Op het gebied van de domotica concurreren veel aanbieders met verschillende communicatiestandaarden en systemen. In deze artikelreeks bieden we een overzicht van smart home-platformen voor iedereen die geïnteresseerd is in het ontwikkelen van een smart home. In deel 1 keken we naar EnOcean, ZigBee en Z-Wave, en in deel 2 hebben we Loxone, HomeMatic (eQ-3) en digitalSTROM besproken. In dit derde en laatste deel bespreken we KNX, Qivicon, Bluetooth Smart en Apple HomeKit.
Bekijk ook: Deel 1 (EnOcean, ZigBee en Z-Wave)
Bekijk ook: Deel 2 (Loxone, HomeMatic en digitalStrom)
Introductie smart home-platformen
De smart home-markt is geen eenvoudige markt door het immens grote aanbod van protocollen, standaarden en beperkingen. Je kunt het jezelf makkelijk maken door alles van één fabrikant te kopen en zodoende middels één app te bedienen, of te zoeken naar producten van verschillende fabrikanten die compatibel zijn met elkaar en dus samen kunnen werken. Zo werken Philips Hue en Nest bijvoorbeeld samen. Maar, dat is pas het begin en voor de beginnende consument ook een prima begin, mits je weet wat op een simpele manier met elkaar werkt. Wil je meer mogelijkheden, waaronder het echt programmeren van je smart home en het toevoegen van eigen toepassingen, modules of apparaten van tal van fabrikanten, dan kun je gaan kijken naar de wat serieuzere platformen in de markt. In dit artikel richten we ons dan ook op deze smart home-platformen waarbij je zelf aan het ontwikkelen kunt gaan.
Wil je meer weten over de protocollen en standaarden waar je als beginnende gebruiker rekening mee moet houden? Lees dan ons artikel over smart home-protocollen door.
KNX
De KNX-Association is een samenwerkingsverband van drie organisaties die bussystemen (EIB, EHS en BatiBUS) voor gebouwautomatisering ontwikkelen. KNX is wereldwijd de enige open standaard voor de huis- en gebouwsysteemtechniek. De KNX-organisatie biedt geen producten aan, maar definieert de standaard voor apparaten; het palet reikt van de besturing van verlichting en van rolluiken tot en met beveiligingssystemen, verwarming, ventilatie, koeling, bewaking, alarmsystemen, waterregeling, energiemanagement en energiemeters, evenals huishoudelijke apparaten, audio/video en meer.
De ledenlijst van KNX omvat wereldwijd meer dan 370 bedrijven die KNX-compatibele apparaten en software ontwikkelen en verkopen. KNX is niet gebonden aan een bepaald communicatiemedium, maar kan werken met communicatie via een getwiste tweedraadsverbinding, draadloze systemen, het lichtnet of IP/Ethernet. De apparaten op de bus zijn sensoren of actuatoren voor het besturen van de systemen. De functies worden door een uniform systeem bestuurd, gecontroleerd en bewaakt met alarmen, zonder dat additionele besturingscentrales nodig zijn, zoals bij andere domoticasystemen vaak het geval is.
Configuratie
De KNX-standaard kent twee verschillende configuratiemodi. De systeem-modus (S-modus) is bedoeld voor ervaren KNX-installateurs om ingewikkelde functies te realiseren. Een S-mode-installatie kan met het programma ETS-Professional worden geconfigureerd op basis van de relevante productgegevens. ETS wordt ook gebruikt om producten aan te sluiten en ze te configureren.
De Easy Modus (E-modus) is bedoeld voor installateurs met alleen een KNX-basisopleiding. E-mode-apparaten hebben beperkte functionaliteit en zijn al voorgeprogrammeerd met een standaardinstelling voor de parameters. Met een eenvoudig configuratietool kan elk apparaat gedeeltelijk worden aangepast (alleen de voornaamste parameterinstellingen en koppelingen).
Protocol/beveiliging
Bij KNX zijn meerdere communicatiemedia mogelijk. De twisted-pair-buslijn (bitsnelheid 9600 bits/s) is overgenomen van de EIB, net als de lichtnetcommunicatie (PL110 FSK, PL110 OFDM) die een bitsnelheid van 1200 bits/s haalt. KNX-apparaten die draadloze communicatie via SRD (868 MHz, max. 25 mW) ondersteunen, bereiken een maximale snelheid van 16384 kbit/s. KNX-RF-apparaten kunnen worden ontwikkeld met gangbare chips; de dataoverdracht kan uni- of in bidirectioneel verlopen. KNX RF heeft een laag energieverbruik en is geschikt voor kleine en middelgrote installaties, een repeater is maar zelden nodig. KNX datagrammen kunnen ook worden ingebed in IP-datagrammen (Ethernet of WLAN) en dan via het lokale netwerk of via het internet worden uitgewisseld.
