Review: Magico S3 – Venster op een natuurlijker geluidsweergave

S3

Een deel van de oplossingen die bedacht zijn voor de M9 en M7 zijn toegepast in de S3. Het ontwerp resulteert ook uit de toepassing van geavanceerde meetapparatuur. Met behulp van 3D laser-interferometrie worden de panelen, waar de S3 uit is opgebouwd, op 1000 punten gemeten waarbij uiteindelijk de totale resonantie van de luidspreker in kaart wordt gebracht. Hoewel er met alleen aluminium iets minder vrijheid in vorm mogelijk is dan met composietmaterialen, maken die metingen toch dat een vormgeving, binnen grenzen, gekozen kan worden die voldoet aan optimale akoestische eisen. Een tweede meetsysteem is de Klippel Near-Field-Scanner (NFS). Dat is, kort door de bocht, een enkele microfoon die rondom de luidspreker beweegt. De scanner brengt eerst de akoestiek rondom de luidspreker in beeld. Vervolgens wat de luidspreker doet. De verkregen meetpuntresultaten worden dan in mindering gebracht van die initieel gemeten ruimte-akoestiek. Uit de delta (het verschil) kun je dan voorspellen welke kamerreflecties optreden en welke respons zo’n luidspreker heeft in een gemiddelde luisterruimte. Niet moeilijk om te bedenken dat er dan, op basis van die resultaten, bijgestuurd kan worden in het ontwerp van zo’n luidspreker. De NFS is ook nog voordelig om te gebruiken. Er is geen uitgebalanceerde ‘dode’ kamer voor nodig. Het systeem werkt kennelijk met zeer kort durende meetsignalen (pulsen), waardoor de ruimte-akoestiek niet wordt aangestoten. Gezien de wat hogere prijskaartjes van de M9 en de M7 is de S3 als koopje te beschouwen, dat ook weer niet voor iedereen is weggelegd. De huisarts van ondergetekende kwam al met de diagnose van kapitaalarmoede. Er was helaas geen snelwerkend medicijn voor. Voor de S3 betekent het dat er geen gebruik is gemaakt van composietmaterialen. Hoewel elke Magico-luidspreker de suggestie wekt om gezien te worden als een cost-is-no-object product, geldt voor elke fabrikant dat er altijd gebouwd moet worden voor een bepaald prijspunt in de markt. Met 50 euro kun je meer doen dan met 20 euro. Toch heeft de S3 een zeer elegante vormgeving en bestaat niet, zoals de S1, uit een enkele door extrusie gemaakte ‘buis’, hetgeen een fantasievol en op minimale resonanties gebaseerd ontwerp deels in de weg staat. Het aluminium onderpaneel van de S3 is erg dik en legt het zwaartepunt van de luidspreker zeer laag. Samen met het 3-point outrigger system (drie voetjes, waarvan een tweetal ‘buiten’ de luidspreker) en met nieuwe voeten resulteert dat allemaal in een beter dynamisch gedrag en een lagere ruisvloer.

Drivers

In de nieuw ontwikkelde tweeter is M9-techniek toegepast. Het nadeel van (veel) diamond drivers is dat ze zwaar zijn (minder detail en snelheid), klankmatig soms erg koel (witjes) en daardoor met een herkenbare en ongewenste klanksignatuur. Uw auteur heeft daar niet altijd de beste ervaringen mee gehad. Magico gebruikt een beryllium basis met een opgedampte diamantlaag. Met deze tweeter is er in ieder geval geen enkel klankmatig probleem. Ook de midrange-drivers en de woofers zijn aangepakt. Nieuwe conusmaterialen met een zeer hoge stijfheid en lage massa, sterkere motorsystemen, een betere ophanging en betere materialen voor de surround zijn de richtingen waar veel luidsprekerfabrikanten vorderingen maken en dat leidt tot een zeer lage vervorming, een hogere belastbaarheid, een langere levensduur en een neutraal geluid met geen tot minimale resonanties.

Logistiek

Luisteren naar de S3 in een van de hier gebruikte luisterruimtes is vragen om logistieke problemen. Sommige luidsprekers die hier staan kunnen gedemonteerd worden in delen. De S3 komt in een enkele solide behuizing met een gewicht van 105 kilo. Dat betekent: de S3 naar binnen en andere zware systemen naar buiten. Dat zijn enorme operaties en niet heel efficiënt voor een review, waarbij de luidsprekers misschien twee weken in een van de luisterruimtes staan. De S3 is derhalve beluisterd bij AudioXperience in Nuenen. Ondergetekende is niet altijd enthousiast over het luisteren op locatie, maar er zijn in Nederland en in België dealers waar dat zeer goed mogelijk is. Bij AudioXperience heerst vakmanschap. Er is een enorme kennis om een goede set te kunnen bouwen, honderd jaar gezamenlijke ervaring en heel veel kennis van muziek. Bij het binnenkomen in de luisterruimte viel meteen op dat de S3 perfect stond opgesteld. Niet nodig om de tent te gaan verbouwen. De S3 werd aangestuurd met een Soulution 525-voorversterker en de 511-eindversterker. De MSB Reference DAC en The Digital Director zetten het signaal om vanuit een Antipodes K50 Music Server/Streamer. Ondergetekende had een mastertape bij zich die zeer recent werd gemaakt van een symfonie-orkest op een bekende concertlocatie. Die werd afgespeeld op een analoge taperecorder.

