The Hague String Trio – Celebrating Women!
Opname april 2021, Westvest90 Schiedam – Cobra Records 0083 – PCM2.0
Wat ik nu doe is heel gevaarlijk. En dat is proberen een antwoord te geven op de vraag: bestaat er vrouwelijke muziek? Zou het? Ik ervaar een gesprek met een manspersoon wel anders dan met een vrouw. Er worden andere woorden gekozen en accenten gelegd. Als muziek een taal is, dan geldt voor mij eigenlijk dezelfde redenering voor muziek. Zo is – weliswaar een extreem voorbeeld – ‘Ein Heldenleben’ van Richard Strauss volgens mij typisch mannelijk en zijn de werken op deze nieuwe cd van Cobra Records misschien wel typisch vrouwelijk…?
Wie van u geachte lezers heeft ooit gehoord van Miriam Hyde, Emmy Frensel Wegener, Dame Ethel Smyth of Irene Britton Smith? Wie zijn vinger opsteekt mag het zeggen. Maar in deze kolommen geen sociaalpsychologische verhandeling hóe het toch komt dat er weinig composities zijn geschreven door vrouwen, maar eerder een oproep je open te stellen voor wat de drie dames van The Hague String Trio op deze cd hebben ‘verdoekt’ – van partituur naar muziek -, en waar Tom Peeters wederom een prachtige opname van gemaakt heeft. Het heeft mij in ieder geval een heerlijk uur luistergenot opgeleverd. En of het nu typisch vrouwelijk was? The Hague String Trio viert in elk geval de ontdekking van deze strijktrio’s en ik vier met hen mee!
Diverse componisten – ‘Arc’ Intercontinental Ensemble
Opname oktober 2021, Westvest90 Schiedam – TRPTK TTK0078 – 5.1.4DSD, 2.0PCM
De foto op de cover van deze uitgave van TRPTK laat een brug zien. Een met een opvallende gelijkenis op die van het schilderij van William Turner dat te zien was in het Dordrechts Museum in de tentoonstelling ‘In het licht van Cuyp’. En een met een mooie symbolische achterliggende betekenis. ‘Arc’ verbindt vijf werken van vrouwelijke componisten, te weten Bianca Bongers, Clara Schumann, Aragnaz Martirosyan, Sarah Neutkens en Louise Farrenc.
En klinken die stukken dan ook vrouwelijk? Mijn eerste indruk zegt nee. En de tweede ook 😀. Zo is er naar mijn bescheiden mening wel joodse, protestantse of katholieke muziek en zeker ook Russische, Franse of Amerikaanse. Maar typisch vrouwelijke? Afijn, ik laat het graag aan de luisteraar over of hij/zij zich hierin kan vinden. Feit is dat deze cd van TRTPK weer een klankjuweel is van de buitencategorie waarbij het Intercontinental Ensemble op wereldniveau speelt in die Westvest90 te Schiedam. Scan zeker ook even de QR-code aan de binnenkant van de jewelbox. Het loont!
W.A. Mozart/J. Voříšek – Symphonie no.38 ‘Praagse’/Symphonie in D op.23 – Gewandhausorchester Leipzig/Herbert Blomstedt
Opname september 2020, Gewandhaus, Leipzig – Accentus ACC30574 – PCM2.0
Gewoon heerlijke muziek en Mozart op zijn best! Wat straalt de ‘Praagse’ een grote hoeveelheid vitaliteit en levensvreugde uit. Dat deze symfonie bij het Praagse publiek enorm in de smaak viel is niet verwonderlijk. Sowieso was Mozart enorm geliefd in de Tsjechische hoofdstad gezien de successen die zijn opera’s beleefden zoals ‘Figaros Hochzeit’, ‘Die Entführung aus dem Serail’, en niet in de laatste plaats ‘Don Giovanni’ die nota bene haar première beleefde in het zogeheten Standentheater. (De film Amadeus – wie heeft deze niet gezien? doen! – werd dan ook niet voor niets hier gedraaid.). Maestro Herbert Blomstedt (geboren 1927!) leidt het Gewandhausorchester Leipzig, waarvan hij van 1998 tot 2005 chef-dirigent was, met opmerkelijk langzame tempi door de uit drie delen bestaande symfonie, echter zonder dat het opvalt.
