Mediaservers voor beeld en geluid – een overzicht van mogelijkheden en toepassingen

19 september 2020 9 Minuten 1 Reacties
Mediaserver NAS

Er zijn verschillende uitvoeringen en mogelijkheden voor het toepassen van een mediaserver. Dit artikel geeft daarvan een praktisch overzicht.

De mediaserver speelt een voorname rol bij het af/toe-spelen van beeld en geluid. Vanaf de harde schijf of SSD-opslag distribueert en bewerkt de mediaserver AV-materiaal naar flatscreens, digitale projectoren, netwerken en de grafische stage van grote evenementen. Er zijn daarom ook verschillende uitvoeringen en mogelijkheden voor het toepassen van een mediaserver.

Mediaserver als brug van bron naar kijker

De mediaserver vormt de brug tussen de opgeslagen of direct opgenomen videobestanden en de kijkers of toeschouwers. En dat is heel breed. Van een eenvoudige thuisafspeler in de homecinema en kabel-tv tot grootschalige theaterproducties en evenementen. Dit zelfs met Virtual, Augemented of Mixed Reality. De mediaserver bereikt (kijkers-)publiek overal in de vorm, op de plaats en tijd waar de AV-inhoud (de content) zo optimaal mogelijk tot zijn recht komt. Dat kan alleen lokaal, via kabelnetwerken, via internet of social media en op evenementen.

Als showmaster verzorgt de mediaserver naast het afspelen van de content tevens de lichteffecten, de grafische opmaak, achtergrondprojectie of projection mapping en het geluid. Een combinatie van videocontent, lichteffecten en eventueel verdere (grafische) showopmaak. Ook de combinatie met achtergrondprojectie en projection mapping wordt steeds meer toegepast. Mediaservers zijn leverbaar als standalone-units, rackmodules, insteekkaarten, ingebouwd in een recorder/player (hard- en/of software) en zelfs facilitair ingebouwd in projectoren. En naar applicatie als een losstaand device of opgenomen in een netwerk al of niet met remote control.

Als afspeler

De eenvoudigste vorm van een mediaserver is die als afspeler van AV-content. In feite hetgeen de aloude videorecorder en DV-afspeler ook al deden. Alleen gaat het nu om digitale opslag op een harde schijf of SSD in combinatie met een interface voor de AV-output en een (draadloos) netwerk voor de distributie van inhoud.

De mediaserver zit als unit in een net kastje of rackmodule met aansluitingen aan de buitenkant. Je zet de content erop. Koppelt de mediaspeler bekabeld direct aan het flatscreen, de projector of aan het lokale/thuisnetwerk. Dat laatste kan via WiFi uiteraard ook draadloos. Zet de content op de harde schijf of SSD. Installeer de software voor het afspelen, desgewenst ook nabewerking, het maken van playout-lijstjes en koppeling met het IP-netwerk. Rest nog het met een app of remote bediening starten van de weergave.

NAS en playout

De Network Attached Storage (NAS) is in feite een externe digitale opslag die mede ook inzetbaar is voor het verspreiden van video en audio over het thuis of lokale netwerk. De bedoeling van een NAS is dat je overal in huis via het netwerk bij de daarop staande bestanden kan. Je kunt dit vergelijken met een persoonlijke Cloud thuis. Sluit de NAS via een netwerkkabel aan op de router, installeer de software en het streaming afspeelfeest kan beginnen. Desgewenst ook op afstand via een app op je smartphone of tablet.

De term playout slaat op het afspelen van AV-content. Net als de videorecorder en dvd-speler ook doen. Bij een mediaserver komen daar echter een aantal functies bij. Je kunt het afspelen voorprogrammeren. Men spreekt van scheduling, het aanmaken van een tijdtabel met daarin de af te spelen programma’s. De software varieert van simpel tot geautomatiseerd geavanceerd. Heel eenvoudig en voordelig is een playlist-programma zoals DPO-100 van Datavideo. Gratis voor toch wel een uitgebreide multiformat playout, multifunction scheduling en geoptimaliseerd voor de eigen hardware HDR-recorders. De meer geavanceerde playout-machines kunnen multiple distributiekanalen tegelijk bedienen, een eigen grafische opmaak meegeven, regioversies aanmaken en ook verschillende AV-formaten realtime in elkaar overzetten.

Basistaken van de mediaserver

Je gaat van een echte mediaserver spreken als deze qua mogelijkheden uitgaat boven de primaire taken van een playout-machine of een NAS. Ze kunnen in ieder geval ook actief opnemen (recording) in plaats van bestanden alleen opslaan. Dat opnemen kan bij de geavanceerdere modellen vanuit meerdere camera’s, inputs en live feeds (vanuit de zaal per smartphone e.d.) tegelijk en realtime. Tevens zijn er outputkanalen beschikbaar om de opgenomen inhoud zonder merkbare vertraging (0 delay) weer terug te geven voor weergave op beeldschermen of aan projectoren en web streaming.

