Bij tal van hybride systeemcamera’s valt het moeilijk kiezen: gaan we nu voor de beste foto- of videokwaliteit? Bij het Fujifilm topmodel X-H2S is dat twijfelen niet meer nodig. De nieuwe stacked APS-C sensor speelt voor beide toepassingen in de hoogste liga. En dat ook nog eens supersnel, met een uitstekende AF en veel slimme (AI-)verbeteringen bij de opname.
Een APS-C-camerabody van dik € 2.700,- zal menig wenkbrauw doen fronsen. Voor een dergelijk bedrag koop je toch ook al een fullframe 35 mm-model? Dat klopt maar niet eentje van dit kaliber. De Fujifilm X-H2S (met de S voor speed) haalt met de nieuwe backside illuminated (BSI) en stacked X-Trans CMOS 5 HS beeldsensor het summum uit zowel foto als video. De fotografische prestaties laten ronduit zien dat APS-C hoogwaardig professioneel kan opnemen. En insiders spreken bij video al van een camcorderkiller onder de € 5.000,- net als de Panasonic GH6. Het begrip stacked slaat op de uit meerdere lichtgevoelige lagen gebouwde beeldsensor. Dat heeft een snelheid verhogende invloed op de burst-opnamen, de video-framerate, de prestaties van de autofocus en de elektronische zoeker.
Ontwikkelingen
De Fujifilm X-H2S is geen opvolger van de X-T4 of al wat oudere fameuze (onder videomakers) X-H1 uit 2018. Het gaat om een waar vlaggenschip dat de foto- en videomarkt op zijn APS-C-voetstuk flink doet schudden. Een topmodel voor zowel de veeleisende foto- als videograaf. Op de Fujifilm X-Summit persconferentie op 31 mei 2022 was er ook kort sprake van een nog komend 40 megapixel-model, de Fujifilm X-H2. Deze hybride camera krijgt een tweede geheel nieuw ontwikkelde X-Trans CMOS 5HR beeldsensor met dus 40 Mp net als menig andere pretentieuze concurrent. Meer daarover op de Summit in september 2022.
Wij gaan in deze test aan de slag met de X-H2S die je kan zien als een snelle supercharged X-series-machine. Met als de voornaamste doelgroepen sport & actie-shots, natuur en landschapsfotografie, foto’s van mensen en dieren, nieuws (ENG)/reportages en hoogwaardige videoprestaties. Een geduchte concurrent voor de Nikon Z9, Sony A1, Panasonic GH6 en Canon EOS R3.
De nieuwe body
Alvorens in de vele verrassende technische specificaties te duiken eerst in de ergonomie bij de nieuwe ontwerpstijl van de zwarte body met een witte S. Hoe werkt dat allemaal in de praktijk? Qua grootte valt deze hybridebody te vergelijken met kleinere klasse fullframe-systeemcamera’s en de wat compactere spiegelreflexen. Niet bepaald klein en licht doch ook niet echt fors en zwaar. Je voelt gewoon dat je een gedegen gebouwde metaallegering in handen hebt waarbij de lekker grote handgreep de camera prima in evenwicht houdt. De bekleding van de body voelt prettig aan en heeft een fijne grip. Uiteraard is de camera met bijpassende objectieven spatwater- en stofdicht.
Voor de Fujifilm-puristen en retro-minners bij de bedieningsstijl zoals uw testredacteur is het toch even wennen. De klassieke Fujifilm-body zoals bijvoorbeeld de X-T4 kenmerkt zich door aparte draaibare instelknoppen met opschriften voor de primaire instellingen van belichtingscompensatie, ISO-waarde en sluitertijden. Je kunt deze dan handmatig overzichtelijk instellen. Daarnaast altijd de functieknop voor de verschillende opname- en voorkeuze-modussen. De ontspanknop heeft een goed voelbare half en volledig indrukken hetgeen erg fijn werkt.
Bij de nieuwe stijl past Fujifilm een relatief grote en ook bij veel licht goed uitleesbare statusdisplay toe. Daarop zijn standaard te zien de sluitertijd, het diafragma, de belichtingscorrectie, ISO-waarde, gekozen opnamefunctie, witbalans, beeldkwaliteit en filmtype. Bovenop de handgreep zit een draaiwieltje voor de handmatige instelling van sluitertijd en diafragma. Op de achterzijde eentje voor de belichtingsdirectie. Zoals gebruikelijk kan je speciale functies aan knoppen toewijzen.
