Het is alweer even geleden dat we luidsprekers voor een boven gemiddeld uitgerust home cinema-systeem getest hebben maar we pakken het nu dan ook meteen goed aan. In deze review kijken we naar de Bowers & Wilkins CM8 S2, CMC S2 en CM5 S2 luidsprekers die eind vorig jaar op de markt gebracht zijn.
Zoals je wellicht in onze vele reviews gelezen hebt maken we voor het testen van producten, waaronder receivers en televisies, gebruik van een vast referentiesysteem. Op deze manier kunnen we producten beter met elkaar vergelijken en halen we ook het meeste uit deze producten. Al jaren gebruikten we voor de audioweergave de Bowers & Wilkins CM-serie luidsprekers maar deze serie is vorig jaar compleet vernieuwd. Tijd dus voor een upgrade van ons referentiesysteem. Samen met Bowers & Wilkins hebben we dit systeem nu ingericht met twee CM8 S2 vloerstaande luidsprekers, een CMC S2 center speaker en twee CM5 S2 boekenplank luidsprekers.
Met een totaalprijs van zo’n 4.000 euro is dit complete CM S2-systeem niet voor iedere consument weggelegd. Maar, wij zien een alsmaar groeiende vraag naar betere audiosystemen waarmee consumenten lang vooruit kunnen en waarmee zowel muziek als film met een hoogwaardige hifi-kwaliteit weergegeven kan worden. Daarbij is het belangrijk het verschil tussen de betere (en duurdere) luidsprekers en instap-luidsprekers van mindere kwaliteit te zien/horen/lezen om een wel afgewogen beslissing te kunnen maken. Om deze redenen willen we onze ervaringen met de CM S2-serie van Bowers & Wilkins graag delen, en je laten lezen waarom een flinke investering, mocht je hier nog over twijfelen, je jarenlang kan voorzien van een indrukwekkende audioweergave.
Introductie B&W CM S2-serie
In 2013 introduceerde Bowers & Wilkins de ontkoppelde Double Dome tweeter op de CM10, wat leidde tot een belangrijke verbetering in audioprestaties. De volgende logische stap was dan ook deze technologie naar de rest van de CM-serie brengen. Voor het eerst is de volledige CM Serie nu voorzien van deze nieuwe tweeters, en zijn de CM10 S2 en de nieuwe CM6 S2 daarnaast uitgerust met tweeter-on-top.
De Bowers & Wilkins Double Dome tweeters bestaan uit een dunne aluminium dome die is omgeven door een dikkere aluminium ring, zodat de, volgens de fabrikant perfecte combinatie van licht- en stijfheid ontstaat. De tweeter is in de nieuwe CM-serie ook volledig ontkoppeld van de behuizing; een ring van gelkussens scheidt de constructie fysiek van de kast. De CM10 S2 en de nieuwe CM6 S2 zijn voorzien van een tweeter-on-top design. Zo wordt de spreiding en plaatsing verbeterd.
De nieuwe CM-serie is volledig opnieuw ontworpen. De nieuwe crossovers maken gebruik van Mundorf componenten, terwijl alle woofers en de midrange drive units zijn voorzien van anti-resonantie stofkappen. In de nieuwe serie luidsprekers zijn de zichtbare bevestigingen zijn verwijderd voor een subtieler en minimalistisch design.
De nieuwe CM10 S2 blijft het paradepaardje en is visueel in lijn gebracht met de rest van de nieuwe modellen. De CM10 S2 biedt drie 165mm bas drivers en een ontkoppelde FST midrange driver. Het ontkoppelde Double Dome tweeter-op-top design van de CM10 S2 is ook te vinden op de nieuwe CM6 S2. Deze luidspreker is voorzien van een 165mm bas / midrange driver. De CM6 S2 is de eerste monitor luidspreker uit de CM serie met tweeter-on-top technologie. De CM9 S2 en de CM8 S2 maken de reeks vloerstaande luidsprekers uit de CM Serie compleet. Beide luidsprekers zijn voorzien van ontkoppelde Double Dome tweeters, FST midrange drivers en twee basdrivers.
