Review: Microsoft Xbox One X – de krachtigste console van dit moment

Vorig jaar kondigde Microsoft twee nieuwe versies van de bestaande Xbox One-spelcomputer aan: de Xbox One S en de Xbox One X. Beide spelcomputers zijn niet alleen een stuk compacter (tot wel veertig procent), maar hebben ook meer in hun mars in vergelijking met de eerste Xbox One. Voor alle verschillen tussen de drie versies kun je terecht in ons artikel over de verschillende spelcomputers. In dit artikel concentreren we ons op de Xbox One X, die door Microsoft in de markt wordt gezet als de ‘meest krachtige spelcomputer ooit gemaakt’.

Xbox One X – design

Toen Microsoft de originele Xbox One-spelcomputer onthulde, ontving het bedrijf ontzettend veel kritiek. Niet alleen over het idee dat dit een altijd-online-apparaat zonder disc-lade zou worden (games konden alleen digitaal worden aangeschaft), maar ook omdat de Kinect-camera er standaard bij gekocht moest worden (die zat immers in dezelfde doos) en vanwege het omvangrijke formaat. De Xbox One zelf nam niet alleen heel veel ruimte in beslag in menig tv-kast of op een bureau, er zat ook nog eens een groot stekkerblok bij.

Bovendien was het ook zo dat het knopje waarmee je de controller draadloos kunt koppelen met de console aan de linkerkant zat, die slecht bereikbaar is vanaf het moment dat je de Xbox One in een kast hebt geïnstalleerd. Met de lancering van de Xbox One S, vorig jaar, heeft Microsoft al een hoop goed gemaakt. De knoppen zijn beter bereikbaar, het design is er flink op vooruitgegaan en het formaat ook. En met de release van de Xbox One X zet Microsoft die trend door, door de console wederom wat dunner, maar ook iets dieper te maken.

Het resultaat is een zeer fraaie en slanke console, die er altijd elegant uitziet: of je hem nu horizontaal of verticaal plaatst. De knoppen zijn dit keer ook beter bereikbaar en zitten nu allemaal aan de voorkant. Ook kun je ze beter zien. De knop voor het koppelen van draadloze controllers zit nu vlak onder het Xbox-logo, terwijl de knop voor het uitspuwen van een disc dit keer aan de linker kant zit. Het apparaat is afgewerkt met een mooie, matzwarte kleur. Mocht je de Project Scorpio Edition hebben, dan loopt die kleur over in een grijstint.

Het is echt een vooruitgang in vergelijking met de eerste Xbox One. Dat apparaat had meer weg van een ouderwetse videorecorder dan een gameconsole en werd daar dan ook constant om bespot. Maar ook wanneer je de One X naast de PlayStation 4 Pro legt dan snap je niet hoe de designers van Sony zo’n gedrocht hebben kunnen realiseren. Persoonlijk game ik al maanden met plezier op m’n PS4 Pro, maar ik heb hem veilig in een kastje opgeborgen. Die drie lagen en dat schuine principe zijn vooral anders, maar stralen niet echt iets moois uit.

Xbox One X – de hardware

Gelukkig koop je een console niet om z’n looks, maar het is wel mooi meegenomen als die premium of high-end uitstraalt. Je besteedt er immers veel geld aan. Met een prijs van 499 euro is de Xbox One X ook dit keer – in de nieuwe strijd om de high-end consolegamer – niet de goedkoopste optie. Toen zowel de Xbox One als de PlayStation 4 op de markt kwamen, was de PS4 honderd euro goedkoper dan de Xbox One en dat kwam Microsoft duur te staan — tot het punt waarop Sony niet eens meer begreep waarom de PS4 zo goed verkocht.

Voor die hogere prijs krijg je dit keer bij Microsoft geen hardware door je strot geduwd waar je toch niets mee zou doen (heel veel gamers namen de Kinect-camera destijds voor lief). Dit keer krijg je er alleen hardware voor die de ervaring omhoog moet tillen. De One X beschikt over acht processorkernen die zijn geklokt op 2,3 GHz en in vergelijking met de eerste Xbox One moet dat een prestatieverbetering van dertig procent opleveren (twintig procent in vergelijking met de Xbox One S). Dat is dus nog een verschil met vier jaar geleden.