Het tweede werk op deze mooie uitgave van Accentus Music – wat een mooi label, hoe dóen ze dat? – is van de Tsjech J. Voříšek (1791-1825) die bij Johann Nepomuk Hummel pianoles had. Hij genoot bekendheid in de kring rondom Ludwig van Beethoven en vooral Franz Schubert, met wie hij bevriend was. Veel werk heeft hij niet nagelaten – hij wordt de ‘vader’ van de impromptu genoemd -, maar deze Symfonie in D is zeker de moeite waard om gehoord te worden. Het Gewandhausorchester Leipzig neemt je met deze uitgave op een muzikale reis mee naar Tsjechië en in dierbare herinnering met de beroemde Tsjechische dirigent Václav Neumann.
J.S. Bach/C.P.E, Bach – Magnificat Miriam Feuersinger, sopraan/Anja Scherg, sopraan 2/Marie Henriette Reinhold, alt/Patrick Grahl, tenor/Markus Eiche, bas/Gaechinger Cantorey/Hans-Christoph Rademann, dirigent
Opname december 2020, Forum am Schlosspark Ludwigsburg – Accentus Music, ACC30563 – PCM2.0
Laat ik nu eens beginnen met een citaat dat ik vond op het www: ‘Der Stuttgarter Tonmeister Andreas Neubronner hat für sein Faible für Perfektion den fünften Grammy erhalten’, wat zoveel wil zeggen dat recording producer en verantwoordelijke voor editing en mastering een zwak of grote voorliefde heeft voor perfectie en daar een vijfde Grammy voor heeft ontvangen. Vijfmaal hulde dus en dat is ook weer in deze opname te horen!
Op deze nieuwe uitgave van het label Accentus zijn twee werken samengebracht en wel het Magnificat van vader Johann Sebastian (1685-1750) als van zoon Carl Philipp Emanuel (1714-1788); beide van grote en bijna eenzame hoogte. CPE had grote bewondering voor het Magnificat én de Hohe Messe van zijn vader en dat is goed te horen. Van dit gezelschap, de Gaechinger Cantorey zijn eerder opnames in deze rubriek besproken en steeds van grote klasse. Hoewel deze beide werken in coronatijd als livestream zijn opgenomen heeft dat aan spanning niets ingeboet. Luister maar eens naar het laatste deel – track 21 – hoe de Cantorey in de fuga zich staande weet te houden zonder te verzanden in moeizaam geworstel door de veelheid aan noten. Vermeldenswaardig is de begeleidende tekst van Ann-Katrin Zimmermann: verhelderend, informatief en zeer deskundig geschreven. Kortom een must-have!
L. van Beethoven – De 5 Pianoconcerten – Margarita Höhenrieder, piano/Staatskapelle Dresden, Kammerphilharmonie Amadé, Würtenbergisches Kammerorchester Heilbronn, Bamberger Symphoniker, Bayerisches Staatsorchester/Fabio Luisi, Leon Fleisher, Martin Haselböck/Bruno Weil
Accentus Music ACC70551 – DVD Video, 16:9 NTSC – PCM2.0, Dolby Digital 5.1, DTS5.1
Het is de tweede keer in relatief korte tijd dat er een box met de vijf pianoconcerten van Ludwig van Beethoven op mijn bureau terecht komt, zij het dat de vorige op cd verscheen (september 2019), terwijl het deze keer is op dvd. “Die Kunst verlangt von uns, dass wir nicht stehen bleiben”, aldus Ludwig van Beethoven. En zo is het. Uitvoering na uitvoering, interpretatie na interpretatie. Ook als het om de al zo vaak opgenomen vijf pianoconcerten gaat. Iedere solist en dirigent, elk orkest wil het uitvoeren en vastleggen. En terecht.
Nu bij deze dvd-box speelt Margarita Höhenrieder deze prachtige concerten – ook ik kan er geen genoeg van krijgen – in een tijdsbestek van 2008 tot 2020 met diverse orkesten, dirigenten (zie boven) en op verschillende locaties (Pianoconcert no.1 vanuit de Gasteig in München, no.2 Zeche Zollverein Essen, no.3 Max Littmann-Saal Bad Kissingen, no.4 Konzerthalle Bamberg, no.5 Prinzregententheater München). Het laatste pianoconcert wordt Leon Fleisher (1928-2020) in een in memoriam herdacht, de Amerikaanse pianist en dirigent die de soliste Margarita Höhenrieder tot leermeester en mentor was. By the way: de reeks leraar-leerling gaat van Ludwig van Beethoven naar Carl Czerny dan Theodor Leschetizky dan Arthur Schnabel dan Leon Fleisher om vervolgens te eindigen bij Margarita Höhenrieder. Voor de geïnteresseerde is trouw.nl/cultuur-media/waarom-beethoven-inspireert-om-beter-te-gaan-leven~b2aa2436/ een zeer interessant artikel van de Beethoven biograaf Jan Caeyers. Ik heb met enorm plezier naar deze ‘must-have’ dvd-box gekeken en geluisterd. Het heeft mijn bewondering voor de mens en componist Beethoven bevestigd, nee verder vergroot! In de vakantie die biografie van Jan Caeyers maar weer eens lezen!
