Review: AURALiC Aries G2.2 Wireless Streaming Transporter

Maatstaf voor hifi-streaming

Sinds de oprichting in 2009 heeft AURALiC zich opgewerkt tot een van de leidende namen als het gaat om streaming en DAC’s. Je kunt gerust stellen dat het, samen met rivalen Aurender, Lumin en misschien wel HiFi Rose, dé referentie is geworden als het gaat om streaming en DA-conversie op hoog niveau.

Dat AURALiC een vast plekje in het hifi-firmament veroverde, is best bijzonder. Het is geen bedrijf dat aan de lopende band nieuwe producten produceert. Het houdt zich zelden bezig met wilde experimenten op vlak van techniek en design, en zelfs op marketingvlak houdt het zich relatief koest. Hun verschillende modellen ogen bovendien heel uniform qua design en software, waardoor je altijd wel twee keer moet kijken om te ontdekken met welk toestel je juist te maken hebt. Toch vervullen hun Aries-, Altair- en Vega-modellen net andere functies.

De Aries G2.2 die we in deze review bekijken is een digitale transport of streamer met digitale uitgangen die je aan een DAC hangt. Dat kan een los toestel zijn of de DA-convertor die ingebouwd is in een (voor)versterker. Een ander scenario is als je beschikt over actieve speakers met digitale ingangen en waarvan de eigen app tegenvalt. Door z’n flexibiliteit past het in veel opstellingen.

Hoe je de Aries G2.2 ook inzet, de knap afgewerkte UnityChassis II-behuizing uit geanodiseerde aluminium mag er zeker zijn. De nieuwe Aries kan zo makkelijk de rol opnemen als pronkstuk in een systeem. Maar het oogt ook prima op z’n eigen op een AV-meubel bij pakweg actieve speakers. Wat je niet ziet, is het tweede, interne chassis uit koper dat de onderdelen vrijwaart van interferentie. Dit draagt er toe bij dat de streamer verrassend veel gewicht in de schaal legt: meer dan tien kg.

Versus de andere AURALiC’s

Wat is het verschil met de andere AURALiC-modellen? Een Altair combineert weer streaming met een eigen DA-convertor, en beschikt over analoge uitgangen die je aan een versterker of actieve speakers hangt. Een Altair G2.2 is er (nog) niet, het hoogste model draagt nog een G2.1-label. De Vega ten slotte, is een high-end DAC met streaming én zonder de mediaserverfunctie die je op de Aries en Altair vindt. Hier is wel al een G2.2-update van verschenen, samen met de nieuwe Aries.

Een Vega is duidelijk een apparaat dat eerder past bij een filosofie waar elk aspect van digitale luisteren door een ander toestel wordt afgehandeld, idealiter wordt het met een Aries gecombineerd. Met name de Altair is dan weer eerder interessant voor muziekliefhebbers die een alles-in-één-oplossing zoeken.

Naast die drie functioneel verschillende modellen, heb je ook drie niveaus bij AURALiC: G1, G2 en sinds kort G3. Zo klinkt het misschien ingewikkeld, maar in de praktijk kom je toch snel uit op het apparaat dat bij jouw noden en budget past.

Tesla G3

Het kloppende hart van nagenoeg elk AURALiC-product is het Tesla-platform, dat gebaseerd is op een ARM-processor en andere hardware. Het is deze hardwarecollectie dat onder meer de Lightning-software draait en verantwoordelijk is voor de soundprocessing. In de Aries G2.2 zit de nieuwe Tesla G3-versie, dat volledig op een 64-bit architectuur draait en uitgerust werd met meer geheugen. Daarmee raken we een van de grote vernieuwingen bij dit toestel en de andere nieuwe AURALiC-apparaten aan. Ook de pas geïntroduceerde high-end G3-lijn draait op hetzelfde platform. In termen van rekenkracht en functies krijg je dus grotendeels hetzelfde.