Er zijn snelle toegangstoetsen voor ISO, Witbalans, AF aan, AE-lock, viewerkeuze, verlichting van de statusdisplay, drivemodus en de displayfuncties voor de toegepaste camera-instellingen. De aan-en-uit -knop zit rechts bovenop de handgreep en de PASM-keuzeknop voor de opnamefuncties (A, S, P, Video, Filter en zeven voorkeuze instellingen) links van de elektronische zoeker. Met het joystick-pookje fiets je comfortabel door de vele menumogelijkheden en AF-selecties.
Het rode recordknopje voor video rechts naast de aan-uit-knop vinden wij wat aan de iele kant. Dat went echter snel. Dit is ook enkel de knop voor video opname tijdens het fotograferen, voor gewone video opnames is een specifieke videostand waarbij de ontspanknop als opnameknop dient. Verder noemen wij nog de snelle toegangsknop voor de selectie van de AF-modus linksonder naast de objectiefvatting.
Slots en klepjes
De body van de Fujifilm X-H2S is zoals gezegd weersbestendig en dat betekent allerlei goed gesealde slots en klepjes. Bij de opslag is er keuze uit een slot voor CFexpress- en een voor snelle SD XC-kaarten. Onze voorkeur gaat steeds meer uit naar CFexpress in verband met de grotere en snellere opslagcapaciteit. Niettemin voldoet SD in de praktijk nog altijd goed. De beide sleuven voor de geheugenkaarten vind je rechts achter de handgreep.
In de hangreep zit standaard de NP-W235 LithiumIon-accu. De capaciteit bedraagt 2.200 mAh. Wij haalden daar zo’n 400 foto’s en ruim een uur intensieve video mee. Een extra accu valt dringend aan te bevelen. En externe lader wordt meegeleverd.
Dan de I/O’s. Achter de kunststof afdekkapjes zitten fullsized HDMI-A (solide en lekker groot), 3.5 mm microfoon en hoofdtelefoon, USB (generatie 3.2 tot 10 GB) en input voor een externe lader. Via HDMI heb je toegang tot hoogwaardige opslag naar externe SSD-drives.
De power van de stacked sensor
De X-Trans CMOS 5 HS APS-C beeldprocessor vormt het hart van het opnamesysteem bij de Fujifilm X-H2S en is veruit de het duurste component. Deze stacked 26,16 Megapixel CMOS beeldsensor heeft fotodiodes van 3,76 micrometer en scoort daarmee in de top van lichtgevoeligheid, scherpte en geringe ruiswaarden. Bovendien kan de camera de vijfde generatie CMOS-sensor viermaal sneller uitlezen. Dat geeft een aanzienlijke verbetering bij de AF-prestaties, het terugdringen van rolling shutter, 40 beelden per seconde zonder blackout bij de fotografie en uiteraard de hoogst mogelijke video- en fotoresoluties. Tevens Apple ProRes en Blackmagic RAW-formaten.
Opmerkelijk bij de constructie van de X-trans CMOS 5 HS-sensor is de toevoeging van een extra laag, het transfercircuit. Hierin kan de processor al direct opnamen doorrekenen/bewerken en de conversie van analoog naar digitaal toepassen. Deze on-chip-signaalbewerking geeft een flinke versnelling ten opzichte van camera’s waar dit allemaal in de beeldprocessor plaatsvindt. Vandaar de term HS, High Speed, voor de beeldsensor.
Heel welkom is dat deze nieuwe processor minder stroom verbruikt en dat de batterijduur verbeterd is voor zowel het maken van foto- als video-opnames. Daar het verwerken van grote videobestanden en hoge framerates de nodige warmteontwikkeling teweeg brengt heeft Fujifilm doeltreffende maatregelen genomen om het voortijdig staken van opnamen te verhinderen. In het camerahuis van de X-H2S is een groot koelelement opgenomen. En mocht dat nog niet genoeg zijn dan kun je achterop als extra een stille ventilator (Fan 001) plaatsen.
X-Processor 5 en AF
Zonder aanvullende bewerking door een snelle hoogwaardige beeldprocessor komt een topbeeldsensor niet ver. Aanvullend is het gebruik van kunstmatige intelligentie (AI) die ondersteund door de beeldprocessor steeds meer slimme camerafuncties voor zijn rekening neemt.
De kompaan van de stacked CMOS beeldsensor in deze is de X-Processor 5 voor de imageprocessing en meerdere camerafuncties: alweer de vijfde generatie beeldprocessor. Volledig opnieuw ontworpen en presteert in de praktijk dubbel zo snel als het vorige model. Wij zien verbeteringen bij de ISO-prestaties met een stuk minder ruis op de hogere gevoeligheidswaarden.
