Review: DALI IO6 Active Noise Cancellation hoofdtelefoon

Prima geslaagd!

DALI is niet de eerste luidsprekerfabrikant die zich op de markt van de hoofdtelefoons begeeft. Je zou zelfs kunnen zeggen dat onze Deense vrienden er nog lang over hebben gedaan. En dat is, hoewel je het waarschijnlijk ironisch bedoelde, nog waar ook. DALI is namelijk niet over één nacht ijs gegaan bij de ontwikkeling van de IO4 en de IO6 Bluetooth hoofdtelefoons. Naast de technische ontwikkeling is er heel veel tijd besteed aan het bestuderen van de verbeterpunten van vergelijkbare producten in de markt, om zo de ultieme draadloze hoofdtelefoon te kunnen maken. Het werd een zeer interessante perspresentatie op het hoofdkwartier van DALI Benelux in Waalwijk, waar vertegenwoordigers van de Nederlandse en Belgische hifi-pers op 30 september bijeen waren gekomen voor DALI’s ‘Press kick-off’ van 2019.

Dat DALI vanaf dit najaar flink inzet op de IO hoofdtelefoons bleek uit het feit dat hoofd-hoofdtelefoonontwerper Kristian Pedersen – die eerder bij Bang & Olufsen en Dynaudio werkte – hoogstpersoonlijk tekst en uitleg kwam geven. Aan het eind van de presentatie mocht ik voor deze recensie kiezen tussen de ‘gewone’ IO4 die een accuduur van 60 uur heeft maar ‘alleen’ Bluetooth kan – en dus ook de goedkoopste van de twee is – en de IO6. Die heeft een accuduur van 30 uur, omdat hij behalve Bluetooth ook nog Active Noise Cancellation (ANC) aan boord heeft. Die overigens ook tweeweg communicatie mogelijk maakt zodat je er handsfree mee kunt telefoneren. Gelukkig maakt voorkennis zo’n beslissing wat gemakkelijker. Marktonderzoek heeft namelijk uitgewezen dat ruim 70 % van de consumenten voor een versie met ANC zal gaan, en zo was de keuze voor de DALI IO6 dus snel gemaakt. Ik vond de afweging tussen de ‘meer mannelijke’ zwarte uitvoering en de ‘vrouwvriendelijkere’ cream and caramel kleurstelling eerlijk gezegd een stuk lastiger. Mijn koffie drink ik zwart, maar cream and caramel is mijn favoriete topping, dus die werd het uiteindelijk. Een beetje een hipsterkeuze van ondergetekende misschien ook? Ik zou er tenslotte ook mee de straat op moeten om hem goed aan de tand te voelen. Niets menselijks is ook mij blijkbaar vreemd. DALI richt zich naar eigen zeggen met de IO’s in elk geval primair op de gewone muziekliefhebber, niet op de audiofiel. Ik besloot, met het oog op de doelgroep, dan ook om er een belevings-recensie van te maken.

Toch een (heel klein) beetje techniek

Een belevings-recensie begint gewoonlijk bij de uitpakparty, maar ik kan het niet laten om eerst toch kort wat te vertellen over wat de DALI IO6 ‘onder de motorkap’ nu zo bijzonder maakt. Laat ik dan beginnen met te vertellen dat de IO hoofdtelefoon tijdens de ontwerpfase bij DALI niet als hoofdtelefoon benaderd is, maar als een paar luidsprekers. De breedband-units die het geluid produceren hebben dan ook geen off-the-shelf 40 millimeter membranen van de lichte maar niet neutraal klinkende kunststof Mylar. Die zijn redelijk standaard in deze klasse van hoofdtelefoons, maar DALI wilde echte, neutraal klinkende hifi-prestaties voor een betaalbare prijs. Daarom worden in de IO’s speciaal ontworpen echte luidsprekers met een 50 millimeter conus van zeer fijn geperst papierpulp gebruikt. Met, voor de techneuten onder de lezers, een échte spreekspoelhouder én een rolrand. De driver is geplaatst in een luidsprekerfront dat gemonteerd is op een gesloten en zorgvuldig resonantievrij gemaakte ruimte die net als een echte luidspreker gevuld is met precies de juiste hoeveelheid dempingsmateriaal. Je hebt dus eigenlijk twee echte, door het technische team van DALI ontworpen luidsprekers naast je oor hangen. De vraag of de IO’s dan ook als een DALI luidspreker klinken zal ik straks beantwoorden, want het is nu eerst tijd geworden voor…