De gpu is 4,6 keer krachtiger dan die in de Xbox One. De Xbox One X is in staat om zes teraflops uit te zenden. Een hoger aantal teraflops betekent dat een computer of console snel betere en mooiere beelden kan weergeven. Als het iets technischer wordt, dan staat het gelijk aan de rekenkracht van het apparaat. Hoe hoger de rekenkracht, hoe meer polygonen (waar een game uit bestaat) een computer per seconde kan weergeven. Zes teraflops betekent in dit geval dat er zes biljoen polygonen per seconde kunnen worden weergeven.

Daarnaast beschikt de krachtigste console van dit moment over maar liefst 12 GB aan werkgeheugen. In vergelijking met de Xbox One en Xbox One S is dat 4 GB meer. Dat werkgeheugen is ook nog eens van het kaliber ddr5, en dat betekent dat het in dit geval een sneller type geheugen is dan in de oudere modellen die over ddr3 beschikken. Voor alle consoles is het zo dat 3 GB is weggelegd voor het beheren van het besturingssysteem, waardoor games op de Xbox One X dus toegang hebben tot maar liefst 9 GB aan werkgeheugen.

En hoe meer werkgeheugen er is, hoe meer assets (onderdelen van videogames) ingeladen kunnen worden. Daardoor is het bijvoorbeeld mogelijk om content in 4k te genereren. Qua input en output is de Xbox One X te vergelijken met Xbox One S: er zijn evenveel poorten aanwezig en dit betekent ook dat je het zonder dedicated Kinect-poort moet doen. Heel simpel gezegd houdt het in dat wanneer je kiest voor een Xbox One X, van welke console je ook komt, je een toename kunt waarnemen in graphics en prestaties.

Xbox One X – in gebruik

En die toename merk je meteen vanaf het eerste moment. Wanneer je de console hebt opgestart en ingesteld, kun je razendsnel het menu verkennen. Microsoft heeft er in de afgelopen maanden voor gezorgd dat het systeem veel sneller en vloeiender beweegt en met meer rekenkracht onder de motorkap neemt de snelheid van de software ook toe. Sommige dingen zijn echter niet in snelheid toegenomen, zoals het laden van het dashboard. Dat komt doordat veel content wordt gedownload en geüpdatet via het internet.

Er zijn ook games die sneller worden geladen. Maar dat hangt af van een aantal dingen: zo kunnen ontwikkelaars updates uitbrengen die games verbeteren (Xbox One X enhanced), maar wanneer dit niet gebeurt is dat geen ramp. Aangezien de Xbox One X meer werkgeheugen en een snellere en krachtigere processor heeft, worden games gewoonweg over het algemeen sneller geladen. Verderop in deze recensie gaan we wat dieper in op de mogelijkheden voor de videogames; maar enhancement of niet, je gaat er sowieso op vooruit.

De controller die wordt meegeleverd is ook ietwat verbeterd. Het gaat echter om kleine aanpassingen, aanpassingen die je aanvankelijk (mogelijk) niet eens zult merken. Zo is er in de nieuwe controller ondersteuning voor bluetooth, bijvoorbeeld. Zo kun je hem ook op een pc gebruiken (handig voor de Xbox Play Anywhere-titels). Ook is het zo dat nieuwe controllers standaard een koptelefoonaansluiting hebben en een stuk lichter zijn dan hun voorgangers. Welke controller je ook gebruikt op welke console: alles blijft gewoon met elkaar werken.

Nog een puntje met betrekking tot controllers: Microsoft levert nog altijd niet standaard een usb-kabel mee waarmee je de controller kunt koppelen aan je console. Sony doet dat wel, waardoor je de controllers bedraad kunt gebruiken en opladen. In de Xbox-controller zit niet standaard een accu, waardoor de kabel waarschijnlijk niet meegeleverd wordt. Totdat je een set met usb-kabel en accu koopt ben je afhankelijk van (oplaadbare) batterijen en dat is toch iets minder relaxed. Ook wordt er geen headset meegeleverd.

