Dossier projectoren: vergelijking Epson EH-TW9300, Acer V7850 en Optoma UHD65

Het witte doek

Met de opkomst van steeds grotere schermen zou je vermoeden dat projectoren wat in de vergetelheid raken. Maar vermits de echt grote tv-maten (75 inch en hoger) nog steeds handenvol geld kosten, en een projector zonder enige moeite 100 inch levert, blijven ze een interessante keuze voor wie de magie van het witte doek in huis wenst te halen. Nu ze ook Ultra HD en HDR ondersteunen zijn ze qua functionaliteit weer makkelijker te vergelijken met televisies. Toch moet je met een aantal zaken rekening houden als je zo een projector in huis haalt.

Beeldverwerking

Projectoren blinken, in tegenstelling tot televisies, zelden uit door uitmuntende beeldverwerking. Zo is deinterlacing vaak eerder matig, en dat is belangrijk voor heel wat settopboxen voor digitale televisie. Probeer dus steeds je bron in 720p of 1.080p te zetten, eerder dan 1.080i. Ook motion compensation is meestal eerder bescheiden, maar dat hee meer met het medium (projectie) te maken dan de beeldverwerking. Schokken in panbeelden worden over het algemeen goed weggewerkt, maar perfect zichtbaar detail in snel bewegende scènes mag je niet verwachten. Filmprojectie hee steeds een ietwat zachte look. Waar de meeste projectoren wel prima in zijn is ruisonderdrukking en detailverbetering.

Resolutie en pixelshifting

Echte Ultra HD-projectoren die panelen gebruiken met een resolutie van 3.840 x 2.160 blijven eerder uitzonderlijk én duur. Daarom maken alle projectoren in dit dossier gebruik van een techniek die pixelshifting heet. Voor elk beeld berekent de beeldverwerking van de projector twee beelden die hij vlak na elkaar toont, maar het tweede beeld wordt  een halve pixel diagonaal verschoven. Zo verdubbelt hij (theoretisch) de resolutie zowel horizontaal als verticaal. De Epson gebruikt daarbij een Full HD-paneel en haalt dus eigenlijk maar twee maal Full HD-resolutie, terwijl een Ultra HD beeld vier keer zoveel pixels hee . De Optoma en Acer gebruiken een nieuwe DLP-chip met een 2.716 x 1.528 pixels, goed voor ongeveer vier miljoen pixels die elk twee keer getoond worden, en dus dichter bij de echte 8 miljoen pixels van een Ultra HD beeld zit. In de praktijk zijn de resultaten van pixelshi ing erg goed. Het is geen echte Ultra HD, maar het is duidelijk beter dan Full HD.

HDR en projectie

De drie projectoren die meedingen in dit dossier zijn ook HDR-compatibel. Maar in de praktijk moet je je verwachtingen echt wel temperen. Projectoren zijn op HDR-vlak absoluut niet te vergelijken met televisies. Televisies leveren een veel helderder beeld, en in veel gevallen ook een betere zwartweergave (zeker als je niet verduistert). Bovendien ondersteunen deze projectoren enkel HDR10. HLG, Dolby Vision of HDR10+ ontbreken. Beschouw HDR dan ook veel eerder als een extraatje op deze toestellen, een waarvoor je bovendien echt wel de kamer moet verduisteren om van het e ect te genieten.

Hoe kies je een projector?

Onlangs hebben we uitgebreid geschreven over projectoren. Zo hebben we je de basiskennis over projectoren, waaronder de diverse technieken die gebruikt worden, gegeven. Daarnaast zijn we dieper ingegaan op de plaatsing van een projector. Met al deze informatie kan je nu de juiste projector kiezen. Over het algemeen volg je daarbij het volgende plan:

• Bepaal de grootte van het gewenste scherm en de kijkafstand op basis van de kamer.
• Bepaal de plaats van de projector en meet de afstand van projector tot scherm (A).
• Deel de afstand (A) door de breedte van je scherm. Het resultaat is de gewenste projectorverhouding. Die moet binnen het bereik van de projector vallen die je kiest.
• Bepaal de verticale afstand tussen de lens en bovenzijde van het beeld (H).
• Deel die afstand door de hoogte van het beeld. Het resultaat is de gewenste lens-offset.
• Komt dit niet overeen met de lens-offset van de projector, dan heb je lensshift nodig.
• Heb je geen of niet voldoende lensshift, dan moet je de projector kantelen en heb je keystone-correctie nodig. Probeer echter eerst na te gaan of je de projector niet kan verplaatsen.

