Review: Paradigm Monitor SE en Defiance V10 – Betaalbaar surround met slimme subwoofer

Introductie Paradigm Monitor SE en Defiance V10

Paradigm is een merk dat bij surroundliefhebbers in de Benelux misschien wat minder top-of-mind is. Namen als Bowers & Wilkins, KEF, Dali en ELAC zijn beter bekend. Toch is Paradigm allesbehalve een onbekende ster aan het luidsprekerfirmament. Het bedrijf uit Toronto heeft een ijzersterke reputatie voor spectaculaire luidsprekers in het hoger segment, waaronder de bijzondere Persona-lijn die je helemaal naar hartenlust qua kleuren en afwerking kunt personaliseren via een online configuratietool die doet denken aan de modules op sites van automerken. Of de machtige SUB 2 met zes (6!) 25 cm woofers en 9.000 Watt vermogen, de uwe voor slechts 15.000 euro!

De Monitor SE-lijn zit echter heel wat lager in de markt. Meer zelfs, het is de nieuwe instapreeks van Paradigm, met prijzen die echt niet zo hoog liggen. Wij testen de combinatie van twee Monitor 6000F-vloerstaanders (599 euro/stuk), twee Monitor SE Atom-boekenplankspeakers (179 euro/stuk) en de 2000C (229 euro). Daarbij leverde distributeur Penhold nog de gloednieuwe Defiance V10-subwoofer, echt een primeur. Het boeiende aan de V10 is dat het is uitgerust met zijn eigen correctiesysteem om staande golven te compenseren. Je kunt het ook helemaal instellen via een app. Desgewenst kun je de V10 uitbreiden met een draadloze module zodat er geen kabel naar de receiver moet lopen. Maar dit laatste hebben we niet getest.

Understated

De Monitor SE-reeks is verkrijgbaar in zwart of wit. De luidsprekers zijn gegeven de prijs degelijk afgewerkt, met een solide behuizing zonder veel zichtbare naden of schroeven. Verwacht niet al te veel tierlantijntjes of wilde designuitspattingen. Het zijn functionele, rechthoekige luidsprekers, waarbij de wat ovalere grilles de enige ongewone designelementen zijn. De witte uitvoering heeft een glanslak, wat we waardevoller vinden ogen dan de matzwarte versie. De nette uitstraling wordt bij de witte 6000F-vloerstaander wel wat verstoord als je de grille verwijdert. Je kijkt dan op een machtige array van vier woofers en een tweeter, maar die wel omringd is door 12 zwarte bevestigingspunten voor de grille en met zichtbare schroeven bij de vier drivers. Dat maakt de witte speaker voor ons heel druk. Bij de zwarte 6000F valt het wellicht minder op.

Toch willen we niet de indruk geven dat Paradigm hier gewoon wat drivers in een kast schroefde en dan riep: “Klaar!”. Dat de constructie doordachter is, blijkt bijvoorbeeld door de wave-guide rondom de verzonken grote tweeter die je zowel op de 6000F-vloerstaander, Atom-boekenplankspeaker als 2000C-center vindt. Om te beginnen is er een metalen rooster voor de tweeter geplaatst die de directe uitstraling afremt en geluid naar de zijkanten duwt. Hier komen de geluidsgolven in de wave-guide terecht die ontworpen is om geluid breed uit te sturen. Dit zorgt er ook voor dat de Paradigms een betere fasecoherentie zouden bezitten. Lees: de hogere tonen komen op hetzelfde moment aan als de lagere, wat zich uit als een strakkere, snellere klank. Dit is belangrijk voor de muziek in een soundtrack, maar ook om te zorgen dat stillere geluidseffecten in een groter soundtrack-geheel niet naar de achtergrond verdwijnen.

Traditioneel ingesteld

Er is een trend om surroundpakketten samen te stellen die bestaan uit grote vloerstaanders en kleine centers en rearspeakers. Denk aan de Jamo Studio 8-set die we recent op de pijnbank legden. Dit kan natuurlijk en is net iets handiger in bescheiden woonkamers. Het zwakke punt daarbij is echter dikwijls de centerspeaker, misschien wel het belangrijkste onderdeel van een surroundopstelling. Bij de Paradigm Monitor SE-set die we ontvangen is dat onevenwicht er niet. Ja, de Atom-luidsprekers die we als achterste surroundkanalen gebruiken zijn niet al te groot, maar de kast heeft wel een zekere diepte.

