Review: Sonos Playbase – een Sonos onder je tv

De Sonos Playbar is een van de populairste soundbars ter wereld, een echt succesnummer voor het bedrijf dat streaming en multiroom-audio helemaal mainstream maakte. Waarom verschijnt er dan nu de Playbase, een op het eerste gezicht gelijkaardig product met een identiek prijskaartje? In deze review kijken we naar de Sonos Playbase.

Introductie Sonos Playbase

Net zoals de Playbar is de Playbase bedoeld als dubbele oplossing: hij verbetert het geluid van je televisie én het streamt alle mogelijke muziek. Dat laatste is leuk voor momenten waarop het tv-scherm uitstaat en je in de woonkamer toch wat wilt beluisteren. Qua ontwerp is de Playbase wel totaal anders dan de Playbar, wat een soundbar is. Sonos zegt zelf dat een soundbar maar bij een deel van de consumenten past. Het bedrijf denkt daarbij aan mensen die hun televisie ophangen of waar een soundbar op een geschikte wijze op een tv-meubel  geplaatst kan worden. Maar, aldus het bedrijf, eigenlijk gaat het dan om een minderheid van woonkamers. Bij de presentatie van de Playbase in Boston illustreerde Sonos veel voorkomende problemen met beelden van minder optimale Playbar-opstellingen die het in het veld ontdekte: half weggestoken in een kast, ergens op de grond, en zelfs achter het tv-scherm.

Dat kan beter en dus creëerde Sonos de Playbase. Dat is niet over een nacht ijs gegaan. Volgens één Sonos-medewerker die we spraken duurde de ontwikkeling een viertal jaar, wat een eeuwigheid is in de CE-wereld. Maar het typeert toch ook ergens Sonos, want het merk brengt maar met mondjesmaat nieuwe producten uit en ondersteunt zijn verkochte toestellen voor zeker tien jaar. Dat laatste klopt echt. We hebben Sonos-apparaten van 2007 in ons bezit en die werken nog prima én ontvangen nog alle software-updates die er regelmatig verschijnen. Was alle consumentenelektronica maar zo, denken we dan.

Geen nieuw idee, maar…

Sonos is niet de eerste met dit concept van ‘een speaker onder je tv’. Enkele jaren geleden was er zelfs een behoorlijke hype rond soundbases zoals de Playbase. Dat kwam door het succes van de Bose Solo, een vrij compacte speaker die eigenlijk eerder bedoeld was voor tweede tv’s in de slaapkamer. De me-too-apparaten die bij merken als Canton, Denon en Sony verschenen, waren al wat meer geschikt voor grote televisies. De hype rond soundbases leek echter van korte duur, hoewel er ook prima apparaten tussen zaten. De Sony HT-XT3 bijvoorbeeld, scoorde niet slecht tijdens onze tests. Maar toch, de interesse van de consument in soundbases leek weg. Het verschijnen van de Playbase is dus ergens een verrassing.

Het design van de Playbase

De Playbase is een grote speaker, maar met een fijn design dat door zijn gebogen lijnen niet fors overkomt. Als je hem uitpakt – en de verpakking is bijna even slank als de speaker – dan merk je dat de Playbase uitstekend is afgewerkt. De behuizing is van hoge kwaliteit en oogt quasi-naadloos. Hij is ook wat zwaarder dan je verwacht, wat ongetwijfeld een noodzaak is. Het toestel is immers ontworpen om een tv te dragen tot 35 kilogram en dat vraagt de nodige structurele stevigheid van de Playbase.

Tijdens het ontwerpen van de nieuwe Play:5 vervolmaakte Sonos een techniek om heel veel kleine gaatjes te boren in materiaal, een procédé die ook bij de Playbase wordt toegepast om heel de voorkant en delen van de zijkant te perforeren. Bijna 43.000 gaatjes zijn er, wat een ongelooflijk aantal is. Op een kijkafstand van een tweetal meter zijn ze ook bijna niet te zien, waardoor de voorkant van de Playbase bijna solide overkomt. Dat is zeker zo bij de zwarte versie, bij de witte versie lijkt de voorzijde van ver iets grauwer. De gaatjes zijn trouwens niet gelijk, maar worden naar de zijkant toe groter om een bredere verspreiding van geluid mogelijk te maken.