Epson EH-TW9300 vs Acer V7850 vs Optoma UHD65

In dit dossier nemen we drie projectoren mee; de Epson EH-TW9300, Acer V7850 en Optoma UHD65. Hieronder vind je de conclusie van elke review, en een link naar het volledige verhaal.

Het buitenbeentje

We hebben in dit dossier ook de Epson EH-LS100 meegenomen, maar dan ‘buiten categorie’. Hij valt wel in dezelfde prijscategorie, maar vertegenwoordigt een volledig ander type projector. Hij dingt daarom ook niet mee naar de prijzen. Deze Full HD projector, met een Ultra Short Throw lens, is uitgerust met een laserlichtbron voor een verblu ende 4.000 lumen lichtopbrengst. Hoe doorstaat hij de vergelijking met de meer traditionele projectoren?

Acer V7850 – Conclusie

De Acer V7850 toont dat er al wat verbetering zit in de HDR-weergave ten opzichte van de V9800. Maar de projector blijft iets te zwak uitgerust (contrast, kleurbereik) om echt vlot met HDR om te springen. Voor SDR-content is het wel een goede keuze, op voorwaarde dat je kunt leven met het beperkte contrast. Mits de juiste beeldinstelling, en verduistering of minimaal omgevingslicht geeft de Ultra HD-projector uitstekende beelden. De ‘silent’-beeldmode maakt hem ook nog eens muisstil. Met wat verbetering en uitbreiding van de software zouden er ook een paar kleine ergernissen verdwijnen. Het prijskaartje is correct. Lees de volledige review.

Epson EH-TW9300 – Conclusie

De kalibratie van de grijsschaal van de EH-T9300 had iets beter gemogen, maar is zeker niet slecht. En het gedoe met de HDMI-aansluiting vereist wat aandacht. Maar vergis je niet, in een echte thuisbioscoop-omgeving levert de Epson prachtige resultaten. Zijn ruime lichtopbrengst en uitmuntende zwartwaarde creëren zeer dynamische en levendige beelden. Prachtige kleuren, indrukwekkend zwartdetail, het is echt genieten. Zelfs in HDR kan hij overtuigen, en beschikt hij over genoeg flexibiliteit in de instellingen om het beeld wat bij te sturen als je toch wat meer lichtopbrengst wenst. De prijs is ook nog eens erg scherp, en dat maakt van de EH-TW9300 een bijzonder interessante koop voor de filmfans. Lees de volledige review.

Optoma UHD65 – Conclusie

Ultra HD DLP-projectoren met HDR-ondersteuning zitten nog in hun kinderjaren, maar deze Optoma UHD65 slaagt er in om zeer overtuigende resultaten neer te zetten. Je mist een beetje detail, maar de beelden zijn beduidend scherper dan bij Full HD projectoren. Het is een zeer stille projector, met ruime lichtopbrengst en degelijk contrast, dat nog verbeterd wordt door de dynamische lamp. De UHD65 levert ook de mooiste HDR-beelden die we tot hiertoe zagen op een projector. Het kleurbereik is voor HDR wat te klein, maar de beelden zijn desalniettemin zeer indrukwekkend. De prijs ligt iets boven die van de op papier zo goed als identieke Acer V7860, maar we denken dat hij die meerprijs absoluut waard is. Lees de volledige review.

Conclusie

Een conclusie die voor alle drie de deelnemers geldt: ze leveren prima prestaties voor klassieke content, maar voor HDR is het resultaat altijd eerder bescheiden, de Epson en Optoma presteren voldoende. Wie het beste detail zoekt, kijkt best naar de Optoma, al is het verschil met de Epson klein. Op vlak van lichtopbrengst én contrast is de Epson de uitgesproken winnaar, en hij levert ook de grootste flexibiliteit bij plaatsing, al is het wel een enorme machine. We geven de Epson EH-TW9300 de ‘Best getest’ bekroning. Wat prijs betre zit de Acer met de beste kaarten, maar deze projector kan zich verder moeilijk onderscheiden. Daardoor krijgt de Epson ook de ‘Beste koop’ bekroning.