Review: LG 65SM9010PLA (SM90-serie) Ultra HD lcd-tv

LG 65SM9010PLA – specificaties

• Wat: Ultra HD lcd tv, Full Array Local Dimming (4 x 12 segmenten)
• Schermformaat: 65 inch (165 cm), vlak
• Aansluitingen: 4x HDMI (v2.1, eARC, ALLM, VRR, 4K/2K HFR), 1x optisch digitaal uit, 3x USB, 1x hoofdtelefoon, 2x antenne, Bluetooth, WiSA, AirPlay 2 (via firmware update)
• Extra’s: HDR10, HLG, Dolby Vision, Technicolor, HFR, WiFi (802.11ac) ingebouwd, WebOS 4.5, USB/DLNA-mediaspeler, DVB-T2/C/S2, CI+-slot
• Afmetingen: 1.455 x 906 x 324 mm (incl. voet)
• Gewicht: 28,1 kg (incl. voet)
• Verbruik: 123 / 0,5 watt (Energielabel A+)
• Adviesprijs: 2.499 euro

Een compleet overzicht van alle OLED modellen die LG in 2019 op de markt bracht, vind je in de 2019 LG  tv line-up. Hier vind je ook de complete specificaties per model.

LG 65SM9010PLA – design

Ondanks zijn grote 65 inch schermformaat pakt deze LG uit met een vrij slank uiterlijk. Het design is vrij eenvoudig, met een smal kunststof kader uitgevoerd in zwart. Een zilveren accentlijn loopt over de zijkant van de kader rond het toestel.

Het scherm lijkt op het kader te liggen, een designaspect dat we dit jaar al een keer tegen kwamen bij Panasonic.

De sikkelvormige voet, afgewerkt in geborsteld metaalkleur, oogt erg mooi. De smalle nek en bevestiging aan het grote toestel is misschien wat nipt bemeten. Zelfs met een licht hand kan je heel de constructie doen waggelen.

Aansluitingen

De 65SM9010PLA beschikt over vier HDMI 2.1 aansluitingen. Die bieden ondersteuning voor ALLM, VRR, eARC en HFR 4K. (lees hier welke functies je nodig hebt). Ze staan allemaal aan de zijkant, samen met twee USB-aansluitingen. Een derde USB-aansluiting, antenne-aansluitingen, netwerk, digitaal optische uitgang, en de hoofdtelefoonuitgang staan achteraan en wijzen naar de muur.

De hoofdtelefoonaansluiting staat erg diep achter het toestel en is lastig te bereiken. Een verloopkabel die je aansluit en dan binnen handbereik houdt lost dat op. Of je kiest voor een Bluetooth hoofdtelefoon.

Ook de 65SM9010PLA (SM90-serie) is uitgerust met WiSA (Wireless Speaker and Audio Association). Dat betekent dat je WiSA compatibele speakers volledig draadloos kunt aansluiten, én configureren vanuit de menu’s van de LG. Erg handig als je echte surround wenst en geen gedoe met kabels, maar het WiSA aanbod is voorlopig nog erg beperkt (Klipsch, Harman Kardon en B&O).

LG 65SM9010PLA – gebruiksgemak

WebOS kreeg dit jaar een nieuwe versie: 4.5. De installatie is grotendeels ongewijzigd, met één uitzondering. Je kunt nu de tijdens de installatie de remote configureren om ook je settopbox voor digitale tv te besturen (België en Nederland). Het gebruiksgemak blijft verder uitstekend, de belangrijkste wijzigingen zijn vereenvoudigingen aan de interface.

Het Quick menu waar je onder andere snel de beeld- en geluidsmode aanpast verschijnt nu links in plaats van rechts op het scherm. Vandaar ga je naar de algemene instellingen, of je gaat er rechtstreeks naar toe door de toets voor instellingen lang ingedrukt te houden.

Afstandsbediening

Met de Magic Remote wijs je naar het scherm en bestuur je met kleine bewegingen de cursor die op het scherm verschijnt. Het is een handige manier om de tv te bedienen al vergt het misschien even tijd om er aan te wennen. De remote heeft echter ook een volledig complement toetsen zodat je hem, als je dat wenst, ook op de klassieke manier kunt gebruiken.

De belangrijkste wijziging ten opzichte van vorig jaar, zijn de drie toetsen onderaan. Een werd een shortcut voor Rakuten TV (al zegt het opschrift ‘Movies’), en de twee andere toetsen zijn voor ‘play’ en ‘pauze’.