De CM5 S2 en de CM1 S2 vullen de nieuwe CM-serie aan als monitor luidspreker. Beide modellen zijn voorzien van ontkoppelde Double Dome tweeters. De CM Centre S2 en de CM Centre 2 S2 maken eveneens gebruik van ontkoppelde Double Dome tweeters, waarbij de CM Centre 2 S2 ook nog eens voorzien is van een FST midrange driver, samen met twee symmetrisch geordende basdrivers. De ASW10CM S2 subwoofer is voorzien van een 10-inch drive unit paper/Kevlar driver, aangedreven door een 500W Class D versterker en switch mode stroomvoorziening.
De nieuwe CM Serie is sinds september van vorig jaar verkrijgbaar voor de volgende prijzen;
Review-apparatuur
Voor deze review hebben we gebruik gemaakt van de Marantz SR7009 (welke de SR6009 opvolgt in ons systeem) en een Marantz UD7007 Blu-ray speler voor de weergave van fysieke audio- en videobronnen. Voor het streamen van muziek is Spotify gebruikt en high-res muziek is gekoppeld via een usb-stick.
Installatie en opstelling
Een high-end audiosysteem komt niet in een klein doosje dat door de bezorger van PostNL afgeleverd wordt, dat zul je begrijpen. We ontvangen een complete pallet met daarop alle luidsprekers en gingen een avond zitten voor het in elkaar zetten (ook dat moet deels gebeuren) en installeren van het audiosysteem.
Alle luidsprekers zitten in een stevige doos verpakt, omringd door piepschuim dat niet zomaar uiteenvalt, en beschermd door plastic. Alle accessoires voor installatie worden meegeleverd, waaronder de spikes voor de CM8 S2 vloerstaande speakers en de spikes voor de FS-CM standaarden waarop de CM5 S2-modellen geplaatst moeten worden. Ook kunnen alle luidsprekers voorzien worden van een grill (beschermkap voor de voorzijde) en een foam-plug waarmee de frequentierespons voor de lage tonen beïnvloed kan worden. In de doos vinden we daarnaast een beknopte handleiding terug.
Of je de speakergrill gebruikt is een persoonlijke keuze. Deze wordt middels magneten die in de grill en de behuizing verwerkt zitten (niet zichtbaar) op de voorzijde van de luidspreker geplaatst. Dit is een zeer fraaie manier waardoor er, wanneer er geen grill gebruikt wordt, geen bevestigingspunten zichtbaar zijn. Klein nadeeltje is dat de grills niet bijzonder stevig vastzitten. Je hoeft ze maar zachtjes aan te tikken en ze raken los. Wij hebben ervoor gekozen de grills, ter bescherming, alleen op de CM5 S2-speakers aan de achterzijde te gebruiken. Simpelweg omdat de CM-speakers er zonder grill veel te indrukwekkend uitzien.
De CM-luidsprekers die wij in ons systeem geplaatst hebben zijn voorzien van een ‘glossy zwart’ afwerking en we hebben gekozen voor een ‘standaard’ 5.1-opstelling. Echter, in deze opstelling maken we gezien de grootte van de kamer en de kwaliteiten van de luidsprekers geen gebruik van een subwoofer. De CM5 S2-luidsprekers worden op de standaard aan de achterzijde geplaatst als surround-speakers, de CM8 S2-modellen zijn vanzelfsprekend de luidsprekers aan de voorzijde van de opstelling.
De installatie is niet heel ingewikkeld want alles wordt duidelijk omschreven en alle gereedschappen en schroefjes worden meegeleverd. Het kost even wat werk maar de FS-CM-standaarden staan zo in elkaar en hier bovenop kunnen de CM5 S2-luidsprekers gemonteerd worden. Een kleinigheidje is dat deze standaarden relatief klein (laag) zijn waardoor ze idealiter iets verder weg van de luisterpositie moeten staan. In een wat kleinere ruimte kan dit lastig zijn. De CM8 S2-luidsprekers worden op een voet gemonteerd, waar onder je weer spikes of rubberen voetjes kunt monteren.