De stap naar een snellere architectuur opent de deur naar verdere mogelijkheden qua soundprocessing. Heel concreet is er zo Dirac, dat in de loop van het voorjaar via een firmware-update wordt aangeleverd. We hebben het dus niet met de Aries G2.2 kunnen testen, maar de Dirac-software kennen we goed van talloze AV-receivertests en reviews zoals die van de Dynaudio Focus-lijn. Dat zijn actieve speakers met kamerkalibratie geïntegreerd.

Dirac is wellicht het beste kamercorrectiesysteem dat er momenteel beschikbaar is. Dat het geïntegreerd wordt op een bronapparaat is wel uniek, meestal kom je Dirac tegen bij een apparaat aan het einde van de audioketen. Interessant dat het hier in een bron zit, want dit wil zeggen dat je met een Aries G2.2 kamercorrectie kunt toevoegen aan je bestaande analoge versterker of actieve speakers. Dat is wel goed nieuws voor wie eigenlijk gelukkig is met z’n systeem maar toch graag kamercorrectie wil toepassen.

Omdat Dirac zowel de impulsrespons als in het frequentiebereik corrigeert, krijg je een heel effectieve manier om akoestische problemen aan te pakken. Al vereist Dirac, om optimaal te gebruiken, wel tijd en kennis. Wie corrigeert over het volledige frequentiebereik, moet oppassen dat hij het karakter van z’n luidsprekers niet aantast. In de praktijk moet je dus daarom wel vaak verschillende keren een doelcurve uitproberen vooraleer je bij een goed resultaat uitkomt. Die opmerking geldt uiteraard niet specifiek voor deze AURALiC, maar telt voor alle apparatuur met Dirac-software.

Ook voor cd’s?

De Lightning-software die op de Aries G2.2 draait en de bijhorende Lightning DS-app (iOS) zitten heel goed in elkaar. Het begint al bij het instellen, dat heel helder wordt uitgelegd via de app. Het valt wel op dat het merk sterk gelooft dat je via WiFi moet werken, maar er is een ethernetpoort voor de kabel-lovers. Verbind je de software met je muziekbibliotheek op een NAS of een USB-schijf, dan krijg je de muziek op een heel rijke manier gepresenteerd. Het is bij de Aries G2.2 nog altijd mogelijk om een interne schijf te voorzien. Dit kan echter niet langer achteraf, je moet bij de aankoop kiezen tussen een toestel zonder opslag of met een 4 TB SSD die in de fabriek wordt ingebouwd. Een verandering hier is de overstap naar snellere NVMe-opslag. Een mooie feature daarbij is dat je een USB-cd-drive kunt aansluiten en de Aries schijfjes laten afspelen of ze rippen. Ook hier is er een stukje extra processing aanwezig. Met Memory Playback leest de Aries G2.2 eerst alle audiodata in, als het moet meermaals, en gecontroleerd op jitter veroorzaakt door de drive. Afspelen doe je eigenlijk vanuit het geheugen van de AURALiC.

Streamen kan ook anders

In de intuïtieve Lightning-app wordt je eigen muziekcollectie heel knap gepresenteerd. De app verbinden met streamingdiensten kan, onder meer met audiofiele favorieten Qobuz en Tidal. Maar ook Highresaudio, een Duitse dienst die zegt alle aangeboden muziek te controleren op z’n hi-res authenticiteit. Wat Lightning DS naar een hoger niveau tilt is niet de (toegegeven uitstekende) integratie van die diensten, maar de extra’s. De zelfontworpen zoekfunctie of de slimme bundeling van favorieten en playlists bijvoorbeeld. De ondersteuning voor gapless afspelen is dan een weer een must voor liefhebbers van klassiek en live-opvoeringen. Internetradio is present voor de momenten dat je gewoon casual wil luisteren.

