Review: Sonus faber Sonetto VIII G2 – Stijl én klank in optima forma

Sonetto G2 - techniek

Wanneer je naar de naakte Sonetto G2 kijkt, dus zonder zijn losse ronde ‘frontjes’ die met een magneetbevestiging voor elke woofer en voor de samen op een bladvormig paneel geplaatste middentoner en tweeter kunnen worden geplaatst, dan valt met name de spierwitte middentoner op. Deze werd oorspronkelijk voor de Suprema ontwikkeld, en de rolrand is zodanig gevormd dat de 6,5 inch papieren conus een bloemvorm met vijf bladen lijkt te hebben. Deze middentoner heeft dan ook de naam ‘Camelia’ gekregen en hij wordt toegepast in de Sonetto VIII G2, V G2 en Center G2. De vorm en het materiaal zijn niet alleen om esthetische redenen gekozen, er zit ook een technische filosofie achter. Goed, hij had misschien niet per se spierwit hoeven te zijn (al zegt Sonus faber dat een kleurtje de zuiverheid van het signaal wel degelijk beïnvloedt) maar een discussie daarover met Livio ga je hoe dan ook niet winnen, zo verzekert Rob me glimlachend. De aparte vorm is voorál het gevolg van zorgvuldig rekenwerk, en zorgt voor een aanzienlijke reductie van ongewenste resonanties in de conus. Met name reflecties terug vanaf de korf waar de conus in gemonteerd is worden zo voorkomen, wat vervorming vermindert en dus de zuiverheid van de weergave ten goede komt. De bijzondere faseplug annex stofkap in het hart van de bloem/conus zorgt voor een bredere afstraling zodat de luisteraar niet met zijn hoofd in een bankschroef hoeft te zitten om een breed en diep stereobeeld te horen.

De middentoner en tweeter hebben, zoals dat bij vrijwel alle drie- en meerwegsystemen het geval is, samen een eigen behuizing zodat ze niet akoestisch in contact staan met de lage tonen van de woofers. Maar ook hier is bijzondere technologie gebruikt die voor de Suprema is ontwikkeld. De behuizing achter de middentoner en tweeter heeft een organische vorm en is gemaakt van geperste kurk, dat bijzonder goede akoestische eigenschappen heeft. De 1,1 inch DAD™ ‘arrow point’ tweeter is een oude bekende. Er zit een parallel aan het membraan lopend verticaal boogje voor dat niet alleen de tweeter beschermt tegen beschadiging, maar midden op dat boogje zit ook een ‘pijlpunt’ die de top van het tweeter-membraan een heel klein beetje indrukt. Hierdoor worden niet alleen ongewenste resonanties onderdrukt, maar ontstaat ook een bredere afstraling. De tweeter sluit daarom qua ruimtelijke weergave perfect aan bij de middentoner. De twee 8 inch woofers zijn voorzien van een ‘organic basket’, wat betekent dat dragende structuur van de korf een organische vorm heeft die werd geoptimaliseerd voor minimale beïnvloeding van het naar achteren afgestraalde geluid. De woofers worden ondersteund door een baspoort die in de bodem van de kast is gemonteerd. De kast staat met stevige metalen pijlers op een resonantievrije gegoten betonnen voet, die op zijn beurt kan worden voorzien van spikes or rubberen voetjes, naargelang de ondergrond. Het voordeel van deze ‘down-firing’ baspoort is dat hij vanwege de vaste afstand tot de betonnen voet altijd een constante luchtweerstand ‘ziet’ en daarop is berekend, zodat de Sonetto VIII’s aanzienlijk dichter bij een achterwand kunnen worden geplaatst wanneer dat nodig is. Een baspoort aan de achterzijde vraagt bijna altijd meer afstand tot de wand.