De remote kan nu ook geconfigureerd worden om andere aangesloten apparaten mee te gebruiken. Om dit in te stellen ga ja naar het ‘Thuisdashboard’ en klik je op ‘Instellingen, Apparaataansluiting’. Of alternatief, via het algemene menu, ‘Verbinding, Apparaataansluiting’. We kregen dat makkelijk aan het werk voor onze Sony Blu-ray-speler. De meest functies bereik je via de ‘more actions’ toets, te herkennen aan de drie puntjes, hij staat rechts onderaan het numeriek blok.

LG 65SM9010PLA – features

Smart tv-platform

De kleurrijke en handige interface van WebOS blijft een van onze favorieten. In de nieuwe versie is er vooral wat vereenvoudigd. Op het Home scherm neemt het lint met iconen iets minder plaats in op het scherm, en het aantal iconen is sterk verminderd.

Zo zijn de externe ingangen nu gegroepeerd op een nieuw scherm, het ‘Thuisdashboard’. Dat bereik je via de de eerste tegel op het Home-scherm, tussen de zoekfunctie en tv. Je kunt in het Thuisdashboard ook slimme apparaten toevoegen die OCF (Open Connectivity Foundation) ondersteunen, en er zo een IoT dashboard van maken.

Daarnaast krijg je nu, net als bij Samsung, een preview van content in een tweede lint, zodra je bijvoorbeeld de YouTube of Netflix tegel selecteert. Je kunt nog steeds tegels van plaats wisselen, maar nog eenvoudiger is beroep doen op ‘Intelligent Edit’, waarbij de apps gewoon gerangschikt worden in volgorde van meest gebruikt naar minst gebruikt.

Een firmware update (normaal gezien in juni 2019) zal ook ondersteuning voor Airplay 2 toevoegen. Maar of er ook een Apple iTunes app komt (zoals bij Samsung) wist LG ons voorlopig nog niet te zeggen.

Voor een uitgebreide toer langs alle functies lees je best ons overzichtsartikel over WebOS4.5.

Smart functies

De 65SM9010PLA (SM90-serie) is uitgerust met een volledige set tv-tuners, en de mogelijkheid om op te nemen naar USB harde schijf. De mediaspeler speelt alle bekende muziekformaten, inclusief ALAC en FLAC. Ook voor video is hij bijzonder veelzijdig, hij speelt al onze testformaten, zowel in SDR als HDR en met alle ondertitels. Daarmee levert hij een van de beste mediaspelers op de markt.

LG’s ThinQ AI moet voor een uitgebreide lijst stemcommando’s zorgen, maar voorlopig blijft de ondersteuning van Nederlands beperkt. Je kan wel al zoekopdrachten inspreken, en dan krijg je resultaten voor YouTube, Netflix, of je kunt op het internet zoeken. Maar de instellingen van de tv aanpassen, daarvoor moet je nog even geduld hebben. LG liet weten dat dit (voorlopig) gepland is voor september. De beschikbaarheid van Google Assistant, daar is nog geen planning voor.

LG 65SM9010PLA – Beeldkwaliteit

Voor zijn lcd-tv’s blijft LG hoofdzakelijk met IPS-schermen werken. Vermoedelijk kiezen ze voor de bredere kijkhoek die het IPS-paneel levert, vermits de OLED-lineup de keuze bij uitstek is als je een diepe zwartwaarde wenst. De tv is verder uitgerust met een Full Array achtergrondverlichting die local dimming gebruikt om het contrast te verbeteren.

Belangrijkste instellingen

In ons artikel over het professioneel kalibreren van een tv lees je alles over de mogelijkheden om met een professional tot de beste beeldinstellingen te komen. Wil je zelf aan de slag gaan, neem dan onze home cinema informatiegids door. Hier vind je een uitleg over de belangrijkste beeldinstellingen en tips voor het instellen van je tv. Met de basisinstellingen zijn we tot onderstaande settings gekomen voor deze tv.