Los van de AURALiC-app zijn er nog een heel aantal streamingopties, waaronder Roon, AirPlay, Tidal Connect, en Spotify Connect. We hebben voornamelijk Roon gebruikt tijdens het testen, wat probleemloos verliep.

De geheime saus

Je kunt de Aries G2.2 op een DAC aansluiten en zuiver als streamer gebruiken. De echte meerwaarde komt echter als je in het Processing-menu duikt. Deze spoor je op via de app of via een webinterface (wat handig is voor Android-gebruikers). Het is een van vier hoofdmenu’s die je zo kunt bereiken; in de anderen kun je onder meer ongewenste streamingopties uitschakelen en je muziekbibliotheek beheren.

Processing biedt je toegang tot heel wat interessante opties. Zo kun je upsampling inschakelen en per sampling rate aangeven naar welk niveau de stream wordt getild. Met een parametrische equalizer kun je in het digitale domein heel fijnmazige frequenties boosten of onderdrukken. Hiermee kun je, in afwachting van Dirac, al rudimentair aan kamercorrectie doen of gewoon de klank bijtunen. Ook handig is dat je kunt compenseren voor een afwijkende speakerplaatsing. Een real-life optie, want soms kun je die luidsprekers gewoon niet op hun ideale positie in de stereodriehoek parkeren.

Tijdens het luisteren naar geupsamplede muziek in het PCM-formaat, kun je kiezen uit een viertal digitale filters. De AURALiC-filosofie lijkt wel dat je met deze optie (en heel wat andere diepere instellingen) niet continu moet zitten te spelen. Het is geen optie die je snel aanpast, je moet ervoor naar de instellingen van het toestel gaan. Dat vereist iets meer keer tikken in de app of dat je even met de webbrowser aan de slag gaat. Een snellere optie is in de afspeelweergave op het gepaste icoontje tikken, waar je upsampling, equalizer en plaatsingscorrectie kunt in/uitschakelen en via meer opties direct naar de diepe instellingen gaan. Dat is sneller, maar de algemene indruk is toch dat de fabrikant wil dat je na een tijdje experimenteren uiteindelijk met de instellingen die je het meest bevallen verder gaat. Weg met het rusteloze geëxperimenteer? Daar valt zeker iets voor te zeggen.

Een supersysteem

Het Tesla G3-platform is de grote hardware-upgrade bij de Aries G2.2, maar niet de enige. Een verbinding maken met een DAC kan via een optische of coaxiale kabel, een AES/EBU XLR-verbinding of via USB. Allemaal zijn galvanisch ontkoppeld, bij de veelgebruikte USB-uitgang heeft AURALiC nog een stap extra gezet. Op de achterzijde zie je ook twee HDMI-poorten. Die dienen niet voor videosignalen, maar worden gebruikt voor de eigen Lightning Link-verbinding (geen afgeleide van I²s, zegt AURALiC, maar een eigen protocol met minder jitter). Hiermee kun je een AURALiC-supersysteem bouwen, met een optimale verbinding naar een Vega DAC en eventueel gekoppeld met de high-end Leo-klok om alles in goede banen te leiden. Je spreekt dan wel over een hele investering, maar je krijgt dan volgens de fabrikant wel de allerbeste prestaties qua jitterreductie.

Minder jitter is beter

Het J-woord – jitter – is dan ook waar het om draait bij de Aries G2.2. Dit fenomeen ontstaat als er bij het verwerken van digitale data (onregelmatige) tijdsverschuivingen ontstaan. Heel korte vertragingen bijvoorbeeld, waardoor het digitale signaal zijn ‘pure’ afgemeten vorm verliest. DAC’s zullen hiervoor natuurlijk proberen te compenseren, maar het denken bij veel experts is toch dat je het al aan bronzijde het beste zo beperkt mogelijk houdt. Op dat vlak legt AURALiC bij de nieuwe Aries sterke geloofsbrieven voor. De al lage jitterwaarden van de G2.1 zijn volgens de fabrikant met negentig procent verlaagd. Hoe? Een voorname ingreep is de verbeterde interne constructie waarbij de circuits verantwoordelijk voor processing en streaming én de klokken nog beter galvanisch gescheiden zijn. Ja, daar staat inderdaad ‘klokken’. Er zitten namelijk twee femto-exemplaren in dit toestel: een voor de digitale uitgangen en één specifiek voor de USB-verbinding naar een DAC.