Nog even over de foam-plugs die meegeleverd worden en in de bass-poort aan de achterzijde gestopt kunnen worden; deze plugins kunnen met opening in het midden of zonder opening in het midden gebruikt worden. Om het simpel uit te leggen; gebruik geen plug als de luidsprekers voldoende ruimte (vanaf de muur) hebben om de lage frequenties strak en zonder nagalm weer te geven. Staan de speakers wat dichterbij de muur (denk aan 20-50cm), dan kun je de foam-plug gebruiken om de lage frequenties te beïnvloeden. Het is even experimenteren voor de optimale weergave van lage tonen, en het blijft deels subjectief, maar de foam-plugs geven je in ieder geval de mogelijkheid om zelf wat invloed uit te oefenen. Wanneer je een subwoofer in het systeem plaatst zijn ze overigens ook aan te raden.
Design
Wie Bowers & Wilkins kent weet dat indrukwekkend design één van de peilers van het bedrijf is. De CM-serie staat hierbij in het teken van een strakke en moderne uitstraling, met minimalistische kasten en in het oog springende drivers. Wij hebben gekozen voor de ‘gloss black’ variant van alle luidsprekers maar Bowers & Wilkins heeft ook varianten met een witte afwerking en een houten Rosenut-afwerking. Helaas is de Wengé kleur in de S2-serie verdwenen.
Wat direct bij alle luidsprekers opvalt is de zeer nette en zorgvuldige afwerking. Er is nauwelijks een schroefje te zien, de drivers zitten zeer strak afgewerkt op hun plek en de ‘gloss zwart’ lak is over de gehele luidspreker egaal. Het enige nadeel van deze kleur is overigens dat stofjes er direct zichtbaar op zijn, maar dat nemen we graag voor lief. Rondom de drivers zien we een zilveren ring terug die, in tegenstelling tot de vorige generatie, vrij is van schroeven. Dit zorgt voor een nog strakkere en rustigere look. De tweeter is gelukkig deze keer voorzien van een aluminium beschermkap waardoor het (per ongeluk) indeuken/beschadigen van deze tweeter tot het verleden behoort. De mid-range driver heeft net als vorig jaar de kevlar-conus meegekregen, met een opvallend gele afwerking.
De woorden zorgvuldig, strak, minimalistisch en net kunnen we ook gebruiken in de beschrijving van de FM-CM-standaarden. Ook hier hebben we gekozen voor de zwarte varianten, voorzien van het B&W-logo op de voet. De CM5 S2-luidsprekers zelf komen met een bass/midrange-driver, deels voorzien van de gele kevlar-conus en een tweeter met beschermkap die in de behuizing verwerkt zit. De CMC S2 is voorzien van twee bass/midrange-drivers en een tweeter met hetzelfde design als de drivers in de CM5 S2-luidsprekers.
Prestaties
Niet alleen het oog wil wat, het draait natuurlijk vooral ook om de prestaties van de luidsprekers. We hebben zoals gezegd de CM8 S2-modellen gebruikt als luidsprekers aan de voorzijde, en voor films en series de CM5 S2 als surround-luidsprekers ingezet. De CMC S2 is de center luidspreker voor films en series. Ook hebben we de CM5 S2 kort gebruikt als stereoluidsprekers aan de voorzijde voor de weergave van muziek.
Bowers & Wilkins CM8 S2
De CM8 S2-luidsprekers zijn voor vloerstaande luidsprekers geen extreem grote of forse modellen. Het zijn minimalistisch vormgegeven luidsprekers die eenvoudig wegvallen in de rest van het interieur en zeker niet overheersen in de gemiddelde huiskamer. Hetzelfde kan eigenlijk ook gezegd worden over de prestaties van deze luidspreker.