In het kort vervult een mediaserver de basistaken ingest (= het inslikken/recording van content), opslag, zo nodig verder bewerken en weer afspelen (data teruggeven). De ingest bestrijkt zowel het insteken van fysieke contentmedia (geheugenkaarten, sticks, schijven en tapes) als input vanuit IP-netwerken of zaal (Wifi) en live feeds.

Bij live optredens is het een absolute must dat de ingest de aangeboden content direct kan inslikken. Het is een ramp als de geheugenkaart van de net binnenvallende spreker niet herkend wordt, de digitale input van de eventcamera’s niet snel genoeg verwerkt kan worden of dat feedback van mobiele devices niet aankomt. Een punt vormt het aantal beschikbare I/O-kanalen. Bij meerdere inputs en output voor replay of rewind heb je al gauw een tekort.

Het opslaan in hoogwaardige snel afspeelbare of met montagesoftware te bewerken (native) AV-formats spreekt voor zich. Realtime er in en weer uit zonder delay luidt het devies. Een aantal mediaservers voorziet tevens in het bewerken en converteren van de opgeslagen bestanden.

Van eenvoudig tot high-end

Mediaservers variëren van eenvoudig tot high-end. Daarbij gaat het zowel om de hardware van het serversysteem zelf en de aanvullende software als netwerkconfiguratie. Zoals gezegd is een simpele mediaserver niet meer dan een hardware-afspeler al of niet gecombineerd met een recorderfunctie. Er zit een harddisk (RAID), grote SSD-voorziening of ander opslagmedium in. De mediaserver krijgt zijn input via de aanwezige I/O-poorten of insteekmedia. Deze standaard-mediaserver valt echter behoorlijk uit te breiden. Insteekkaarten voor verschillende In/Outputs met bijpassende connectoren, hardware encoding en decoding eigen videokaarten met grafische processoren voor video en opmaak. Verwisselbare harddisks en RAID-configuraties zijn nodig bij grootschalige toepassingen. Een aparte vorm is een mediaserver-insteekkaart voor professionele projectoren.

Bij de geavanceerdere mediaservers ligt er tevens een belangrijke rol voor de software. Deze verzorgt de grafische opmaak, montage op de server zelf, de scheduling, de aanmaak van verschillende regioversies en het realtime omzetten van de verschillende formaten in het juiste afspeeltype. Bijvoorbeeld Wings van AV Stumpfl verzorgt complete presentaties vanaf de eigen mediaserver met het aansturen van meerdere projectoren, projection mapping, onderdompelend geluid plus tal van zaaleffecten.

Bij de netwerken kan de mediaserver opereren als een centrale aanleverende mediabron of in combinatie met andere servers met elk hun eigen input- en weergavedomein.

Webcasting

Een mediaserver is met de juiste encoder, interfacing en software geschikt te maken voor streaming video naar het internet. Laat jouw videoproducties (direct of live) zien op Facebook Live, bij YouTube, Google, Vimeo, Blog-kanaal, Ustream, Microsoft Azure e.a. social media. Kortom met een mediaserver zet je relatief eenvoudig een eigen geprogrammeerd videokanaal op internet. Draait grotendeels automatisch. Natuurlijk wel regelmatig de content verversen.

Als show- en eventmaster

De mediaservers zijn snel en voor de entertainmentindustrie het leidend gereedschap geworden voor het creëren, visualiseren en besturen van de meest complexe mediaprojecten in de wereld. Met een product kan je video, audio, speciale effecten, ver/belichting multidisplay management, 3D of UV-mapping en object building beheren.

De combinatie van een geavanceerde hardware mediaserver en bijbehorende designsoftware toont zich in deze een ware show- of eventmaster. De complete eventformule met verlichting, storytelling, het besturen van de lichten, geanimeerde graphics, video-playouts, LED-screens, laserprojectoren en projection mapping veelal in een of enkele servers. Zo valt de show met de mediaserver mee naar elders te nemen.

Bij tal van grote evenementen zoals songfestivals, theaterproducties, muziekuitvoeringen, E-sports en grootschalige broadcastshows speelt de mediaserver een centrale weergaverol. Dit samen met het team van designers en operators. Ook heeft de mediaserver de toekomst van geanimeerde en storytelling projection mapping in handen. In de meeste gevallen worden hiertoe kleinere (lokale) netwerken met een eigen operationroom opgebouwd. Vanuit de cloud is mogelijk doch stuit al gauw op problemen met de capaciteit, realtime uncompressed video afspelen en delay.

En voor thuis?

Het bouwen van een leuk video- en studionetwerk met een NAS kan iedereen. Eenvoudige instructies zijn zo op internet en YouTube te vinden. Eenvoudige player/recorders zijn met behulp van (gratis) software te transformeren tot een ware mediaserver. En in geval van ingebouwde IP-encoding en een streaming abonnement kan je de eigen films overal ter wereld op websites laten zien.

Meer informatie

Voor meer tips en adviezen over het (optimaal) aansluiten en instellen van je smarthome kun je terecht in onze tips en advies-sectie.

Reacties (1)