Sonos Playbase aansluiten op je tv

Als het over aansluitingen gaat, maakt Sonos radicale keuzes. Dat was ook zo bij de Playbar. Veel soundbars en audio-oplossingen voor de tv verbinden met de televisie via HDMI. Dat heeft bepaalde voordelen: de afstandsbediening van de tv kan dan het volume van het audiotoestel veranderen, er kunnen ongecomprimeerde surroundformaten van de tv naar het audioapparaat gestuurd worden (althans theoretisch) en je kunt in veel gevallen externe HDMI-apparaten aan de soundbar hangen. Maar Sonos ziet zijn toestellen niet als HDMI-switch, heeft een oplossing voor de remote en stelt dat surround via HDMI-ARC niet echt veel beter is. Dat is niet geheel onterecht, want het is inderdaad zo dat veel televisies via de return audio channel niet in staat zijn om formaten als DTS Master Audio HD of Dolby TrueHD in volle kwaliteit door te sturen.

Kortom, Sonos voorziet maar één kabelaansluiting: een digitale optische ingang. Met de meegeleverde kabel sluit je de Playbase dus aan op de optische uitgang van je televisie. Zo’n uitgang is er altijd op een moderne televisie en kan nooit verkeerd worden gebruikt. Nog een groot voordeel is dat de optische uitgang bij veel tv’s altijd ingeschakeld is. Is dat uitzonderlijk toch niet zo, dan hoef je het alleen maar snel in de instellingen van je televisie aan te zetten. Maar je hebt geen gedoe met bijkomende instellingen (bijvoorbeeld rond HDMI-CEC). Die simpliciteit is wat Sonos aantrekt tot een optische verbinding. Wij hadden, net zoals bij de Playbar, toch graag de keuze gehad. Maar, zegt Sonos, dat maakt de zaak weer ingewikkelder voor de doorsnee consument. Het is een keuze.

Koppelen met het netwerk

Net zoals andere Sonos-toestellen is de Playbase gemaakt om verbonden te worden met het netwerk. Dat kan via WiFi of via een ethernetkabel. Een leuk weetje: als je de Playbase draadloos verbindt, dan kun je via de ethernetpoort een ander apparaat (zoals een console of smart tv) op het netwerk hangen. Dat kan soms handig zijn.

Sowieso is de eerste stap het installeren van de Sonos-app op een mobiel toestel (Android of iOS) of op een computer (MacOS of Windows). De mobiele app is het gemakkelijkste te gebruiken, zeker als je een speaker wil instellen. De Sonos-app op de computer is wat gedateerd. De app is één van de sterkste punten van het merk. Het zit goed in elkaar en geeft bij het instellen van een Sonos-product ook voldoende informatie, ook in het Nederlands. Zeker als je reeds Sonos-toestellen in huis hebt, is het kinderspel om de Playbase met het netwerk te verbinden. Anders volg je gewoon het voorziene stappenplan. Een laatste stap is de Playbase een naam geven (zoals ‘Woonkamer’), wat vooral relevant is als je elders in huis andere Sonos-spullen hebt.

