Review: Samsung QE75Q900R 8K Ultra HD QLED tv

Samsung QE75Q900R – specificaties

• Wat: Ultra HD 8K (7.680 x 4.320) Full Array LED-LCD-tv met lokale dimming (30×16 segmenten)
• Schermformaat: 75 inch (191 cm), vlak
• Aansluitingen: One connect box: 4x HDMI (1xARC, 4x v2.0a), 1x optisch digitaal uit, 3x USB, 1x digitaal optisch audio uit, 3x antenne, netwerkaansluiting
• Extra’s: HDR10, HDR10+, HLG, WiFi (802.11ac) ingebouwd, Tizen Smart Hub, USB/DLNA-mediaspeler, dual DVB-T/C/S2, 1x CI+-slot, Smart Controller, stemcontrole, One Connect Box, Invisible Connection, Ambient Mode
• Afmetingen: 1.677 x 1025 x 338 mm (incl. voet)
• Gewicht: 41,8 kg (incl. voet)
• Verbruik: 377 / 0,5 watt (Energielabel B)
• Adviesprijs: 6.999 euro

Een compleet overzicht van alle modellen die Samsung in 2018 op de markt bracht, vind je in de 2018 Samsung  lcd led tv line-up. Hier vind je ook de complete specificaties per model.

Samsung QE75Q900R – design

Laten we maar meteen opmerken dat 75 inch een erg grote beeldmaat is. Die 191 cm schermdiagonaal geeft een heel andere tv ervaring. En ook bij het opstellen mag je deze maat niet onderschatten. Het toestel is ongeveer 1,7 m breed en weegt bijna 42 kg. Samsung wou ons eerst de 85 inch uitlenen, maar die zou met zijn 54 kg(!) boven de veilige belasting van ons meubel komen, en was bovendien ook te breed (191 cm) om nog op ons meubel te passen.

Haal je deze 75 inch in huis, dan kies je ook niet voor het slankst mogelijke scherm. De full array achtergrondverlichting leidt tot een profiel van 35mm. Dat is fors, maar gezien de enorme maat van het toestel valt dat nauwelijks op.

Het scherm staat op twee slanke voeten, en de afwerking is prima. Een donker metaalkleuring kader grijpt rond het scherm en de rug is perfect vlak, en uitgevoerd in zwart plastiek met een horizontale streep structuur. We merken tijdens de testen dat het scherm over ingebouwde koeling beschikt, je hoort een bijzonder zacht, maar niet storend ventilatorgeluid.

Geen aansluitingen te bespeuren op de achterkant, enkel de aansluiting voor de ‘Invisible Connection’ kabel, en fijne gleuven om de kabel weg te leiden naar een van beide voeten, die overigens ook allebei voorzien zijn van een gleuf om de kabel weg te leiden. Wees voorzichtig bij het installeren van de kabel. Sommige bochten in de kabelgleuf zijn ruim (zoals de ongebruikte bocht op de foto), andere zijn vrij scherp (zoals de gebruikte bocht op de foto). Bij die scherpe hoor je de kabel dieper weg te duwen in de gleuf zodat je hem niet te scherp buigt, maar dat is bijzonder moeilijk, en lijkt eerder een recept om de kabel juist wel te beschadigen. Samsung had er beter aan gedaan alle bochten ruim genoeg te maken.

Aansluitingen

Net zoals bij de andere QLED modellen zitten alle aansluitingen op de One Connect box. Het  model bij deze 75 inch is nog groter dan de reeds forse versie die we bij de 65Q9FN aantroffen. Vermoedelijk vereist het toestel een zwaardere voeding, en dat kost ruimte. De One Connect box wordt ook redelijk warm, al leek dat tijdens onze testen nooit zo ver te gaan dat we zouden afraden om de box in een kast te plaatsen. Toch voorzie je best een minimum aan verluchting als je hem wegstopt.