De behuizing loopt naar achteren smaller toe en de gebogen zijwanden zorgen er samen met de eveneens gebogen baffle voor dat er geen staande golven in de kast kunnen optreden. De voor bi-wiring geschikte luidsprekerterminals zitten op het achterpaneel en zijn voorzien van goede jumpers voor wie ze met een enkele kabel wil aansturen. Er wordt ook een unieke, losse ronde ‘dop’ bij geleverd die over de terminals kan worden geschoven om ze een beetje aan het zicht te onttrekken. Een goed gevonden esthetische optie (mag ik dat ‘typisch Italiaans’ noemen?) die overigens alleen werkt als je spades of hele korte haakse banaanpluggen gebruikt. Maar dan ziet het er ook wel heel mooi uit. Binnenin de kast, direct achter de terminals, zit het fase-coherente wisselfilter dat voorzien is van eersteklas componenten als folie-condensatoren, luchtspoelen en inductie-arme weerstanden. De nominale impedantie van de Sonetto VIII G2 bedraagt 4 ohm. De gevoeligheid wordt niet gespecificeerd, maar het aanbevolen versterkervermogen vanaf 50 watt vertelt me dat de Sonetto VIII G2 waarschijnlijk een voorkeur heeft voor een stevige transistorversterker. Dat betekent overigens niet dat buizenversterkers uitgesloten zijn, maar ik adviseer wel om die combinatie eerste zorgvuldig uit te proberen. De Sonetto VIII G2 is leverbaar in twee houtkleuren (Wenge en Walnut) en in hoogglans zwart. Wanneer je voor een houtkleur kiest krijg je ook het fraaie ‘fishbone’ motief van het fineer op de bovenzijde, waar een metalen inleg van het Sonus faber logo in is verwerkt.

Luisteren naar de Sonus faber Sonetto VIII G2

Om de Sonetto VIII G2 optimaal aan te sturen was niets aan het toeval overgelaten. Voor deze demo was een systeem opgesteld dat bestond uit de McIntosh C12000 75th Anniversary hybride solid state/buizen voorversterker, de MCD12000 75th Anniversary SACD/CD-speler, en een paar

MC1.25KW 75th Anniversary monoblokken. De 75th Anniversary-versies zijn technisch identiek aan de ‘gewone’ topmodellen van de 12000-serie, maar strikt gelimiteerd en aan de bovenzijde voorzien van een speciale ‘penning’. Ze zijn duurder dan de gewone versie, maar volgens Rob erg populair onder het zeer trouwe koperspubliek van McIntosh. De set werd van stroom voorzien door een AudioQuest Niagara 7000 en was volledig voorzien van AudioQuest-bekabeling.

De eerste cd die in de lade van de MCD12000 verdween was een fraaie verzamelaar van het Nederlandse lounge-project Gare Du Nord, een samenwerking tussen Barend Fransen, de voormalige eigenaar van de Van Leest platenzaken, en Ferdi Lancee die we kennen van VOF De Kunst. De productie van deze muziek is weliswaar vrij glad, maar ook uitermate geschikt om te horen wat een audiosysteem kán. De weergave via deze absolute topset was anders dan ik had verwacht. De plaatsing was misschien wat minder haarscherp ‘gestoken’ dan je bij high-end van dit niveau gewend bent, maar de zeer brede afstraling van de Sonetto’s betaalde zich uit in een enórm beeld dat er eigenlijk gewoon ‘was’. En waar ik bijzonder snel aan kon wennen omdat het op een bepaalde manier heel natuurlijk en niet opdringerig aanvoelde. Toen ik opstond en een beetje door de forse luisterruimte liep viel me op dat het beeld niet instortte of naar één kant begon te trekken. Sterker nog, zelfs toen ik voorbij de rechter luidspreker ging staan deed de linker nog steeds goed mee in het geluidsbeeld en de muziek vulde de ruimte. Ondanks dat de weergave behoorlijk luid was kon ik nog steeds zonder stemverheffing aan Rob vertellen hoe verrassend ik dat vond, waar hij fijntjes om moest glimlachen. De klankkleur was mooi vol en transparant, en vooral stemmen kwamen bijzonder fraai uit de mix naar voren. De diepe stem in het Jazz Noir nummer Tom’s Song (overduidelijk een saluut aan Tom Waits) klonk fantastisch gearticuleerd en had behalve ‘mond’ ook precies genoeg ‘keel’ en ‘borst’ om als een echte mensenstem te klinken. Dit was echt bijzonder fraai, een soort luisteren zonder inspanning, waarbij de muziek als vanzelf de oren in stroomde. Vergeef me die wat plastische metafoor, maar daarmee bedoel ik dat het, indien je ze combineert met de juiste apparatuur, mogelijk zal zijn om langdurig naar de Sonetto VIII G2 te luisteren zonder dat er vermoeidheid optreedt.

