Review: KEF KC62 subwoofer – Little earthquakes

Hoe sexy kan een subwoofer zijn? Laten we eerlijk zijn: zo goed als nooit. De uitzondering die de regel bevestigt is de KEF KC62. In een segment waar vooral op specificaties wordt gemikt is een mooi design niet altijd een troef. Maar criticasters die de KC62 meteen willen afschrijven vanwege zijn mooie smoeltje moeten toch oppassen. KEF blijft een bedrijf dat buitengewoon sterk investeert in R&D, wat het recent nog bewees met de Meta-versies van de LS50 en LS50 Wireless II. Ook bij deze KC62 hebben de KEF-ingenieurs een paar nieuwe trucjes uit hun mouw geschud.

Met de KEF KC62 wordt er wel wat hoger gemikt. Met een prijs van 1.499 euro is dit een duurdere – maar verre van de duurste – subwoofer. Als je ziet dat ze bijvoorbeeld vaak gecombineerd worden met een set LS50 Meta’s van 1.199 euro per paar, dan lijkt dat bedrag hoog. De fabrikant argumenteert dan wellicht dat je met één KC62 van die twee boekenplankspeakers virtueel twee vloerstaanders maakt. Uiteraard kan deze subwoofer ook met andere KEF-modellen of speakers van andere merken worden gecombineerd. Gegeven dat er momenteel niets echt vergelijkbaar beschikbaar is – al heb je hier en daar wel andere micro-subwoofers, zoals recent bij SVS – bestaat de kans inderdaad dat eigenaars van andere speakers deze KEF zullen overwegen.

In deze review gaan we de nieuwe KEF-subwoofer bekijken als aanvulling op een stereoset en binnen de context van een surroundopstelling. Heel andere toepassingen dus!

Strak en modern

Over het design van een subwoofer valt meestal niet zoveel te vertellen. “Een grote doos met niets opmerkelijks”, daarmee beschrijf je 95 procent van alle toestellen. En je verklaart daarmee ook meteen waarom de meeste mensen niet staan te springen om een subwoofer te kopen die het interieur nog verder komt ontsieren. Maar ‘grote doos’ is geen label die bij de KC62 past, want KEF heeft zijn ontwerpers vrij spel gegeven om iets te creëren dat wel in een modale woonkamer welkom zou zijn. Dat is vrij goed gelukt, vooral met de witte uitvoering. De KC62 is behoorlijk compact en pronkt met een afgerond design dat het visueel nog zachter maakt. Het is bovendien uit metaal opgetrokken, wat hem toch een stukje chiquer maakt dan doorsnee MDF-dozen.

Uiteraard kan het kleine formaat enkel omdat KEF technisch enkele heel knappe dingen uitspookt. Daar komen we nog aan toe, maar om alvast een tipje van de sluiter te lichten: dit is een ontwerp met twee woofers die rug tegen rug liggen. Dat heeft voor- en nadelen waar we het zo dadelijk over hebben. Als het over design gaat, zorgt het vooral dat de KC62 aan de twee zijkanten uitpakt met een grote cirkel. Dat is uiteraard telkens een woofer, maar dat valt niet meteen op omdat er een baffle rondpast met een soort waveguide. Die baffle heeft dezelfde kleur als de aluminium behuizing, wat de indruk nog meer versterkt dat de KC62 uit één geheel is opgetrokken. Er zit echt veel techniek in, wat ook verklaart waarom deze subwoofer wel klein is maar ook loodzwaar. 14 kg, dat is toch iets.

Eenvoudige bediening

Steeds meer subwoofers komen met kamercorrectie en/of app-bediening. KEF verkiest een andere aanpak die toch niet old-school is. Ja, de verschillende controls bevinden zich achteraan op de KC62, zoals meestal het geval is. De klassieke controls vult het wel aan met enkele handigheden. Het crossoverpunt en de volumeregeling stel je in via twee draaiknoppen. Daarnaast kun je via een schuifregelaar in vijf standen aangeven waar de subwoofer opgesteld staat. KEF voorziet ook een stand ‘appartment’ die ultralage frequenties vermijdt die probleemloos door muren bewegen. Daar zullen de buren ook gelukkiger van worden, zeker nadat ze je op de trap tegenkwamen terwijl je een doos met het etiket ‘subwoofer’ in de armen droeg. De vijf EQ-opties hebben een grote impact op hoe de KC62 zich gedraagt, zoals je kunt zien op onderstaande grafiek.

Fasecontrols, een manuele/LFE-schakelaar en een grond lift-knop maken het geheel compleet. Je kunt zowel een cinchkabel (komende van een stereoversterker) als een subkabel (komende van een LFE-output) aansluiten. Er is ook een Line Output om een tweede subwoofer te daisychainen.