HDMI 2.1 helaas, die hardware is nog niet beschikbaar, maar dus HDMI 2.0b.  Dat betekent dat je voorlopig geen 8K content kunt aanleveren langs deze weg. De aansluitingen maken wel al gebruik van VRR (handig voor gamers). Samsung zou mogelijk een nieuwe One Connect box ter beschikking stellen (met HDMI 2.1) maar de modaliteiten ervan (prijs, beschikbaarheid…) zijn nog niet bekend. Verder bevat hij een digitaal optische uitgang, drie USB-aansluitingen aan de zijkant, drie antenne-aansluitingen, en de bedrade netwerk aansluiting en de stroomvoorziening. Er is geen hoofdtelefoonaansluiting, maar de televisie beschikt wel over Bluetooth.

De One Connect box verbindt je met de televisie met behulp van de ‘Invisible Connection’ die we al kennen van de andere QLED-tv’s. Deze kabel is ongeveer 3,4 mm dik, en is gedeeltelijk transparant. Hij levert alle beeld, geluid, data én stroom voor de televisie, dus het is de enige kabel die naar je toestel loopt. Wie hem netjes wegleidt (denk er aan, niet te scherp plooien in de bochten) kan inderdaad een zo goed als onzichtbare verbinding realiseren. De kabel is bovendien vijf meter lang, den dat geeft je heel wat mogelijkheden als je de tv een nieuwe plaats wilt geven (er is een 15 m lange kabel in optie).

Samsung QE75Q900R – gebruiksgemak

Installeren doe je ofwel op de klassieke wijze op de televisie, of je maakt gebruik van de SmartThings app op je smartphone. Zodra de televisie gedetecteerd wordt, leidt de app je stap voor stap door de vereiste stappen. De app doet later ook dienst als afstandsbediening, mocht je dat wensen.

De Samsung menu’s en Smart Hub werken bijzonder vlot. Je hoeft werkelijk nooit op de menu’s te wachten. Samsung heeft zo goed als alle instellingen voor beeld en geluid in de ‘expertinstellingen’ gestopt. Dat is handig voor de doorsnee consument die aan al die zaken weinig boodschap heeft. Vergeet ook niet dat sommige beeld-gerelateerde instellingen (zoals de eco-instellingen, game mode en HDMI instellingen), apart staan in het ‘Algemeen’ menu.

Afstandsbediening

De Smart controller is identiek aan het model dat bij de Q9FN geleverd wordt. Hij is slank, compact, helemaal uitgevoerd in licht metaal, en met een minimum aan toetsen. Hij voelt luxueus aan in de hand, en is bijzonder gemakkelijk te bedienen. Dankzij een fijn reliëf voel je duidelijk welke toets er onder je duim zit. Maak je geen zorgen over het kleine aantal toetsen, de synergie tussen de Smart Hub en Smart Controller is uitstekend en je bedient alles erg vlot.

Net als de voorgaande jaren kan je de Smart Controller gebruiken als universele remote voor je randapparaten. Open de Smart Hub, ga naar Bronnen (voorlaatste icoon links) en scroll in de mogelijkheden helemaal naar rechts, naar ‘Instellen universele Afstandsbediening’. Je doorloopt een erg eenvoudige installatieprocedure per aangesloten apparaat en klaar. Onze settopbox voor digitale tv (Telenet digicorder) en Blu-ray-speler konden we bedienen met de Smart Controller. Zorg er voor dat de One Connect Box niet afgedekt op verstopt opgesteld staat ten opzichte van de te bedienen toestellen. Hij stuurt immers IR-signalen uit voor de bediening.

Samsung QE75Q900R – features

Smart tv-platform

Samsung is met zijn Q900R-reeks niet de eerste die een 8K toestel lanceert (die eer was voor Sharp), maar het is wel de eerste echte volwaardige 8K televisie (de Sharp was eerder een 8K monitor). In de Smart Hub vind je alles terug wat je nodig hebt. Alle functies, bronnen en instellingen zijn makkelijk terug te vinden in de balk onderaan. Je kunt de volgorde van iconen aanpassen zodat je favoriete zaken vooraan staan.

