Dolby Atmos, het object gebaseerde surroundformaat met effecten die zich niet allen rondom je maar ook boven je afspelen wordt populairder. En dat zien we niet alleen in content, maar ook op tv’s. Steeds meer modellen zijn ‘Atmos compatibel’. Maar wat betekent dat nu precies?
Dolby Atmos: wat is het ook alweer?
Wie voor het eerst over Dolby Atmos hoort, verwijzen we door naar ons Dolby Atmos chtergrondartikel. In het kort: Dolby Atmos is een audioformaat dat niet beperkt is tot een aantal kanalen (5.1, 7.1 enzovoort). Met Atmos kan elk geluid precies in de ruimte geplaatst worden, zelfs boven je hoofd.
Een belangrijk detail: Dolby Atmos is geen codec, maar een audioformaat dat meelift op twee reeds bestaande codecs: Dolby Digital+ en Dolby TrueHD. De Atmos informatie is een uitbreiding op deze twee codecs en zit verborgen in de datastroom. Een AV-receiver, soundbar of tv die Atmos begrijpt maakt gebruik van die informatie. Een apparaat dat Atmos niet kent, negeert de extra informatie en gebruikt dan enkel de Dolby Digital+ of Dolby True HD informatie.
Dolby Atmos aanbod
‘Klinkt goed’ denk je, ‘Waar kan ik Atmos content krijgen?’ Streaming diensten zoals Netflix, Amazon video, Apple TV+ en Rakuten bieden content aan met Atmos. Al deze diensten streamen Atmos in een Dolby Digital+ formaat. Een tweede optie zijn Blu-ray en Ultra HD Blu-ray schijven. Die bieden Atmos aan in een Dolby True HD-formaat.
Dolby Atmos en televisies
We zien steeds meer televisiemodellen die uitpakken met Atmos. Dat is natuurlijk een fijne ontwikkeling. Zo kan je ook op je televisie van het knapste geluid genieten. Helaas, het volstaat niet om ergens in de specificaties het woord Atmos terug te vinden. Afhankelijk van je tv model en je opstelling zijn er immers heel wat verschillende vereisten.
Werk je zonder een externe geluidsoplossing (een soundbar of receiver bijvoorbeeld) dan moet de tv in staat zijn om zelf Atmos af te spelen. Bij de meeste tv-modellen van vandaag de dag is dat mogelijk zowel voor Dolby True HD als Dolby Digital+. Maar er zijn modellen, vooral oudere modellen, die enkel Dolby Digital+ aankunnen (de 2018/2017 LG modellen bijvoorbeeld).
Wil je Atmos-content via een streamingdienst, dan moet ook de app van die dienst dat ondersteunen. We vroegen aan alle fabrikanten of hun Netflix app Atmos ondersteunt, en dat bleek bij iedereen het geval. We zeggen er onmiddellijk bij dat deze opstelling zelden een fantastisch resultaat zal leveren. De ingebouwde luidsprekers van een televisie zijn nu eenmaal beperkt in hun capaciteit om een echte surround ervaring af te leveren, en dat geldt ook voor Atmos. De Panasonic premium oled-tv’s hhebbeneeft ingebouwde omhoog gerichte luidsprekers, specifiek voor Atmos effecten, dus die tv vormt mogelijk een uitzondering.
Dolby Atmos en extern geluid
Een Dolby Atmos compatibele soundbar of AV-receiver is uiteraard een betere oplossing als je van echt indrukwekkend filmgeluid wenst te genieten. Maar ook dan zijn er heel wat mogelijkheden, afhankelijk van je bron en waar/hoe je die precies aangesloten hebt, en of je televisie al dan niet beschikt over eARC.
Een belangrijke opmerking alvast. Als je gebruik maakt van HDMI eARC, kijk dan zeker even na in de geluidsmenu’s van je tv of je een instelling vindt die bepaalt welk audioformaat je uitvoert via eARC. Die moet je dan zo instellen dat je de oorspronkelijk bitstream naar buiten stuurt. Enkel dan kan je geluidsoplossing de Atmos stream zelf decoderen. Staat deze ingesteld op PCM dan zal je hoedanook geen Atmos effect horen.
Optie 0: Externe bron aansluiten op de audio installatie
Gebruik je een externe bron en heb je een Atmos compatibele audio installatie, dan is dit de beste oplossing. Sluit de externe bron via HDMI aan op je audio-installatie in plaats van op je tv. Dat is sowieso de geprefereerde situatie als je een AV-receiver gebruikt. Maar ook bij een Atmos compatibele soundbar sluit je best het bronapparaat rechtstreeks op de soundbar aan. De audio-installatie kan dan je Atmos soundtrack spelen, en stuurt beeld door naar de tv. De meeste Ultra HD Blu-ray spelers beschikken bovendien over twee HDMI-uitgangen. Dat is handig wanneer je AV-receiver geen HDR ondersteunt, maar wel Atmos. Je sluit dan één HDMI-uitgang van de speler (die enkel audio uitstuurt) aan op de audio-installatie en de andere (die enkel video uitstuurt) rechtstreeks op de televisie.