Verder is het heel opvallend wanneer de Xbox One X wisselt naar beelden in high dynamic range. Wanneer je een game opstart die deze beeldtechnologie ondersteunt, dan zal er voor een moment alleen zwart beeld zijn, waarna duidelijk is dat de console in hdr-modus overgaat. Datzelfde geldt voor wanneer je een gemaakt screenshot in hdr wil bekijken. Je kunt zo’n afbeelding openen en hdr handmatig selecteren. Ook hier wordt het beeld dan zwart, maar daarna zie je het verschil enorm. Hieronder gaan we iets meer in op die verschillen.

Xbox One X – 4k-media

Je kunt op drie verschillende manieren media in 4k-kwaliteit bekijken. Dat kan bijvoorbeeld middels een UHD-disc in de vorm van een film of serie. Dat is iets dat de PlayStation 4 Pro niet kan, omdat die spelcomputer – hoe mooi en krachtig ook – niet beschikt over een UHD-speler en de Xbox One X wel. De One X zou dus ook kunnen fungeren als de UHD Blu-ray-speler in huis. Verder kun je 4k-content via videostreamingdiensten bekijken, zoals Netflix, YouTube of Amazon Prime Video, en natuurlijk via een harde schijf of usb-stick.

Microsoft zet de nieuwe Xbox dus in als een multimedia apparaat. Daarmee heeft het bedrijf een streepje voor in de concurrentiestrijd met Sony, die vooral inzet op streaming van content. En daar waar Sony ook voornamelijk afhankelijk is van content van derde partijen, is Microsoft dat nu ook. Het Amerikaanse bedrijf heeft namelijk zelf geen videostreamingdienst waar 4k-content bekeken kan worden. Je moet het dus doen met de beschikbare content via de eerdergenoemde kanalen — maar de UHD Blu-ray-speler is een welkome toevoeging.

We gaan ervan uit dat wanneer je een Xbox One X in huis haalt, je ook een televisie met ondersteuning voor 4k en hdr hebt staan. Is dat het geval, check dan sowieso even of je de console goed hebt ingesteld en hebt aangesloten op de juiste hdmi-aansluiting. Kom je er niet helemaal uit, check dan ons eerder geschreven artikel met tips en andere handige dingen. De beelden zien er in elk geval weergaloos uit en zijn ontzettend gaaf, soepel en dynamisch te noemen. En dankzij de ondersteuning voor hdr, ook nog eens ontzettend kleurrijk.

Xbox One X – de games

Of je nu een 4k-tv hebt of niet, je games gaan er sowieso op vooruit. De Xbox One X maakt voor niet-4k-tv’s gebruik van supersampeling en kan oudere games daardoor veel vloeiender presenteren. Hier hoeven ontwikkelaars niet eens een update voor uit te brengen. In de praktijk merk je namelijk dat games vaak sneller laden dan voorheen en wellicht een stabielere framerate hebben (mits de engine van de game, de basis, dat toelaat). Maar je haalt pas het onderste uit de kan als je ook echt een goede 4k-televisie boven de Xbox hebt staan.

Er zijn inmiddels al heel wat titels (zo’n honderdveertig op moment van schrijven) die op één of andere manier gebruikmaken van de kracht van de Xbox One X. Sommige games draaien in zestig frames per seconde, er is hdr-ondersteuning of de resolutie is verhoogd — terwijl een handjevol spellen al het bovenstaande presenteren, zoals Forza Motorsport 7. Vooral Forza Motorsport 7 laat zien wat de nieuwe Xbox in huis heeft. Racegames hebben er nog nooit zo mooi uitgezien op een spelcomputer. Ooit.