Daarboven verschijnt een grotere balk die opties toont afhankelijk van je selectie onderaan. In Netflix krijg je bijvoorbeeld een aantal suggesties, kies je onderaan de bronnen dan zie je alle mogelijke bronnen.

Smart functies

De Q900R is uitgerust met een dubbele tuner voor alle digitale tv mogelijkheden (ether, kabel, en satelliet) maar geen dubbele CI+-slot. Je kunt opnemen naar USB harde schijf en tegelijk kijken naar een ander kanaal maar enkel als een van beide kanalen niet versleuteld is. De tunerszijn helaas niet geschikt zijn voor eventueel toekomstige 8K uitzendingen.

De mediaspeler van Samsung is altijd een bijna universele speler geweest. Dit jaar merken we echter dat ondersteuning voor Divx én voor Xvid videoformaten verdwenen zijn. Nu zijn die formaten al lang pensioengerechtigd, dus heel erg vinden we dat niet. Wat we wel jammer vinden is dat de speler niet langer DTS-soundtracks afspeelt. Verder zijn Full HD, Ultra HD en HDR, gecodeerd in H.264, HEVC of VP9 geen probleem, net als ondertitels. Samsung leverde een paar 8K samples mee op USB-stick, dus langs die weg kan je 8K content spelen. Al zijn er ongetwijfeld beperkingen (zo konden we de NASA clip (8192 x 4320) en gedownloade 8K-video van Youtube (in VP9 Codec)) niet spelen. De audiospeler leest ook FLAC en ALAC.

De Smart remote is voorzien van een microfoon, en daarmee kan je een heleboel commando’s geven of zoekopdrachten inspreken. Voorlopig is er helaas nog geen ondersteuning voor Nederlands.

Ambient Mode

Heb je een hekel aan dat grote zwarte vlak in de woonkamer, zeker bij deze enorme schermformaten? Dankzij Ambient mode kan de televisie zich enigszins integreren in je woonkamer.

Ambient mode kan je instellen om decoratieve patronen te tonen, informatie zoals tijd en weersinfo, of als groot fotokader. Het beeld wordt bewust dim gehouden om niet te op te vallen, en om de indruk te wekken van een kunstkader.

Samsung QE75Q900R – Beeldkwaliteit

De Q900R sluit op vlak van beeldtechniek nauw aan bij de Q9FN. Het QLED scherm gebruikt quantum dot technologie voor een rijk kleurbereik, en het VA-paneel wordt verlicht door een Full Array achtergrondverlichting die samengesteld is uit 30 x 16 segmenten, identiek als bij de QE65Q9FN.

Belangrijkste instellingen

In ons artikel over het professioneel kalibreren van een tv lees je alles over de mogelijkheden om met een professional tot de beste beeldinstellingen te komen. Wil je zelf aan de slag gaan, neem dan onze home cinema informatiegids door. Hier vind je een uitleg over de belangrijkste beeldinstellingen en tips voor het instellen van je tv. Met de basisinstellingen zijn we tot onderstaande settings gekomen voor deze tv.

De beste keuze start vanuit de film-mode.

Uitleg belangrijkste instellingen;

• De achtergrondverlichting staat in de Film-stand op 24. Dat levert voldoende helderheid voor typisch huiskamergebruik en je kunt, wanneer je kijkt bij veel licht, de instelling nog een heel pak hoger zetten. In dat geval kan je ook de lichtsensor overwegen, te vinden onder Algemeen, Eco-oplossing, Detectie van omgevingslicht.
• Clean Digital View bevat alle ruisonderdrukkingstechnieken. Het is aan te raden om minstens ‘laag’ te activeren als je dvd of ander laag kwalitatief beeld bekijkt. De ‘Auto’ stand werkt ook kleurbanden lichtjes weg.
• Auto Motion Plus: dit is zoals steeds een kwestie van smaak. Auto levert iets te veel artefacten. Aangepast met Wazigheidsvermindering op 10 en trilvermindering ergens tussen 4 en 6 leek het beste compromis. LED Clear Motion raden we af, de flikkering in het beeld is zichtbaar.
• HDR+-modus kan je naar smaak activeren. Het lijkt ons wel dat je wat witdetail verliest.