De 20-kg wegende 6000F-vloerstaanders die hier links en rechts vooraan (of de stereokanalen) voor hun rekening nemen zijn behoorlijk forse luidsprekers van 105 × 23 × 36 cm. Ze hebben naast een tweeter ook vier grote drivers (drie woofers, één midrange) van elk 140 mm diameter, met 3 baspoorten aan de achterkant. Dat maakt deze Monitor SE-vloerstaanders speakers die gevoelig zijn voor de plaatsing ten opzichte van de muur. We zouden toch aanraden een zekere afstand van de muur aan te houden. Zoek je trouwens compactere vloerstaanders, dan is er nog de kleinere SE 3000F.

Hetzelfde advies geldt voor de 2000C-centerspeaker, die twee 140-mm woofers en een 25-mm tweeter (opnieuw met de verzonken waveguide) vooraan combineert met twee baspoorten aan de achterkant. We konden bij het testen de klank van de center substantieel aanpassen door de centerspeaker dichter of verder van de muur te plaatsen. Zet je hem in een meubel, dan gaat hij qua bassen toch wel heel aanwezig zijn. In dat geval duik je het best in de equalizer van je receiver of demp je de poorten wat. Paradigm beeldt de 2000C altijd op een stand uit. Geen toeval volgens ons, want dit lijkt de beste optie voor deze (overigens prima) luidspreker.

Subwoofer met kamercorrectie

En dan is er nog die Defiance V10-subwoofer, die officieel niet deel is van de Monitor SE-reeks. Maar het is wel een subwoofer die je zou combineren met deze luidsprekers, toch als je iemand bent die gelooft dat een goede sub de fundering is van een surroundopstelling. Het is inderdaad een duurder model, maar meer investeren in een waardevollere subwoofer komt vaak het geheel ten goede omdat je voor die andere, goedkopere luidsprekers beter kunt compenseren. Zeker als je het hebt over een sub zoals de V10 met heel wat spitstechnologie. De V10 is de middelste van de drie nieuwe Paradigm Defiance V-lijn, die naast de hogere Defiance X-reeks staat. Je hebt nog de eenvoudigere V8 en de V12.

Het was nog niet zo lang geleden dat je bijna nooit subwoofers tegenkwam met een ingebouwd systeem om room modes te compenseren. Dat is inmiddels anders. Voor Paradigm is kamercorrectie natuurlijk bijna een deel van het DNA, dankzij de hechte verwantschap met Anthem. Dat zusterbedrijf ontwikkelde zelf een kamercorrectiesysteem (ARC), die we recent nog hebben uitgeprobeerd in kader van de test op HiFi.nl van de Anthem STR-stereoversterker. Het is dus niet helemaal een verrassing dat de nieuwe Defiance-lijn van subwoofers van Paradigm uitgerust zijn met een versie van ARC die lage tonen corrigeert. Dat het over hetzelfde systeem gaat, blijkt meteen als je er mee aan de slag gaat. Je gebruikt immers gewoon de ARC-app van Anthem op je mobiel toestel (iOS en Android) of de uitgebreidere ARC-app op je Windows-pc. Er is vooralsnog geen app voor macOS beschikbaar.

De mobiele app en pc-versie van de ARC-software zijn niet gelijk. De ARC Mobile-app is gebruikersvriendelijker en leidt je door een stappenplan om de meting uit te voeren. Je kunt ook gewoon de microfoon van je smartphone of tablet gebruiken. Wel fijn is dat je eveneens de optie hebt om de officiële ARC-meetmicrofoon via een USB-adapter op je mobiel toestel aan te sluiten en die te gebruiken. De ARC-microfoon is gewoonweg nauwkeuriger dan het microfoontje van enkele eurocent in je smartphone, al is het verschil bij een meting van lage frequenties misschien iets minder cruciaal dan bij een volledige meting. Helaas is de microfoon niet bij de Defiance V-subwoofrs meegeleverd, wel bij de Defiance X-reeks en de Anthem-receivers. De pc-versie van de app werkt enkel met een USB-microfoon en ondersteunt daarbij het inlezen van een kalibratiebestand van de microfoon. Zo’n bestand kun je bij betere merken downloaden. Tik je ergens zo’n officiële microfoon op de kop, dan moet je de pc eveneens via een tweede USB-kabel met de subwoofer verbinden.

