Review: IKEA Symfonisk tafellamp-speaker en boekenplank-speaker

IKEA zet de laatste tijd vol in op het slimme huis. Niet alleen heeft de Zweedse meubelgigant diverse slimme lampen in het assortiment, ook kun je binnenkort naar de winkel voor slimme speakers van het bedrijf. Althans; multiroom-speakers want geïntegreerde spraakbediening ontbreekt. IKEA komt met de Symfonisk-serie, momenteel bestaande uit de tafellamp-speaker en de boekenplank-speaker. Beide modellen zijn samen met Sonos ontwikkeld en kunnen dus met de Sonos-app gebruikt worden. In deze review bekijken we beide nieuwe speakers in de Symfonisk-serie.

Wat is IKEA Symfonisk?

Symfonisk is een samenwerking tussen de Zweedse meubelgigant IKEA en de audio-experts van Sonos, wat resulteert in een serie wifi-speakers waarbij design en kwaliteit hoog in het vaandel staan. De Symfonisk-collectie voegt IKEA’s kennis van woninginrichting en design samen met de expertise van Sonos qua geluid en technologie. IKEA wil het dus mogelijk maken om audio op een natuurlijke manier te integreren in huis, met de bekende IKEA designfilosofie en met de lage prijzen die we van het bedrijf gewend zijn. Niet alleen design, prijs en kwaliteit staan hierbij voorop. Ook gebruiksgemak is een zeer belangrijk onderdeel. De luidsprekers moeten eenvoudig te installeren zijn, binnen enkele seconden te gebruiken zijn en middels een gebruiksvriendelijke app te bedienen zijn.

Beide nieuwe luidsprekers in de Symfonisk-serie zijn door Sonos en IKEA samen ontwikkeld. Sonos heeft de verantwoordelijkheid voor de audioweergave op zich genomen en dat betekent dat we eigenlijk te maken hebben met Sonos-speakers in een IKEA-jasje. Het grote voordeel hiervan is dat de luidsprekers middels de Sonos-app te bedienen zijn en kunnen communiceren met andere Sonos-speakers in huis.

De Symfonisk-tafellamp is te koop voor 179 euro, terwijl de Symfonisk boekenplank-speaker voor 99 euro gekocht kan worden.

Zijn het slimme speakers?

Voordat we aan de review beginnen moet een veelgestelde vraag vast beantwoord worden; zijn de Symfonisk-speakers slimme speakers? De definitie van ‘slim’ verschilt nogal, maar in principe zijn de Symfonisk-speakers domme multiroom-speakers. Dat betekent dat ze met elkaar (en andere Sonos-speakers) kunnen communiceren maar dat ze zelf niet over ingebouwde ondersteuning (een microfoon) voor spraakassistenten als Siri, Google Assistent en Amazon Alexa beschikken. Wel kun je ze te bedienen middels speaker met deze ingebouwde ondersteuning, bijvoorbeeld de Sonos One of de Google Home. Vervolgens kun je de spraakassistent vragen om muziek af te spelen op de Symfonisk-speakers. Ook kun je je smartphone gebruiken om de Google Assistant muziek via de Symfonisk-speakers te laten afspelen.

Echter, in de nabije toekomst (vanaf oktober) moet het mogelijk worden om de Symfonisk-speakers aan de IKEA Home Smart-app te koppelen en ze daar binnen scenes in combinatie met slimme verlichting en slimme rolgordijnen te gebruiken. Zo moet het mogelijk zijn om een scene te maken waarbij het licht gedimd wordt, de muziek aangaat en de rolgordijnen naar beneden gaan. De speakers worden dus wel slimmer in de toekomst.

Design

IKEA zet met Symfonisk in op het bekende ‘IKEA-design’. Simplistisch, strak en tijdloos. Dat zijn beide speakers ook zeker, maar design blijft toch een kwestie van smaak. De boekenplank-speaker is een vrij standaard speaker qua uiterlijk en zal in nagenoeg elk interieur zijn plek prima kunnen vinden. De luidspreker komt in een zwarte en een witte variant, met respectievelijk een antraciete en grijze stof aan de voorzijde.