Voor- en nadelen
Een bijna niet te overzien groot aanbod van apparaten, sensoren en actuatoren van veel fabrikanten, meerdere transmissiemedia voor nieuwe installaties en bestaande installaties mogelijk. Planning, inrichting en nieuwe ontwikkelingen zijn vanwege de kostbare software alleen voor commerciële bedrijven mogelijk.
Meer informatie voor ontwikkelaars: website.
Qivicon
Qivicon is een samenwerkingsverband van bedrijven onder leiding van Deutsche Telekom. De bedrijven die lid zijn van Qivicon komen uit verschillende gebieden zoals energieleveranciers, fabrikanten van huishoudelijke apparaten, beveiligingstechniek en telecommunicatie.
Centrale
De centrale van het Qivicon-huisnetwerk is de HomeBase, die draadloos een beveiligde verbinding met alle randapparaten en met een PC, tablet of smartphone onderhoudt. Op dit moment is het HomeMatic-protocol vast geïmplementeerd, voor een draadloze verbinding met componenten die met andere protocollen zoals ZigBee werken zijn speciale USB-adapters nodig. In de nieuwe versie van HomeBase, die nog dit jaar zal verschijnen, zullen ook ZigBee en DECT vast geïntegreerd zijn.
Aan de andere kant is de HomeBase via het LAN verbonden met de router van het huis, zodat de apparaten ook op afstand te bedienen zijn via een internetverbinding. Het basisstation kunnen we (na registratie) configureren met een internet-browser of via het netwerk.
Apparaten
Er zijn massa’s SmartHome-compatibele apparaten in de toepassingsgebieden testers/afstandsbedieningen, melders/sensoren, adapters, op- en inbouwapparaten voor het schakelen, dimmen en data-acquisitie, thermostaten/verwarmingsregeling, alles van de fabrikanten Bitron en eQ-3, maar ook camera’s (D-link), huishoudelijke apparaten (Miele) en verlichtingsartikelen (Osram/Philips). Een overzicht is te vinden op de consumenten-website van Qivicon.
Een bijzonderheid zijn de pakketaanbiedingen van sommige fabrikanten, energieleveranciers en telecomproviders, die basisfuncties voor verschillende SmartHome-concepten (veiligheid, energie, verwarming) omvatten.
Apps
Er zijn apparaat- of fabrikantspecifieke maar ook algemeen toepasbare apps voor iOS en Android. Met de SmartHome-apps van Telekom, eww en ENTEGA kunnen we alle in de compatibiliteitslijst opgevoerde apparaten aansturen.
Protocol/beveiliging
De HomeBase-basiseenheid communiceert met de randapparaten in het HomeMatic-systeem via een door eQ-3 ontwikkeld draadloos protocol met de naam BidCoS. De draadloze verbinding is bidirectioneel en vereist een bevestiging van alle commando’s door het randapparaat en geldt daarom als zeer veilig. De draadloze verbinding is dankzij de toegepaste 868MHz-module goedkoop.
Meer informatie voor consumenten: website. Meer informatie voor ontwikkelaars: website.
Bluetooth Smart
Bluetooth is bekend vanwege point-to-point-communicatie tussen computers en randapparaten, bijvoorbeeld tussen tablets en koptelefoons, de pc’s en draadloze toetsenborden of smartphones en autoradio’s. De nieuwe standaard Bluetooth Low Energy (BLE, ook bekend als Bluetooth Smart) zorgt voor een zeer geringe energiebehoefte bij batterijgevoede randapparaten, die vele jaren kunnen werken zonder dat de batterij vervangen hoeft te worden. Daarom is deze standaard voor draadloze communicatie heel geschikt voor een domoticanetwerk.
Centrale
Besturing en programmering met smartphone of tablet (Smart Home Tablet van Archos) met Bluetooth-BLE-chip. Een hub met (W)LAN-brug is daarbij niet nodig, die is alleen nodig voor koppeling met het internet. Hoewel het technisch gezien geen probleem is (de hardware is beschikbaar), heeft Bluetooth pas enkele weken geleden een gateway-specificatie gepresenteerd.
