Een soundbar is een oplossing voor iedereen die een beter geluid wenst van thuisbioscoopopstelling, zonder dat meteen de hele kamer volgeplaatst hoeft te worden met speakers. Het eerste praktische nadeel waar veel mensen tegenaan lopen is dat ze de soundbar wel kwijt moeten kunnen bij de tv. Of het nu komt door ruimtegebrek of een partner die niet graag tegen een dergelijk apparaat aankijkt, feit blijft dat de inrichting van je tv-hoek erop aangepast moet worden. Met dit artikel helpen we je om een keuze te maken wat betreft het formaat en de plaatsing van je soundbar.
Soundbars in het kort
We hoeven waarschijnlijk niet veel woorden vuil te maken aan het uitleggen van een soundbar. Kort gezegd is een soundbar een langwerpige speaker met een aantal ingebouwde drivers. Die drivers verschillen onderling van elkaar, waardoor een breed assortiment aan frequenties en tonen geproduceerd kan worden. Ook worden de drivers vaak in verschillende richtingen geplaatst, waarbij geprobeerd wordt om de kenmerken van surroundsound zo goed mogelijk na te bootsen. Dit werkt dan middels weerkaatsingen in de ruimte.
De keuze voor een soundbar heeft zijn voor- en nadelen, waarover je uitgebreid kunt lezen in ons artikel over de voordelen en nadelen van een soundbar. Wanneer je de keuze hebt gemaakt om voor een soundbar te gaan dan kom je veel soorten en maten tegen, van klein en plat tot enorme gevaarten die in staat zijn om een gemiddeld symfonieorkest te overstemmen. De kleine en compacte variant misschien makkelijk weg te werken in een tv-meubel, maar je hoeft geen wereldschokkende geluidskwaliteit te verwachten. Bij de grotere soundbars zullen anderen misschien denken dat je ergens voor aan het overcompenseren bent.
Evenwicht in formaten
Natuurlijk is er geen vaste verhouding waar je je aan moet houden wanneer je een soundbar uitzoekt voor bij je tv (of andersom). Je kunt je slaapkamertv’tje prima bovenop een bakbeest van een soundbar zetten. De meeste mensen hebben toch liever een soundbar dit qua breedte redelijk in de buurt van de televisie zit. Voor kleinere tv’s kun je gebruikmaken van een soundbar waar je een tv op kunt zetten. Zo’n platte soundbar krijgt verschillende namen van verschillende fabrikanten, zoals een SoundStand of SoundPlate. Dit type soundbars is de laatste paar jaar trouwens wel een beetje uit de markt aan het verdwijnen.
Een soort van onuitgesproken regel is dat de breedte van de soundbar tussen de 5 (13 centimeter) en 15 (38 centimeter) inch lager ligt dan de beelddiagonaal van de tv, afhankelijk van het formaat van de tv. Heb je een tv van 50 inch, dan kun je daar prima een soundbar voor zetten met een breedte van 45 inch (113 centimeter). Bij een tv van 75 inch wordt het al een heel ander verhaal, want je zult zelden soundbars tegenkomen die breder zijn dan 60 inch (150 centimeter).
Een grotere kast staat niet per se gelijk aan een beter geluid, maar je mag er wel van uitgaan dat meer verschillende soorten speakers een veel groter bereik halen. Vooral de bastonen stellen weinig voor in de meer compacte modellen, simpelweg omdat er in de kleine behuizing geen plaats is voor fatsoenlijke woofers. Het geluid klinkt dan vlak en afgeknepen, en voor een model waar dit minder gebeurt moet je algauw honderden euro’s neertellen.