Het grote voordeel van dit model is de flexibiliteit. Je kunt de speaker ergens neerzetten, horizontaal of verticaal. Volgens IKEA past de speaker ook perfect in de KALLAX-kasten. Daarnaast kun je een muurbeugel kopen waarmee je de speaker als wandplank kunt gebruiken (met maximaal 3kg aan gewicht erop) en is er een accessoire waarmee je de speaker aan een keukenrek kunt hangen. Je kunt er dus alle kanten mee op en dankzij het tijdloze design valt de speaker nauwelijks op. De speaker is strak afgewerkt en voelt hoogwaardig aan.

De tafellamp-speaker valt wat meer op en is dan ook een stuk groter. Deze luidspreker komt namelijk met een lamp en daar overheen een forse lampenkap. Aan de onderkant vinden we een speaker met een stoffen bekleding met daar bovenop een lamp. Op dit moment zijn er twee varianten; een variant met een zwarte stof en een zwarte lampenkap (lijkt goudkleurig door de zwarte kap) en een variant met een lichtgrijze stof en een witte lamp.

De glazen lampenkap is af te nemen maar momenteel zijn er nog geen andere varianten van de kap te koop. De speaker zelf staat op een ronde basis, waar je tevens de fysieke knoppen voor de bediening kunt vinden. Dit model is wat meer een kwestie van smaak; je houdt ervan of niet.

In onze optiek is de zwarte variant wat chiquer en stijlvoller, maar door de zwarte kleur van de kap lever je wel wat in op de helderheid van de lamp. Aan de zijkant van de tafellamp-speaker zien we nog een draaiknop terug. Deze ietwat grote (en in onze optiek niet bijzonder mooie) knop laat je de lamp aan- en uitzetten. Helaas geeft de knop geen mogelijkheid om de lamp te dimmen, wat een gemiste kans is. Natuurlijk kun je er wel een slimme lamp (bijvoorbeeld van IKEA) indraaien waardoor je de lamp alsnog kunt dimmen. Ook de tafellamp-speaker is bijzonder netjes afgewerkt.

Installatie

Als we één ding van zowel IKEA als Sonos kennen is dat de installatie heel simpel moet zijn. En dat is bij de Symfonisk-luidsprekers niet anders. De speakers zijn binnen enkele minuten geïnstalleerd en kunnen nagenoeg direct gebruikt worden. En het mooie is; we hadden geen schroefje of moertje over.

Het is eigenlijk heel simpel; beide speakers zijn in de basis Sonos-speakers en worden dus geïnstalleerd zoals je elke andere Sonos-speaker zou installeren. Je downloadt de Sonos-app, meld jezelf aan, richt een nieuw netwerk in en laat de app zoeken naar nieuwe speakers. Eenmaal gevonden doorloop je een aantal korte stappen, zet je de speaker in een specifieke ruimte, geef je het beestje een naam en in de laatste stap kun je de speaker middels Trueplay afstemmen op de ruimte. Trueplay is een hele handige Sonos-functie waarmee je de audioweergave optimaliseert. Dit doe je door de speaker geluiden te laten afspelen en met je smartphone door de ruimte te lopen. Sonos analyseert de geluiden die binnenkomen op je telefoon en kan zo inschatten hoe het geluid in de ruimte beweegt. Na een paar minuten luisteren en analyseren is de audioweergave geoptimaliseerd voor de ruimte waarin de speaker staat. Dit werkt op beide modellen en is een belangrijk onderdeel voor de audio-ervaring.

Dat er Trueplay opzit maakt de plaatsing van de tafellamp-speaker en boekenplank-speaker ook wat eenvoudiger. De tafellamp-speaker is wat gevoeliger voor waar je hem plaatst maar wanneer de plaatsing niet optimaal is kun je dit aardig corrigeren met Trueplay. De boekenplank-speaker is zoals gezegd ook verticaal, in een kast en tegen de wand of een rek te plaatsen. Als je de speaker als plankje gebruikt kun je er tot 3 kilogram aan objecten op plaatsen. Samen met de muurbeugel wordt een matje geleverd waardoor objecten op stabiel op de speaker blijven staan.

Bediening (Sonos-app)

Beide speakers zijn standaard te bedienen via de Sonos-app, dezelfde app waarmee je speakers van Sonos kunt bedienen. Dit is volgens IKEA de perfecte basis voor de bediening van je muziek. Vanaf augustus zijn de speakers echter ook te bedienen via de Home Smart-app (voorheen Trådfri-app) van IKEA. Via deze app kun je nu al de slimme verlichting van IKEA bedienen. De app stelt je in het najaar tevens in staat om scenario’s te maken in combinatie met de slimme verlichting van IKEA of de in augustus te verschijnen slimme rolgordijnen. Zodra de augustus-update is uitgerold kun je dus je rolgordijnen, verlichting en speakers op elkaar afstemmen en samen in scene’s gebruiken.