L. van Beethoven Pianoconcert no. 1/Symfonieën 2 en 3 – Martha Argerich, piano/Lucerne Festival Orchestra/Herbert Blomstedt, dirigent
Opname augustus 2020, Concert Hall Luzern – Accentus Music ACC20511 – DVD Video, 16:9 NTSC – PCM2.0, Dolby Digital 5.1, DTS5.1
Twee doelgroepen: zij die wel eens willen zien hoe het er in het echie aan toe gaat en er niet de deur voor uit willen/hoeven, en zij die een mooie set-up hebben om beeld én geluid te combineren. Op deze dvd drie prachtige werken van Van Beethoven: zijn eerste pianoconcert gespeeld door Martha Argerich en de symfonieën 2 en 3 onder de baton van Herbert Blomstedt. Ik ben er eens goed voor gaan zitten met het schijfje in de Panasonic Blu-ray-speler op de Sony televisie. Netjes tussen de twee Quad ESL63-en. Kon beroerder zouden ze in mijn geboorteprovincie zeggen, oftewel: heel mooi!
En wat mooi begint Argerich dat tweede deel: betoverend, gewoon. Of zoals een criticus het beschreef: “Zij tovert een wonderbaarlijk subtiele metrische flexibiliteit met opvallende variaties van timbre terwijl ze op de een of andere manier een perfecte verstandhouding behoudt met de orkestbegeleiding…” Deze registratie zou wel eens moeilijk te evenaren zijn, laat staan te overtreffen. Beeld én geluid zijn van zeer hoge kwaliteit! Ontroerend mooi is de toegift uit ‘Kinderszenen’ van Robert Schumann. Zo’n dvd moet je gewoon hebben! Kom op liefhebbers, op naar www.accentus.com.
C. Franck/A. Scriabin – Prélude, Choral et Fugue/12 Preludes, Sonate no.3 e.a. – Naum Grubert, piano
Opname Westvest 90, Schiedam – Navis Classics NC22012 – PCM2.0
Wat een prachtige vleugel staat er in mijn kamer te spelen! Oeps, het is ‘slechts’ de weergave van… Ja, de weergave van wat zich destijds, toen, afspeelde in de Westvest te Schiedam, daar, en via de hifi in mijn werkkamer, hier, op dit moment klinkt, nu. Zo kun je onze hobby, die gebaseerd is op het feit dat je niet altijd datgene kunt horen wat je graag wil domweg omdat de artiest(en) en de locatie er niet zijn, in vier woorden samenvatten.
Sinds we muziek kunnen vastleggen – sedert ruim honderd jaar – moeten we het er maar mee doen wat het aanbod betreft. Het is niet anders, maar het is bij tijd en wijle een zegen en groot genoegen om zulke mooie registraties als onderhavige van Navis Classics – aan toonmeester Daan van Aalst hulde! – te kunnen beluisteren op het moment dat jíj dat wil. Meesterpianist Naum Grubert speelt het monumentale werk van César Franck ‘Prélude, Choral et Fugue’ op een Steinway D274 getuned door Michel Brantjes – is er beter mogelijk? -, in combinatie met 12 preludes, sonate no.3 Feuillet d’album op.45 en twee Etudes van Alexander Scriabin. Een fijngevoelig programma en gloedvol gespeeld!