Dus langs één kant mis je op de KC62 geavanceerde opties, zoals DSP-bediening via een app. Ergens is dat spijtig, want het is wel fijn om vanuit je zitplaats alles te kunnen regelen. Tegelijkertijd is het als leek ook makkelijk om jezelf te verliezen in geavanceerde subwoofer-instellingen. De aanpak van KEF is dan vanuit dat perspectief gewoon makkelijker in het gebruik. Voor beide visies valt wel iets te zeggen; uiteindelijk is het ook zo dat eens je subwoofer ingesteld is, je zelden nog aan die controls komt.

De KC62 is enkel te gebruiken met een automatisch wekfunctie die zelf de subwoofer inschakelt als er geluid is. Bij de eerste modellen schoot die functie pas in actie bij relatief hoge volumes, maar KEF vertelt ons dat nieuwe toestellen nu een software-update kregen en sneller zullen inschakelen.

Eén of meer subs?

Zelf zegt KEF dat ze aan de ontwikkeling van de KC62 begonnen om tegemoet te komen aan bepaalde nieuwe leeftrends. Dat er kleiner wordt gewoond bijvoorbeeld of dat een subwoofer in zijn traditionele grote kubusvorm gewoonweg niet welkom is. Maar KEF ziet nog een pluspunt aan een kleine sub: de stap naar meerdere subwoofers is makkelijker te maken. Als je het plaatsen van één sub al lastig vindt, dan verwonder je je misschien over het parkeren van twee of meer van die dingen. Maar akoestisch valt er heel veel te zeggen voor het gebruik van twee subwoofers – of zelfs vier, een in elke hoek. Een voordeel is dat meerdere subs op elkaar afgestemd kunnen worden, met curves die elkaar compenseren. In het geval van stereoweergave kun je achter elke luidspreker een sub plaatsen, en elk enkel het laag van dat kanaal laten afspelen. Dat verhoogt de fasecoherentie. Maar toegegeven, meerdere subwoofers is niet iets waar veel gewone muziekliefhebbers voor opteren.

Uni-Core

Om iets compact als de KC62 mogelijk te maken, past KEF een zogenaamde force cancelling-design toe. Die techniek bestaat al langer, meestal met twee drivers die rug tegen rug worden geplaatst. Dat is echter niet wat KEF hier doet. Ja, er zijn twee woofers en twee voicecoils, maar slechts één magneet-motorsysteem. De twee spreekspoelen hebben een andere diameter, zodat ze bij het bewegen elkaar niet raken. Dat is echt slim gevonden: niet alleen is de afstand van conus tot conus kleiner dan bij twee aparte drivers, de voicecoils kunnen wel nog altijd een grotere afstand bewegen. Dat is belangrijk bij een subwoofer om echt veel lucht te kunnen verplaatsen. De KC62 is niet een long-throw-model, maar het kan daardoor wel aardig wat lucht bewegen. Bij het afspelen van muziek zie je die woofers ook heftig bewegen – en dat is de bedoeling.

Dit Uni-Core-design klinkt misschien goed gevonden – en dat is ook zo – maar het echt knappe zit ‘em in de uitvoering. Onder meer door het gebruik van een DSP is er voor gezorgd dat de twee drivers elkaar compenseren, ondanks hun verschillende grootte. Het eindresultaat is dat de KC62 zelfs bij hoge volumes geen voelbare trillingen via de behuizing produceert. De dansende subwoofer van weleer is dit zeer zeker niet.

Ook indrukwekkend is dat deze subwoofer op voetbalgrootte twee versterkers van 500 Watt bevat. Klasse D natuurlijk, want als je aan een luider volume begint te luisteren moeten ze echt wel werken. Iets anders dan klasse D-versterking zou wel heel warm beginnen te worden. Niettemin, omdat de vermogens zo hoog liggen blijft warmte iets waar KEF rekening mee moest houden. Gelukkig kan die aluminium behuizing functioneren als een gigantische koelvin.

De ontbrekende schakel

Het is pas als je een subwoofer toevoegt aan een stereo-opstelling dat je realiseert dat je voorheen iets miste. En niet enkel bij baszware technotracks, maar ook bij heel wat andere genres. Lukraak gekozen uit de albumcollectie: ‘Drift Code’ van Rustin Man, aka bassist Paul Webb van Talk Talk. Dit zijn meestal rustige nummers, met spaarzame gitaartonen en psychedelische invloeden. Klinken helemaal goed via de KEF R3-speakers die we voor deze test opgesteld hebben, aangesloten op een Hegel Röst. Sluiten we de KC62 aan op de line-out van de Noorse versterker, dan wordt het toch opeens veel beter. De bassdrum is nu natuurlijk en heeft veel meer impact, maar ook de baslijnen die meer op de achtergrond leven worden genuanceerder en de occasionele orgeltonen krijgen meer body. De R3 is een wat forse standspeaker, en kan betrekkelijk laag, waardoor de subwoofer niet meteen nodig is om die lagere mannenstem voller te maken. Dat zou bij kleinere boekenplankspeakers wel meer te merken zijn. Niettemin, ook bij de knappe R3’s levert de KC62 een echte meerwaarde.