Eén groot verschil tussen de pc-versie en ARC Mobile is dat je op je smartphone niet echt ziet wat de software juist gaat corrigeren. Op de pc kun je nog beperkt dingen aanpassen. De correctie met het ARC-systeem voer je trouwens uit vooraleer je een algemene meting maakt met het kamercorrectiesysteem van je receiver.

Volledige controle over de Sub

Het meten met ARC doe je via de ARC-app, maar de Defiance V10 bedien je volledig via de Paradigm Subwoofer Control-app. Dit is zeer volledige, perfect afgewerkte app waarmee je de V10 tot in de puntjes regelt. Je kunt bijvoorbeeld ARC in- en uitschakelen, om zo het verschil met je oren vast te stellen. Maar het kan nog zoveel meer: het volume van de sub afregelen, specifiek diepe bassen (20-30 Hz) luider of stiller maken, een low pass-filter instellen, schakelen tussen weergavemodi (film, muziek en nacht) en de fase veranderen. Daar zitten wel wat dingen bij die je meting via de receiver kunnen beïnvloeden, dus het is wel wat nadenken over wat je wanneer juist aanpast. Experimenteren met de Control-app kan echter geen kwaad. Een surroundopstelling moet je uiteindelijk zo tunen dat jij het zelf leuk vindt.

Ondergedompeld en verwend

We gebruiken opnieuw de Denon AVR-X6300H als receiver in deze test, met een Oppo UDP-203 en Panasonic DMP-UB824 als videobronnen. Na het instellen van de Defiance V10 via ARC, meten we de kamer in via de MultEQ-app van Audyssey. We kiezen voor de Reference-filter van MultEQ XT32, Dynamic EQ is uitgeschakeld. Qua geluidsmodi kiezen we er voor om films direct weer te geven en muziek te schakelen tussen stereo en een surround-opwaardering (Dolby of DTS, naargelang wat beter klinkt).

De kracht van de Paradigm Monitor SE-speakers is dat ze breed uitstralen, maar dat het geluidsbeeld niet al te diffuus wordt. De centerspeaker en de 6000F-vloerstaanders vullen elkaar ook goed aan, wellicht ook omdat de 2000C geen kneusje is. Dat is net wat nodig is om de ongewone soundtrack van ‘Sicario : Day of the Soldado’ (Ultra HD Blu-ray, Dolby Atmos), het vervolg op eerste Sicario-film met een ijzingwekkende Benicio Del Toro, goed weer te geven. Geen Emily Blunt deze keer, maar wel een Del Toro en Josh Brolin die wedijveren voor de trofee ‘meest uitgebluste narco-bestrijder ooit’. De eerste Sicario was qua soundtrack iets heel bijzonder, mede dankzij de inbreng van de IJslandse componist Jóhann Jóhannsson. In plaats van bombastische muziek zoals Hans Zimmer over de actie te leggen, kies hij voor soundscapes die de film een heel dreigend, nerveus gevoel meegeven – iets dat de filmsoundtrack van Sicario in 2015 een oscarnominatie opleverde. Helaas is Jóhannsson eerder dit jaar overleden. Dat is wellicht waarom Day of Soldato qua soundtrack niet even geslaagd is, al blijft het wel trouw aan zijn voorganger. Op de Paradigms klinkt de audio zoals het hoort: heel groots en weids, net zoals de woestijn waarin het afspeelt. Het surroundveld treedt ver buiten de speakers, vooral als we de luidsprekers niet indraaien.

