken op een standaard motor, waar we een Z-wave actor (Fibaro Roller Shutter) op aansluiten. We voorzien geen schakelaar en laten de draden van de motoren direct naar de techniekruimte lopen, waar de Z-wave actor op een DIN rails geplaatst wordt. De jaloezieën kunnen automatisch bediend worden middels scenes en flows, maar handmatige bediening blijft nog altijd mogelijk middels de Homey-app (tablet of smartphone) en indien gewenst kan een knop van de draadloze schakelaars in huis gekoppeld worden aan de zonwering.

De raamdecoratie voor binnen is het minst effectief voor het buiten houden van de warmte, maar voor het binnenhouden van de warmte en dat beetje extra sfeer heeft het wel degelijk waarde. We hebben de gehele benedenverdieping én de grote badkamer boven voorzien van Luxaflex Duettes, inclusief 230v motoren en Powerview. Deze raamdecoratie werkt op zichzelf, via het Powerview-platform van Luxaflex, maar kent ook integratie met Homey. Zo kunnen we bij het opstaan de Duettes automatisch openen en bij het naar bed gaan sluiten. In de woonkamer en leefkeuken maken we gebruik van een Forest Shuttle gordijnrails. Deze rails is voorzien van een motor met Z-Wave, waardoor de gordijnen met een afstandsbediening of met flows via de Homey hub geopend of gesloten kunnen worden. In een volgend artikel gaan we dieper in op de raamdecoratie.

Kosten en alternatieven

Als we het hebben over energie en klimaat dan hebben we meteen ook één van de grootste kostenposten van een huis te pakken. De kosten voor een basisinstallatie laten we achterwege aangezien deze kosten bij de bouw van een huis sowieso gemaakt moeten worden, maar natuurlijk kun je kiezen voor producten uit verschillende prijsklassen. We bespreken alleen de extra kosten om het geheel slim te maken.

Op het gebied van ventilatie hebben we met de Zehnder ComfoAir Q450 geen duur of uniek systeem aangeschaft en eigenlijk is alleen de Option Box vereist als je de 0-10v aansturing middels eigen sensoren wilt. Dit kost je inclusief installatie zo’n 200 euro extra. Ook heb je, afhankelijk van het aantal zones, een of meerdere 0-10v actoren (50 euro p.s.) nodig om de zones aan te sturen. Er zijn tal van merken die goede ventilatiesystemen op de markt brengen die met 0-10v aan te sturen zijn. De keuze voor een specifiek merk en model hangt af van je installateur, je budget en de natuurlijk de specifieke eisen van het huis. Wil je de WTW-installatie zelf aansturen middels CO2-sensoren dan zijn er afgezien van MCO Home niet heel veel opties. Een alternatief is de CO2 sturing bij sensoren van de WTW-installatie zelf te laten liggen, maar dan kun je ze niet uitlezen in je eigen smarthomesysteem. Voor andere data, bijvoorbeeld temperatuur en luchtvochtigheid, kun je in elke prijsklasse wel sensoren vinden. Kies je voor Zigbee dan zijn de goedkope Aqara-sensoren zeer interessant, kies je voor Z-Wave dan bieden onder meer Fibaro, Philiotech, Aeotec en Aeon opties.

Op het gebied van verwarming gebruiken we de Z-Water schakelmodule (240 euro p.s.), een tweetal Heatit Z-Wave thermostaten (80 euro p.s.) en een Fibaro Z-wave relay switch (50 euro). Losse sensoren voor het aansturen van verwarming en ventilatie zijn de twee MCHO Home CO2-sensoren (199 euro p.s.) en twee Aeotec sensoren in de badkamers (60 euro p.s.). Overige sensoren die ook temperatuur meten nemen we mee in de artikelen over verlichting en sensoren. Het aansturen van de verschillende zones in de vloerverwarming kan ook middels een alles-in-één-systeem, zoals bijvoorbeeld Honeywell Evohome of Danfoss. Dit is niet per se goedkoper, maar je bent dan niet afhankelijk van de smarthomehub aangezien deze systemen ook op zichzelf werken. Wil je alles wel koppelen met je smarthomehub? Zorg dan dat het systeem hiermee compatibel is.

De keuze voor wel of geen airconditioning is natuurlijk een persoonlijke. Het is en blijft een luxeproduct. Maar, het is goed om te weten dat je ook een goedkopere en minder uitgebreide airconditioning slim kunt maken met producten als de Sensibo Sky (90 euro). Hiermee kun je elke airco-unit op afstand (en met Homey) bedienen. Daarnaast hebben ook de units van LG en Daikin directe integratie met de Homey smarthomehub.

Voor dakramen, screens en rolgordijnen die met een motor geleverd worden betaal je een flinke premium. Voor een dakraam dat volledig gemotoriseerd is bedraagt de meerprijs ongeveer 600 euro voor het dakraam zelf, 400 euro voor het screen en 150 euro voor het rolgordijn. Slimme dakramen zijn er echter niet veel, zeker niet wanneer ze ook wilt koppelen met je domoticasysteem. Een voor de hand liggend alternatief is Velux, dat gebruikmaakt van een eigen protocol/app en aan Homey gekoppeld kan worden. Voor de zonwering voor de normale ramen is de meerprijs viermaal een actor om de motoren aan te sturen (50 euro p.s.) en in principe kunnen deze actoren met elk zonweringsysteem gekoppeld worden. In een volgend artikel gaan we dieper in op de zonwering en raamdecoratie, en de kosten hiervan.