Uitleg belangrijkste instellingen;

• De Bioscoop instelling levert de beste start. De ISF-presets zijn een alternatief voor wie dag en nacht-versies wenst.
• Dynamische Tonemapping toont aanzienlijk beter witdetail, ten kost van een tikje helderheid, je kunt het geactiveerd laten.
• Het effect van Superresolution en AI Beeld is erg beperkt. Je kunt het veilig geactiveerd laten.
• Ruisonderdrukking en MPEG ruisonderdrukking activeer je best als je start van een slechte bron (oude dvd’s of lage kwaliteit YouTube).
• TruMotion: Helder gaf de beste resultaten. Zet het niet uit, dan verlies je te veel detail. Wie een persoonlijke instelling kiest, kan deblur tussen 8 en 10 zetten, en dejudder tussen 7 en 9.

Algemene beeldeigenschappen en beeldverwerking

De 65SM9010PLA is uitgerust met de tweede generatie Alpha7 processor. Die levert uitstekende resultaten voor deinterlacing, en herkent snel en betrouwbaar verschillende video- en filmframerates. Gekartelde randen of kameffecten zijn dan ook erg zeldzaam. De ruisonderdrukking levert prima resultaten voor willekeurige ruis. Met MPEG-ruis (blokvorming) heeft de processor het moeilijker. Net zoals op de C9 is de instellingen ‘Soepele gradaties’ nu apart instelbaar. Je verwijdert er subtiele kleurbanden mee. Ergere gevallen zoals vaak zichtbaar in materiaal van lage kwaliteit blijven wel achter.

De upscaling is uitstekend, maar de verbeteringen van ‘AI Beeld’ lijken ons, net zoals op de C9, erg beperkt. De bewegingsscherpte is degelijk, al verlies je een klein beetje detail in snel bewegende beelden. De beste instelling is ‘Helder’, waarmee je een deel detail terug krijgt zonder hinderlijke beeldartefacten. ‘Vloeiend’ maakt iets te veel problemen zichtbaar bij complexe beelden. Een persoonlijke instelling kan een goed alternatief zijn. De Black Frame Insertion techniek (Motion Pro) laat je best uit staan, ze creëert zichtbare flikkeringen, en levert weinig extra detail.

Dimming

Het IPS-paneel van de SM90-serie levert zoals verwacht een matig contrast, het resultaat slingert rond de 1.000:1, en met local dimming kan dat licht verbeteren. De achtergrondverlichting is onderverdeeld in 4×12 segmenten, maar de werking daarvan is helaas goed te zien. In donkere scenes met lichtpunten zoals onze Gravity test ‘dansen’ de achtergrondsegmenten lichtjes.

In het bovenstaande HDR-beeld (bovendien overbelicht) zie je heel duidelijk de segmentatie.  In de praktijk is het minder zichtbaar, maar het blijft zichtbaar.

De SM90 had echter een storender probleem. In donkere scènes bij de overgang van donker naar licht creëert hij overduidelijke kleurbanden. Die zijn erg zichtbaar én helaas ook storend.

Bovenstaand beeld illustreert het effect. Negeer de moiré effecten op het referentiebeeld rechts (Philips 55OLED803), en de fijne pixelatie op het beeld links (LG 65SM9010), die zijn allebei het gevolg van de foto. Links zie je duidelijke kleurbanden lopen over de neus en het voorhoofd van Sam. Ook naast zijn gezicht zie je duidelijke problemen. Een ander opvallend voorbeeld hieronder, waar het uit focus gezicht van Sam plots een uitgesproken rode rand krijgt. Aan de rechterkant zie je dat het referentiebeeld inderdaad erg wazig en gecomprimeerd is, maar de inkleuring is duidelijk anders.

De kalibratie van het toestel in de Bioscoop mode is nochtans  goed. De grijsschaal is neutraal, en toont geen uitgesproken problemen. De gammawaarde van 2,4 geeft een iets beter contrast, dat mag op dit IPS scherm.

Kleurweergave en huidstinten zijn goed, tenminste bij heldere beelden. Bij donkere content neemt het hierboven vermeldde probleem de overhand.

HDR

Net zoals zijn andere top en midrange modellen is de LG voorzien van HDR10, HLG en Dolby Vision. De ondersteuning voor Technicolor HDR blijft tot nader order nutteloos (geen content). We zagen graag ook HDR10+ toegevoegd, zodat ook LG alle HDR standaarden biedt.