8K, 33 miljoen pixels

Het is gemakkelijk om te vergeten hoe enorm een 8K beeld is. Ultra HD 8K, dat is 7.680 x 4.320 pixels, ofwel 33.2 miljoen pixels. Dat is vier keer meer dan Ultra HD 4K en 16x meer dan Full HD. Helemaal te gek wordt het als je vergelijkt met SD. Een SD beeld (zoals een dvd) past 80x (jawel, tachtig!) in een Ultra HD 8K beeld.

Of zoveel detail een plaats heeft in de woonkamer, is onderwerp van discussie. Wat wel duidelijk is, is dat 8K enkel zinvol is als je naar erg grote schermmaten kijkt, zoals deze 75 inch, of de 85 inch versie. De 8K-content die we meekregen van Samsung is onwaarschijnlijk scherp, en heeft een tastbare diepte, zowel als je één meter voor het scherm zit, als wanneer je wat verder zit. 8K brengt een tikje realiteit binnen als het ware. Erg indrukwekkend dus, maar…

Helaas, 8K content blijft voorlopig zeer beperkt beschikbaar. YouTube heeft 8K video’s maar de speler levert momenteel maximaal 4K. Vimeo heeft ook wat 8K content, maar we kunnen in de app geen details van de geleverde stream zien, en we vermoeden dat ook deze app beperkt is tot 4K. Kortom, voor het overgrote deel van je kijkplezier, zal je aangewezen zijn op upscaling van Ultra HD 4K materiaal of lager.

Upscaling zal dan ook van enorm belang zijn in de toekomst. Samsung rustte deze toestellen uit met hun nieuwste processor, die gebruik maakt van AI en machine learning om slimme upscaling methodes te kiezen. Het resultaat is bijzonder goed, maar is ook recht evenredig met de kwaliteit van je bronmateriaal. Vertrek je van goede Ultra HD 4K beelden, dan levert de Q900R beelden die, vanop een normale kijkafstand, bijna kunnen doorgaan voor 8K content, en ja, zelfs merkbaar scherper zijn dan op een vergelijkbaar 4K scherm. Full HD content is erg knap, maar mist net die kleine details die het beeld zo echt maken. Kortom, de scaler kan fantastisch werk leveren.

De prestaties van de processor met SD beeldmateriaal (bvb dvd) lijken aanvankelijk misschien een tegenvaller, maar dat is omdat je je verwachtingen niet bijstelt. In werkelijkheid moet de processor elke pixel van het bronbeeld omzetten naar 80 pixels. Dat hij daarbij geen fouten maakt, blokvorming accentueert, ruis uitvergroot of het beeld gewoon veel te zacht maakt, en dat allemaal in real time, is een ongelooflijke prestatie. Ja, het beeld is vrij zacht (door gebrek aan detail), maar je ziet er nauwelijks beeldfouten in. Het kan dus wel, maar wie de prestaties waarvoor hij betaalt heeft werkelijk wilt zien: kies aub minstens voor Full HD bronmateriaal op dit scherm.

Algemene beeldeigenschappen en beeldverwerking

De beeldverwerking van deze Samsung is uitstekend. Dankzij de uitstekende upscaling geniet je met al je bronnen van erg mooie, en scherpe beelden. Wie echter in de verleiding komt om het beeld wat verder aan te scherpen, moet dat met de nodige voorzichtigheid doen. Je kunt enkel ingrijpen door de ‘scherpte’ instelling aan te passen en die geeft erg snel aanleiding tot vals detail en dubbele contouren. We raden als maximum ongeveer ‘5’ aan, bij ‘10’ waren er al problemen zichtbaar.