Extra producten voor een gezond binnenklimaat

Heb je geen (goed) ventilatiesysteem, airconditioning en/of zonwering, dan zijn er nog andere manieren om het binnenklimaat aangenamer te maken. Hiervoor kun je losse apparaten gebruiken en binnen het project werken we hiervoor samen met het Nederlandse Duux. Dit bedrijf produceert producten voor gezonde en comfortabele lucht in huis. In onze specifieke situatie zijn ze niet per se nodig, maar we willen ze graag meenemen en belichten omdat niet iedereen de oplossingen in ons huis heeft en ook niet iedereen een compleet nieuw huis bouwt.

Het eerste toestel van Duux dat we inzetten is de Whisper Flex Smart Ventilator. Deze 199 euro kostende ventilator brengt verkoeling door de lucht in de ruimte in beweging te brengen. De Whisper Flex Smart is echter slim én draadloos. Naast dat de ventilator met een stekker op het stopcontact aangesloten kan worden is het apparaat ook middels een accu te gebruiken waardoor je hem flexibel in kunt zetten. De ventilator is te bedienen op het apparaat zelf, met de afstandsbediening en met de Duux-app. Hiermee is het mogelijk de snelheid, standen en timers naar eigen wens in te stellen.

Heb je een ruimte die wat minder goed geventileerd is of wil je simpelweg een optimale luchtkwaliteit in een specifieke ruimte? Dan is de Tube Smart Luchtreiniger met een prijs van 479 euro interessant. Dit apparaat analyseert de kwaliteit van de lucht en indien nodig wordt de lucht gereinigd. Dankzij de capaciteit van 550m^³ per uur Clean Air Delivery Rate is het mogelijk om de lucht in een kamer tot 75m^² in twintig minuten te reinigen. De luchtreiniger verwijdert 99,97% van alle zwevende stofdeeltjes en vervuiling, maar je kunt de efficiëntie verder vergroten door de ingebouwde ionisator te activeren die negatieve ionen verspreidt om ook de kleinste stofdeeltjes op te vangen.

Tot slot zetten we de 179 euro kostende Beam Smart Luchtbevochtiger in. Dit apparaat zorgt voor de juiste luchtvochtigheid in de ruimte. Dit apparaat heeft een watertankcapaciteit van vijf liter en neveluitstoot van 350 ml per uur. De luchtbevochtiger werkt tot 25 uur in ruimtes tot 40m², terwijl de zelfregulerende hygrostaat een luchtvochtigheid tussen de 40 en 90% aanhoudt. Bediening is mogelijk middels knoppen op het apparaat zelf, de afstandsbediening en natuurlijk de Duux-app.

De slimme producten van Duux, waaronder deze ventilator, zijn gebaseerd zijn op het veelgebruikte Tuya-platform. Dit betekent dat je de ventilator of luchtreiniger aan een Tuya-app (bijvoorbeeld Smart Life) zou kunnen toevoegen en de ventilator of luchtreiniger zo in scenario’s met andere Tuya-producten kunt gebruiken. Smart Life biedt ondersteuning voor IFTTT waardoor je de producten van Duux zelfs met veel meer smarthome-producten kan koppelen, waaronder alle producten die je aan Homey gekoppeld hebt. In een later stadium zal Duux directe integratie met HomeKit en Homey uitrollen. Ook bieden de slimme producten ondersteuning voor de Google Assistant en Amazon Alexa, waardoor je bijvoorbeeld de ventilator met een simpel spraakcommando kunt activeren. De producten van Duux bevinden zich in het middensegment van de markt, met alternatieven van onder meer Princess en Philips. In het hogere segment komen we onder andere AEG en Dyson tegen. Bij gewenste smarthome-integratie dien je voor aankoop te controleren of de producten met jouw hub samen kunnen werken.

Belangrijke update: Duux stopt de ondersteuning voor Homey in de nieuwste generatie apparaten. Deze beschikken over een chip waarmee de koppeling niet meer gemaakt kan worden.

De komende maanden

Over drie weken gaan we uitgebreid in op de productgroep verlichting en sensoren. Daarna kun je nog artikelen verwachten over raamdecoratie, netwerk, beveiliging, audio, video en witgoed. We bespreken de keuzes die we gemaakt hebben, alternatieven die gebruikt kunnen worden en wat we precies willen bereiken met deze producten. Nadat we alle productgroepen en daartoe behorende producten en keuzes beschreven hebben starten we de tweede fase. Hierin komen alle productgroepen nogmaals aan bod, maar dan kijken we naar de installatie en plaatsing. Vervolgens is het tijd voor fase 3, waarin we daadwerkelijk gaan automatiseren en dus het huis echt slim gaan maken.

Natuurlijk wordt er ondertussen druk gewerkt op de bouw, en gelukkig verloopt dit vooralsnog soepel. De fundering ligt erin, de eerste leidingen zijn gelegd door de E- en W-installateur en binnen enkele dagen wordt begonnen aan de muren. Langzaam aan begint het huis vorm te krijgen.

Houd de website en social media in de gaten!

Ben je benieuwd naar hoe wij het aanpakken, voor welke producten en technieken we kiezen en hoe het bouwproces verloopt? Houd dan de website de komende maanden in de gaten. Houd vooral ook onze FWD Smart Living Project pagina in de gaten voor links naar alle artikelen, social media-kanalen en partners. Volg het FWD Smart Living Project op de voet via Instagram of Facebook. Hier plaatsen we regelmatig korte updates, foto’s en video’s over de bouw van het slimme huis.