Zo werkt EEBUS, de taal voor slimme energienetwerken

22 augustus 2020 7 Minuten 1 Reacties
EEBUS

Zoals elke bezoeker van deze website wel weet is zo’n beetje elk type apparaat tegenwoordig in een slimme variant verkrijgbaar. Smarthome-ecosystemen hebben als doel het eenvoudiger laten samenwerken van verschillende apparaten. Het EEBUS Initiative pakt het anders aan.

De organisatie achter dit protocol wil ervoor zorgen dat ook de stroomnetwerken, en dan met name de energie beherende en gebruikende apparatuur hierop, onderling kunnen communiceren. Dit met het doel deze netwerken efficiënter en energiezuiniger te maken.

Het ontstaan van EEBUS

Het EEBUS-protocol is ontstaan uit de wens om efficiënter met groene energie om te kunnen gaan. Energie-opwekkers zoals zonnepanelen en windmolens worden steeds beter en kunnen daardoor steeds meer energie produceren. Het nadeel aan deze opwekkers is dat de hoeveelheid energie die wordt geproduceerd nogal kan wisselen. Bij veel zon of wind ontstaat een overschot aan opgewekte elektriciteit. Vanwege de beperkte beschikbaarheid van accu’s voor de opslag van deze elektriciteit gaat een aanzienlijk deel van de opgewekte stroom verloren.

Deze teloorgang van energie wil het EEBUS Initiative bestrijden door de beschikbare elektriciteit effectiever in te zetten. Daarvoor heeft het een ‘taal’ voor de distributie van data binnen elektriciteitsnetwerken ontwikkeld. Met het protocol kunnen elektriciteitsnetwerken (of eigenlijk apparaten die die netwerken beheren of energie binnen het netwerk gebruiken) met elkaar communiceren net zoals slimme apparaten in een smarthomesysteem dat doen. Zo’n intelligent stroomnetwerk brengt vraag en aanbod van stroom in kaart. Dat moet ervoor zorgen dat er zo min mogelijk tekorten en overschotten van stroom ontstaan. Om het protocol te kunnen gebruiken moeten je apparaten wel over een actieve netwerkverbinding beschikken. De communicatie verloopt namelijk via de router. Voor het verdelen van de energie worden de in huis aanwezige energieomvormers of -managers gebruikt.

Wat is EEBUS?

EEBUS (spreek uit als ie-ie-bus) is een gestandaardiseerde taal en kan in principe door iedereen gebruikt worden. Ook is de standaard gevrijwaard van licenties, zodat bedrijven makkelijk in kunnen springen zonder zich blauw te betalen aan licentiekosten. Bedrijven moeten overigens wel jaarlijkse lidmaatschapskosten betalen om het protocol te mogen implementeren. Deze kosten variëren van 5000 euro voor bedrijven met minder dan 50 werknemers tot 10.000 euro voor grote bedrijven. Onder de leden bevinden zich bekende namen als Microsoft, SMA, T-Mobile, Vaillant en BSH (Siemens en Bosch).

SMA, een fabrikant van omvormers en energiemanagers voor zonne-energie, gebruikt het protocol al in veel van haar producten. Het vormt de basis voor de Sunny Home Manager, waarmee de zonne-energie omvormers kunnen communiceren met de buitenwereld en apparaten in huis. Onder andere de met Home Connect uitgeruste huishoudelijke apparaten van de merken Siemens en Bosch – die dus ook over het EEBUS-protocol beschikken – kunnen met de Sunny Home Manager communiceren. Hierdoor is het mogelijk bijvoorbeeld de Siemens vaatwasser automatisch aan te laten zetten wanneer de hoeveelheid zonne-energie overdag zijn piek bereikt. Hetzelfde geldt voor de wasmachine.

Ook veel producten van Vaillant kunnen met EEBUS overweg, zoals warmtepompen, cv-ketels en boilers. Zo kun je een Vaillant warmtepomp met EEBUS op eenzelfde manier laten communiceren als de huishoudelijke apparaten van Siemens. Is er veel zonne-energie over op een specifiek moment, dan kan de warmtepomp bijvoorbeeld de waterboiler gaan opwarmen. Op deze manier wordt het overschot aan energie dat je hebt efficiënt en direct ingezet.

De organisatie achter het protocol heeft zich nadrukkelijk uitgesproken tegen eigen standaarden van fabrikanten, omdat die vaak enkel compatibel zijn met de producten van de bedenker of hoge kosten met zich meebrengen. Denk daarbij bijvoorbeeld aan de SuperCharge oplaadstations voor Tesla-voertuigen. Diezelfde organisatie werkt samen met andere ontwikkelaars van open standaarden, zoals de in Nederland tot stand gekomen Open Charge Alliance.