Het doet ons allemaal wat denken aan de Dali Oberon-set die we net getest hebben, die eveneens gekenmerkt worden door een bredere uitstraling van het midden en hoog. We namen de schijf van ‘Atomic Blonde’ (Ultra HD Blu-ray, DTS:X) er bij die we met de Oberons uitgebreid bekeken hebben. De scènes in de Berlijnse nachtclubs en discotheken zetten de Paradigms even omhullend neer. Bekende hits van eind jaren tachtig (zoals ‘Cities in the Dust’ van Siouxsie and the Banshees) spelen in de achtergrond; de Paradigms geven je echt het gevoel daar je daar bent, in een groezelige grote, holle fabriekshal die dubbelt als disco. De Oberons waren misschien iets meer omhullend, maar zowel de Dali’s en de Paradigms zijn op dit vlak sterkhouders. We noteren ook dat de Atom-rearspeakers sterker uit de hoek komen dan de Oberon 1’s, wat we bijvoorbeeld merken tijdens een gevecht die ontstaat als de Oost-Berlijnse polizei Charlize Theron betrapt in een flat. Als ze na afloop een pistool wegslingert in een Berlijnse binnenplaats, dan hoor je het wapen ver weg links achter de grond raken. De iets frissere tuning van de Monitor SE-speakers ten opzichte van de Oberons helpt effecten een betere plaatsing geven en laat ook veel detail uit de 2000C-center komen.

Wat wel opvalt is dat zelfs na veel aanpassingen we met de combinatie Monitor SE en V10-subwoofer niet echt een zware bombastische mix krijgen. Dat is natuurlijk gen must. Het is maar wat je leuk vindt, want de Defiance ondersteunt de luidsprekers wel prima bij fijnere SFX. Bij Pacific Rim Uprising (Ultra HD Blu-ray, Dolby Atmos) klinken de gevechten tussen Jaeger-robots en Kaiju-monsters bijvoorbeeld wel heftig, maar niet zo spectaculair als we het graag hebben. Spektakelliefhebbers missen misschien die gelokaliseerde aardbeving als een Jaeger met een grote knal tegen de vlakte gaat.

De V10 zet voor dit geweld toch iets teveel op verfijning in – wat overigens wél een betere keuze is voor muziek en minder spektakelgerichte soundtracks, zoals van Sicario. Via de app de Deep Bass Level verhogen helpt wel wat, al verlies je naar ons gevoel dan wel detail in het hele laag. Deze instelling aanpassen bij muziek heeft overigens amper impact, omdat weinig tracks zo diep duiken. Misschien dat de V12 met zijn grotere woofer een betere optie was geweest in deze ruimte? Dynamic EQ inschakelen op de Denon-receiver helpt trouwens hier ook wel bij.

Recent zijn heel mooie remixes verschenen van het vroege werk van Kate Bush. Atomic Blonde voerde ons eerder dan toch naar de jaren tachtig terug, dus is het logisch om voor een muziektest even in dat decennium te blijven hangen. De Monitor SE en Defiance V10 blijken daarbij betrekkelijk goed uit de hoek komen. De subtielere aanpak van de sub past (zoals we al vermoedden) goed bij liedjes van Bush (Roon, via de Oppo UDP-203) die we in DTS Neural:X beluisteren, zoals de klassieker ‘Wuthering Heights’. Het zijn wel tracks die trouw aan hun tijdperk niet zoveel basinformatie bevatten, dus schakelen we over op muziek uit 2018 en het gloednieuwe ‘Merrie Land’ van The Good, the bad & the Queen (het gelegenheidsproject van leden van Blur, Verve, Fela Kuti en The Clash). Snel weer die Dynamic EQ-functie uit, want dat werkt hier echt niet. Zonder klinkt het veel natuurlijker en echter, en de V10 levert na wat afregelen net perfect het nodige laag – zonder slome wollige klanken. Een sub voor fijnproevers, denken we dan.

Conclusie

Als je houdt van een grote surroundweergave waarin alle details vrij accuraat geplaatst worden, dan zit je aan het goede adres met deze Paradigms. Ze bieden veel voor hun prijs: een meer dan degelijke muziekweergave, een frisse maar niet overdreven scherpe weergave van detail en een kamervullende ervaring. Het prijskaartje is niet al te hoog. Geen enkel lid van de Monitor SE-familie die wij getest hebben kwam zwakker over. Dat evenwicht heb je niet altijd op dit prijspunt. De Defiance V10 is technisch een interessante subwoofer met veel handige functies, zoals de app-control en ARC-kamercorrectie. In onze test kwam het vooral over als een subwoofer die muziek goed kan ondersteunen, net zoals filmsoundtracks met veel subtiele effecten. Gek genoeg is dat iets waar veel subwoofers sneller in falen en waar de V10 in uitblinkt.