Luisteren

Tijdens het luisteren naar een nieuw product is het altijd de vraag welke eigenschappen uniek zijn, beter dan in vorige modellen of bij concurrerende merken. Die kennis maakt uiteindelijk dat je, in dit geval, zo’n luidspreker wilt kopen. Magico hoort bij de top van de luidsprekers in de markt. Het is dus niet meer de vraag of zo’n luidspreker alles goed doet. Er zijn geen tekortkomingen. Het gaat er om in hoeverre dat ‘goed’ zijn, van alle voor weergave belangrijke eigenschappen, reikt. Je hebt bijvoorbeeld detaillering, maar dat komt uiteraard in een aantal gradaties. Vooruitgang bij luidsprekers betekent dan doorgaans dat verschillende eigenschappen een aantal levels verder ontwikkeld zijn. Je merkt bijvoorbeeld aan de laagweergave van de S3 dat die beter is dan van de voorganger. Erik Paulus van AudioXperience, die een meester is in het vinden van geluidsfragmenten die zijn betoog ondersteunen, had een playlist samengesteld met precies de muzikale fragmenten die de essentie van wat de S3 doet voor het voetlicht brachten. Dat is altijd een resultante van niet alleen de luidsprekers, maar ook van de aansturing. Die vormde hier geen beperkende factor. Dat is ook weer relatief. Wellicht is er nog een betere aansturing mogelijk, waarbij de S3 nog een level hoger kan spelen, maar dat is nauwelijks voorstelbaar als je hier zou luisteren.

Het algemene beeld dat de S3 presenteert is neutraal, dynamisch, extreem goed in balans, ruimtelijk, met een zeer goed gedefinieerd laag, een fenomenale doorgifte van klank en een natuurlijk beeld. Dat laatste nog niet zo ver als met een M9 of M7, maar het is te merken dat het geluidsbeeld in de richting komt van geluid zoals je dat ervaart als je gewoon op straat loopt. Dus niet alsof je de indruk hebt dat je naar een hifi-setje luistert waar de sound duidelijk uit twee weergevers tettert. ‘The devil is in the details’ en dat geldt ook voor deze S3. Die ruimtelijke en zo natuurlijk mogelijk aandoende weergave is ronduit spectaculair. Er hangt gewoon een holografisch beeld in de luisterruimte met een sublieme opbouw van lagen in de diepte, met hoogte en breedte. Een van de tracks presenteerde een saxofoon die in een tunnel werd gespeeld door basklarinetist en saxofonist Sha van het Nik Bärtsch Trio op de EP ‘Monbijou’. Die illusie was ijzersterk. Met je ogen dicht is het alsof je daar dan gewoon staat. Er wordt een indrukwekkende ruimte gepresenteerd met een wereld van subtiele detaillering. Beata viscera op ‘Musique sacrée de la Cathédrale Notre-Dame’ laat de kleinste geluidjes in een kerk, die van buiten komen of van bezoekers die zacht tegen elkaar fluisteren of tegen iets aanschuren, horen. Een ander voorbeeld is de track Cum Dederit (Vivaldi) van Nora Fischer en Marnix Dorrestein op ‘Hush’. Er speelt een elektrische gitaar op een buizenversterker. Gitaristen zullen ongetwijfeld een lichte ‘hiss’ herkennen. Een kenmerkend geluid dat veel buizenversterker laten horen. Via de S3 is dat erg subtiele geluid waarneembaar. Vox Clamantis zingt Gregoriaanse muziek, zijnde de basis van de Europese muziek. Op het ECM-album ‘Filia Sion’ staat de track Beata viscera. Opgenomen in 2010 in de Dome Church of St. Nicholas in Haapsalu (Estland). Zo te horen lijkt het er sterk op dat de akoestiek in deze kathedraal licht aangevuld is met enige galm uit een Lexicon. Een inzicht dat de S3 biedt. Red Handed van Felix Laband op het album ‘Dark Days Exit’ laat een enorme energie in het laag horen en een enorme ruimte, waarbij het geluid ver links en rechts van de luidsprekers waarneembaar is. Het vouwt zich als het ware om de luisteraar heen. Elke opnameruimte heeft een eigen akoestiek. De S3 laat duidelijk het verschil horen tussen die verschillende akoestische omgevingen.