Draai je de soundtrack van ‘Interstellar’ van Hans Zimmer, dan krijgt die subwoofer natuurlijk een veel heftigere work-out. Met dank aan de kerkorgels die Zimmer bovenhaalt en grootse percussie die af en toe van zich laat horen. Bij ‘Stay’ gebeurt er zoveel significants onder 70 Hz dat je gewoon deze track amper kunt beluisteren op kleine speakers, maar met de KC62 is het wel een volwaardige opvoering. Pas dan ervaar je die ongemakkelijke sfeer die ontstaat door de lang uitgerekte ultralage tonen die onder de synthesizermelodie en orkest dreigen.

Het zal wellicht niet zo moeilijk zijn om mensen te overtuigen dat een subwoofer een nuttige toevoeging is voor een compactere speaker. Maar wat bij forse, volwaardige vloerstaanders op hoog niveau? We namen de proef op de som en stelden weer de Focal Sopra N°2’s op. Dit zijn speakers met een heel ander karakter dan KEF, iets dat beide merken zonder aarzeling zullen beamen. Maar daar gaat het niet om; we willen zien of een sub een meerwaarde kan zijn bij ‘echte’ luidsprekers. Het korte antwoord, die ons ook wat verraste, is “ja”. Onder meer het werk van Vincent Belanger op cello was stukken rijker en voller met KC62 (en zelfs met de SVS 3000 Micro). Wel merkten we dat je bij zo’n combinatie nog meer tijd moet steken in het afstellen en plaatsen van de subwoofer ten opzichte van de speakers. Een versterker met meer controls op dit vlak, zoals Dirac Bass Management, kan wel handig zijn.

Dat zijn de voordelen van een sub toevoegen in context van stereo, met nog wat extra troeven die eigen zijn aan de KC62. Voor muziekwerken zoals deze duikt de KEF-subwoofer meer dan diep genoeg, dat is zeker geen probleem. Bij homecinemagebruik met een LFE-kanaal kan het design misschien wel overtroefd worden door een veel grotere subwoofer met een enkele woofer. Tijd om dat even te onderzoeken, met onze vaste Denon AVR-X6300H-receiver en Dali Rubicon-surroundopstelling. Normaal past hierin een forsere Monitor Audio Silver W12, een single-driver subwoofer met een long-throw woofer van 12 inch en die toevallig ongeveer evenveel kost als de KC62. Wat brengt het ons als we die forsere doos vervangen door de KEF-voetbal (en uiteraard opnieuw een kamermeting uitvoeren)? Een ervaring die merkbaar anders is. In onze ruimte volstaat die KEF eigenlijk wel, zeker als we muzikale content in Dolby Atmos bekijken. Bij een aantal van onze testscènes, zoals de race in ‘Ready Player One’ of de vulkaanuitbarsting in ‘Jurassic World’ is er iets minder machtige bombast maar ook minder wollige gerommel. Nu is die MA-subwoofer ook echt wel goed, maar je merkt wel dat het dubbele design van de KEF meer controle en betere demping toelaat. Ten dele is het een smaakkwestie. Je mag echter niet vergeten dat de KC62 voor kleinere kamers is ontworpen en zelfs dan spectaculair presteert.

Conclusie

De KEF KC62 is een sterk staaltje techniek dat zich vertaalt naar een subwoofer die even indrukwekkend speelt als hij er uitziet. Het is geen goedkope aankoop, maar het is wel een van de effectiefste die je kunt maken.

Het is ook een van de beste keuzes als het gaat om muziek luisteren. Ja, vaak worden subwoofers gezien als enkel een noodzakelijke toevoeging voor een surroundopstelling. De KC62 heeft echter voldoende finesse en meer dan voldoende controle om je stereo-opstelling naar een heel ander niveau te tillen. Door zijn compacte vorm en mooie design vormt het zeker geen steen des aanstoots in de woonkamer, terwijl handige instellingen integratie makkelijker maken.

En hoe zit het met de essentie van wat een subwoofer moet kunnen: bassen produceren? Nou, we hebben die titel bij deze review – een knipoog naar een van onze favoriete albums, van Tori Amos – niet zomaar gemaakt.