Verschillende film- en videoframerates detecteert hij correct zodat je zelden gekartelde randen of moiré zal zien. De ruisonderdrukking levert prima werk, en we adviseren voor alle Full HD of lager content minstens de ‘laag’ stand geactiveerd te houden. In de ‘auto’ stand werkt hij ook wat kleurbanden weg, maar is de ruisonderdrukking soms vrij sterk, zodat er mogelijk filmgrain verloren gaat.

De bewegingsscherpte op deze lcd is uitstekend, en lijkt zelfs nog een tikje beter dan wat we op de Q9FN zagen. Je moet daarvoor Auto Motion Plus wel ingeschakeld houden. De ‘auto’ stand leverde echter te veel beeldartefacten (enkel aan te raden voor sport). Voor film is het beste compromis de ‘aangepast’ instelling, met wazigheidsvermindering op 8-10, en trilvermindering tussen 4 en 6. Zo krijg je mooi gedetailleerd en vloeiend beeld. Hoewel je met ‘Led Clear Motion’ extra detail ziet in snel bewegende beelden, raden we het gebruik af omdat je zichtbare flikkering in het scherm krijgt.

De Q900R gebruikt net als de Q9FN 480 zones in zijn achtergrondverlichting. Samsung lijkt bovendien gesleuteld te hebben aan het dimming algoritme waardoor het resultaat nog beter is. De zwartwaarde moet nipt de duimen leggen voor OLED, maar het zwartdetail is iets beter. Segmentgrenzen verbergt de dimming erg goed, zelfs in zeer extreme voorbeelden zoals onze vuurwerkscène. Enkel wie kijkt bij verduistering zal mogelijk nog een occasionele, zeer zachte halo opmerken. Ook het pulseren van de algemene lichtsterkte (zoals zichtbaar in sommige scènes van Jessica Jones) schijnt weggewerkt te zijn.

Enkel ondertitels op erg donkere beelden leiden onvermijdelijk nog tot een lichte aanpassing van de lichtsterkte. Het scherm toont bijzonder veel zwartdetail, dat is een mooie verbetering ten opzichte van de Q9FN die op dat vlak wel wat verborg.

De uniformiteit van het scherm is degelijk, we konden hier en daar op testbeelden een verticale band zien, maar dat was in de praktijk nooit zichtbaar. De film mode levert prima resultaten, met een stabiele grijsschaal, die weliswaar een zeer lichte, groene tint heeft. De fout is erg klein, maar maakt rode en oranje tinten iets zwakker. De kleurweergave is over het algemeen prima. Van een topmodel hadden we iets accurater beeld verwacht, maar de fouten zijn klein, en zitten rond de waarneembare grens. Je geniet dan ook van zeer knappe beelden.

HDR

Samsung ondersteunt HDR10, HLG en HDR10+, maar geen Dolby Vision. Omdat het content aanbod van HDR10+ onbestaand blijft, en Dolby Vision steeds groeit, vinden we dat jammer. De Q900R pakt uit met een maximale helderheid op papier van 4.000 nits, maar die halen we in de praktijk niet. In de dynamische beeldmode ligt het maximum op ongeveer 3.200 nits, en dat kan de Q900R maar enkele seconden vast houden, daarna duikt de helderheid naar beneden.

In de film HDR beeldmode ligt het maximum ongeveer op 1930 nits op een 10% venster. De piek daalt na lange tijd naar 1000 nits. Op een volledig wit scherm ligt is het maximum 560 nits. Dat is meer dan voldoende om een bijzonder levendige en indrukwekkende HDR prestatie te leveren.

Net zoals op de Q9FN is het beeld over het algemeen te helder in de Film mode. Dat kan gaan tot 50% te helder. Het toestel bewaart wel alle witdetail. Wie die overdreven helderheid wenst in te dijken, kan de ‘contrast’ instelling wat laten zakken, op ons testsample gaf een waarde van 40 (ipv 50) een bijna correct resultaat. Opvallend is ook dat het scherm een iets kleiner kleurbereik heeft dan de Q9FN (93% DCI-P3 en 67% Rec2020), maar ook dat zal in de praktijk nauwelijks of nooit zichtbaar zijn.