Wat echter als je Atmos soundbar niet voldoende ingangen heeft? Dan moet je toch een bron aansluiten op de tv, en gebruik maken van HDMI eARC. Of wat als je de streaming apps van de tv wenst te gebruiken? We onderscheiden drie belangrijke gevallen.
Optie 1: Interne streamingbron
De meest voorkomende optie voor mensen die content streamen van bijvoorbeeld Netflix. Je gebruikt in dit geval de Netflix app op de tv. Die is aangesloten op je geluidsoplossing via HDMI eARC (enhanced Audio Return Channel). Omdat de Dolby Atmos stream van alle streaming platforms steevast in Dolby Digital+ verpakt zit, is eARC niet vereist. Dolby Digital+ kan via een gewone ARC verbinding verstuurd worden. Dat vereist wel dat de soundbar en televisie correct met elkaar communiceren zodat de televisie weet dat er een Atmos compatibele geluidsoplossing aangesloten is. Deze optie wordt sinds de 2019 tv-modellen vrijwel universeel ondersteund. Heb je een dergelijke opstelling, zorg er dan zeker voor dat zowel je soundbar als tv de meest recente firmware gebruiken.
Optie 2: Externe bron (Dolby Digital+)
Wat als je een externe bron gebruikt voor je streaming toepassingen? Bijvoorbeeld een Apple TV of een Blu-ray-speler die aangesloten is op je televisie via HDMI? Je soundbar of AV-receiver is via een andere HDMI-kabel verbonden met je tv. In dit geval moet de app op je externe speler uiteraard Atmos ondersteunen, en net als bij de voorgaande optie moeten de geluidsoplossing en de tv correct met elkaar communiceren zodat de tv weet dat er een Atmos compatibele geluisdoplossing aangesloten is. Is dat het geval dan moet de tv tot slot in staat zijn om die Atmos track door te sturen via ARC naar de geluidsinstallatie. Net als in optie 1 is eARC niet vereist, streaming platformen gebruiken exclusief Dolby Digital+. Ook voor dit scenario zien we op de 2019 modellen vrijwel universele ondersteuning.
Optie 3: Externe bron (Dolby TrueHD)
Dit geval behandelt een (Ultra HD) Blu-ray-speler die content afspeelt van een (Ultra HD) Blu-ray schijf.
De speler is aangesloten op je televisie via HDMI. Je soundbar of AV-receiver is via een andere HDMI-kabel verbonden met je tv. Bevat de schijf een Atmos track in Dolby Digital+, dan val je onder optie 2. Maar wat als je een Atmos track in Dolby TrueHD wenst af te spelen? Dolby TrueHD kan niet via ARC doorgegeven worden, maar wel via HDMI eARC. Als je tv en je geluidsoplossing dit ondersteunen is er geen probleem. Maar wat als je televisie geen eARC heeft? Dan is er nog een andere mogelijkheid. Sommige modellen kunnen de binnenkomende Dolby TrueHD track omzetten in een Dolby Digital+ track (uiteraard met Atmos) en die kan wel via ARC doorgegeven worden. Hier varieert de gekozen optie bij de fabrikanten. Sommige modellen bieden eARC (LG, sommige Sony en sommige Samsung), andere kunnen de TrueHD stream omzetten (Panasonic, Philips, sommige Sony)
Conclusie
Dolby Atmos prijkt op heel wat televisies, maar het betekent helaas niet altijd hetzelfde. Sommige modellen kunnen de Atmos track zelf spelen, andere modellen zijn ‘Atmos compatibel’ en kunnen een Atmos track enkel doorgeven aan een externe audio-installatie, en nog andere kunnen beide. Bovendien spelen er afhankelijk van je bron en opstelling nog andere factoren mee, zoals de eventuele aanwezigheid van eARC. Wie in de markt is voor een nieuwe televisie en Atmos wenst, neemt deze belangrijke conclusie ter harte: informeer je duidelijk over de mogelijkheden van je nieuwe televisie. En bedenk op voorhand welke bron je wenst te gebruiken, of je met een externe audio-oplossing werkt en hoe je alles aan elkaar aansluit. Zijn streaming apps je enige bron, dan is de kans dat je opstelling werkt het grootst. Werk je met (Ultra HD) Blu-ray schijven, dan moet je afhankelijk van de opstelling een televisie met eARC of transcoding mogelijkheid zoeken. De gemakkelijkste oplossing is in elk geval om je bron rechtstreeks op een externe audio-installatie aan te sluiten. Het resultaat zal dan ook veel indrukwekkender zijn dan wanneer je op de ingebouwde speakers van de tv vertrouwt.
Meer informatie
Wil je meer weten over audio-oplossingen en audioformaten? Lees dan onze tips en adviezen.
Reacties (47)