Een andere favoriet, zowel muzikaal als opnametechnisch, is de live-uitvoering van het nummer Inside Job, op de aan John Hiatt opgedragen cd ‘Dear John’ van Ilse DeLange. Door de brede afstraling van de luidsprekers was het net alsof ik met de buik tegen het podium stond, met Ilse recht tegenover me (een man mag dromen, nietwaar?). Het geroezemoes van het publiek en het brommen van versterkers op het podium versterkten de ‘erbij zijn’ illusie alleen maar. Natuurlijk knalde de spectaculaire bassolo aan het begin van het nummer heerlijk de ruimte in, en de Sonetto VIII G2 bleek over een woest fantastisch fundament te beschikken (mag trouwens ook wel met 1,25 kilowatt aan vermogen erachter), maar ook de subtiel bespeelde Rhodes-piano van Nico Brandsen was van een grote verrukkelijkheid, en het wat schorre, hese timbre van Ilse was ronduit…hmm…verleidelijk zullen we maar zeggen. Het hoogtepunt van het nummer is wat mij betreft echter de wijd uitwaaierende gitaarsolo van Cor Mutsers. Potdomme wat speelt die gast lekker! Ik kon werkelijk niet anders dan zelf ook de luchtgitaar ter hand nemen, tot ik in mijn enthousiasme diverse luchtsnaren brak en mijn luchtplectrum verloor en dus maar een nederige buiging maakte voor de échte snarentovenaar…
Een andere gitaarheld van me is Mark Knopfler. Hoewel hij me in muzikaal opzicht een beetje kwijt is geraakt toen hij met zijn muziek de Americana-kant opging kan ik nog steeds met diepe bewondering en vochtige ooghoeken luisteren naar zijn spel op Dire Straits’ onnavolgbare meesterwerk ‘Love over Gold’. Tijd dus voor een potje Telegraph Road. De sfeer aan het begin van deze lange track was weids en mysterieus, waarbij opviel hoeveel textuur en detail er te horen was. ‘Omarmend’ is het woord dat ik in mijn aantekeningen las. Dus opnieuw niet gestoken scherp, maar dat maakt de beleving alleen maar méér ontspannen. De harmonische structuur van de pianoklank was werkelijk geweldig en ongeforceerd. Grote dynamische klappen werden zonder een spoortje stress weergegeven, maar ook microdynamiek was in ruime mate aanwezig, wat bij elkaar genomen voor een geloofwaardige ‘natuurlijkheid’ zorgde.

Conclusie

Sonus faber heeft een aantal jaar geleden een subtiele maar belangrijke aanpassing in de tonale afstemming van hun luidsprekers doorgevoerd. Ik beschreef dat al in mijn voor een andere publicatie geschreven review van hun Maxima Amator luidspreker. Waar hun huisklank voorheen toch een beetje werd gekenmerkt door een plezierige warmte hebben ze het geluid nét een tikje opener en frisser gemaakt, wat mijns inziens een meesterzet is geweest. Ook de Sonetto VIII G2 heeft deze fraaie en transparante afstemming, net als de Sonetto III G2 trouwens, de kleinste vloerstaander in deze nieuwe serie. Die is niet voorzien van de Camelia-middentoner, maar aan de nieuwe, geïntegreerde RAS-5000 streaming-versterker van Rotel liet hij zeer duidelijke familietrekjes horen, tot het krachtige en ongekleurde laag van de VIII G2 aan toe. Niet zo diep en krachtig natuurlijk, maar wel een stuk beter dan van de vorige Sonetto III. Een paar belangrijke constateringen, want ze betekenen dat Sonus faber het ‘voicen’ van hun luidsprekers tot in de puntjes beheerst. De Sonetto VIII G2 is alleen als interieur-object al een zeer gelaagde luidspreker. Het afgeronde design vind ik zeer aantrekkelijk, de natuurlijke materialen (inclusief het echte Italiaanse leer rond de middentoner en tweeter) voelen fantastisch aan en de bouwkwaliteit is subliem. Maar wat heb je daaraan als de weergave er niet mee in de pas loopt. Het mag echter duidelijk zijn dat dat absoluut wél zo is. De Sonetto VIII G2 is geen goedkope luidspreker, maar hij biedt wel een uitstekende balans tussen stijl een klank. Bewonderenswaardig. Nee… Molto bene! Bravissimo!

Sonus faber Sonetto VIII G2 (Walnoot, Wenge of hoogglans zwart)          € 7498,00 per paar

Fine Sounds Benelux, www.finesounds.nl