Tevens een behoorlijk winst bij de snelheid en accuratesse van de AutoFocus. Fujifilm spreekt zelf van Life in motion, het vastleggen van beweging in optima forma. De fase-detectie AF pixels worden afzonderlijk van elkaar uitgelezen wanneer de camera in continuopname modus wordt gebruikt (burst mode). Hierdoor verdubbelt het aantal AF calculaties dat de camera kan maken ten opzichte van het voorgaande model. Het autofocussysteem is daardoor in staat om zéér snel en zéér nauwkeurig scherp te stellen op ieder bewegend onderwerp. Er zijn 425 beschikbare AF-punten over het gehele sensorframe (100%).
De kunstmatige intelligentie en het diep machineleren excelleren bij het herkennen van objecten, dieren, mensen, voertuigen en hun bewegingen. Opvallend is het relatief kleine gebied waarop de AF-aandacht met AI te richten valt. Anticiperen en focusseren bereiken hier echt de hoge school van het selectief scherpstellen. Ook laat de camera zich met de AF niet afleiden door plotseling in het beeld opduikende objecten.
Fujifilm gebruikt de instelling ‘Zone-AF’ voor het aantal calculaties om vooruit te denken naar waar een bewegend onderwerp zich op een bepaald moment (naar alle waarschijnlijkheid) zal begeven. Tevens houdt de intelligentie het oude vertrekpunt even vast mocht het onderwerp toch niet qua beweging veranderen. Dat voorkomt het opnieuw moeten zoeken van de AF. Verder zijn de prestaties onder moeilijke lichtomstandigheden aanzienlijk verbeterd.
Andere interessante specificaties
Het nieuwe Fujifilm vlaggenschip X-H2S zit vol met allerlei interessante specificaties. Als eerste het interne 5-assig beeldstabilisatiesysteem. Deze IBIS is nu in staat om trillingen tot 7 stops te elimineren. Opvallend hoog, echter wel afhankelijk van de gebruikte objectief-combinatie. In combinatie met de elektronische sluiter is de camera in staat om maar liefst 1000 continu-opnames te maken bij een snelheid van 30bps in JPEG en 20bps in RAW. Door de goede warmteafvoer kan je tot maar liefst 240 minuten videofilmen op 4K/60P. De koeling werkt heel efficiënt. Zelfs bij de recente hittegolf haalden wij ruim een uur ononderbroken videofilmen.
Er zijn twee verticale batterygrips leverbaar. Een standaardmodel (VG-XH) en eentje (FT-XH filetransmitter) met extra draadloze verbindingsmogelijkheden. 5G transmissie is mogelijk.
Voor het in het oog houden van het beeld en het instellen van de menu’s beschikt de camera over een 1.62 miljoen dot vari-angle LCD scherm. Naar keuze te kiezen uit beiden, alleen de op het oog reagerende EVF of alleen het viewerscherm. De elektronische OLED beeldzoeker (EVF) is van topklasse in dit prijssegment. Een resolutie van 5.76 Megapixel paneel met een vergrotingsfactor van 0.8x. Het beeld in de EVF ververst 120x per seconde waardoor iedere beweging vloeiend oogt. Ook het zoekerzicht is aanzienlijk verbeterd en dankzij een sterke parallax onderdrukking wordt vervorming tegengegaan. Deze vervorming kan ontstaan wanneer het oog niet exact voor de zoeker wordt geplaatst. Het volgen van bewegende onderwerpen is daardoor flink verbeterd. De belichtingscorrectie omvat het gebied van -5 tot +5 diafragmastops.
Helemaal enerverend voor de videofilmer bij een camcorder-killer zoals de X-H2S is het vanaf de body met knoppen kunnen aansturen van de motorzoom, de powerzoom (FUJINON XF18-120mmF4 LM PZ WR. Dit geheel nieuwe zoomobjectief in de XF-lijn heeft een diafragma van F4.0 over de gehele zoomrange van 18 tot 120 millimeter (overeenkomstig met een beeldhoek van 27mm tot 183mm 35 mm formaat). Videofilmers zullen in deze verrukt zijn over een variabele zoom/focus control ring en een ‘zoom’-knop waarmee de camera automatisch kan in- of uitzoomen. Het F4-bereik blijft constant over allen brandpunten. Er is vrijwel geen sprake van focus breathing. Vanuit een webbrowser kan je vier multicam X-H2S camera’s aansturen en motorzooms bedienen.
Opmerkelijk vonden wij de keuzemogelijkheden bij het ISO-bereik. Naast standaard 80 tot 12.800 ook H25.600 en H51.200 plus wel drie Auto-opties met een vaste laagste en hoogste waarde. Met name nuttig bij video. Wifi en Bluetooth ontbreken niet.