Dolby Atmos
Een trend waardoor soundbars duurder en groter worden is de komst van Dolby Atmos. Deze standaard is ontwikkeld om een 360 graden-geluid waar te geven waarbij geluidsobjecten om je heen bewegen. Nu is die standaard vooral ontwikkeld voor minimaal 11 speakers in de ruimte dus het effect bij soundbars zal zeker minder zijn. Maar toch beschikken veel topmodellen vandaag de dag over ondersteuning voor Dolby Atmos. Dat wil zeggen dat ze het Atmos-signaal accepteren, een ruimtelijker geluid kunnen weergeven en vaak ook met extra drivers komen die naar boven en/of de zijkanten gericht zijn. Die extra drivers proberen middels weerkaatsingen op muren en plafonds het Atmos-effect te verzorgen. En voor die extra drivers is natuurlijk extra ruimte benodigd en wordt de soundbar een stuk groter.
Met of zonder subwoofer
Niet alleen het formaat van de soundbar zelf kan een rol spelen. Vanaf een bepaalde prijsklasse krijg je ‘extra’s’ bij je soundbar die je luisterervaring naar een hoger niveau brengen, maar ook extra ruime innemen. Bij duurdere systemen wordt bijvoorbeeld vaak een aparte subwoofer geleverd. Voor dat kastje dat lage tonen produceert zal je ook een plekje naast de tv moeten vrijmaken. De plaatsing van de subwoofer is minstens zo belangrijk als die van de soundbar. Dat heeft te maken met het feit dat ons brein lage tonen beter kan plaatsen dan hoge tonen. Als je de subwoofer bijvoorbeeld achter je zet, dan zal je stemmen die uit de subwoofer klinken ook achter je horen. De perfecte plek voor een subwoofer verschilt per persoon, en daar zal je dus een beetje mee moeten experimenteren.
Sinds een jaar of twee proberen sommige fabrikanten ook soundbars te bouwen waarbij geen aparte subwoofer meer nodig is. Bij een aantal modellen is de fabrikant daar aardig in geslaagd, maar de gebruikte drivers hebben meestal een iets lager vermogen. Wel heb je het voordeel dat je minder apparaten hebt staan. Of zo’n alles-in-een soundbar iets voor jou is kun je natuurlijk alleen zelf beslissen. Voor een indruk van dit type soundbars kun je deze review van de Samsung HW-S60T eens doornemen.
En duurdere systemen komen niet alleen met soundbar. Ook worden er steeds vaker twee speakers meegeleverd die achterin de kamer geplaatst moeten worden en waarmee een beter surround-effect weergegeven kan worden. Hoewel deze speakers vaak draadloos (wel stroom benodigd) zijn, is het toch een onderdeel waar rekening mee gehouden moet worden bij de plaatsing.
Het past niet!
De meeste fabrikanten van soundbars zetten die in promoafbeeldingen- en filmpjes voor of onder een televisiescherm neer, of hangen de soundbar op aan de muur onder de tv. Dat is niet zonder reden. Veel mensen zitten snel onderuitgezakt voor de tv, wat betekent dat het geluid in die houding eigenlijk het beste is. Heb je dus de ruimte om de soundbar voor of onder de tv te zetten/hangen, dan is dat ook de plek die wij aanraden. Boven de tv neerzetten of hangen kan dus wel, maar is meer een laatste optie. In een opstelling met meerdere speakers richt de soundbar zich meestal op geluiden op de voorgrond, zoals gesprekken. Het is dan misschien een beetje raar om de stemmen vooral van boven de televisie te horen komen.
Voor diegenen die liever geen groot tv-meubel hebben staan is het ophangen van tv en/of soundbar de beste oplossing, maar daar moeten de muur en de omringende meubels op aangepast worden. Er moet een muurbeugel bevestigd worden en een kabelgootje toegevoegd worden om stekkers en kabels van aangesloten apparaten een beetje fatsoenlijk weg te werken. Veel premium soundbars komen met een eigen ophangsysteem, maar houd er wel rekening mee dat hiervoor vaak extra betaald moet worden.