In deze review focussen we ons dus op de Sonos-app, en die hebben we in diverse reviews al eens grondig doorgenomen. De Sonos-app is één van de meest gebruiksvriendelijke apps voor multiroom audiosystemen en daar profiteren de IKEA Symfonisk-speakers dus van. De installatie is zoals gezegd eenvoudig en qua gebruik van de app is het niet anders. Sonos biedt toegang tot een groot aantal diensten waarmee je muziek kunt streamen, waaronder Apple Music, Spotify, Amazon Music, Deezer, Google Play Music, Napster, Tidal en Qobuz. Ook kun je eenvoudig muziek die lokaal opgeslagen is afspelen, via je smartphone of de Plex-app bijvoorbeeld. De app heeft een logische lay-out meegekregen en werkt bovendien soepel en snel.

In de Sonos app heb je verschillende tabs waarmee je toegang krijgt tot muziek en diverse functies. De eerste tab is ‘Mijn Sonos’ waar je een overzicht krijgt van recent afgespeelde muziek en als favoriet opgeslagen muziek. De tab ‘Bladeren’ geeft je toegang tot de gekoppelde diensten of lokale media) waarbinnen je kunt bladeren naar de gewenste muziek. In de tab ‘Kamers’ zie je de speakers die per ruimte gekoppeld zijn. Klik op een ruimte en je kunt direct de muziekweergave aanpassen. De vierde tab is ‘zoeken’ waarmee je binnen alle gekoppelde diensten en bronnen kunt zoeken. En tot lot kun je bij ‘Meer’ de instellingen aanpassen. Hier kun je speakers toevoegen, muziekdiensten toevoegen, alarmen instellen en toegang krijgen tot de algemene instellingen. Bij de algemene instellingen kun je per ruimte en speaker nog aanpassingen doen, waaronder het aanpassen van namen, het uitvoeren van Trueplay tuning en het aanpassen van de equalizer. Ook vind je hier instellingen voor het beheren van de lokale muziekbibliotheek, de muziekdiensten en het ouderlijk toezicht.

Je kunt de muziek dus eenvoudig via de Sonos-app bedienen maar dat is niet noodzakelijk. De speakers beschikken immers ook over Spotify Connect waardoor je ze direct via de Spotify-app kunt aansturen. Daarnaast is er ondersteuning voor Apple Airplay 2, waarmee de speakers in verschillende ruimten direct vanaf een Apple-apparaat aan te sturen zijn en waarmee je Siri (via een omweg) kunt gebruiken om via een stemcommando muziek op de Symfonisk-speakers af te spelen. Tot slot kun je de speakers ook nog met spraak bedienen wanneer je een speaker met microfoon (Google Home, Sonos One, etc.) in huis hebt.

Bedien je de speakers liever fysiek? Er verschijnt in oktober ook een speciale Symfonisk-afstandsbediening. Hiermee kun je met simpele drukken op de knop de muziekweergave bedienen. Volgend jaar moet er ook een fysieke Home Smart-afstandsbediening uitkomen waarmee je scene’s uit de Home Smart-app kunt opstarten. En niet te vergeten; er zitten ook fysieke knoppen op de speakers zelf waarmee je het volume en play/pauze kunt bedienen.

Gebruik

Een aantal mogelijkheden voor het gebruik van de Symfonisk tafellamp-speaker en boekenplank-speaker hebben we hierboven al kort besproken. Zo kun je de speakers als multiroom-speakers inzetten dankzij de Sonos-app, AirPlay 2 maar ook platformen als Google Home. Met de ‘traditionele’ multiroom-opstelling houdt het echter niet op. Je kunt de Symfonisk-speakers namelijk ook gebruiken in een stereopaar of als surround-speakers. Zo kun je twee tafellamp-speakers of twee boekenpank-speakers aan elkaar koppelen en via de Sonos-app als stereopaar instellen. Dit betekent dat de linkerspeaker het linkerkanaal weergeeft en de rechterspeaker het rechterkanaal weergeeft. Mocht je al een Sonos Beam of Sonos Playbar bij de televisie hebben staan dan kun je de Symfonisk-luidsprekers zelfs als surroundspeakers instellen via de Sonos-app. De speakers zet je dan achterin de kamer, achter de luisterpositie, om de surround-effecten weer te geven. Eigenlijk geldt dus voor deze IKEA-speakers hetzelfde als voor elke andere Sonos-speaker, en de mogelijkheden zijn hierdoor eindeloos. Je kunt alle Sonos- en IKEA-speakers door elkaar gebruiken, nieuwe speakers toevoegen en verschillende speakers aan elkaar koppelen.