Reflecties en kijkhoeken

De Q900R gebruikt dezelfde antireflectiefilm als de Q9FN, en die levert resultaten. De kijkhoek is redelijk, maar blijft, zoals bij alle VA-schermen vrij beperkt. Zeker bij donkere scènes en des te meer bij HDR-content riskeer je toch halo’s en segmentgrenzen te zien. Bij heldere beelden is het resultaat veel beter.

Gaming

In de film beeldmode meten we een lag van 114 ms. Dat is veel te veel voor een goede game ervaring. Met de game-mode actief zakt de lag naar 16,7 ms en dat is een uitstekend resultaat. Je activeert de game ode in de instellingen, onder Algemeen, Beheer externe apparaten, Spelmodus. Samsung heeft daar ook Motion Plus instellingen toegevoegd zodat je nu ook in de spelmode aan de bewegingsscherpte kunt sleutelen. Daardoor stijgt de lag wel naar ongeveer 37 ms.

In het menu van de spelmodus vinden we nu ook een vermelding van FreeSync. Dat is de VRR (variable refresh rate) feature van HDMI. Gamers die gebruik maken Radeon Freesync kunnen hier gebruik van maken.

Samsung QE75Q900R – Audiokwaliteit

Van dit reuzegrote scherm hadden we eerlijk gezegd betere klank verwacht. Anderzijds is het ook geen kommer en kwel wat audio betreft. De Q900R levert ruim voldoende volume met een degelijk streepje bas. Zijn grootste gebrek zit eerder in zijn nogal vlak klankbeeld, er zit weinig pit om je mee te sleuren in de film. Experimenteer met de ‘geoptimaliseerd’ stand voor geluid, we vonden die aanzienlijk aangenamer klinken dan de standaard instelling.

Wie mikt op een echte filmervaring met goede, ruimtelijke klank, opteert toch beter voor een externe geluidsoplossing die beter past bij het fantastische beeld. De Samsung ondersteunt geen Dolby Atmos (via bvb Netflix) en door het gebrek aan eARC kan hij dergelijke soundtracks ook niet uitsturen naar een externe geluidsinstallatie.

Review-apparatuur

Voor de lag-meting gebruiken we een Leo Bodnar Display lag meter. Voor alle andere metingen vertrouwen we op een Spectracal C6 HDR2000 Colorimeter, Xrite i1 Pro spectrophotometer, een VideoForge Pro patroongenerator, en de Spectracal Calman for Business software. Om eventuele HDR-problemen te analyseren gebruiken we een HDFury Vertex.

Samsung QE75Q900R – Conclusie

Uiteindelijk moet iemand de eerste zijn met de introductie van nieuwe technologie, ook als de rest van de industrie nog wat achter blijft. Deze 8K tv van Samsung legt de lat echter wel erg hoog. Niet alleen is de content voorlopig onbestaande, al die pixels komen pas tot hun recht op een 75 inch scherm of groter. Daarmee beperk je natuurlijk wel de markt, want niet iedereen wil zo een groot scherm in huis. Het ontbreken van Dolby Vision vinden we jammer. En de prijs is steil, maar vergeleken bij andere eerste introducties die vaak een prijskaartje van 20.000 droegen, is deze QE75Q900R verrassend redelijk geprijsd.

Anders bekeken is deze tv een fantastisch alternatief voor wie filmbeeld in huis wilt halen, maar opziet tegen de beperkingen van projectie. Je aanvaardt dan iets kleiner beeld, maar je krijgt wel veel andere voordelen in ruil. Bijzonder heldere HDR prestaties, spetterende kleuren en een fantastisch contrast, waarvan je zonder probleem bij daglicht kunt genieten. Zinnenprikkelend detail dankzij de knappe upscaling van Samsung, zeker als je vertrekt van (Ultra HD) Blu-ray, en mooie prestaties voor gamers. Allemaal verpakt in de handige Samsung Smart Hub, en met alle installatiegemak van de One Connect box en Invisible Connection. Een indrukwekkende stukje technologie.