Apparaten
Er zijn maar weinig apparaten van weinig leveranciers (Archos, Elgato, Euronic, Megaman, Schage, Seed Labs) op de markt, bijvoorbeeld radiatorthermostaten, bewegingsmelders, camera’s, intelligente netschakelaars, sensoren voor binnen- en buitenlucht, deur/vensterbewaking en slimme ledlampen. Veel nieuwe ontwikkelingen (ook voor de compatibele HomeKit van Apple) zijn aangekondigd, maar zijn nog niet op de markt.
Apps
De meeste aanbieders van randapparaten stellen apps voor iOS en Android beschikbaar, Elgato is alleen beschikbaar voor iOS. Helaas is er nog geen ‘One size fits all’-app.
Protocol/beveiliging
Bluetooth BLE zendt, net als ‘normale’ Bluetooth, in de 2,4GHz-band met 128-bits AES-versleuteling.
Voor- en nadelen
Goedkoop en gemakkelijk uit te breiden systeem, dat open staat voor eigen ontwikkelingen. Wereldwijd toegelaten en bekende standaard voor draadloze communicatie. De reikwijdte is voor een uitgebreid ster-huisnetwerk te gering, maar de invoering van een standaard voor maasnetwerken belooft verbetering. Tot nu toe zijn er weinig randapparaten en geen gateways voor het internet beschikbaar. Bluetooth Smart Home staat nog in de kinderschoenen, door de deelname van Apple kan dat echter snel veranderen.
Meer informatie voor consumenten en ontwikkelaars: website.
Apple HomeKit
Ook Apple is (laat) in de huisautomatisering gedoken. Apple gebruikt de Bluetooth-LE-standaard en WLAN voor de communicatie. Een opvallend detail, uniek onder de aanbieders van domotica, is de spraakbesturing van het systeem met Siri.
Chips
Alle door Apple gecertificeerde chips van Texas Instruments, Marvell en Broadcom.
Centrale
HomeKit is een interface voor het besturen van compatibele apparaten via iOS-Apps. Voor de besturing is een iPhone/iPad/iPod nodig. De fabrikanten van de apparaten bieden apps voor de besturing aan, maar alle gecertificeerde HomeKit-apparaten kunnen met de HomeKit-app met Siri-integratie van Apple in een netwerk worden gekoppeld. Afhankelijk van de gebruikte app kunnen we functiegroepen definiëren, die dan met een (Siri-)commando bestuurd kunnen worden. Bediening via internet is mogelijk met de Apple TV (vanaf de derde generatie) met de mogelijkheid van een internetaansluiting als centrale.
Apparaten
Apple biedt zelf geen speciaal voor HomeKit ontwikkelde producten aan. Tot voor kort was van het aanbod aan HomeKit-compatibele apparaten bijna geheel beperkt tot de Amerikaanse markt, maar sinds enkele maanden groeit het aanbod ook voor Europese klanten, en wel heel snel. In de Apple-shop worden op dit moment apparaten van Philips (Hue), een multi-ruimteklimaatsensor, een weersensor van de Duitse fabrikant Elgato en een ruimtethermostaat van Netatmo aangeboden. Van Elgato zijn ook andere producten (deur/raamcontacten, intelligent stopcontact, radiatorkraan) verkrijgbaar.
Apps
Voor HomeKit-compatibele apparaten moet de overeenkomstige app Woning uit de App Store op het iOS-apparaat worden geladen en gekoppeld worden met een installatiecode. Vanaf iOS 10 zal de app in het OS worden geïntegreerd. Dan kan het apparaat handmatig of via Siri-spraakbesturing worden bediend. Als we beschikken over internettoegang (via een Apple TV), kunnen we de apparatenlijst opslaan in de iCloud, die dan automatisch alle i-apparaten met toegangsrechten synchroniseert.
Protocol/beveiliging
WLAN en Bluetooth Low Energy (2,4 GHz) met Apple HomeKit Accessory Protocol onder iOS af 8.1.
Voor- en nadelen
Alleen voor iOS, tot nu toe weinig apparaten beschikbaar, als schakelcentrale is een Apple TV nodig. De beperkte reikwijdte van BLE is ook hier een probleem. Een oplossing kan een maasnetwerk zijn, dat waarschijnlijk pas bij de invoering van de nieuwe Apple TV zal worden gerealiseerd.
Meer informatie voor consumenten: website. Meer informatie voor ontwikkelaars: website.
Lees ook deel 1 en 2
Lees ook Deel 1 (EnOcean, ZigBee en Z-Wave) en Deel 2 (Loxone, HomeMatic en digitalStrom) uit ons overzicht van smart home-platformen.
Dit artikel werd eerder gepubliceerd in de september-uitgave van Elektor Magazine.
Reacties (1)