Puur kijkend naar onze situatie, met een Sonos One als extra speaker, hebben we gekozen voor een multiroom-opstelling waarbij elke speaker in een eigen ruimte geplaatst is. Dit verliep zeer vloeiend; met soepele bediening, nagenoeg geen vertraging tussen ruimtes en dus een nagenoeg perfecte multiroom-ervaring. Ook spraakbediening, middels de Sonos One en de Google Assistent, werkte uitstekend.

Toch is de plaatsing wel een dingetje, met name wat de tafellamp-speaker betreft. Je zet immers niet overal een lamp neer en ophangen wordt helemaal lastig. Je moet er dus plek voor hebben en het moet bij je interieur passen. Dat is puur persoonlijk natuurlijk en mocht je liever een vergelijkbare speaker zonder lamp hebben dan kun je ook voor de Sonos One gaan. De tafellamp-speaker wordt zonder lamp geleverd, dus je moet er zelf nog een lamp met E14-fitting bij zoeken. Ons advies is om te kiezen voor een slimme lamp (bijvoorbeeld van IKEA) zodat je zelf de keuze hebt in helderheid en misschien zelfs kleur. Zoals gezegd kun je de lamp niet dimmen met de knop dus zul je het via een andere weg moeten doen. Houd er wel rekening mee dat de zwarte lamp ook een zwarte kap heeft en dus minder licht doorlaat. De boekenplank-speaker hebben we helaas niet met muurbeugel kunnen testen maar wel in een KALLAX-kast en los op een kast. De plaatsingsmogelijkheden en het eenvoudige design maken dit de meest flexibele speaker van de twee.

Geluidskwaliteit

De verwachtingen op het gebied van geluidskwaliteit zijn hooggespannen, ondanks dat we te maken hebben met relatief goedkope speakers. Dit komt natuurlijk doordat Sonos de luidsprekers ontwikkeld heeft, en met name de tafellamp-speaker moet hoge ogen gooien. Dit model is namelijk in de basis een Sonos One speaker. Volgens IKEA en Sonos moeten de audioprestaties dan ook met die van de Sonos One te vergelijken zijn, en over dat model waren we al enthousiast. De boekenplank-speaker is compleet van de grond af aan opnieuw ontworpen en zou net onder de prestaties van de tafellamp-speaker moeten vallen. Beide modellen beschikken over twee Klasse D-versterkers, een tweeter en een mid-woofer.

We beginnen dan ook met de tafellamp-speaker, een model dat door zijn vorm al een betere spreiding door de ruimte zou moeten geven. En dat is dan ook het eerste dat opvalt; een relatief breed geluidsveld dat eigenlijk zonder problemen een kamer kan vullen, al is dit iets minder groots en breed dan de Sonos One. Ook verrassend is dat de kleine speaker verrassend veel laag biedt, en nog gecontroleerd ook. Er mist hier en daar ietwat detail in het laag, maar de lage tonen zijn wel duidelijk aanwezig zonder te overheersen. Tegelijkertijd is het middengebied relatief gezien goed vertegenwoordigd, met warme en heldere klanken en een niet te steile roll-off richting het hoog. Hoge tonen komen niet ver naar voren maar zijn voldoende aanwezig voor een gebalanceerd plaatje. Er zit dus een goede balans in de audioweergave, met voldoende dynamiek en detail, en ook een relatief nauwkeurige plaatsing. Exact een Sonos One is het echter niet. Die weet toch nog een wat volwassenere en grootsere audioweergave neer te zetten. Zetten we het volume wat hoger dan lijkt de tafellamp-speaker hier niet heel veel extra moeite mee te hebben. Op maximaal volume begint het rommelig te worden, maar de speaker houdt lang genoeg stand om ook tijdens muziek op comfortabele manier ten gehore te brengen. De tafellamp-speaker is geen hifi-speaker, maar wel een zeer goede multiroom-speaker waarmee je boven verwachting goed van muziek kunt genieten. De Trueplay-kalibratie is ook zeker aan te raden, met name omdat deze speaker waarschijnlijk vaak in een hoek of tegen een muur geplaatst wordt. Zonder Trueplay kwamen in ons geval de lage tonen wat overheersend en ongedetailleerd over. Helaas is Tueplay-ondersteuning voor (sommige) Android-telefoons nog niet beschikbaar, vanwege het bekende probleem van de diversiteit qua hardware. Mocht je overigens de mogelijkheid hebben twee speakers in een ruimte te plaatsen, als stereo-opstelling, dan is dat zeker aan te raden. Hiermee wordt de weergave nog wat indrukwekkender, met vooral een duidelijker geluidsbeeld met een betere plaatsing in de ruimte.