De Uitpakparty

De doos is voorzien van een foto die de kleur van de hoofdtelefoon toont. Voor de eindgebruiker een detail, maar achter de toonbank in de winkel een handig hulpmiddel. Het optillen van het nauwsluitende deksel geeft een ervaring alsof je een nieuwe iPad aan het uitpakken bent. Als de doos al zo goed is, dan moet het product binnenin beslist ook deugen. Onder het deksel zit een kartonnen flap die je moet wegvouwen om de inhoud te zien. Aan de binnenkant van deze flap is een tekening van de hoofdtelefoon afgedrukt waarbij met pictogrammen de meegeleverde accessoires en de verschillende functies zijn aangegeven. Die pictogrammen zijn perfect gekozen wat mij betreft, ze laten zeer weinig aan de fantasie over. Hier staat ook uitgelegd hoe de volumeregeling en de (basis)bediening van de gekoppelde player werken. Daar kom ik later op terug. De hoofdtelefoon zelf zit in een stevige travel case die bij de IO6 iets luxer is uitgevoerd dan bij de IO4. Het ‘deksel’ van deze case heeft een buideltje dat met klittenband sluit. Hierin zitten naast een ‘flight adapter’ om de hoofdtelefoon aan te kunnen sluiten op het geluidssysteem in een vliegtuig ook een USB C kabel en een analoge stereo 3,5 millimeter mini-jack kabel. De USB kabel is om je hoofdtelefoon op te laden, maar je kunt hem óók gebruiken om mee naar muziek vanaf je computer te luisteren. Een lader is niet meegeleverd, maar daarvoor gebruik je gewoon een USB poort op je computer of een USB laadadapter. De analoge kabel is om de hoofdtelefoon in ‘passieve modus’ te kunnen blijven gebruiken wanneer de accu leeg is. Maar met zijn acculading van 30 uur haal je met de IO6 in het vliegtuig zelfs Nieuw-Zeeland met gemak. Toch is het handig om het kabeltje erbij te hebben. Beide kabels zijn trouwens uitgevoerd in een kleur die bij de hoofdtelefoon past, een zéér cool detail wat mij betreft. Helemaal onderin vind je een cellofaan envelopje met daarin onder meer een uitgebreide veiligheidsinstructie in alle talen van de regenboog. Dat zijn vooral de gebruikelijke waarschuwingen als ‘niet te hard zetten want slecht voor je oren’, ‘niet gebruiken bij het besturen van een fiets, motor of auto want gevaarlijk’, en ‘opletten als je hem tijdens het wandelen of joggen draagt’. Logisch toch? Opmerkelijk is wél dat in de veiligheidsinstructies staat dat de hoofdtelefoon niet nat mag worden. Kristian Pedersen vertelde in zijn introductie namelijk dat de IO hoofdtelefoons een IP53 rating hebben, wat betekent dat ze ’stof- en regendicht’ zijn. Het is dus geen probleem als je er per ongeluk een keer mee in een buitje terecht komt, maar ermee gaan wildwatervaren is geen goed idee.