De Playbase kun je puur gebruiken om het geluid van je tv te verbeteren, maar de speaker is eveneens in staat om muziek weer te geven uit een varia van bronnen. Ook dit is een punt waar Sonos een voorsprong heeft op rivalen. Het ondersteunt tientallen streamingdiensten, waaronder alle grote en de meeste kleine. We kunnen geen ontbrekende streamingdiensten bedenken. Daarnaast kun je ook eigen muziekbestanden afspelen (enkel lossy formaten zoals MP3, AAC en lossless tot cd-kwaliteit, geen hi-resaudio) en internetradio beluisteren. Het instellen van een muziekdienst is eenvoudig en in een minuut geregeld. Sonos betekent ook ‘multiroom’: via de app kun je de Playbase koppelen met andere Sonos-speakers, het geluid van je tv naar andere speakers sturen of gewoon toestaan dat ieder gezinslid in zijn eigen kamer naar zijn eigen muziek luistert. Dat koppelen en wisselen gaat bijzonder vlot allemaal.

De audioweergave tunen

De Playbase komt met Trueplay, een functie die Sonos een tijdje terug op zijn speakers introduceerde. Het is een slim idee, dat rekening houdt met het feit dat hoe een speaker klinkt niet enkel van die luidspreker afhangt. Ook de eigenschappen van de kamer spelen een rol en soms zelfs een hele grote rol. Trueplay werkt door kort testgeluiden te verspreiden en die te analyseren. Op basis van die analyse wordt het geluidsprofiel van de speaker aangepast, bijvoorbeeld om een reflectie of overdreven absorptie te compenseren.

Trueplay is enkel mogelijk via een iOS-apparaat omdat enkel bij Apple consequent dezelfde microfoons in hun mobiele toestellen worden ingebouwd. Sonos moet namelijk de karakteristieken van de microfoon van je telefoon of tablet weten, omdat via deze microfoon de testtonen die uit de Playbase komen worden geregistreerd. Bij Android-toestellen is er een veel grotere variëteit qua hardware, zelfs binnen hetzelfde model. Een Samsung Galaxy S7 in Europa is bijvoorbeeld niet hetzelfde apparaat als in Azië. Je hebt echter dat iOS-toestel enkel nodig voor de Trueplay-meting, daarna gebruik je wat je wil om de Playbase te bedienen. Je kunt dus ook een vriend vragen om even de meting bij je thuis te komen doen, daarna kun je weer verder met je Android-telefoon. Een meting duurt niet lang, circa 2-3 minuten.

De Trueplay-meting is inmiddels wel iets uitgebreider dan in het begin. Nu worden er twee metingen gedaan: één in de kijk- en luisterpositie en één door de hele kamer heen. Bij die tweede meting moet je tijdens het afspelen van de testtonen al zwaaiend met je mobiele toestel door de kamer lopen. Het oog wat gek, maar is zo voorbij. Zwaai wel niet te snel, want dan mag je de test opnieuw uitvoeren.

De test: hoe klinkt de Sonos Playbase?

We testen de Sonos-speaker samen met een LG OLED55B6V, die echter in onze testruimte aan de muur bevestigd is. We halen er even de ongebruikte voet van de B6 bij en kunnen vaststellen dat het probleemloos op de Playbase zou passen. De LG-tv is ook heel licht, een voordeel van de OLED-technologie, dus ook het gewicht zou geen probleem zijn. Eén nadeel: de remote bij deze tv werkt met RF-radiosignalen, niet met infrarood. We kunnen dus niet onze tv-remote koppelen met de Playbase, zoals dat met de meeste tv-afstandsbedieningen wél kan. Even rommelen in een schuif om een ongebruikte oude remote te vinden en die te koppelen, en we konden weer verder. Dat moet je echt wel doen, want het volume regelen via de app is tijdens tv-kijken niet praktisch.

We hebben de Playbase in een aantal configuraties geprobeerd. Je kunt namelijk net zoals bij de Playbar de Playbase uitbreiden met een Sonos Sub en een set Play-speakers achteraan in de kamer. De Play 1-speakers zijn hier het best voor geschikt: ze bieden veel waar voor het geld, zijn compact en er zijn heel wat aftermarket-beugels en –stands beschikbaar. De duurdere Play:3 is wat ons betreft nog altijd de zwakste schakel in het Sonos-aanbod, al moet gezegd worden dat de rearspeakers in een surroundopstelling zelden zwaar op de proef gesteld worden. Daarbij moet gezegd worden dat het geen goedkope oplossing is om een compleet home cinema-systeem van Sonos-speakers te maken. Voor ruim 2.000 euro heb je een 5.1-kanaals surroundsysteem staan.

