Filmen bij protestacties en demonstraties: Met de videocamera op de barricaden

21 juni 2023 3 Minuten 0 Reacties
barricade-4

Met de wereld in vuur en vlam zijn er overal protestacties en demonstraties. Of het nu over het klimaat, fossiele brandstoffen, oorlog, ongewenst gedrag, stikstof, Zwarte Pieten, slavernij en machtsmisbruik of mensenrechten gaat, de betogers staan klaar om het gevaar voor onze leefomgeving en gepleegd onrecht met verve aan te pakken. Dat roept natuurlijk om het vastleggen of verslaan van de gebeurtenissen met de hybride systeemcamera of camcorder.

Protestacties en demonstraties liggen voor het oprapen. De nieuws- en sociaalmedia staan er vol mee. Er zijn natuurlijk ook allerlei redenen om hierbij zelf de videocamera ter hand te nemen. Bijvoorbeeld om de gebeurtenissen voor het actiecomité vast te leggen, er een pakkende reportage van te maken of de gebeurtenissen online te kunnen delen. Filmische mogelijkheden te over om de videocamera op de barricaden te gaan staan. Wat rustiger langs de lijn kan uiteraard ook.

Waar gaat het om?

Zo maar een kluitje betogende of met de politie schermutselende mensen te videofilmen roept bij de kijkers of volgers al snel vragen op. Waar gaat deze demonstratie of protestactie eigenlijk over? Wie doen er aan mee? Wat willen ze bereiken? Wie zijn de ‘bad guys’ en dergelijke Dat dient de reportagemaker wel goed in het filmisch verhaal uit te leggen.

Je kunt daarbij denken aan een demonstrant aan het woord, spandoeken en/of gescandeerde leuzen, een coryfee (organisator, politicus of deskundige) die de menigte toespreekt en het als beeldinsert plaatsen van achtergrondinformatie. Van groot belang zijn de logica en rode draad door de verslaggeving, rapportage of vastleggen voor de organisatoren. Hoe wordt de actie voorbereid, planning en deelnemers? Hoe en waar te starten? Hoe zit het met de verloop van de actie? De totale lijn en afzonderlijke verklarende gebeurtenissen of momenten.

Soort opnamen

Grote boze en joelende menigten geven een goede indruk van de omvang. Zorg voor een bijpassende groothoek. En ware actie haal je er uit met halftotalen en close-ups. Welk camerastandpunt gaan we innemen: Langs de lijn, midden in de menigte, van bovenaf (vogelperspectief geeft een goed overzicht), frontaal of van wat lager (omhoog ziet er dreigender uit)?

Emoties doen het altijd prima. Dit zowel bij de voor- en tegenstanders als de ordehandhavers. Het originele geluid is onmisbaar om de sfeer te pakken. Bij interviews Lavalier- of richtmicrofoons inzetten.

Rustig en vreedzaam of de vonken er vanaf?

Een protestactie of betoging kan heel gemoedelijk en vredig verlopen terwijl het allemaal toch filmisch boeiend en interessant blijft. Als voorbeeld nemen wij een gezamenlijke actie van een wijkcomité en Extinction Rebellion tegen de door de gemeente voorgenomen industrialisatie van een nabijgelegen natuurgebied. Het thema is dreigende verdozing en de gevolgen van natuurschade voor de leefomgeving, gezondheid, flora, fauna en biodiversiteit. De plaats van actie is een winkelcentrum met tot deelnemen uitgenodigd publiek. De vormgeving is die van een ‘Jengatoren’ opgebouwd uit beschilderde dozen met opschriften. Trek je er een doos uit dan laat de tekst aan de andere kant de gevolgen daarvan zien. In het ergste geval stort de hele toren in elkaar.

En als de vonken er vanaf vliegen? Bij de heftiger verlopende protestacties en betogingen is het zaak om voorzichtig te zijn met:

  1. Mogelijk geweld waarbij je zelf en de camera ook risico lopen.
  2. Mensen die niet in beeld willen vanwege een latere herkenning.
  3. Je kunt aangezien worden voor ongewenste pers. Ook de politie kan afwijzend reageren en/of beeldmateriaal in beslag willen nemen. Gelukkig valt dat in de Nederlandse videopraktijk meestal best mee.

Tot slot…

Al met al vormt de videocamera op de barricaden een uitdagend en veelzijdig onderwerp. Met een goede voorbereiding en passende voorzichtigheid valt daar veel van te maken.

Reacties (0)