De Open Charge Alliance probeert tot een standaard voor het opladen van elektrische voertuigen te komen. Zo hoopt men dat straks alle verschillende elektriciteitsnetwerken compatibel zijn met elkaar. Automerk Audi maakt voor haar elektrische auto’s in de e-tron-reeks al gebruik van EEBUS. Zo kunnen alle energiesystemen die met de auto te maken hebben met elkaar communiceren, zoals de opladers, zonnecollectoren en de verwarming in de auto. Op deze manier beschikt de auto na het opladen over de juiste hoeveelheid stroom zonder dat er stroom verloren gaat.

EEBUS in de praktijk

Met EEBUS kunnen (energiemanagers en -verbruikers in) elektrische netwerken dus met elkaar communiceren. Van de elektriciteitscentrale tot het stroomnetwerk bij je thuis. Daarbij wordt niet alleen rekening gehouden met de balans tussen vraag en aanbod, maar ook met het type apparaat dat de stroom levert of nodig heeft. Op die manier kan de energieopwekking worden gedecentraliseerd. Voor het onderscheid tussen apparaten wordt naar onderstaande zes pijlers gekeken:

  • Fotovoltaïsche systemen (zonnepanelen e.d.)
  • Energieopslag (batterijen en accu’s)
  • Verlichting
  • Huishoudelijke apparaten (wasmachines, koelkasten e.d.)
  • Verwarming en airconditioning
  • E-mobility (oplaadsystemen voor elektrische voertuigen)

Het onderscheid bestaat dus tussen energie-opwekkers en opslag enerzijds en grote en kleine energieverbruikers anderzijds. Voor de communicatie tussen apparaten kan EEBUS gebruikmaken van een groot scala aan smarthome-oplossingen.

Door het EEBUS-protocol wordt de kringloop van energie efficiënter gereguleerd. De belangrijkste spil in het energienetwerk is een (zonne-)energieomvormer of energiemanager, die de beschikbare elektriciteit opslaan in accu’s (indien mogelijk) of terug leveren aan het netwerk. Ze geven overschotten of tekorten door, zodat er precies genoeg energie overblijft om door te kunnen sturen naar de energieverbruikers. Tekorten worden door externe bronnen zoals centrales aangevuld, terwijl geproduceerde overschotten de reis zullen vervolgen naar waar tekorten zijn ontstaan. Wanneer je veel meer stroom produceert dan je nodig hebt kun je in de toekomst misschien zelf als betaalde energieleverancier aan de slag.

Hoe nu verder?

Het voornaamste doel van het EEBUS Initiative is om tot een standaard voor het reguleren van de energievoorraad in Europa te komen. Zover lijkt het voorlopig echter nog niet te komen. Op een paar grote namen na lijken niet veel bedrijven zin te hebben om zich aan te sluiten. Zoals gezegd slaat EEBUS daarvoor de handen ineen met andere open energie-initiatieven. Dat zal over een aantal jaren misschien leiden tot Europese standaarden voor alles wat met groene energieproductie te maken heeft. Zo heb je altijd genoeg stroom en hoef je je geen zorgen meer te maken of de oplader voor je mobiele apparaat of elektrische auto wel past op die van een ander merk. A person can dream…

Maar, hoewel het overkoepelde en Europa-brede initiatief misschien niet zo vlot verloopt kun je als consument zelf wel van het EEBUS-protocol profiteren. Als je bijvoorbeeld een SMA omvormer voor je zonnepanelen aanschaft en gebruikmaakt van apparatuur die EEBUS ondersteunt kun je het energienetwerk in je eigen huis optimaliseren. Zoals hierboven al aangegeven kun je zo jouw warmtepomp op momenten dat je zonnepanelen een overschot aan stroom leveren inschakelen. Hetzelfde geldt voor de keuken- of witgoedapparatuur. Je hoeft hier zelfs niets voor te doen: het beheer van de energievoorraad en het verdelen van die voorraad binnen jouw eigen netwerk verloopt geheel automatisch. Laten we hopen dat meer fabrikanten zich bij dit initiatief aansluiten zodat we ook zelf in huis het opwekken van, het gebruik van en het opslaan van energie kunnen optimaliseren.

Meer informatie over EEBUS in verschillende apparaten vind je op de website van Siemens en Bosch, SMA en Vaillant.

Meer lezen?

Wil je meer weten over de verschillende mogelijkheden voor je smarthomesysteem? Check dan onze tips en adviezen. Houdt daarnaast natuurlijk ons laatste nieuws en onze reviews in de gaten. Voor vragen en antwoorden kun je ook bij ons terecht.

Reacties (1)