Maar net als bij de PlayStation 4 Pro geldt dus ook hier dat ontwikkelaars er wel tijd en moeite in moeten stoppen om je aankoop te rechtvaardigen. Als alleen Microsoft kekke spelletjes uitbrengt met allerlei verbeteringen, dan komt het vertrouwen je duur te staan: het duurt namelijk nog wel twee of drie jaar voordat Microsoft een exclusieve titel op de markt brengt. Je bent dus afhankelijk van derde partijen, zoals bijvoorbeeld Ubisoft. Die uitgever heeft Assassin’s Creed Origins ook van Enhanced-updates voorzien.

We hebben het spel een tijdje op de oude Xbox One gespeeld en meteen opgestart nadat de One X binnenkwam. En man, man, man, wat een verschil. Er is ontzettend veel detail aanwezig wat bijna wegvalt in de grafische prestaties van de originele Xbox One. Ook lopen de beelden veel soepeler dankzij een veel hogere framerate en valt op dat de kleuren ontzettend diep en gemêleerd zijn, dankzij de ondersteuning voor high dynamic range. En de laadtijden zijn er ook op vooruitgegaan: die zijn namelijk een fractie korter dan voorheen.

En zo kunnen we nog een aantal titels opnoemen. De animaties in Cuphead waren al ongeëvenaard, maar nu lopen ze helemaal soepel over het beeldscherm. Gears of War 4 heeft veel meer ambiance door de hogere resolutie en de ondersteuning voor 4k. Ook Shadow of War en Rise of the Tomb Raider hebben hun eigen updates gekregen. Het is te veel om op te noemen op dit moment en dat is al een groot verschil in vergelijking met de titels die tijdens de release van de PS4 Pro echt gebruik maakte van de hardware. Check hier de complete lijst.

Xbox One X – conclusie

Of je nu puur kijkt naar de hardware of naar de games, het klopt wat Microsoft zegt: de Xbox One X is de krachtigste console van dit moment. Het apparaat heeft ontzettend veel in z’n mars. We hebben het in dit artikel puur over de kwaliteiten van de Xbox One X gehad en zijn voor het gemak even voorbij de andere mogelijkheden gegaan. Je kunt natuurlijk ook nog Xbox 360- en Xbox-spellen spelen op je Xbox One X, net zoals dat kan op de normale Xbox One. Het is een spelcomputer geworden die weinig dingen nog schuwt.

Of je nu games in 4k of hdr (of allebei) wil spelen of toegang wil tot een hogere of stabielere framerate (of allebei), dan kun je het beste voor een Xbox One X gaan op dit moment. Je kunt er niet alleen de meest moderne games op spelen, ook krijg je toegang tot een groot scala aan games van weleer en je kunt de spelcomputer inzetten als onderdeel van je homecinemasysteem, dankzij de UHD Blu-ray-speler. Games hebben er niet eerder zo mooi uitgezien: multiplatformgames (die ook op PS4 beschikbaar zijn) ogen ontzettend betoverend.

Dat gezegd hebbende ben je nog steeds aan de goden overgeleverd als het om content gaat, maar dat is een probleem voor elke (nieuwe) console. Net zoals bij de PS4 Pro moeten ontwikkelaars wel de moeite nemen games te maken die allerlei extra dingen ondersteunen. Maar in tegenstelling tot Sony heeft Microsoft wel een aantrekkelijke lijst met games die op één of andere manier ondersteuning aanbieden voor de Xbox One X. Je hebt nu al ruim de keuze uit spellen die zijn verschenen voor de Xbox One, maar ook enkele voor de Xbox 360.

Op papier is de Xbox One X dan ook op alle vlakken beter dan de PlayStation 4 Pro, op één ding na. De console wordt geteisterd door hetzelfde probleem als de reguliere Xbox One: Microsoft brengt tegenwoordig maar weinig exclusieve titels uit. Forza kennen we nu wel, we willen graag meer redenen (games) voorbij zien komen om zo’n Xbox in huis te halen. Maar als het goed is wordt daar nu hard aan gewerkt. Tot die tijd heb je genoeg games waar je je aan kunt wagen, die nu al de aankoop van deze krachtige spelcomputer rechtvaardigen.