De CM8 S2 verzorgt een zeer gebalanceerd ‘plaatje’ dat erg comfortabel is om naar te luisteren. Vooral op het gebied van hoge tonen weet deze speaker de meest subtiele details met souplesse en tegelijkertijd voldoende kracht weer te geven. Subtiele details in de hogere regionen zijn zeer strak en duidelijk te horen, zonder dat schel een woord is dat je in je mond wilt nemen. Bij de CM7-modellen in onze vorige opstelling konden scherpe hoge tonen nogal eens iets te scherp weergegeven worden maar het is duidelijk te merken dat hier veel energie ingestoken is bij de CM S2-serie.
Vocalen worden door de midrange-driver warm maar tegelijkertijd scherp weergegeven. De luidspreker heeft absoluut zijn eigen karakter – iets dat een goede luidspreker juist uniek maakt – maar van groot belang hierbij is het overdragen van emotie in vocalen. Hierin slaagt de CM8 S2 absoluut, met subtiele trillingen in zang die je bijna voelt en instrumenten die zonder interferentie soepel om de zang heen geplaatst worden. De beste manier om dit uit te drukken is eigenlijk door te zeggen dat je met je ogen dicht het gevoel hebt dat de zanger recht voor je neus zijn kunstje doet.
De complete audioweergave van de CM8 S2 is gewoon zeer overtuigend en mist eigenlijk maar weinig. Ja, heb je een wat grotere kamer of ben je van de wat diepere bass met flink wat volume, dan is een subwoofer toch wel gewenst (of de grotere CM9), maar onze ervaring is dat voor en relatief kleine (normale) huiskamer de CM8 S2 een bijzonder strakke en doordringende bass kan weergeven. Zelfs bij pop- en rockmuziek weet de CM8 S2 aardig wat laag te produceren waar de buren wellicht niet blij mee zijn, maar nooit overheersen de lage tonen en elke keer zijn ze bijzonder strak. Wat de luidspreker qua pure kracht en volume in het laag misschien niet heeft wordt in onze optiek zeker goed gemaakt met een zeer strakke en accurate weergave van lage tonen.
Ook op het gebied van surround-sound en dus het kijken van films laten de CM8 speakers weinig steken vallen. Echter moeten we ook hier zeggen dat in bepaalde (grotere) ruimten en voor bepaalde smaken het laag wat tegen kan vallen. Op elk ander vlak is de CM8 een buitengewoon goede speaker. Filmmuziek wordt met indrukwekkende dynamiek en overtuiging weergegeven, surround-effecten vinden een perfecte balans waardoor bijvoorbeeld dialogen altijd goed verstaanbaar blijven en er zit voldoende power achter deze effecten om je in een film te trekken.
Bowers & Wilkins CMC S2
De CMC S2 is de kleinere center speaker uit het CM-assortiment van Bowers & Wilkins maar stelt op geen enkele manier teleur. Ook hier moeten we zeggen dat de CMC2 voornamelijk ontwikkeld is voor grotere ruimten, en ideaal is als combinatie met bijvoorbeeld de CM9 of CM10. Ondanks dat de kleinere variant is weet de CMC S2 bijzonder goede prestaties neer te zetten, vooral waar dit nodig is; bij de weergave van dialoog.
Dialogen klinken kraakhelder en zitten vol emotie, en vooral dat laatste laat een stem pas echt tot leven komen. De speaker beschikt over voldoende bereik om alle facetten van een zware, diepe, hoge of doordringende stem te laten overtuigen. Samen met de andere speakers uit deze opstelling, plus de Marantz SR7009 receiver, wordt de perfecte balans gevonden tussen muziek, audio-effecten, surround-effecten en dialoog.
Bowers & Wilkins CM5 S2
De oplettende lezer heeft het vast al gezien; de CM5 S2-modellen met standaard kosten nagenoeg hetzelfde als de CM8 S2-modellen. Qua prestaties wijken ze dan ook niet bijzonder veel van elkaar af. We hebben de CM5-speakers kort als stereopaar ingezet om toch even te vergelijken maar daarna al snel als surround-speakers in de opstelling geplaatst.