Met een tv-meubel ben je nog meer aan fysieke ruimten gebonden. Je bent ofwel genoodzaakt om genoegen te nemen met een kleinere soundbar die op of in je meubel past, óf moet een groter tv-meubel kopen dat ook weer moet passen in de inrichting van de kamer. De hoeveelheid ruimte die de soundbar krijgt is ook belangrijk voor de geluidsproductie. Als een soundbar in een (gedeeltelijk) gesloten kast wordt geplaatst, dan zal het geluid gedempt en blikkerig klinken omdat het gevangen blijft zitten in die kast. Bij duurdere modellen zitten vaak ook drivers die naar de boven- en zijkant wijzen, wat wil zeggen dat die functionaliteit vrijwel helemaal verloren gaat wanneer het apparaat in een kast wordt geplaatst. Je zult in deze gevallen de soundbar altijd bovenop het meubel moeten plaatsen, of een speciale kast kopen die ruimte biedt voor het geluid.
Een klacht die wij de laatste tijd vaker horen is dat een soundbar die op een meubel staat het onderste deel van het televisiescherm en vaak ook het infraroodoog blokkeert. Dat is het gevolg van televisiefabrikanten die in hun zoektocht naar een volledig randloos ontwerp de tv laag op zijn pootjes zetten of die aan de achterkant monteren. Tegelijkertijd wordt de gemiddelde soundbar steeds forser om aan grotere speakers de ruimte te kunnen geven. Dit om high-end audiostandaarden zoals Dolby Atmos en DTS:X te kunnen ondersteunen. Er wordt steeds minder rekening gehouden met de combinatie van tv en soundbar. Er worden ook steeds vaker soundbars ontworpen die enkel bij de televisies van dezelfde fabrikant passen, en fabrikanten die enkel soundbars maken letten natuurlijk ook minder op hoe die soundbars eruit gaan zien als ze bij een tv staan.
Daar zijn een aantal oplossingen voor te verzinnen. De meest elegante oplossing is het ophangen van de tv boven het tv-meubel, waarbij je genoeg ruimte overlaat voor de soundbar en tegelijkertijd de tv zonder problemen bediend kan worden. Een eenvoudige oplossing voor het probleem van het infraroodoog is het gebruik van een infraroodverlenger, maar dat betekent een extra kabeltje dat weggewerkt moet worden. Het is echter geen oplossing voor het afkappen van het beeld door de hoogte van de soundbar, mocht je daar last van hebben. Als de tv ophangen dan geen optie is zou je altijd nog zelf een verhoging kunnen maken waarop je de tv plaatst, maar dat is vooral iets voor de handige mensen onder ons.
Conclusie
Er is dus op het gebied van formaat en plaatsing een aantal zaken waar je rekening mee moet houden bij de aanschaf van een soundbar. Daarbij komt de kanttekening dat zelfs de krachtigste soundbars geen volledige vervanging kunnen zijn voor een echt surroundsoundsysteem. Hoewel een premium soundbar veel speakers heeft die in verschillende richtingen uitzenden, wordt je nooit helemaal door het geluid omgeven zoals dat bij een opstelling met meerdere aparte speakers het geval is.
In het wegwerken van audiosystemen in een kamer gaat sowieso tijd en aandacht zitten. Of je nu voor een grote of een compacte soundbar gaat, het is wel een apparaat dat ruimte inneemt, ruimte waar over nagedacht moet worden. Met de uitgebreidere audioapparatuur (subwoofer en extra draadloze speakers bijvoorbeeld) die je bij de duurdere modellen ‘cadeau’ krijgt heb je er nog een aantal overwegingen bij.
Lees vooral ook onze tips voor voor de aanschaf van een soundbar door wanneer je tot aanschaf over wilt gaan. Vervolgens kun je het best even meten wat de beschikbare ruimte voor een soundbar in jouw opstelling is, en met die gegevens naar een elektronicawinkel gaan. Dat meten kun je natuurlijk doen met een meetlint, maar er zijn steeds meer aanbieders van augmented reality-apps waarmee je tv’s en soundbars digitaal in je kamer kunt projecteren op je mobiele apparaat.
Meer lezen
Bekijk ook ons archief met reviews waarin je een groot aantal reviews van recente soundbars vindt. Daarnaast raden we je aan om onze tips en adviezen door te nemen voor nog meer achtergrondartikelen over luidsprekers, televisies en andere homecinema-producten.
Reacties (4)