Eerst de Playbase zonder iets erbij, met en zonder Trueplay. Het resultaat van Trueplay zal afhangen van kamer tot kamer, in onze testruimte scherpt het de hoge tonen iets aan en vermindert het de energie in het laag. Een subtiel verschil dat we merken als we naar ‘Thor: The Dark World’ kijken en Trueplay in- en uitschakelen. Vergeleken met de nochtans niet slechte ingebouwde speakers van de B6 biedt de Playbase al een hele stap vooruit, gelukkig maar. Eén van de grote verbeteringen is dat dialogen voller klinken en ook centraal uit de Playbase komen. Uiteraard is het laag nu ook veel meer present, want net dat is een zwak punt bij televisiespeakers. De Playbase heeft een woofer die via een S-vormig reflex lage tonen verspreidt, wat vrij effectief is. Het duikt niet extreem diep en er mist wat detail, maar dat is in vergelijking met een losse subwoofer. Voor films is dit al niet slecht, bij het beluisteren van muziek kun je soms het fijne detail in het laag missen. Maar toch, als we bijvoorbeeld ‘Between the buttons’ en ‘DDROPP’ van de Franse elektrona-artiest French 79 beluisteren, dan is er wel heel wat zin voor ritme, klinkt het niet wollig en blijft de Playbase goed op koers als we het volume verder open zetten. De Sonos-speaker begint niet te trillen of te resoneren, wat toch een indicatie is dat die behuizing heel goed in elkaar zit.

Net zoals bij de Playbar is ook bij de Playbase de Sub een goede toevoeging. Maar misschien wel voor andere redenen. We hebben de Playbar en Playbase naast elkaar kunnen vergelijken: de Sub toevoegen bij de Playbar kun je zien als een uitbreiding van het frequentiebereik, terwijl bij de Playbase het eerder een verfijning oplevert. In het laag presteert de Playbase immers out of the box sterker dan de Playbar, dankzij die woofer. De Playbar vinden we dan standaard weer net iets ruimtelijker dan de Playbase.

De meerwaarde van twee Play:1’s toevoegen voor een 5.1-opstelling is bij de Playbase en Playbar zowat gelijk. Hoewel de surroundprocessing van Sonos niet altijd even accuraat is als bij een ware surroundverwerking van een AV-receiver, werkt het wel om een meer bioscoopgevoel te geven. Veel hangt wel af van de tijd die je steekt in het juist plaatsen van de rear-speakers en ze qua volume goed afstemmen. Het beste effect hoorden we wanneer de Play:1’s op oorhoogte met een beugel op 1-1,5 meter van de luisterpositie aan een muur werden gemonteerd.

Conclusie

De Sonos Playbase is een prima speaker. Hij past goed bij bepaalde situaties, bijvoorbeeld als je een bescheiden tv-meubel hebt waar je televisie op staat. Vergeleken met bestaande soundbases is de Playbase een betere speaker, ook wel vanwege de intuïtieve bediening en goede streamingondersteuning waar Sonos om bekend staat. Tegelijkertijd is de speaker met zijn prijs van 799 euro wel aanzienlijk duurder dan de meeste concurrenten, in zoverre je deze nog in de winkel kunt opsporen.

Het is niet de ultieme tv-oplossing. In bepaalde opzichten vinden we de Playbar in combinatie met een Sonos Sub beter, onder meer omdat het een wijdser geluid neerzet. Maar je kiest de Playbase – die als alternatief voor de Playbar werd uitgebracht – omdat het als oplossing beter bij je past. De vlotte bediening en multiroom-mogelijkheden krijg je er van Sonos bij.