Wim Sonneveld

Wim Sonneveld riep altijd dat als mensen ziek zijn ze niet thuisblijven, maar bij zijn voorstelling komen zitten. Dat geldt vaak ook voor het publiek dat concerten bezoekt. De herrie varieert van het geritsel met zuurtjes waar dan het plastic van verwijderd dient te worden, tot het geschuif, sleutels die rammelen en smartphones die afgaan. Uw auteur was ooit auditief getuige van een lawaaiig conflict tussen een zakje M&M’s en iemand met een kennelijk niet te onderdrukken begeerte. De ergste categorie bestaat uit de hoesters. Nooit als het orkest fortissimo speelt, maar altijd tijdens zachte en subtiele passages in een fraai adagio. Je zou je echt kapot moeten schamen. De opname met publiek vanaf de tape liet al die geluiden horen. Werkelijk tot in het kleinste detail. Het geritsel van partituren, een lichte aanvaring tussen een viool en strijkstok, het kraken van stoelen en de pedalen van de vleugel. Een wereld van geluid rondom de gespeelde muziek. Dat geeft wel een heel echte en natuurlijke vorm van beleving.

De sublieme detaillering, messcherpe focussering en staging van de S3 dragen bij aan die beleving die de S3, samen met de elektronica, presenteert. Het geluidsbeeld is realistisch in de zin dat het de muziek zoveel mogelijk laat horen zoals deze zich voordeed tijdens de opname. Dat kwam zeer duidelijk naar voren tijdens het beluisteren van een track van Led Zeppelin (I can’t quit you baby van hun eerste elpee uit 1969). Veel popgroepen uit die tijd waren primair bezig met muziek en vaak veel minder met geluidskwaliteit. Er waren uitzonderingen. Frank Zappa had naast de muziek ook een focus op geluidskwaliteit. Later werd het belangrijk dat opnames ook mooi moesten gaan klinken. De zogenaamde audiofiele opname was geboren. Het geluid werd als het ware door Photoshop gehaald en klinkt vaak mooier dan de werkelijkheid. Er zijn een enorm aantal elektronische mooimakers in de studio te vinden om het geluid aan te passen. Maar het gebeurt ook met hifi-apparatuur. Kabels, versterkers en luidsprekers die door middel van voicing een mooi geluid veroorzaken. Iedereen kent wel luidsprekers en installaties waar letterlijk elke slecht opgenomen track mooi klinkt. Het zijn luidsprekers met een stuk aangename resonantie en dito vervorming. Je luistert naar kleuring en niet naar muziek.

De S3 is geen mooimaker. Die Led Zeppelin-track klinkt enorm authentiek. Heel herkenbaar hoe zoiets in een studio klinkt. Niet gelikt, gladgestreken en mooi. Maar, zoals een bandje klinkt in een studio en dat is enorm fascinerend. Met de S3 staat dat als een huis. Je hoort met deze luidspreker op een griezelig en zeer hoog kwaliteitsniveau hoe slecht sommige muziek is opgenomen. Maar, dat is ronduit geweldig om te beluisteren. Er is niets tegen het zo goed mogelijk opnemen van muziek. Met zo’n opname, beluisterd met de S3, kom je dan in de buurt van de holy grail. Dat werd tijdens deze luistersessie voor ondergetekende gerealiseerd door de tape met (een deel van) het pianoconcert. De klank en ruimtelijke presentatie van die vleugel waren ronduit geweldig.

Epiloog

Zonder onderzoeksvraag is er geen conclusie mogelijk, dus daarom een naschrift. Magico heeft met de introductie van de S3 wederom een grens verlegd. Binnen de prijsklasse is het een van de beste luidsprekers die je kunt kopen. Hier geen hifi-geluid, maar een zo neutraal en echt mogelijke presentatie. De USP’s (unique selling points) zijn hier vooral de energie, de fenomenale detaillering, het presenteren van een levensechte stage en een geluidsbeeld dat dichter in de buurt komt van hoe wij natuurlijk geluid om ons heen ervaren. Er staan dan ook geen luidsprekers meer in de kamer, maar er ontvouwt zich een zo natuurlijk mogelijke 3D-omgeving die gevuld is met geluid. Je komt dicht in de buurt van hoe een opname geregistreerd is. Het systeem is eerlijk naar de opname toe. Het doet denken aan professionele platenspelers en cd-spelers. Dat zijn in principe meetinstrumenten die worden gebruikt om opnames te beoordelen. Niets is zo fascinerend als het luisteren naar muziek zoals het tijdens de opname klonk en als zodanig bedoeld is. Je kunt dan een discussie starten over of het ethisch verantwoord is om daar met bewust kleurende luidsprekers, kabels en elektronica een eigen draai aan te geven. Je gaat ook Picasso’s ‘Femme à la montre’ niet overschilderen met andere kleuren. Zou ook een beetje zonde zijn van die 130 miljoen. De S3 is in ieder geval beschikbaar voor een lagere investering. Het is ook goed om te bedenken dat er rondom deze prijsklasse nauwelijks luidsprekers zijn die op een gelijk niveau of beter spelen.

Met dank aan AudioXperience in Nuenen.

Fotografie: Magico, Ruud Jonker en Erik Paulus

Prijs:

• Magico S3 M-Cast (Mat geanodiseerd) € 65.000,- per paar
• Magico S3 M-Coat (Lak) € 75.000,- per paar

AudioXperience, www.audioxperience.com
Very Fine Solutions, www.veryfinesolutions.com
Magico, www.magicoaudio.com