A. Vivaldi – Le Quattro Stagioni – Apollo’s Fire/The Cleveland Baroque Orchestra: Apollo’s Fire/Jeanette Sorrell
Opname April 2021, Avon Lake United Church of Christ – Avie Records AV2485 – PCM2.0
Moet dat nou? Alweer een opname van de Vier Jaargetijden? We hebben er al zoveel, misschien wel 100 of zelfs meer. Mijn kennismaking met dit meesterwerk van Vivaldi stamt uit 1975 met een op mijn verjaardag cadeaugegeven versie van een groep vrienden. Dat ging toen zo omdat een elpee gewoon zo’n twintig gulden kostte en dat was veel geld voor nog niet werkzame jongelingen. Het was de uitvoering van ASMF o.l.v. Sir Neville Marriner op het label Argo (een heruitgave van Decca uit 1970). Deze uitvoering was overigens een echte kaskraker. Ik heb ‘m nog maar eens tevoorschijn gehaald en op de mat gelegd. En wat vind ik er nu van? Mooi, maar niet echt spannend, te gepolijst en weinig beweging/ademing en wat vlak.
Maar dan nu deze van een voor mij totaal onbekend gezelschap uit Ohio en opgenomen in een kerk aan het Lake Erie? Wel, The Clevelands Baroque Orchestra mag er zijn! Wat een sprankeling en ‘drive’! ‘Puntje-op-de-stoel’ zeg maar. Kan, of beter gezegd mág ook niet anders want we zijn vijftig jaar verder. En die ‘toegift’ zijnde een arrangement van Jeanette Sorrell – de drijvende kracht achter Apollo’s Fire –, van het beroemde thema ‘La Folia’ is minstens zo subliem. Heerlijk in deze barre tijden…Voor wie meer wil weten over dit beroemde thema: nl.wikipedia.org/wiki/La_Folia.
Early Moderns – Quicksilver Baroque
Opname augustus 2016, Drew University Concert Hall, Madison (NJ) – QS1003 – PCM2.0
Muziek van de ‘(aller) Eerste’ Weense School… zijn er dan meer? Ja, er is de ‘echte’ Eerste – denk aan componisten als Haydn, Mozart en Beethoven -, een Tweede met onder ander Schönberg en Webern en zelfs een Derde die ontstond in de tachtiger jaren van de vorige eeuw. Maar terug naar die ‘aller-eerste’ Weense School, welke componisten behoren daar dan toe? Ooit gehoord van Johann Heinrich Schmeltzer, Giovanni Legrenzi, Johann Rosenmüller, Johann Caspar Kerll c.s.? Na het beluisteren van deze werkelijk prachtige opname van het Amerikaanse ensemble Quicksilver, dat haar naam eer aan doet qua uitvoering, is er voor mij tenminste enige duidelijkheid ontstaan.
Composities met een kleine bezetting bestaande uit violen, trombone, dulciaan (voorloper van de fagot), viola da gamba, klavecimbel, orgel en theorbe (basluit) die in de zeventiende eeuw voornamelijk aan het Weense hof ten gehore werden gebracht. De Habsburgse keizer Ferdinand de Tweede huwde Eleonora Gonzage van Mantua die de muziek van Claudio Monteverdi en andere Italiaanse meesters meebracht naar Wenen. De in totaal 12 werken – tussen de vijf en acht minuten durend – zijn geschreven in de sonate-vorm en een enkele Passacaglia (Spaanse dans) of Canzon (met liedachtig karakter). Een toonbeeld van een opname – echt demo-kwaliteit en bezielend uitgevoerd! P.S. op de cover van deze cd is een detail van het dak van de Stephansdom in Wenen.
Pop Songs – Jan Vogler, cello/BBC Philharmonic/Omer Meir Wellber, accordeon en dirigent
Opname oktober 2021, Salford BBC Philharmonic Studio – Sony 19658701122 – PCM2.0
Van Claudio Monteverdi tot Michael Jackson… hûh? Ja hoor, in deze setting – cello met accordeon of orkest – is echt alles mogelijk en wordt het bewijs geleverd dat het geluid van de cello onder de instrumenten het meest overeenkomt met de menselijke stem (volgens cellisten dan 😀).
De werken op deze cd zijn dan ook bewerkingen en/of arrangementen van aria’s uit beroemde vocale werken, zoals de opera’s van Monteverdi, Purcell, Vivaldi, Gluck, Mozart, Bellini, Rossini, Bizet, Verdi en Wagner, of de musical van Gershwin of de songs van Drake, Lennon/McCartney, Moore en… Jackson. Een bonte verzameling onder één noemer gebracht door het fantastische spel van cellist Jan Vogler met begeleiding van de BBC Philharmonic onder leiding van de (opera) dirigent Omer Meir Wellber.
Geschreven door Theo Wubbolts
Reacties (0)