Eerste aanraking met het hoofd

En dan is het moment aangebroken dat de IO6 voor het eerst gebruikt gaat worden. Hij komt opgeladen uit de doos, dus je kunt er ook echt meteen mee aan de slag. De werkelijk perfecte pasvorm is de eerste verrassing. De kunstlederen oorkussens kantelen een beetje in het verticale vlak, en de luidsprekers zelf kunnen een volle 90 graden naar voren en naar achteren gedraaid worden ten opzichte van de hoofdbeugel. Die hoofdbeugel is trouwens uit één oersterke gebogen kunststof strip gemaakt, en het kussen dat bovenop het hoofd rust is bekleed met zacht aanvoelend siliconen kunststof. Ook dát vind ik een belangrijk detail, want dit materiaal is eenvoudig te reinigen en reageert niet met zweet en huidvet. Kunstlederen kussens in hoofdbanden hebben de neiging om na een paar jaar chemische oorlogsvoering te gaan schilferen en vlokken, en ze zijn meestal niet of alleen voor een hoop geld te vervangen. Dit is dus zo’n detail dat aan het licht kwam tijdens het bestuderen van de verbeterpunten van andere hoofdtelefoons. De oorkussens zelf – waar kunstleder gewoon fijner aanvoelt dan siliconen – hebben bij intensief gebruik een verwachte levensduur van ongeveer twee jaar, maar zijn na te leveren. Dan ben je voor vier tientjes weer het mannetje. Door de metalen pennen waaraan de oorschelpen zijn gemonteerd verder in of uit de hoofdbeugel te schuiven heb je al snel de ideale pasvorm gevonden, die bij normaal gebruik niet snel ‘verloopt’. Hier in Huize Delissen bleek de IO6 voor zowel dochter Janneke als voor mijzelf perfect instelbaar te zijn, een oefening in uitersten kan ik wel zeggen. Daarbij viel ook op dat de hoofdbeugel zowel op het kleine koppie van dochterlief als op mijn grote kop mooi kort aangesloten het profiel van het hoofd volgt. De beugel steekt dus niet ver uit, een fenomeen dat bij sommige exotische high end hoofdtelefoons nog wel eens voor een visuele afknapper kan zorgen. Het ding is voor muziek, niet voor een middeleeuws steekspel te paard.

‘De stem’

De volgende verrassing komt als je de DALI IO6 inschakelt door het aan/uit knopje te verschuiven. Een vriendelijke mannenstem vertelt je dan in perfect Engels hoeveel procent acculading je nog hebt, en als je het knopje een stukje verder schuift treedt de Bluetooth pairing in werking, wat ‘de stem’ ook keurig meldt. Als je vervolgens in het Bluetooth menu van je telefoon, tablet of computer de IO kiest is de koppeling snel gemaakt en vanaf dat moment ook zeer stabiel. De IO kan Bluetoothgewijs met alle variaties van AptX overweg (inclusief HD), maar Apple gebruikers zijn beperkt tot AAC. Wat in de praktijk overigens vergelijkbaar is met standaard AptX. Op de rechter oorschelp vind je alle bedieningselementen. Naast de aan/uit/pairing knop zitten daar twee kleine LED-lampjes die de verbindingsstatus en de acculading aangeven, de USB-C aansluiting en de drukknop waarmee je de ANC bedient (óók weer aangekondigd door ‘de stem’). Je hebt de keuze uit drie standen: ANC aan, ANC uit en ‘Transparency’. Bij die laatste stand wordt het geluid dat door de microfoons aan de buitenkant van de hoofdtelefoon wordt opgepikt (dat in tegenfase aan het signaal wordt toegevoegd om de Active Noise Cancellation te laten werken) niet afgetrokken van de muziek, maar er juist aan toegevoegd. Je hoort als het ware ‘door de oorschelp heen’ een beetje van wat er zich om je heen afspeelt. Wat mij betreft de ideale stand wanneer je moet opletten in het verkeer. Het ‘transparency’ effect is vrij subtiel, dus als je de muziek vrij hard hebt staan hoor je alsnog niks. De werking van de Active Noise Cancellation is het effectiefst wanneer het te onderdrukken geluid mooi gelijkmatig van aard is. De achtergrondruis van een vliegtuig of de trein wordt zeer effectief weggefilterd, maar plotselinge geluiden worden minder goed onderdrukt. Ik zou het dan ook eerder Noise Suppression willen noemen. De DALI IO presteert op dit vlak echter niet minder goed dan concurrerende merken, het is dus geen specifiek nadeel van deze hoofdtelefoon. De akoestische geluidsisolatie is zónder ANC trouwens óók al bijzonder goed, zowel van buiten naar binnen als van binnen naar buiten. Daarom had ik ANC vaker gewoon uit staan dan aan.

Op de buitenkant van de rechter oorschelp gaat achter het ronde aluminium plaatje met het DALI logo een drukknop schuil waarmee je de muziek kunt pauzeren en weer starten. Door twee keer kort achter elkaar te drukken skip je een nummer verder, en met drie keer klikken ga je een nummer terug. Als je tijdens het luisteren vanaf je telefoon een oproep ontvangt kun je met deze drukknop het gesprek aannemen en later ook weer beëindigen, waarna de muziek doorspeelt waar je gebleven was. Rond deze drukknop zit nog een buitenste ring en daar gaan de volumeknoppen achter schuil. Druk je op de bovenkant van de ring dan gaat het geluid harder, druk je op de onderkant dan gaat hij zachter. Allemaal heel intuïtief en je bent er in no-time aan gewend. De aansluiting voor de analoge audiokabel zit overigens – als enige – in de linker oorschelp.