De verwachtingen van de boekenplank-speaker waren gezien zijn prijskaartje van net geen 100 euro iets minder hooggespannen, maar toch weet dit model ons redelijk te overtuigen. Deze speaker is echter wel duidelijk een stapje lager dan zijn duurdere broer. Het geluidsbeeld is een stuk minder breed, de audioweergave is iets geslotener, het bereik ligt wat lager en de lage tonen komen minder overtuigend over (echt afhankelijk van de plaatsing ook). Toch weet de audioweergave weet nog altijd een aardige voldoende te scoren, zeker gezien de prijs. Een ruimte als een slaapkamer wordt prima gevuld met een dynamisch geluid, voorzien van voldoende detail en warme middentonen. De hoge tonen vallen ietwat weg en in het middenbereik ontbreekt de echte dynamiek om het levendig te maken, maar beiden niet in die mate dat het de luisterervaring echt negatief beïnvloedt. Daarbij krijgt de speaker het wat sneller zwaar dan zijn duurdere broer, met name bij wat hardere en intensere muziek. Dan mist het aan de echte controle en lijken hoge tonen snel onder te sneeuwen onder het geweld van het laag en midden. Wanneer we het volume op 70 procent zetten heeft de speaker het dan ook zwaar en klinkt het niet meer zo strak en gecontroleerd. De lage tonen overheersen dan te erg waardoor de balans verdwijnt. Het is van de twee speakers het model dat meer voor ‘erbij’ is en – wij denken – ook beter tot zijn recht zal komen in een stereo-opstelling. Voor een relatief kleine ruimte als een slaapkamer, een werkkamer of een keuken is dit echter een hele fatsoenlijke multiroom-speaker waarmee je jouw favoriete muziek in meer dan prima kwaliteit kunt afspelen. Voor dit geld zul je niet snel beter vinden, vooral niet in combinatie met alle voordelen van het Sonos-ecosysteem.

Conclusie

Alles bij elkaar genomen hebben IKEA en Sonos met de Symfonisk-speakers een zeer interessante propositie op de markt gebracht, voorzien van een perfecte prijs-kwaliteitverhouding. Met name voor diegenen zonder groot budget voor audio die toch een goed geluid willen en dit op stijlvolle wijze in de leefomgeving willen integreren zijn de Symfonisk-speakers een fraaie oplossing. Qua audioweergave zijn we met name onder de indruk van de tafellamp-speaker, die maar net iets minder dan de Sonos One presteert. De boekenplank-speaker is meer de speaker voor een kleine ruimte of voor erbij, en komt beter uit de verf in een stereo-opstelling. De speakers zijn zeer eenvoudig in gebruik, hebben een strak en tijdloos design en kunnen met andere Symfonisk- of Sonos-speakers gekoppeld worden. Daarbij is de flexibele plaatsing van met name de boekenplank-speaker een mooi pluspunt. Kleine minpuntjes zijn er ook, waaronder de grote knop op de tafellamp-speaker die helaas niet gebruikt kan worden om te dimmen en het feit dat er geen lamp meegeleverd wordt. Ook ontbreekt de microfoon voor spraakbediening, die wel op de Sonos One en Sonos Beam zit. Al met al zijn de IKEA Symfonisk-speakers de perfecte eerste stap voor consumenten die multiroomaudio toe willen voegen aan hun lifestyle.