Ook de twee aparte voedingen (een voor het Tesla-platform en het display, een voor gevoelige onderdelen zoals de klokken) kregen een upgrade op vlak van galvanische isolatie.

Makkelijke partner

De Aries G2.2 is bij uitstek een toestel dat in een ruimer muzieksysteem past. Zo hebben we hem dan ook getest. Niet met de eveneens nieuwe Vega G2.2 DAC van AURALiC. Dat was vast interessant geweest, want de combinatie van die twee trok op de voorbije iEar’ Show veel aandacht. Maar om de focus op de Aries te houden, gebruiken we de streamer met onze eigen T+A DAC 200 en een Musical Fidelity M6x DAC. De versterking van Primare (een A35.8) en de speakers (onze Focal Sopra N°2’s) behielden we telkens.

De T+A en Musical Fidelity zijn twee heel verschillende DA-convertors, maar voor de AURALiC-streamer maakt het weinig uit. Het apparaat is immers ontworpen om met een breed scala aan convertors te werken, wat zich in de praktijk vertaalt in een heel soepele gebruikservaring. Telkens we de Aries aansloten op een van onze DAC’s, werd de verbinding snel gelegd en bepaalde de AURALiC-streamer probleemloos de technische mogelijkheden van de aangesloten DA-convertor. Dat is heel belangrijk, want niet elke DAC verwerkt heel hoge sampling rates of DSD-streams. Met PCM Autodetect ingeschakeld zal de Aries automatisch muziek in een te hoge kwaliteit downsamplen naar het hoogste niveau dat je DAC kan verwerken.

Peter Gabriel

Normaliter valt Peter Gabriel niet vaak te horen in onze testruimte, z’n werk is niet helemaal ons ding – al is de man ontegensprekelijk een icoon van de Britse pop. Maar met ‘i/o’ presenteerde de Brit vorig jaar nog op de valreep iets dat toch geheel onverwacht boeiend bleek te zijn. Los van de kwaliteit van de composities, zijn de tracks op dit album bovendien heel competent geproducet. De Aries G2.2 in combinatie met de T/A weet dat te onthullen, als we onder andere ‘The Court’ en ‘Playing for Time’ via Roon richting de AURALiC sturen. Op onze Sopra’s aangestuurd door een Primare PRE35 en A35.8 krijgen we een performance gekenmerkt door veel rust op een bijzonder gedetailleerde soundstage gepresenteerd. Dat is zeker deels de verdienste van de Aries, merken we als we later de streamer in de keten vervangen door een goedkopere Neo Stream van iFi Audio. Ook een kundig toestel, zonder twijfel, maar qua resolutie levert die Aries weldegelijk meer op. We vinden het best bijzonder om te horen, want over de impact van jitter op DAC-prestaties bestaat veel discussie – maar hier is duidelijk te merken dat een alleenstaande digitale streamer een grote positieve impact heeft op de weergave.