Fotoprestaties
Op het APS-C-fotofront is de Fujifilm X-H2S een ware topper. Deze camera doet daarmee niet onder voor menig fullframe-concurrent. APS-C is weer helemaal terug op de serieuze fotomarkt! De scherpte, het contrast, de kleurechtheid, het dynamisch bereik, vrijwel geen beeldruis, relatief hoge lichtsterkte en keuze uit meerdere filmtypen zijn gewoon uit de kunst voor deze prijsklasse. Uiteraard zijn er betere (en een stuk duurdere) fullframe-typen.
De redactie toog naar Rozemaandag in Tilburg voor een mooi kleurrijk en gedetailleerd onderwerp. De X-H2S maakte daar beslist alle verwachtingen waar.
Daarnaast alle lof voor de zojuist besproken accurate en snelle AutoFocus. Die zal je in de praktijk niet vaak in de steek laten. Dan de ‘snelheidsduivel’: een burst van 40 beelden per seconde met de elektronische sluiter. De buffer kan daarbij tot 184 JPEG’s of 175 RAW-bestanden aan. Op 15fps met de mechanische sluiter passen in die buffer wel ruim 1000 JPEG’s of 400 RAW-beelden. Voor de liefhebber zijn er 19 verschillende filmemulaties aan boord.
Videoprestaties
Vanzelfsprekend biedt de Fujifilm X-H2S een compleet spectrum van opnameformaten. Plus nog een aantal imponerende extra’s. Zo springen bij het opnemen van video als duidelijk boven het mainstream maaiveld uitstekend in het oog intern 4:2:2 10-bit op een resolutie van 6.2K/30P. Interessant want dan kan je in de meeste gevallen met een CFexpress-kaart volstaan. Alleen bij echt extreme (data) formaatuitvoer komen dan de externe SSD-drives nog in aanmerking.
Slow Motion opnamen kan je schieten met op een resolutie en snelheid van 4K/120P (met een crop van 1,29). Daarnaast worden ook diverse codecs ondersteund waaronder 8-bit H.264, 10-bit H.625 of ProRes 422HQ, 422 of 422 LT.
Bij de uitvoer 4K tot 120p via HDMI of een RAW-stream voor codering zoals ProRes RAW of BRaw maar externe (SSD-)recorders. Voor de NLE-montage zijn vooral van belang Apple ProRes 422 HQ en Blackmagic. Dat videoformaat gaat zo in DaVinci Resolve Studio 18.x. en van de ProRes codecs kan de camera ook direct proxy-bestanden aanmaken. Dat versnelt en vereenvoudigt het bewerken van de video-opnames aanzienlijk. Tevens is er 10-bit HEIF output bruikbaar voor true HDR capture, beschikbaar. Desgewenst weer terug te converteren naar JPEG. De sensor kan het beeld uitlezen op een snelheid die overeen komt met 1/180ste seconde, waardoor het rolling shutter tot een minimum wordt beperkt.
Een andere nieuwe feature is de mogelijkheid om gebruik te maken van F-Log2. Hiermee vergroot je het dynamisch bereik van de video-opname tot 14 stops Ev. Zulks geeft een goede doortekening van contrastrijke partijen en het nog fraaier overvloeien waardoor geleidelijke overgangen. Natuurlijk ontbreekt tijdcode niet.
Bij het geluid draait het om de audioformaten: linear PCM / Stereo sound 24bit / 48KHz sampling); MP4 (MPEG-4 AVC/H.264, Audio: AAC). Je kunt de interne en externe mic-niveaus aanpassen. Tevens zijn begrenzing en windfilter beschikbaar. Tijdens de opname regel je desgewenst het volume handmatig over de twee door LED-bakjes aangegeven kanalen regelen. Zoals verwacht bij Fujifilm is de geluidskwaliteit, zeker bij het gebruik van externe microfoons gewoon goed voor dit type hybridecamera. Voor het mixen en aansluiten van meer dan twee kanalen is een adapter nodig.
Conclusie
De Fujifilm X-H2S is de stacked snelheidsduivel waar menig fotograaf en videomaker op zat te wachten. Met de verbeterde AF, AI-mogelijkheden en sublieme beeldbewerking, solide bouw en ergonomie inderdaad een voor APS-C-sensormodel stevige prijs gewoon waard. Heel aantrekkelijk is dat je bij deze systeemcamera niet meer hoeft te kiezen uit beter geschikt voor foto of video. De X-H2S doet beide toepassingen gewoon uitstekend in zijn prijsklasse. De ProRes-formaten, tegenwoordig zo’n beetje de standaard bij NLE, zullen heel welkom zijn in de montagestudio. En de output in 6.2 of 4.8K RAW naar externe SDD-drives garandeert een hoogstaande videokwaliteit.
Kortom met vlag en wimpel de beste hybride systeemcamera die Fujifilm tot nu toe in dit marktsegment ontworpen heeft.
Reacties (0)