LG biedt wel een instelbare ‘Dynamische Tonemapping’ die het effect van HDR10+ imiteert. Het resultaat levert over het algemeen krachtigere beelden, zonder duidelijk nadelige effecten, dus we adviseren om dit geactiveerd te laten. Net als op de C9 zagen we wel dat zelfs met dynamische tonemapping geactiveerd, de tv geen helderder witdetail toont dan wat de metadata aangeeft. Strikt genomen is dat enkel een probleem als de metadata van de video foutief, en aanzienlijk lager is dan de eigenlijke videocontent. Maar het leek ons logischer moest LG dit niet gedaan hebben.

Het scherm van de 65SM9010PLA levert een prima piekluminantie van ongeveer 1.305 nits op een 10% venster. Op een volledig wit scherm ligt het maximum op 520 nits. Dat is uitstekend, en zorgt voor beelden met flink wat impact. Alleen geniet je daar maximaal van bij heldere content. Het lage contrast van het IPS-scherm kan bij donkere content met heel heldere accenten voor duidelijke halo’s zorgen.

Het kleurbereik is goed: 90% DCI-P3 en 66% Rec.2020, dat ligt in lijn met andere lcd-tv’s. De kalibratie is prima, al neigt de grijsschaal in de helderste tinten lichtjes naar cyaan. Bovendien is de helderheid over een groot deel van curve te hoog. Maar gezien deze tv duidelijk meer mikt op een goed verlichtte woonkamer is dat minder erg.

Reflecties en kijkhoeken

De kijkhoek van het IPS-scherm is prima. Het beeld verliest verder contrast, maar shift vrij weinig in kleur. Omdat de gammacurve goed bewaard blijft heb je ook vanuit een ruime hoek nog goed beeld. De LG weert reflecties goed, maar aandacht voor de juiste verlichting blijft vereist.

Gaming

In de bioscoop-mode meten we een lag van 89,9 ms, zoals bij alle fabrikanten is dit vrij hoog. In de game-mode zakt de lag naar 17,8 ms en dat is een fantastisch resultaat. De SM90 ondersteunt ALLM (Auto Low Latency Mode). Wanneer ALLM geactiveerd is, schakelt de tv automatisch naar de game mode wanneer hij een ALLM-signaal krijgt. Je kunt daarna veilig overschakelen naar een andere beeldmode, met behoud van de lage input lag. ALLM onthoudt dan ook dat je die mode verkiest.

LG 65SM9010PLA – Audiokwaliteit

De 65SM9010PLA ondersteunt Dolby Atmos, en het 2.2 kanaals 40 Watt geluidssysteem lijkt in zijn prestaties sterk aan te leunen bij de OLED C9. Dat betekent dat je op een prima audiokwaliteit kunt rekenen. Er zit flink wat punch in het grote chassis, en film soundtracks krijgen voldoende volume en een degelijke baslijn voor effect. Ook voor muziek kan de SM90 stevig uithalen. De Dolby Atmos instelling, de bioscoop- en de muziekpreset hadden onze voorkeur. Met ‘One Touch Sound Tuning’ en de Magic Remote optimaliseer je het geluidsprofiel op basis van de kamer akoestiek.

Review-apparatuur

Voor de lag-meting gebruiken we een Leo Bodnar Display lag meter. Voor alle andere metingen vertrouwen we op een Spectracal C6 HDR2000 Colorimeter, Xrite i1 Pro spectrophotometer, een VideoForge Pro patroongenerator, en de Spectracal Calman for Business software. Om eventuele HDR-problemen te analyseren gebruiken we een HDFury Vertex.

LG 65SM9010PLA – Conclusie

De 65SM9010PLA (SM90-serie) toont dat local dimming de zwartprestaties op een IPS-scherm wel kan verbeteren, maar ook dat er beperkingen zijn. Het scherm mikt duidelijk op kijken in een goed verlichtte woonkamer. Bij verduistering zie je immers snel de segmentgrenzen van de achtergrondverlichting, zeker bij HDR-beelden. Meest opvallend zijn echter de kleurproblemen in het zwartdetail, waar vaak zichtbare kleurbanden ontstaan.

Met heldere content en/of in een goed verlichtte kamer zet de SM9010 wel goede resultaten neer. Het scherm levert flink wat helderheid en kan voor krachtige HDR-beelden zorgen. De kleurweergave is goed en de kijkhoek is prima. Deze televisie is voorzien van HDMI 2.1 aansluitingen met een zeer ruime featureset. WebOS 4.5 is een leuke en handige smart tv omgeving met uitgebreide mogelijkheden. En tot slot levert het toestel krachtige audio die zowel voor film als muziek voor heel wat kijkers zal volstaan.