Thuisgebruik met de USB kabel

Het enige dat niet heel erg duidelijk op de flap van de doos staat vermeld is dat je de IO via de USB kabel op je computer kunt aansluiten en hem dan als externe geluidskaart kunt aanwijzen in het geluidsmenu van je instellingen. Voor Windows-gebruikers zal het wellicht nodig zijn om een driver te installeren, Mac gebruikers kunnen meteen aan de slag. De d/a-converter in de DALI IO kan een maximale resolutie van 24bit/96kHz verwerken, fijn voor je high-res downloads. De meegeleverde USB-C kabel is wat aan de korte kant, maar een langer exemplaar van goede kwaliteit is zo gekocht natuurlijk. Handig voor thuis dus, en je IO laadt ook meteen op tijdens het luisteren.

Maar hoe klinkt die IO6 nou?

Ik heb voornamelijk via Bluetooth naar de IO6 geluisterd, want zo zal hij door de meeste mensen worden gebruikt. De geluidskwaliteit is na een dag luid inspelen (op een kunsthoofd, niet op het mijne…) echt verrukkelijk. Een album dat vol uitersten zit, zowel in dynamiek als in frequentiebereik, is het nieuwe ‘Obverse’ van Trentemøller. Het leek me gepast om de muziek van deze Deense muzikant te gebruiken om de IO6 eens flink aan het werk te zetten. Op Obverse vult Trentemøller brokkelige, soms bijna beatloze soundscapes aan met wavegitaren en diverse gastvocalisten. De sfeer is donker en een tikje beklemmend en de DALI IO6 geeft de muziek met zo’n kracht weer dat je letterlijk een fysieke ervaring hebt. De druk die je met grote luidsprekers in je lichaam kunt voelen speelt zich nu af rond je oren. Heel bijzonder. Van alle ‘closed back’ hoofdtelefoons die ik heb beluisterd is de DALI IO6 tot nu toe veruit de meest neutraal klinkende. Waar gesloten hoofdtelefoons nog wel eens een beetje kleuring kunnen vertonen door het ‘cup-effect’ is daar bij de IO6 werkelijk niets van te horen. Dat zal voor de IO4 dus precies hetzelfde zijn, want die is – op de ANC na – identiek aan de IO6. Well done DALI! Ik heb naar allerlei soorten muziek geluisterd en de IO heeft geen specifieke voorkeur voor een bepaald genre. Spotify playlists lieten een overtuigend geluid horen, zelfs de keuzes van mijn dochter klonken me als muziek in de oren. Maar ook klassiek- en jazzliefhebbers komen met deze hoofdtelefoon prima aan hun trekken. Het geluid is krachtig, dynamisch en transparant en op een zweempje prettige warmte na mooi neutraal. Helemaal DALI dus, waarmee de eerder gestelde vraag over de geluidskwaliteit beantwoord is. Wie moddervette, alle fijne details overstemmende bassen wil zal zich tot de concurrentie moeten wenden, bijvoorbeeld die met de rode b. DALI wilde een natuurlijk geluid, weet je nog? En dat leveren ze. In scheppen.

Concluderend

DALI richt zich met de draadloze IO4 en IO6 naar eigen zeggen op een wat jonger publiek dat niet per se op zoek is naar een audiofiel geluid, maar zet desondanks flink in op de aanname dat ook de niet-audiofiele muziekliefhebber oor heeft voor betere weergave. En oog voor een stijlvolle, misschien zelfs ‘coole’ look. In beide zijn ze wat mij betreft prima geslaagd. Maar ook een meer ervaren hifi-liefhebber zal in het meeslepende, dynamische geluid van de DALI IO hoofdtelefoons veel van zijn gading vinden. De DALI IO6 is zeer prettig in gebruik, hij past perfect, kan tegen een stootje, de bediening is zo logisch als wat, en niet in de laatste plaats: hij klinkt echt super. De laatbloeiers hebben vaak de mooiste bloemen.