Even boeiend is ‘i/o’ opnieuw beluisteren terwijl de originele 48 kHz / 24-bit stream door de AURALiC wordt opgewaardeerd naar een meervoud van de originele sampling rate. Ook over het nut hiervan bestaat discussie. Voorstanders van upsampling geloven dat je daardoor de hoorbare fouten van de DA-conversie verkleint, tegenstanders stellen dat de meerwaarde beperkt is. Het mooie met de Aries G2.2 is dat je het zelf heel makkelijk kunt onderzoeken. Op basis van onze ervaringen met de AURALiC neigen we toch eerder naar het eerste kamp. Bij de Peter Gabriel-tracks leken de ruimtelijkheid en het realismeniveau toe te nemen door het upsampling, waardoor de piano bij ‘Playing for Time’ net iets natuurlijker uitdoofde. Dit ligt in de lijn van eerder geëxperimenteerd met de HQPlayer-software. Die app laat wél meer tweaking toe bij het upsamplen, maar is heel wat complexer in het gebruik. Je moet het onder meer op een pc draaien die via een kabel of een netwerkadapter aan je DAC hangt. Dan is iets als de AURALiC een veel hifi-vriendelijkere oplossing.

Perfecte chauffeur achter het stuur

De Aries G2.2 verwerkt nagenoeg alle hi-resformaten, ook DSD-materiaal. We drukten dus zonder angst op play bij de London Symphony Orchestra-opvoering van Rachaminov: Symphonies 1-3 in DSD64. Spek voor de bek van T+A DAC, die over een aparte convertor beschikt voor DSD-streams. Zo konden we genieten van de explosieve orkestrale bewegingen op ‘II. Allegro animato’ (waar tussendoor wel door de Aries heel fijn gebrachte geplukte snaren opduiken) die overrompelen maar ook prikkelen omdat er veel microdetail wordt blootgelegd. ‘IV. Allegro con fucco’ komt nog overweldigender binnen, met een militaristische opening die met waanzinnig veel dynamiek aan een hoger tempo binnenkomt. Zoiets kun je ervaren als een muur van geluid, maar hier zorgt die combinatie van streamer en DAC voor een gelaagde en driedimensionale ervaring. We kunnen ons onderdompelen in het percussie en het geheel, maar ook echt ‘inzoomen’ op de strijkers of het klokkenspel, wat voor fascinerend luisteren maken. De transities naar de houtblazersectie worden ook subliem afgehandeld; we horen hier onze DA-convertor dit vertrouwde werk corrector dan ooit weergeven. De percussie en blazers die tegen het einde een climax opzoeken, horen we zo perfect getimed en afgemeten langskomen. Je begint er spontaan van mee te dirigeren!

Iets heel anders is de techno op ‘KINKY DOGMA’ van Irène Drésel, die we nu beluisteren via de M6x DAC. Qua complexiteit veel minder dan pakweg het Rachmaninov-album waar we eerder naar luisterden – en toch bewijst de AURALiC hier opnieuw z’n meerwaarde, met een uitstekende driedimensionaliteit en ook strak afgelijnde beats die zorgen voor een opzwepend contrast met de stille achtergrond.

Wat de Aries G2.2 hier echter niet doet, is kleur toevoegen. Het mikt op transparantie, wat de juiste keuze is voor een digitale streamer. Eventueel ‘iets’ toevoegen aan het klankkarakter is weggelegd aan de DAC en de componenten die volgen. Tenzij je via de processing-opties toch rechtstreeks aan de bron wat peper en zout wil toevoegen, natuurlijk.

Conclusie

Met de Aries G2.2 slaagt AURALiC erin om prestaties nog verder te verbeteren en deze streamer te bevestigen als een referentiebron voor een DAC. Sterk, want de G2.1-generatie was eigenlijk op dat vlak al een mijlpaal. De vaste kernwaarden van AURALiC tekenen present, waaronder de vele soundprocessing-opties en een ruim aanbod aan streamingopties. Wat dit toestel echt goed maakt, is zonder twijfel de gebruikservaring gekoppeld aan de geluidskwaliteit. Met de Aries G2.2 ben je met je muziek bezig – en niet met een stuk technologie. AURALiC slaagt er altijd in om zelfs een zeer gespecialiseerd audiotoestel als dit toch heel gebruiksvriendelijk te laten overkomen. Wil je toch actiever met je streams bezig zijn? Dan biedt de soundprocessing een manier om je DAC zo optimaal mogelijk van audiodata te voorzien.