Om maar meteen met de deur in huis te vallen; als stereopaar zullen de CM5’s maar weinig mensen teleurstellen. Zelfs een relatief kleine speaker als deze weet met bijzonder veel overtuiging een zeer open en warme muziekweergave te bieden, met voldoende detail en een groot bereik. Je hebt een driver minder (twee-in-een) dan de CM8 maar een heel groot verschil maakt dit niet. Ja, het getrainde oor zal wat meer laag opvangen bij de CM8 en ook iets meer ruimtelijk effect in de breedte waarnemen maar zonder ze naast elkaar te zetten is dit nauwelijks te horen. De CM5’s geven vocalen natuurlijk en vol emotie weer, weten de meest subtiele instrumenten en tonen tevoorschijn te toveren en hebben een perfecte balans zodat je compleet in de muziek op kunt gaan.
Wijzelf maakten al snel de keuze de CM5 S2-speakers naar de achterzijde van de ruimte te plaatsen, om het bovengenoemde lichte voordeel van de CM8 maar vooral ook gewoon de uitstraling van een echte frontspeaker (CM8). Als surround-luidspreker kun je met de CM5 de plank niet misslaan, je zou zelfs kunnen zeggen dat het in sommige opstellingen wat teveel van het goede is. De CM1 S2 zou voor velen als dedicated surround-speaker een meer dan prima keuze zijn. Maar, zet je de party-modus wel eens aan of wil je de CM5 (ooit of weleens) als stereospeakers gebruiken dan zijn ze het geld absoluut waard. Dat gezegd hebbende; de CM5 weet surround-effecten, toch datgene waarvoor een surround-speaker bedoeld is, met voldoende kracht en detail weer te geven. Ook hier wordt de balans met de andere luidsprekers weer naadloos gevormd en komen surround-effecten achter je daadwerkelijk tot leven. Zo realistisch dat tijdens onze tests diverse personen zo nu en dan hun hoofd draaiden om te zien wat er achterin de kamer gebeurde.
Conclusie
Voordat we concluderen dat de Bowers & Wilkins CM2-serie luidsprekers qua bouwkwaliteit, design en prestaties absoluut je geld waard zijn moeten we nogmaals benadrukken dat dit een systeem is dat niet voor iedereen weggelegd is. Je moet er flink voor in de buidel tasten maar dan heb je ook een audiosysteem dat jaren aan je hoge eisen voldoet. Neem onszelf als voorbeeld; we hebben zes jaar met de CM-serie gedaan en waren er nog steeds niet op uitgekeken.
We merken dat steeds meer consumenten op zoek zijn naar kwaliteit, betere kwaliteit dan de verschillende alles-in-één systemen en betere kwaliteit dan instap-audiosystemen. Voor diegenen, diegenen die er ook voor willen sparen, is de Bowers & Wilkins CM-serie een absolute aanrader. Niet alleen zet Bowers & Wilkins speakers met een strak, minimalistisch en aantrekkelijk design neer, ook zit er vakmanschap achter dat zich uit in zowel audioprestaties als bouwkwaliteit. De CM8 is een bijzonder goede luidspreker voor aan de voorzijde van een opstelling of als stereopaar, en heeft een eigen karakter dat emotie overtuigend kan overbrengen, strooit met heldere en subtiele details en een voldoende groot bereik heeft voor een gemiddelde kamer. Ook de CM5 kan prima als stereoluidspreker aan de voorzijde gebruikt worden en is wellicht ook voor de meeste lezers een over-the-top keuze als het aankomt op dedicated surround-speakers. Dat gezegd hebbende; ze weten surround-effecten met kracht, subtiliteit en overtuiging te brengen. De CMC is de aangewezen luidspreker voor de dialogen en weet stemmen met alle emotionele kenmerken tot leven te brengen.
Reacties (5)